Bác sĩ kiểm tra sức khỏe bệnh nhân H.M.T.

Nằm mê man trên giường bệnh, xung quanh là những thiết bị y tế hiện đại nhưng mạng sống của bệnh nhân H.M.T. (30 tuổi, quê Thái Bình) rất mong manh. Người nhà bệnh nhân cho biết, thời gian gần đây anh T. thấy biểu hiện đau mỏi vai, gáy kèm theo sốt nên đến khám ở phòng khám tư nhân.

Tại đó, bệnh nhân được điều trị bằng liệu pháp bấm huyệt nhưng bệnh không đỡ. Nghe lời người quen, anh T. chuyển sang chữa tại phòng khám tư khác. Bác sĩ phòng khám này tiêm cho bệnh nhân thuốc điều trị đau vai, gáy. Tuy nhiên sau khi tiêm, bệnh nhân sốt cao, vết tiêm sưng phồng, đỏ tấy và nhiễm khuẩn nặng.

Bệnh nhân nhập Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng tràn dịch màng phổi, sốc nhiễm khuẩn rất nặng. Bác sĩ Mai Cường, Khoa Hồi sức tích cực cho biết bệnh nhân phải thở máy và lọc máu liên tục nhưng xuất hiện tình trạng rối loạn đông máu, tiểu cầu giảm chỉ còn 33.000 đơn vị (người bình thường là trên 150.000 đơn vị).

Các bác sĩ phải dùng thuốc vận mạch, nhiều thuốc kháng sinh cực mạnh nhưng cơ thể bệnh nhân đáp ứng với thuốc chậm, khó kiểm soát được tình trạng nhiễm khuẩn.

Cũng giống anh T., chị L.M.H (33 tuổi, ở Nam Định) bị đau mỏi các vai, gáy, khớp xương cổ tay và ngón tay, chân. Khám tại bệnh viện lớn, chị H. được kê đơn thuốc uống trong vòng 1 tháng để chữa bệnh viêm đa khớp. Uống thuốc theo đơn được 10 ngày, chị H. bỏ thuốc, nghe lời mọi người truyền tai, chị vào tận Thanh Hóa để nhờ thầy lang ngoài 70 tuổi chữa bệnh.

Người nhà bệnh nhân cho biết, ông thầy lang tiêm nhiều mũi thuốc không rõ tên cho chị H. Ít lâu sau, bệnh nhân xuất hiện những cơn đau từ vùng thượng vị xuống rốn. Bệnh nhân được cấp cứu tại khoa Cấp cứu (Bệnh viện Bạch Mai) trong tình trạng men gan tăng cao, vàng da.

Các biện pháp tối ưu được bác sĩ sử dụng nhưng tình trạng suy gan, thận của bệnh nhân tiến triển nặng và nhanh. Bệnh nhân được chuyển sang Khoa Hồi sức tích cực với những máy móc hiện đại và thuốc tối tân nhưng vẫn không qua khỏi.

Trung tâm Dị ứng miễn dịch lâm sàng (Bệnh viện Bạch Mai) cũng tiếp nhận bệnh nhân N.T.H. (ở Việt Trì) nhập viện trong tình trạng mặt sưng phồng, biến dạng, hai mắt không mở ra được do sử dụng thuốc chữa nám tự chế của một bà thầy lang gần nhà.

Cùng điều trị với chị H. còn có bệnh nhân Tr.T.M. (Hải Phòng) bị phù nề mặt và nổi ban đỏ khắp người. Chị M. kể đã uống cao thanh nhiệt giải độc của thầy lang. Bác sĩ điều trị cho biết, bệnh nhân H. và M. bị nhiễm độc da do dùng thuốc Đông y có lẫn độc tố.

Cẩn trọng với lang băm

Nhiều loại thuốc Ðông y do những lang băm không có giấy phép hành nghề tự pha chế được bán một cách công khai và sử dụng khá rộng rãi khiến không ít người rơi vào cảnh tiền mất tật mang. Thành phần và nguồn gốc của phần lớn các thuốc này đều không rõ, một số loại thuốc Đông y trá hình đã được phát hiện có chứa một hàm lượng rất cao các thuốc Tây y dẫn tới bệnh nhân bị nhiễm độc.

Bác sĩ Mai Cường cho biết có tình trạng thầy lang vừa bốc thuốc Đông y vừa cho bệnh nhân sử dụng thuốc paracetamol (giảm đau) liều cao trong nhiều ngày, dẫn đến hoại tử tế bào gan, nhiễm độc nặng và tử vong. Những người sau khi dùng thuốc paracetamol thấy các biểu hiện như buồn nôn, chán ăn, vã mồ hôi, khó chịu trong người cần nghĩ đến tình trạng bị ngộ độc để đưa đi cấp cứu kịp thời.

Theo PGS.TS Phạm Duệ, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) trong thuốc Đông y cũng chứa những độc tố như chì, thủy ngân rất hại cho sức khỏe người dùng. Năm ngoái có hàng trăm trường hợp trẻ bị ngộ độc chì trong thuốc cam phải nhập viện và để lại hậu quả xấu song dường như chưa đủ để nhiều người tỉnh ngộ.

Một số loại thuốc Đông y trá hình đã được phát hiện có chứa một hàm lượng rất cao các thuốc Tây y dẫn tới bệnh nhân bị nhiễm độc. Bác sĩ Mai Cường cho biết có tình trạng thầy lang vừa bốc thuốc Đông y vừa cho bệnh nhân sử dụng thuốc paracetamol liều cao trong nhiều ngày, dẫn đến hoại tử tế bào gan, nhiễm độc nặng và tử vong.

Một số thành viên trên Facebook chia sẻ thông tin kèm theo lời nhắn: “Nếu là người Việt Nam hãy share cảnh báo này” hoặc “vì sức khỏe VN hãy share”, khiến tin đồn ngày càng lan tỏa rộng rãi!

Dù đã được trấn an nhưng người tiêu dùng vẫn cảnh giác với trái cây Trung Quốc. Không ít người vì sợ trái cây Trung Quốc có chứa chất độc hại nên chuyển sang tiêu thụ trái cây nội địa. Chị Vân, một khách hàng chia sẻ: “Từ khi nghe thông tin mà bạn bè truyền nhau qua facebook là trái cây Trung Quốc có chất độc hại gây phá hủy nội tạng, tôi sợ không dám mua mấy loại: táo, cam, lê, nho nữa”.

Một bên là nhu cầu sử dụng của người tiêu dùng rất lớn, một bên là kênh phân phối rất đa dạng từ đại lý, cửa hàng tới gánh hàng rong. Trái cây Trung Quốc lại có ưu thế giá rẻ và hình thức đẹp. Vậy nên, người tiêu dùng rất khó để có thể phân biệt đâu là hoa quả sạch, tươi ngon và đâu là hoa quả đã qua bảo quản nhờ hóa chất. Chính vì vậy, khi xuất hiện tin đồn về hoa quả gây phá hủy nội tạng con người thì tâm lý hoang mang, tẩy chay của người mua là tất lẽ.

Hoa quả “rởm” nhập lậu vì lòng tham của người Việt Nam

Tuy nhiên, trao đổi với chúng tôi về thông tin trên, TS Trần Đáng, nguyên Cục trưởng cục Vệ sinh an toàn thực phẩm Bộ Y tế cho biết: Các hóa chất chỉ có thể gây bào mòn đường tiêu hóa, chứ không phá hủy được nội tạng. Tin đồn về hoa quả của Trung Quốc có rất nhiều nhưng phải hiểu vấn đề đó như thế nào cho đúng.

“Khi làm ở Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm, tôi cùng các cán bộ của Cục đã làm nghiên cứu, kiểm nghiệm nhiều mẫu hoa quả của Trung Quốc, kết quả cho thấy chúng an toàn” – ông Đáng nhấn mạnh.

Ông Dương Ngọc Thí - Phó Viện trưởng Viện chính sách và chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn cũng trấn an rằng: Người dân nên căn cứ vào kết luận về mặt khoa học dựa trên việc lấy mẫu kiểm tra phân tích của Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ thực vật và các cơ quan kiểm soát chất lượng ở biên giới, chứ không nên nghe theo tin đồn một cách thụ động.

Bởi theo các chuyên gia, những vấn đề tiêu cực về hoa quả nhập lậu một phần liên quan tới người kinh doanh của Việt Nam. Do bị đánh thuế các lô hàng khi qua biên giới nên các thương nhân chia nhỏ với nhau số hoa quả này để dễ dàng tuồn vào nội địa, gây khó khăn trong việc kiểm tra của các cơ quan chức năng.

Thêm vào đó, vì lợi nhuận nên người kinh doanh của Việt Nam đặt hàng, yêu cầu người Trung Quốc thu hoạch và bảo quản bằng những hóa chất không cho phép để kéo dài thời gian sử dụng.

Các chợ đầu mối xung quanh khu vực cửa khẩu tập trung rất nhiều cửu vạn bốc vác nhằm tuồn hoa quả vào Việt Nam.

Ngoài ra, cũng cần phải nói thêm rằng: ngay hoa quả trong nước cũng có hiện tượng bảo quản các hóa chất độc hại như bảo quản hồng, cam, đu đủ và một số thực phẩm chế biến như tẩy trắng lòng lợn, ngó sen bằng chất kiềm, axit cùng các chất ăn mòn gây độc hại khác.

“Việc đổ tội cho Trung Quốc là không nên. Chúng ta phải tiêu diệt các tin đồn nhảm. Hơn nữa, không thể nói tất cả các sản phẩm của Trung Quốc là độc hại và các sản phẩm của Việt Nam là an toàn. Người tiêu dùng cần tỉnh táo để nhận biết được những vấn đề đó” – TS.Trần Đáng lưu ý.

Để hạn chế được tình trạng hoa quả không rõ nguồn gốc, chất lượng kém tràn vào nước ta như hiện nay, theo ông Dương Ngọc Thí: Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn và các cơ quan quản lý thị trường cần thay đổi chính sách để kiểm soát chặt chẽ hơn. Lực lượng thanh tra chuyên ngành về an toàn vệ sinh thực phẩm cần bám sát các điểm mua bán, chợ đầu mối.

Hiện nay, lực lượng này cũng đang được tổ chức nửa vời nên vấn đề duy trì các tiêu chuẩn, các quy định đang còn rất nhiều khó khăn. Hơn nữa, hệ thống kiểm nghiệm an toàn thực phẩm phải đủ mạnh để phát hiện sớm, ngăn ngừa sớm, đồng thời thực hiện được chương trình và đánh giá nguy cơ về an toàn thực phẩm.

Hơn ai hết, người tiêu dùng phải biết cách chọn mua, chế biến và sử dụng thực phẩm an toàn.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo người dân nên mua hoa quả tại những cửa hàng uy tín, tin cậy. Sản phẩm trôi nổi, không có nguồn gốc nhãn mác thì phải xem xét lại. Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng cần theo dõi thông tin trên các phương tiện truyền thông chính thống, dựa vào kết quả kiểm định mà các cơ quan chức năng công bố để tiếp nhận thông tin chính xác, tránh gây tâm lý hoang mang như trong thời gian vừa qua.