Những nốt ruồi có nguy cơ chuyển thành ung thư
Nốt ruồi - dấu hiệu báo ung thư bạn cần biết
7 xét nghiệm bạn đừng bỏ qua

U hắc tố ác tính là bệnh lý ác tính của tế bào sinh sắc tố melanin, các tế bào này phân bố chủ yếu ở lớp tế bào đáy của biểu bì da, ngoài ra còn thấy ở võng mạc mắt, trực tràng... Bệnh hay gặp nhất ở Úc (25-30 /100.000 dân), ít gặp ở Việt Nam.

Phát hiện sớm có thể làm tăng hiệu quả điều trị với phẫu thuật tương đối đơn giản. Ngược lại, khi bệnh ở giai đoạn muộn, đã di căn hạch hoặc di căn xa thì hiệu quả điều trị thấp, tiên lượng rất xấu.

Tiếp xúc với tia cực tím của ánh nắng mặt trời được ghi nhận là nguyên nhân chính gây ra căn bệnh u hắc tố ác tính. Nguy cơ mắc bệnh u hắc tố ác tính ở thế hệ thứ hai tăng gấp bốn lần.

Uhắc tố ác tính có thể gặp ở bất kỳ vị trí nào của cơ thể hay gặp ở các vị trí hay cọ sát: gót chân, cơ quan sinh dục....

Hơn 90% là u hắc tố ác tính của da, trong đó 70% xuất hiện trên nền một nốt ruồi đã có từ trước. U thường phát triển lồi lên mặt da màu đen nhánh, đôi khi có màu đỏ hoặc trắng. Ngoài ra còn có thể gặp u hắc tố ác tính ở võng mạc mắt, màng não, các hốc tự nhiên, đại trực tràng, gan. Tuỳ theo vị trí giải phẫu của u mà nó có các triệu chứng mượn của các loại bệnh đặc trưng cho vị trí giải phẫu đó.

Khoảng 5% các trường hợp u hắc tố ác tính không sinh sắc tố, tổn thương chỉ là một cục thịt lồi lớn dần, chỉ có thể chẩn đoán được bằng mô bệnh học.

Triệu chứng điển hình của UHTAT là sự thay đổi tính chất của một nốt ruồi cũ, một tổn thương tăng sắc tố cũ, hoặc ngay trên nền da bình thường. Những thay đổi này được chú ý theo mức độ quan trọng từ nhiều tới ít gồm ba nhóm:

1. Nhóm triệu chứng có giá trị gợi ý cao: thay đổi về kích thước, hình dạng, màu sắc.

2. Nhóm triệu chứng có giá trị gợi ý trung bình: phản ứng viêm tấy, bong vẩy hoặc chảy máu, thay đổi cảm giác, đường kính nốt ruồi trên 7 mm.

3. Nhóm triệu chứng có giá trị gợi ý thấp: mất tính đối xứng, bất thường về màu sắc, tổn thương nhô cao lên mặt da, thay đổi bờ của thương tổn.

Bệnh rất hay di căn hạch và di căn xa và khoảng 6% u hắc tố ác tính có di căn hạch, nhưng không rõ u nguyên phát.

Tóm lại, biện pháp quan trọng nhất để phòng bệnh là hạn chế tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím, tự khám da toàn thân định kỳ hàng tháng. Với nốt ruồi mà có thay đổi về kích thước, hình dạng, màu sắc hoặc các tổn thương tăng sắc tố trên da có tính chất: tiến triển nhanh, sùi loét, chảy máu thì cần phải đến cơ sở chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Các giai đoạn của ung thư da mà bạn nên biết

Ung thư da được xác định có năm giai đoạn. Xác định được các giai đoạn của ung thư da sẽ đưa ra được các liệu pháp điều trị và phòng ngừa phù hợp.

- U hắc tố ác tính tuy không phải là căn bệnh phổ biến tại Việt Nam nhưng bệnh để lâu sẽ gây những biến chứng vô cùng nặng nề cho bệnh nhân.

Những nốt ruồi có nguy cơ chuyển thành ung thư
Nốt ruồi - dấu hiệu báo ung thư bạn cần biết
7 xét nghiệm bạn đừng bỏ qua

U hắc tố ác tính là bệnh lý ác tính của tế bào sinh sắc tố melanin, các tế bào này phân bố chủ yếu ở lớp tế bào đáy của biểu bì da, ngoài ra còn thấy ở võng mạc mắt, trực tràng... Bệnh hay gặp nhất ở Úc (25-30 /100.000 dân), ít gặp ở Việt Nam.

Phát hiện sớm có thể làm tăng hiệu quả điều trị với phẫu thuật tương đối đơn giản. Ngược lại, khi bệnh ở giai đoạn muộn, đã di căn hạch hoặc di căn xa thì hiệu quả điều trị thấp, tiên lượng rất xấu.

Tiếp xúc với tia cực tím của ánh nắng mặt trời được ghi nhận là nguyên nhân chính gây ra căn bệnh u hắc tố ác tính. Nguy cơ mắc bệnh u hắc tố ác tính ở thế hệ thứ hai tăng gấp bốn lần.

Uhắc tố ác tính có thể gặp ở bất kỳ vị trí nào của cơ thể hay gặp ở các vị trí hay cọ sát: gót chân, cơ quan sinh dục....

Hơn 90% là u hắc tố ác tính của da, trong đó 70% xuất hiện trên nền một nốt ruồi đã có từ trước. U thường phát triển lồi lên mặt da màu đen nhánh, đôi khi có màu đỏ hoặc trắng. Ngoài ra còn có thể gặp u hắc tố ác tính ở võng mạc mắt, màng não, các hốc tự nhiên, đại trực tràng, gan. Tuỳ theo vị trí giải phẫu của u mà nó có các triệu chứng mượn của các loại bệnh đặc trưng cho vị trí giải phẫu đó.

Khoảng 5% các trường hợp u hắc tố ác tính không sinh sắc tố, tổn thương chỉ là một cục thịt lồi lớn dần, chỉ có thể chẩn đoán được bằng mô bệnh học.

Triệu chứng điển hình của UHTAT là sự thay đổi tính chất của một nốt ruồi cũ, một tổn thương tăng sắc tố cũ, hoặc ngay trên nền da bình thường. Những thay đổi này được chú ý theo mức độ quan trọng từ nhiều tới ít gồm ba nhóm:

1. Nhóm triệu chứng có giá trị gợi ý cao: thay đổi về kích thước, hình dạng, màu sắc.

2. Nhóm triệu chứng có giá trị gợi ý trung bình: phản ứng viêm tấy, bong vẩy hoặc chảy máu, thay đổi cảm giác, đường kính nốt ruồi trên 7 mm.

3. Nhóm triệu chứng có giá trị gợi ý thấp: mất tính đối xứng, bất thường về màu sắc, tổn thương nhô cao lên mặt da, thay đổi bờ của thương tổn.

Bệnh rất hay di căn hạch và di căn xa và khoảng 6% u hắc tố ác tính có di căn hạch, nhưng không rõ u nguyên phát.

Tóm lại, biện pháp quan trọng nhất để phòng bệnh là hạn chế tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím, tự khám da toàn thân định kỳ hàng tháng. Với nốt ruồi mà có thay đổi về kích thước, hình dạng, màu sắc hoặc các tổn thương tăng sắc tố trên da có tính chất: tiến triển nhanh, sùi loét, chảy máu thì cần phải đến cơ sở chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Các giai đoạn của ung thư da mà bạn nên biết

Ung thư da được xác định có năm giai đoạn. Xác định được các giai đoạn của ung thư da sẽ đưa ra được các liệu pháp điều trị và phòng ngừa phù hợp.

Năm 2023, thế giới tiếp tục ghi nhận các trường hợp mắc, tử vong do bệnh lây truyền từ động vật sang người, các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, mới nổi tại nhiều quốc gia. Việt Nam nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm, mưa nhiều cùng với nhu cầu giao thương, du lịch ngày càng tăng cao nên nguy cơ đối mặt với sự lây lan của nhiều loại dịch bệnh khác nhau rất lớn.

Căn cứ tình hình dịch bệnh, thực tiễn phòng, chống dịch, đặc biệt là dịch Covid-19, Bộ Y tế đã đưa ra chủ đề ngày Quốc tế phòng, chống dịch bệnh năm 2023 là “Toàn dân, toàn xã hội tham gia phòng, chống dịch bệnh".  

Bộ Y tế kêu gọi cộng đồng nâng cao ý thức phòng bệnh, tăng cường sức khỏe; thường xuyên, tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống dịch. Các ngành, địa phương phối hợp, chỉ đạo chính quyền địa phương các cấp và huy động toàn xã hội, các tổ chức chính trị, đoàn thể tham gia công tác phòng, chống dịch, đảm bảo chuẩn bị sẵn sàng các phương án ứng phó với đại dịch hoặc tình huống khẩn cấp về dịch bệnh.

Nhân ngày Quốc tế phòng, chống dịch bệnh năm nay, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc đã đưa ra thông điệp hưởng ứng "Từ bài học của đại dịch Covid-19, hãy cùng nhau hành động cho một thế giới khỏe mạnh hơn, bình đẳng hơn".

Sáng 27/12, Bộ Y tế tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Quốc tế Phòng chống dịch bệnh. Từ năm 2020, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã thông qua nghị quyết lấy ngày 27/12 hằng năm là Ngày Quốc tế phòng, chống dịch bệnh.

Số ca sốt xuất huyết tăng vọt ở Hà Nội khiến nhu cầu truyền tiểu cầu cao

Bà Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, trên toàn cầu, số ca sốt xuất huyết tăng hơn 10 lần sau 10 năm qua. 

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm lưu hành hằng năm và không có vắc xin cũng như thuốc đặc trị. Từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 149.557 trường hợp mắc, 36 người tử vong. Ngoài 2 tuýp virus Dengue lưu hành chủ yếu là D1 và D2, kết quả giám sát mới đây ghi nhận thêm tuýp D3 gây bệnh sốt xuất huyết. Dự đoán trong thời gian tới, tình hình dịch vẫn có diễn biến phức tạp do ảnh hưởng của nhiều yếu tố như thời tiết, biến đổi khí hậu.

Các dịch bệnh truyền nhiễm khác luôn khó lường, có xu hướng tăng dần tần suất và xuất hiện nguy cơ lây nhiễm các biến thể mới, các dịch bệnh mới. Các bệnh lưu hành như tay chân miệng, sởi tại Việt Nam thời gian qua gia tăng đáng kể.

Năm 2023, thế giới tiếp tục ghi nhận các trường hợp mắc, tử vong do bệnh lây truyền từ động vật sang người, các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, mới nổi tại nhiều quốc gia. Việt Nam nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm, mưa nhiều cùng với nhu cầu giao thương, du lịch ngày càng tăng cao nên nguy cơ đối mặt với sự lây lan của nhiều loại dịch bệnh khác nhau rất lớn.

Căn cứ tình hình dịch bệnh, thực tiễn phòng, chống dịch, đặc biệt là dịch Covid-19, Bộ Y tế đã đưa ra chủ đề ngày Quốc tế phòng, chống dịch bệnh năm 2023 là “Toàn dân, toàn xã hội tham gia phòng, chống dịch bệnh".  

Bộ Y tế kêu gọi cộng đồng nâng cao ý thức phòng bệnh, tăng cường sức khỏe; thường xuyên, tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống dịch. Các ngành, địa phương phối hợp, chỉ đạo chính quyền địa phương các cấp và huy động toàn xã hội, các tổ chức chính trị, đoàn thể tham gia công tác phòng, chống dịch, đảm bảo chuẩn bị sẵn sàng các phương án ứng phó với đại dịch hoặc tình huống khẩn cấp về dịch bệnh.

Nhân ngày Quốc tế phòng, chống dịch bệnh năm nay, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc đã đưa ra thông điệp hưởng ứng "Từ bài học của đại dịch Covid-19, hãy cùng nhau hành động cho một thế giới khỏe mạnh hơn, bình đẳng hơn".

Sáng 27/12, Bộ Y tế tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Quốc tế Phòng chống dịch bệnh. Từ năm 2020, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã thông qua nghị quyết lấy ngày 27/12 hằng năm là Ngày Quốc tế phòng, chống dịch bệnh.

Số ca sốt xuất huyết tăng vọt ở Hà Nội khiến nhu cầu truyền tiểu cầu cao

Hỗ trợ giảm cân, đẹp da:Chuối giúp kiềm chế cảm giác thèm ăn, duy trì lượng đường trong máu ở mức ổn định, giúp giảm cân, mịn da và săn chắc các múi cơ, ngăn cản tình trạng mất nước.

Giàu vitamin C: Một quả chuối cung cấp 15% lượng vitamin C cần thiết trong một ngày. Vitamin C giúp tăng kháng thể, bảo vệ mạch máu, sản xuất collagen kết nối với các cơ, xương và các mô khác trong cơ thể.

Hàm lượng kali cao: Có thể nói, chuối là thực phẩm giàu kali nhất. Một quả chuối trung bình cung cấp tới 422 mg kali tương đương 9% hàm lượng kali cần thiết cho một ngày để có sức khỏe ổn định.

Kali còn giúp cho cơ bắp săn chắc bài tiết lượng muối dư thừa ra ngoài cơ thể, giúp tim mạch hoạt động tốt hơn, đảm bảo nhịp tim và huyết áp ở mức độ bình thường.

Nhiều chất xơ:Một quả chuối chỉ khoảng 105 calo nhưng lại chứa tới 12% chất xơ. Chất xơ là một thành phần quan trọng cho sức khỏe đường tiêu hóa, giảm được nguy cơ bệnh tim và thậm chí là một số loại ung thư. Chất  xơ cũng giúp cơ thể duy trì vóc dáng và giảm cân. 

Bài thuốc từ quả chuối tiêu:

Quả chuối tiêu chín có vị ngọt, tính rất lạnh, có tác dụng thanh nhiệt, nhuận phế, chỉ khát, nhuận tràng, giải độc. Vỏ có vị ngọt, chát, tính ôn, sát trùng… Quả chuối tiêu chín nhuận tràng, làm dịu, thúc đẩy sự lên da non ở các vết loét trong ruột, chống các rối loạn ruột và dạ dày.

Quả chuối tiêu xanh được dùng chữa bệnh tiêu chảy và kiêt lỵ. Vỏ chữa lỵ, đau bụng, thổ tả, hoặc sắc lấy nước rửa những chỗ mẩn ngứa, lở loét. Bột quả chuối tiêu xanh để phòng và chữa loét dạ dày. Nhựa của quả xanh chữa hắc lào.

Lá chuối tiêu non còn ở trong thân, có thể giã nát, đắp là thuốc cầm máu vết thương, làm dịu vết bỏng. Củ và rễ chuối tiêu giã lấy nước cốt hoặc dịch thân cây uống chữa sưng tấy, nhọt sưng đau, nóng quá phát cuồng, mê sảng, co giật, kiết lỵ, tiêu chảy.

Tuy nhiên, người bệnh đái tháo đường cần thận trọng khi sử dụng vì chuối giàu hydrat cacbon, không nên dùng quá nhiều. 

Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, Trưởng Đơn vị Điều trị ban ngày

Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cơ sở 3

Chuối chín là loại thức ăn được cơ thể tiêu hóa nhanh và cung cấp một nguồn năng lượng đáng kể. Trong 100g chuối tiêu chín cung cấp được 100 calo, vượt xa các loại quả ngọt khác về năng lượng. Do đó, đây là thức ăn quý của những người lao động thể lực nặng, các vận động viên cần nhiều glucoza trong máu. 

Các giá trị nổi bật của chuối có thể kể đến như sau: 

Giúp xương chắc khỏe:Chuối không chứa nhiều hàm lượng canxi nhưng lại có khả năng thúc đẩy hấp thu canxi nhờ chất fructooligosaccharides.

Giúp tinh thần phấn chấn:Chuối có hàm lượng cao chất trytophan giúp bạn giảm căng thẳng và stress. Từ đó, mang lại tâm trạng vui vẻ, thoải mái và suy nghĩ tích cực hơn.

Cải thiện dạ dày, nhuận tràng: Chuối được xem là là thần dược trị táo bón và hệ tiêu hóa.

Duy trì huyết áp, tốt cho tim mạch: Theo hiệp hội tim mạch Mỹ, ăn chuối sẽ giúp duy trì huyết áp ở mức trung bình, giảm nguy cơ huyết áp cao và đột quỵ, cung cấp lượng lớn vitamin B6.

Hỗ trợ giảm cân, đẹp da:Chuối giúp kiềm chế cảm giác thèm ăn, duy trì lượng đường trong máu ở mức ổn định, giúp giảm cân, mịn da và săn chắc các múi cơ, ngăn cản tình trạng mất nước.

Giàu vitamin C: Một quả chuối cung cấp 15% lượng vitamin C cần thiết trong một ngày. Vitamin C giúp tăng kháng thể, bảo vệ mạch máu, sản xuất collagen kết nối với các cơ, xương và các mô khác trong cơ thể.

Hàm lượng kali cao: Có thể nói, chuối là thực phẩm giàu kali nhất. Một quả chuối trung bình cung cấp tới 422 mg kali tương đương 9% hàm lượng kali cần thiết cho một ngày để có sức khỏe ổn định.

Kali còn giúp cho cơ bắp săn chắc bài tiết lượng muối dư thừa ra ngoài cơ thể, giúp tim mạch hoạt động tốt hơn, đảm bảo nhịp tim và huyết áp ở mức độ bình thường.

Nhiều chất xơ:Một quả chuối chỉ khoảng 105 calo nhưng lại chứa tới 12% chất xơ. Chất xơ là một thành phần quan trọng cho sức khỏe đường tiêu hóa, giảm được nguy cơ bệnh tim và thậm chí là một số loại ung thư. Chất  xơ cũng giúp cơ thể duy trì vóc dáng và giảm cân. 

Bài thuốc từ quả chuối tiêu:

Quả chuối tiêu chín có vị ngọt, tính rất lạnh, có tác dụng thanh nhiệt, nhuận phế, chỉ khát, nhuận tràng, giải độc. Vỏ có vị ngọt, chát, tính ôn, sát trùng… Quả chuối tiêu chín nhuận tràng, làm dịu, thúc đẩy sự lên da non ở các vết loét trong ruột, chống các rối loạn ruột và dạ dày.

Quả chuối tiêu xanh được dùng chữa bệnh tiêu chảy và kiêt lỵ. Vỏ chữa lỵ, đau bụng, thổ tả, hoặc sắc lấy nước rửa những chỗ mẩn ngứa, lở loét. Bột quả chuối tiêu xanh để phòng và chữa loét dạ dày. Nhựa của quả xanh chữa hắc lào.

Lá chuối tiêu non còn ở trong thân, có thể giã nát, đắp là thuốc cầm máu vết thương, làm dịu vết bỏng. Củ và rễ chuối tiêu giã lấy nước cốt hoặc dịch thân cây uống chữa sưng tấy, nhọt sưng đau, nóng quá phát cuồng, mê sảng, co giật, kiết lỵ, tiêu chảy.

Tuy nhiên, người bệnh đái tháo đường cần thận trọng khi sử dụng vì chuối giàu hydrat cacbon, không nên dùng quá nhiều. 

Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, Trưởng Đơn vị Điều trị ban ngày

Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cơ sở 3