Zidane: Sinh ra để thành huyền thoại

Quy trình nhận diện của cảm biến quét mống mắt (nguồn: AllAboutCircuits)

Tương lai và triển vọng của quét mống mắt là vậy, nhưng ứng dụng nó trên các thiết bị di động như smartphone thì sao? Phải nhớ lại rằng, trước đó Microsoft đã từng đưa tính năng quét mống mắt lên bộ đôi Lumia 950/950XL, nhưng phải đến Note7 và gần đây là Galaxy S8 mới khiến công nghệ này trở thành "hướng đi mới" cho bảo mật di động. Tuy nhiên, sự việc một nhóm thử nghiệm đã "hack" thành công cảm biến mống mắt trên Galaxy S8 khiến viễn cảnh "phổ cập" công nghệ quét mống mắt nói riêng và sinh trắc học nói chung trở nên mịt mù.

Về cơ bản, công nghệ nhận diện mống mắt trên điện thoại thường tích hợp một bộ cảm biến ở mặt trước máy, bao gồm 2 phần chính là đèn chiếu tia hồng ngoại đến mắt và các ống kính camera. Chùm tia phản xạ từ mắt đến phần ống kính sẽ được phân tích và từ đó ghi lại đặc điểm các đường vân mống mắt.

Vì sao cảm biến mống mắt (iris scan) ít phổ biến trên các thiết bị di động? Thứ nhất, phải đảm bảo việc lấy mẫu trong vùng ghi nhận hồng ngoại NIR (Near Infrared Region). Thứ hai, thời gian xử lý chậm hơn quét vân tay. Thứ ba, xác thực mống mắt có tỷ lệ từ chối (FRA) cao do việc kết hợp phức tạp. Chưa kể thói quen cầm điện thoại lên rồi phải "nhìn trừng trừng" vào nó để mở khóa (bằng quét mống mắt) rất gượng ép và không thực sự "tự nhiên" so với cảm biến vân tay.

Đặc biệt, . Đây cũng là điều mà nhóm nghiên cứu quốc tế và Bkav vừa hack thành công cảm biến mống mắt của Galaxy S8 thực hiện. 

Video demo cảnh qua mặt cảm biến mống mắt của Galaxy S8 bằng máy ảnh và... keo dán giấy. (Nguồn: Bkav)

Rõ ràng điểm yếu của bảo mật mống mắt trên điện thoại đã bị phơi bày, có lẽ các nhà nghiên cứu lẫn phía Samsung sẽ phải mất thêm thời gian để đưa các công nghệ xác thực chéo vào điện thoại nhằm đảm bảo mẫu mống mắt sử dụng để quét là từ cơ thể sống, chứ không phải là một... ảnh chụp hay mô hình giả mạo.

Chưa hết, đó không phải là vấn đề tiềm ẩn duy nhất với sự nhận biết mống mắt. Các nhà nghiên cứu về an ninh còn nhận ra rằng, có một số lỗ hổng cho phép kẻ xấu có thể sao chép dữ liệu số hóa của mống mắt và tái tạo chúng theo ý muốn, và sẽ là một thảm họa bảo mật khi điều đó xảy ra.

Vẫn chưa rõ những điều này sẽ ảnh hưởng như thế nào tới việc triển khai các hệ thống quét mống mắt cũng như nhận diện sinh trắc học của các hệ thống an ninh trong tương lai. Nhưng có vẻ như không chỉ có Microsoft, Samsung mà Apple cũng đang muốn tích hợp phương thức bảo mật này vào các thế hệ iPhone sắp tới. Nếu điều đó xảy ra, chắc chắn Apple sẽ phải làm nhiều việc để nó không trở nên "mong manh" như cách mà Samsung đã làm trên Galaxy S8.

Trước khi quét mống mắt được chú ý thì cảm biến vân tay đã kịp "phổ cập" trên điện thoại, đến mức hiện cảm biến này đã có mặt trên hầu hết các phân khúc smartphone bán ra trên thị trường, từ giá rẻ đến các mẫu flagship mới nhất. 

Về cơ bản, giải pháp xác thực bằng vân tay đã được chứng minh có độ tin cậy cao trong suốt nhiều năm qua, một phần vân tay hiện được sử dụng để xác thực danh tính phổ biến trên thế giới. Do vậy, việc đưa cảm biến vân tay vào điện thoại được coi là bước tiến lớn, thay đổi phiền toái của việc nhập liệu mật khẩu thủ công trước đây.

Video demo tình huống cảm biến vân tay TouchID trên iPhone bị lừa bằng một bản in giả bằng các thiết bị mà bất kỳ ai cũng có thể mua.

Phương pháp này hiện có nhiều công nghệ khác nhau (Touch ID của Apple là một ví dụ), nhưng tất cả đều dựa trên nguyên tắc lấy mẫu các điểm đặc trưng trên vân tay của con người. Trong đó, hệ thống cảm biến vân tay hoạt động dựa trên sóng vô tuyến, cho phép chụp lại không chỉ bề mặt lồi lõm trên đầu ngón tay mà thậm chí là cả lớp da ở dưới ngón tay để xác định danh tính.

Tuy nhiên, cũng như cảm biến mống mắt, giải pháp bảo mật này đã bị các nhà nghiên cứu chỉ ra điểm yếu ngay từ khi mới xuất hiện. Gefahren von Kameras - một nhà nghiên cứu sinh trắc học người Đức - đã cho thấy hầu hết các thiết bị sinh trắc học mà chúng ta nghĩ là an toàn thực sự đều dễ dàng bị thâm nhập, kể cả quét vân tay. Từ việc "con mượn tay bố để mở khóa iPhone" cho tới việc tạo ra các mẫu vân tay giả bằng keo dựa trên ảnh chụp. 

Có thể nói vân tay, mống mắt hay giọng nói là đặc điểm nhận diện mang tính "độc nhất vô nhị" của bạn và là đặc trưng gần như "bất biến" theo thời gian. Nhưng với đà tiến bộ của các công nghệ hình ảnh và âm thanh thì việc tái tạo các bản sao mô phỏng để đánh lừa các hệ thống nhận diện trở nên khả thi hơn,và một khi được ứng dụng rộng rãi cũng đồng nghĩa với việc phải đối mặt với nhiều thách thức về bảo mật hơn.

Một vân tay bằng cao su dùng để đánh lừa hệ thống nhận diện vân tay của iPhone. Liệu bạn có thể... đổi vân tay sau khi bị lộ và sử dụng như vậy? (Ảnh: TheVerge)

Tuy nhiên, câu hỏi lớn nhất của các nhà bảo mật là nếu các cơ sở dữ liệu sinh trắc học này (bao gồm vân tay, mống mắt...) bị đánh cắp và tái tạo bất hợp pháp thì hậu quả sẽ như thế nào? Đây vẫn là bài toán nan giải hiện nay, bởi không giống như mật khẩu bằng ký tự hay hình vẽ pattern - những thứ vốn có thể thay đổi sau khi bị "lộ", chúng ta không thể "thay đổi" các đặc điểm nhận dạng của bản thân dễ dàng. Cụ thể, bạn sẽ không thể đổi vân tay hay mống mắt, cũng khó để thay đổi giọng nói hay các đặc trưng bảo mật khác trên cơ thể. 

Điều các nhà nghiên cứu chỉ có thể làm hiện nay là cố gắng đưa thêm các phép xác thực chéo để kiểm tra đối tượng quét có phải là con người hay không? Tuy nhiên nó chỉ là một giải pháp phụ chứ không giải quyết triệt để được lỗ hổng này.

Sau khi xem xét những tình huống trên, có lẽ viễn cảnh tồi tệ nhất là khi ta phải chứng kiến các biện pháp an ninh tốn hàng ngàn đô la để bảo mật cho các ngân hàng và các cơ quan chính phủ lại có thể bị lừa bằng một bức ảnh đơn giản, trong nhiều trường hợp thậm chí chỉ từ một chiếc smartphone.

Dù bạn dùng mật khẩu sinh trắc học hay mật khẩu truyền thống thì cũng phải giữ chúng thật an toàn. Đây là một video minh họa Gefahren von Kameras trình diễn màn hack một chiếc iPhone (Nguồn: Media.CCC.de)

Theo chuyên gia Ravindra Gadde hiện đang làm tại Siemens, một số công ty hiện nay còn đưa vào các thuật toán để xác định xem mẫu mống mắt được quét liệu có phải là "tế bào sống" hay không để loại bỏ các chiêu trò gian lận. Tuy nhiên, cho đến khi các "bản vá" bảo mật được thực hiện với các giải pháp sinh trắc học thì bạn nên củng cố và "cách ly" chúng khỏi Internet trong mức có thể, bởi dấu vân tay đến mống mắt đều có thể bị đánh cắp ngay từ bức ảnh selfie của bạn trên Facebook.

Đến lúc này, có thể nói đặt cược tốt nhất của bạn vẫn đang sử dụng các dịch vụ an toàn mã hóa dữ liệu và mật khẩu đủ mạnh, kết hợp với các giải pháp xác thực hai bước từ các dịch vụ lớn và đáng tin cậy như Microsoft, Apple hoặc Google, nhất là trong bối cảnh chiếc điện thoại của bạn đang nắm giữ quá nhiều thông tin riêng tư. Bên cạnh đó, cũng phải nhớ rằng, không giải pháp nào là an toàn tuyệt đối và khi chúng càng phổ biến thì càng bị các hacker khai thác lỗ hổng.

Theo đánh giá sơ kết 1 năm thực hiện Nghị quyết số 35 của Chính phủ  về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020 tại hội nghị Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp năm 2017 tổ chức ngày 16/5, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá những nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh là điểm đáng ghi nhận trong thời gian qua của các Bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh.

Các Bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh đã quyết liệt thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động và phát triển.

Chính phủ đã ban hành 50 nghị định về điều kiện đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp, trong đó tập trung cắt giảm nhiều thủ tục, giấy phép, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Một số lĩnh vực được cải thiện rõ rệt về thủ tục hành chính như thủ tục về thuế và hải quan đã được đẩy mạnh thông qua việc áp dụng  hiện đại hoá, giảm thủ tục, thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.

Hệ thống khai thuế qua mạng, nộp thuế điện tử đã được triển khai tại 63 Cục thuế và 100% chi cục thuế trực thuộc. Doanh nghiệp kê khai điện tử đạt tỷ lệ 99,64 % và được hỗ trợ nộp thuế xuất nhập khẩu bằng phương thức điện tử. Số thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực thuế năm 2016 đã giảm 85 thủ tục so với 2015…

Cơ chế một cửa quốc gia của Việt Nam đã kết nối kỹ thuật thành công với 4 nước ASEAN (Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Singapore) để trao đổi giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D cho hàng hóa xuất khẩu có xuất xứ ASEAN.

Ngày 20/5/2017, tại Hà Nội, Hội Truyền thông số Việt Nam đã tổ chức Đại hội II, Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Minh Hồng đã tới dự đại hội.

Hội Truyền thông số Việt Nam được thành lập theo quyết định 68/QĐ-BNV ngày 25/1/2011 của Bộ Nội vụ, sự ra đời của Hội Truyền thông số Việt Nam đánh dấu sự hình thành và phát triển của một ngành truyền thông trên nền tảng công nghệ số còn hết sức mới mẻ trong lịch sử truyền thông nước nhà, đồng thời cũng thức đẩy ngành nội dung số còn non trẻ của nước nhà.

Trong vòng 5 năm qua Hội Truyền thông số đã tổ chức các sự kiện, đào tạo, định hướng, bảo vệ quyền lợi cộng đồng, người tiêu dùng và doanh nghiệp, các hoạt động nhằm thúc đẩy ngành truyền thông số và nội dung số, các chiến lược xã hội hóa truyền thông số Việt Nam. Hội cũng giúp các hội viên nâng cao trình độ nghiệp vụ bằng cách mở các lớp huấn luyện, bồi dưỡng kỹ thuật, công nghệ, dịch vụ chuyên đề về truyền thông trên nền tảng của công nghệ số, tạo điều kiện học tập, nghiên cứu, ứng dụng và phát triển nội dung số, nội dung thông tin số trong mọi mặt đời sống xã hội.

Báo cáo tại Đại hội, ông Nguyễn Lâm Thanh, Tổng thư ký Hội Truyền thông số cho biết, hiện Hội có 8 đơn vị trực thuộc: Tạp chí điện tử Viettimes, Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức Truyền thông số; Trung tâm Truyền thông và tổ chức sự kiện; Trung tâm Truyền thông ký ức người lính; Trung tâm Thông tin Truyền thông số; Viện Truyền thông Văn hóa dân tộc; Trung tâm Bản quyền; Câu lạc bộ Doanh nhân kinh tế số.

Hội Truyền thông số đã rất chú trọng chăm lo công tác đào tạo, giáo dục chính trị tư tưởng cho đội ngũ trí thức khoa học công nghệ và truyền thông, nhận thức sâu sắc trách nhiệm, quan tâm bồi dưỡng chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp cho lớp trí thức trẻ, trọng dụng, tôn vinh những người có đóng góp thiết thực và hiệu quả.

Hội đã tổ chức gần 100 lớp bồi dưỡng nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hội viên và hội viên về khởi sự doanh nghiệp, quản trị doanh nghiệp, chuyên môn nghiệp vụ truyền thông số với gần 4.000 học viên tham dự. Tổ chức được nhiều đoàn đi tham quan tại Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ. Trung tâm nghiên cứu và đào tạo, bồi dưỡng kiến thức truyền thông số đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá là đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hỗ trợ đào tạo hội viên về quản trị doanh nghiệp ngoài quốc doanh.

Tạp chí điện tử Viettimes, cơ quan ngôn luận của Hội, tuy mới ra đời và hoạt động chưa đầy một năm nhưng đã có những bước tiến vượt bậc cả về số lượng người truy cập, uy tín và vị thế xã hội trong lòng bạn đọc, được các cơ quan nhà nước và người dân đánh giá cao.

Hội Truyền thông số cũng đã tổ chức thành công nhiều sự kiện có ý nghĩa thiết thực với đời sống xã hội. Tổ chức thành công chương trình “Khoảnh khoắc Việt Nam” nhằm ghi lại các khoảnh khắc đẹp của Việt Nam đất nước và con người với sự tham gia của hơn 2.000 nhiếp ảnh gia và hơn 10.000 bức ảnh được chọn. Hội đã tổ chức thành công ngày hội Gala Game 2015 thu hút đông đảo sự quan tâm của doanh nghiệp nội dung số.