Các đại biểu tham dự hội thảo đang thưởng ngoạn cảnh hồ Gươm quay từ trên cao. Ảnh: N.M.H

Tình trạng hồ Gươm hiện nay được Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn Quốc gia cho rằng đang thiếu không gian công cộng, quá tải về giao thông, ô nhiễm môi trường, các công trình bên hồ bị tầm thường hóa, chỉ thuần túy phục vụ thương mại, không thể hiện được vai trò của mảnh đất văn hóa.

Cũng chính đại diện của Viện khẳng định, nếu 3/4 diện tích quanh hồ dành cho đi bộ thì giá trị thương mại khu vực này sẽ tăng hàng chục lần, đồng thời giảm ô nhiễm môi trường do không còn khí thải. Tất nhiên là khi đó Bờ Hồ sẽ chủ yếu dành cho các hoạt động thương mại cao cấp.

Giữa các ý kiến “say máu” muốn biến quỹ đất Hồ Gươm thành tiền bạc, GS.TS Hoàng Đạo Kính giội một gáo nước lạnh: “Hồ Gươm có giá trị về lịch sử, kiến trúc không phải quá ghê gớm. Việc bảo tồn di tích này hoàn toàn trong tầm tay, nhưng đừng bảo tồn quá tay, tách khỏi nền tảng của nó”.

GS Kính phân tích hồ Gươm là cảnh quan thể hiện sự chuyển tiếp lâu dài từ nông thôn sang thành thị đặc trưng của Hà Nội. Nét đặc sắc ở đây là hồ Gươm hoàn toàn không giống các trung tâm đô thị theo kiểu trang nghiêm đường bệ cổ điển (thường là tòa nhà cao hoặc công trình kiến trúc cổ tọa lạc trên đồi - theo KTS Doãn Minh Khôi). Vẻ đẹp riêng có của hồ Gươm thể hiện ở quá trình hình thành tự nhiên, tự phát lịch sử để lại giống như cấu trúc phố cổ Hà Nội.

Theo GS Hoàng Đạo Kính, cần đối xử với hồ Gươm như một thực thể văn hóa sống động, chấp nhận sự “không chuẩn mực”: “Chính quy hóa hồ Gươm là đi ngược lại tinh thần của nó”.

Đề xuất của GS Kính là không quần thể hóa hồ Gươm mà nên mở rộng để không gian này chảy tràn vào các con phố xung quanh. Chẳng hạn, nên bỏ tường bao quanh tòa nhà của báo Nhân Dân, đưa cây đa trong khuôn viên này về với không gian hồ Gươm.

GS Hoàng Đạo Kính không phải người duy nhất khẳng định giá trị lịch sử, kiến trúc của khu vực hồ Gươm không phải quá ghê gớm, nhưng giá trị thương mại của nó vẫn rất được coi trọng.

Đại diện UBND quận Hoàn Kiếm (đồng tổ chức hội thảo, một trong 6 đơn vị quản lý hồ Gươm) vẫn muốn sử dụng quỹ đất hồ Gươm vào mục đích hỗn hợp, biến nơi đây thành trung tâm dịch vụ thương mại chất lượng cao.

Một số những chỉnh trang cụ thể mà UB đề xuất: Kè hồ bằng đá, lát lại vỉa hè cho tương xứng với vị thế hồ! UB cũng muốn có 40% quỹ đất di dời quanh Hồ để xây dựng các công trình công cộng trên cơ sở 2 cuộc thi kiến trúc quốc tế Vì Hà Nội hôm nay và ngày mai (2010) và Ý tưởng Kiến trúc Khôi phục Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục và phố Hàng Đào (2013).

Một số đề xuất bảo tồn, phát huy và khai thác giá trị khu vực hồ Gươm của PGS.TS Lưu Đức Hải (Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam):

- Làm phim tài liệu ngắn về hồ Gươm chiếu tại một số điểm quanh khu vực

- Xây dựng lại đền vua Lê ở số 7 Hàng Vôi.

- Phục hồi tuyến xe điện quanh Bờ Hồ và từ Bờ Hồ đến chợ Đồng Xuân phục vụ du lịch.

- Thiết kế lại đền Bà Kiệu đang bị đường phố cắt ngang để du khách hiểu hai nửa kiến trúc là một.

- Khôi phục giải cờ tướng, cờ bỏi, cờ người quanh hồ Gươm. Tiến tới đề cử cờ bỏi cờ người (hai loại cờ chỉ Việt Nam mới có) thành di sản nhân loại.

- Lập góc bảo tàng rùa hồ Gươm để quy tụ 2 tiêu bản rùa ở đền Ngọc Sơn và chùa Hưng Ký về một chỗ.

Sức hút của hồ Gươm như vị trí đắc địa, tấc đất tấc vàng khiến nhiều nơi mong có thể khai thác lợi thế này nhiều hơn nữa. “Biến đổi cảnh quan hồ Gươm kiểu gì cũng phải đem lại hiệu quả kinh tế!”- trích ý kiến tại Hội thảo Bảo tồn và phát huy giá trị không gian kiến trúc- văn hóa lịch sử hồ Hoàn Kiếm sáng 8/10 tại Hà Nội.

Các đại biểu tham dự hội thảo đang thưởng ngoạn cảnh hồ Gươm quay từ trên cao. Ảnh: N.M.H

Tình trạng hồ Gươm hiện nay được Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn Quốc gia cho rằng đang thiếu không gian công cộng, quá tải về giao thông, ô nhiễm môi trường, các công trình bên hồ bị tầm thường hóa, chỉ thuần túy phục vụ thương mại, không thể hiện được vai trò của mảnh đất văn hóa.

Cũng chính đại diện của Viện khẳng định, nếu 3/4 diện tích quanh hồ dành cho đi bộ thì giá trị thương mại khu vực này sẽ tăng hàng chục lần, đồng thời giảm ô nhiễm môi trường do không còn khí thải. Tất nhiên là khi đó Bờ Hồ sẽ chủ yếu dành cho các hoạt động thương mại cao cấp.

Giữa các ý kiến “say máu” muốn biến quỹ đất Hồ Gươm thành tiền bạc, GS.TS Hoàng Đạo Kính giội một gáo nước lạnh: “Hồ Gươm có giá trị về lịch sử, kiến trúc không phải quá ghê gớm. Việc bảo tồn di tích này hoàn toàn trong tầm tay, nhưng đừng bảo tồn quá tay, tách khỏi nền tảng của nó”.

GS Kính phân tích hồ Gươm là cảnh quan thể hiện sự chuyển tiếp lâu dài từ nông thôn sang thành thị đặc trưng của Hà Nội. Nét đặc sắc ở đây là hồ Gươm hoàn toàn không giống các trung tâm đô thị theo kiểu trang nghiêm đường bệ cổ điển (thường là tòa nhà cao hoặc công trình kiến trúc cổ tọa lạc trên đồi - theo KTS Doãn Minh Khôi). Vẻ đẹp riêng có của hồ Gươm thể hiện ở quá trình hình thành tự nhiên, tự phát lịch sử để lại giống như cấu trúc phố cổ Hà Nội.

Theo GS Hoàng Đạo Kính, cần đối xử với hồ Gươm như một thực thể văn hóa sống động, chấp nhận sự “không chuẩn mực”: “Chính quy hóa hồ Gươm là đi ngược lại tinh thần của nó”.

Đề xuất của GS Kính là không quần thể hóa hồ Gươm mà nên mở rộng để không gian này chảy tràn vào các con phố xung quanh. Chẳng hạn, nên bỏ tường bao quanh tòa nhà của báo Nhân Dân, đưa cây đa trong khuôn viên này về với không gian hồ Gươm.

GS Hoàng Đạo Kính không phải người duy nhất khẳng định giá trị lịch sử, kiến trúc của khu vực hồ Gươm không phải quá ghê gớm, nhưng giá trị thương mại của nó vẫn rất được coi trọng.

Đại diện UBND quận Hoàn Kiếm (đồng tổ chức hội thảo, một trong 6 đơn vị quản lý hồ Gươm) vẫn muốn sử dụng quỹ đất hồ Gươm vào mục đích hỗn hợp, biến nơi đây thành trung tâm dịch vụ thương mại chất lượng cao.

Một số những chỉnh trang cụ thể mà UB đề xuất: Kè hồ bằng đá, lát lại vỉa hè cho tương xứng với vị thế hồ! UB cũng muốn có 40% quỹ đất di dời quanh Hồ để xây dựng các công trình công cộng trên cơ sở 2 cuộc thi kiến trúc quốc tế Vì Hà Nội hôm nay và ngày mai (2010) và Ý tưởng Kiến trúc Khôi phục Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục và phố Hàng Đào (2013).

Một số đề xuất bảo tồn, phát huy và khai thác giá trị khu vực hồ Gươm của PGS.TS Lưu Đức Hải (Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam):

- Làm phim tài liệu ngắn về hồ Gươm chiếu tại một số điểm quanh khu vực

- Xây dựng lại đền vua Lê ở số 7 Hàng Vôi.

- Phục hồi tuyến xe điện quanh Bờ Hồ và từ Bờ Hồ đến chợ Đồng Xuân phục vụ du lịch.

- Thiết kế lại đền Bà Kiệu đang bị đường phố cắt ngang để du khách hiểu hai nửa kiến trúc là một.

- Khôi phục giải cờ tướng, cờ bỏi, cờ người quanh hồ Gươm. Tiến tới đề cử cờ bỏi cờ người (hai loại cờ chỉ Việt Nam mới có) thành di sản nhân loại.

- Lập góc bảo tàng rùa hồ Gươm để quy tụ 2 tiêu bản rùa ở đền Ngọc Sơn và chùa Hưng Ký về một chỗ.

Trước khi theo đuổi đam mê, Hiển chọn học dược, kế toán và có một công việc ổn định. Hiển kể một cách dí dỏm: “Một ngày đẹp trời, tôi phát hiện bản thân thích xê dịch, chứ không phải ngồi làm việc ở văn phòng. Vì vậy, tôi quyết định dừng công việc ổn định để theo đuổi đam mê”.

Khi biết con trai bỏ việc, mẹ của Hiển tìm cách khuyên bảo, thậm chí la mắng, giận dỗi con trai. Bà không thể hiểu tại sao con trai chấp nhận rong ruổi thâu đêm suốt sáng chỉ để chụp ảnh. 

Đến lúc thấy Hiển hạnh phúc và đạt được thành quả nho nhỏ, bà mới tin tưởng, “mặc kệ” con trai theo đuổi nghề nghiệp yêu thích.

Tính đến nay, Hiển có hơn 7 năm gắn bó với nghề nhiếp ảnh. Thời điểm đó, nhiều người làm nghề bằng máy ảnh đắt tiền, chỉ một mình Hiển rẽ lối, dùng điện thoại chụp ảnh.

Hiển lạc quan: “Bảy năm trước, dịch vụ chụp ảnh bằng điện thoại còn lạ lẫm, khách hàng chưa biết đến hoặc hoài nghi về chất lượng. Vì vậy, khoảng thời gian đầu, tôi gần như không có thu nhập, phải vay mượn người thân, bạn bè. Hiện tại, công việc thuận lợi hơn, tôi sắp trả hết nợ rồi”.

Mặc dù chụp bằng máy ảnh sẽ đẹp hơn nhưng Hiển lại thích sự thuận tiện, nhanh chóng của điện thoại. 

Thời điểm này, nhiều bạn trẻ bắt đầu tham gia vào thị trường chụp ảnh bằng điện thoại. Mỗi người một phong cách khác nhau. Hiển không nghĩ đến chuyện cạnh tranh mà chỉ cố gắng phát triển tay nghề mỗi ngày một tốt hơn.

"Sài Gòn, hôm nay có gì?"

Ngoài làm dịch vụ, từ năm 2016, Hiển còn theo đuổi đam mê chụp ảnh đường phố, phong cảnh, giày… bằng điện thoại. Hiển học hỏi kinh nghiệm chụp ảnh từ nhiều nguồn, xem thêm ảnh báo chí trong nước và thế giới. 

Sau một ngày chụp ảnh thuê, Hiển lại rong ruổi phố phường, bắt trọn những khoảnh khắc thú vị. Không có kỹ thuật, ảnh chụp bằng điện thoại của Hiển chỉ có cảm xúc và khoảnh khắc. Hiển chụp rất nhiều, sau đó tổng hợp, lọc ảnh đẹp đưa lên mạng xã hội.

Ban đầu, ảnh của Hiển bị cộng đồng mạng đánh giá thấp, nhiều bình luận tiêu cực. Thế nhưng, 9X không bỏ cuộc, liên tục cho ra những bộ ảnh ngày càng chất lượng. 

Từ chỗ bị chê, ảnh của Hiển được yêu thích và chia sẻ rất nhiều trên mạng xã hội. Trong đó, bộ ảnh cưới của ông bà nghèo ở TP.HCM, ông lão bán vé số và chú chó, bà lão nhặt ve chai nuôi chó… được yêu thích nhất.

Để bắt được những khoảnh khắc dung dị, Hiển chấp nhận dầm mưa dãi nắng, đi xa hàng chục kilomet. Vì thế, Hiển thông thuộc từng con đường, ngõ hẻm Sài thành. Dù có lần dầm mưa mắc bệnh nặng nhưng Hiển chưa bao giờ từ bỏ đam mê.

Thông thường, Hiển không dự tính trước chủ đề chụp ảnh. Tùy vào cảm xúc, khoảnh khắc đặc biệt mà Hiển bắt gặp trên đường sẽ cho ra những bộ ảnh khác nhau. Thế nhưng, mỗi bộ ảnh của Hiển chụp đều mang hơi thở đời sống TP.HCM. 

Đó có thể là những cụ già uống cà phê buổi sáng dưới chung cư cũ, vài đứa trẻ bán vé số dạo, hoàng hôn, mưa lớn… Ngoài ra, Hiển cũng thích chụp các chủ đề thời sự như: bóng đá, phong tỏa mùa Covid-19, Tết, các dịp lễ lớn…

Mỗi ngày, Hiển đều cập nhật hình ảnh nơi nào đó ở TP.HCM mà mình chụp lên trang cá nhân. Nhiều người yêu thích mảnh đất này thường tìm vào Facebook Phạm Thế Hiển để xem ảnh.

“Người nước ngoài, Việt kiều chia sẻ là mỗi ngày họ đều vào Facebook của tôi để xem “Sài Gòn, hôm nay có gì?”. Điều này tiếp thêm cho tôi nhiều động lực để theo đuổi đam mê”, Hiển cho biết.

Không chỉ góp phần lan tỏa vẻ đẹp đường phố, con người TP.HCM, việc rong ruổi chụp ảnh giúp Hiển lấy lại cảm hứng sáng tạo. Nhiều lúc chán nản, Hiển cứ ra đường, hòa vào dòng người trên phố thì lại thấy đời vui phơi phới.

Bên cạnh đó, Phạm Thế Hiển còn có sở thích chụp ảnh giày và tặng giày cho người nghèo, trẻ em vùng cao. Chàng trai này có mong ước được đi chụp ảnh nhiều nơi, gặp gỡ nhiều người. Những chuyến đi ấy sẽ kết hợp với các hoạt động thiện nguyện dành cho cộng đồng.

Trèo cây, leo thang để có bức ảnh đẹp với 'con đường vàng'

Bỏ việc ổn định theo đuổi đam mê xê dịch

“Theo đuổi đam mê, nợ nần theo đuổi bạn”, Phạm Thế Hiển (30 tuổi, TP.HCM) cười lớn và bắt đầu buổi trò chuyện một cách hài hước. 

Đam mê mà chàng trai có vẻ ngoài trẻ hơn tuổi nhắc đến là chụp ảnh bằng điện thoại. 

Trước khi theo đuổi đam mê, Hiển chọn học dược, kế toán và có một công việc ổn định. Hiển kể một cách dí dỏm: “Một ngày đẹp trời, tôi phát hiện bản thân thích xê dịch, chứ không phải ngồi làm việc ở văn phòng. Vì vậy, tôi quyết định dừng công việc ổn định để theo đuổi đam mê”.

Khi biết con trai bỏ việc, mẹ của Hiển tìm cách khuyên bảo, thậm chí la mắng, giận dỗi con trai. Bà không thể hiểu tại sao con trai chấp nhận rong ruổi thâu đêm suốt sáng chỉ để chụp ảnh. 

Đến lúc thấy Hiển hạnh phúc và đạt được thành quả nho nhỏ, bà mới tin tưởng, “mặc kệ” con trai theo đuổi nghề nghiệp yêu thích.

Tính đến nay, Hiển có hơn 7 năm gắn bó với nghề nhiếp ảnh. Thời điểm đó, nhiều người làm nghề bằng máy ảnh đắt tiền, chỉ một mình Hiển rẽ lối, dùng điện thoại chụp ảnh.

Hiển lạc quan: “Bảy năm trước, dịch vụ chụp ảnh bằng điện thoại còn lạ lẫm, khách hàng chưa biết đến hoặc hoài nghi về chất lượng. Vì vậy, khoảng thời gian đầu, tôi gần như không có thu nhập, phải vay mượn người thân, bạn bè. Hiện tại, công việc thuận lợi hơn, tôi sắp trả hết nợ rồi”.

Mặc dù chụp bằng máy ảnh sẽ đẹp hơn nhưng Hiển lại thích sự thuận tiện, nhanh chóng của điện thoại. 

Thời điểm này, nhiều bạn trẻ bắt đầu tham gia vào thị trường chụp ảnh bằng điện thoại. Mỗi người một phong cách khác nhau. Hiển không nghĩ đến chuyện cạnh tranh mà chỉ cố gắng phát triển tay nghề mỗi ngày một tốt hơn.

"Sài Gòn, hôm nay có gì?"

Ngoài làm dịch vụ, từ năm 2016, Hiển còn theo đuổi đam mê chụp ảnh đường phố, phong cảnh, giày… bằng điện thoại. Hiển học hỏi kinh nghiệm chụp ảnh từ nhiều nguồn, xem thêm ảnh báo chí trong nước và thế giới. 

Sau một ngày chụp ảnh thuê, Hiển lại rong ruổi phố phường, bắt trọn những khoảnh khắc thú vị. Không có kỹ thuật, ảnh chụp bằng điện thoại của Hiển chỉ có cảm xúc và khoảnh khắc. Hiển chụp rất nhiều, sau đó tổng hợp, lọc ảnh đẹp đưa lên mạng xã hội.

Ban đầu, ảnh của Hiển bị cộng đồng mạng đánh giá thấp, nhiều bình luận tiêu cực. Thế nhưng, 9X không bỏ cuộc, liên tục cho ra những bộ ảnh ngày càng chất lượng. 

Từ chỗ bị chê, ảnh của Hiển được yêu thích và chia sẻ rất nhiều trên mạng xã hội. Trong đó, bộ ảnh cưới của ông bà nghèo ở TP.HCM, ông lão bán vé số và chú chó, bà lão nhặt ve chai nuôi chó… được yêu thích nhất.

Để bắt được những khoảnh khắc dung dị, Hiển chấp nhận dầm mưa dãi nắng, đi xa hàng chục kilomet. Vì thế, Hiển thông thuộc từng con đường, ngõ hẻm Sài thành. Dù có lần dầm mưa mắc bệnh nặng nhưng Hiển chưa bao giờ từ bỏ đam mê.

Thông thường, Hiển không dự tính trước chủ đề chụp ảnh. Tùy vào cảm xúc, khoảnh khắc đặc biệt mà Hiển bắt gặp trên đường sẽ cho ra những bộ ảnh khác nhau. Thế nhưng, mỗi bộ ảnh của Hiển chụp đều mang hơi thở đời sống TP.HCM. 

Đó có thể là những cụ già uống cà phê buổi sáng dưới chung cư cũ, vài đứa trẻ bán vé số dạo, hoàng hôn, mưa lớn… Ngoài ra, Hiển cũng thích chụp các chủ đề thời sự như: bóng đá, phong tỏa mùa Covid-19, Tết, các dịp lễ lớn…

Mỗi ngày, Hiển đều cập nhật hình ảnh nơi nào đó ở TP.HCM mà mình chụp lên trang cá nhân. Nhiều người yêu thích mảnh đất này thường tìm vào Facebook Phạm Thế Hiển để xem ảnh.

“Người nước ngoài, Việt kiều chia sẻ là mỗi ngày họ đều vào Facebook của tôi để xem “Sài Gòn, hôm nay có gì?”. Điều này tiếp thêm cho tôi nhiều động lực để theo đuổi đam mê”, Hiển cho biết.

Không chỉ góp phần lan tỏa vẻ đẹp đường phố, con người TP.HCM, việc rong ruổi chụp ảnh giúp Hiển lấy lại cảm hứng sáng tạo. Nhiều lúc chán nản, Hiển cứ ra đường, hòa vào dòng người trên phố thì lại thấy đời vui phơi phới.

Bên cạnh đó, Phạm Thế Hiển còn có sở thích chụp ảnh giày và tặng giày cho người nghèo, trẻ em vùng cao. Chàng trai này có mong ước được đi chụp ảnh nhiều nơi, gặp gỡ nhiều người. Những chuyến đi ấy sẽ kết hợp với các hoạt động thiện nguyện dành cho cộng đồng.

Trèo cây, leo thang để có bức ảnh đẹp với 'con đường vàng'

-Trong suốt một năm khai quật, nghiên cứu, các nhà khoa học đã tìm ra được nhiều dấu tích mới có giá trị tại Hoàng thành.

-Trong suốt một năm khai quật, nghiên cứu, các nhà khoa học đã tìm ra được nhiều dấu tích mới có giá trị tại Hoàng thành.