Video bàn thắng U19 Việt Nam 0

Theo ông Lê Quang Tự Do, một trong các mục tiêu trọng tâm trong 6 tháng cuối năm của Cục PTTH-TTĐT là trên nền kinh nghiệm kiểm tra và xử lý TikTok, sẽ tìm cách nhân rộng và xử lý các nền tảng xuyên biên giới khác. Bộ TT&TT sẽ chấn chỉnh, xử phạt và buộc TikTok phải khắc phục sai phạm, tuân thủ nghiêm pháp luật Việt Nam.

Báo cáo sơ kết công tác 6 tháng đầu năm của Cục PTTH-TTĐT nêu, TikTok đã thực hiện việc chặn, gỡ tài khoản, kênh theo yêu cầu của cơ quan quản lý với tỷ lệ đáp ứng 92%, gỡ 415 link vi phạm và 149 tài khoản.

Trong kế hoạch kiểm tra toàn diện hoạt động của TikTok tại Việt Nam, Bộ TT&TT đã nêu ra các nội dung như: Việc chấp hành các quy định về hoạt động cung cấp dịch vụ mạng xã hội cho người sử dụng trong nước của nền tảng này; việc chấp hành các quy định về quảng cáo; việc quản lý người nổi tiếng, người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn trên TikTok (Idol TikTok); việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ trẻ em; phòng, chống tệ nạn xã hội trên không gian mạng.

Đồng thời, đánh giá tác động của TikTok đối với thanh thiếu niên; kiểm tra việc tuân thủ các quy định liên quan đến hoạt động cung cấp dịch vụ thương mại điện tử; việc thực hiện nghĩa vụ về thuế; đánh giá tác động, ảnh hưởng của mạng xã hội TikTok đến xu hướng và vai trò của truyền thông chính thống.

Các cơ quan liên Bộ đã tiến hành kiểm tra toàn diện TikTok Việt Nam từ ngày 15/5 đến hết tháng 5/2023. Tại cuộc họp thường kỳ tháng 6 của Bộ TT&TT, diễn ra ngày 5/6, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm chia sẻ: “Sơ bộ thấy rằng, phát hiện ban đầu của đoàn kiểm tra đã giúp cho chúng ta xác nhận được nhận định ban đầu của mình về những vi phạm của TikTok là có cơ sở. Rất nhiều vi phạm!”.

Trước đó, tại cuộc họp đầu tháng 4, Bộ TT&TT chỉ ra 6 sai phạm ở TikTok: Chưa có biện pháp kiểm soát hiệu quả nội dung vi phạm liên quan đến chính trị, chống phá Đảng, Nhà nước, tin giả, nội dung nhảm nhí, độc hại, gây nguy hiểm với trẻ em; dùng thuật toán phân phối tự động để tạo xu hướng và phát tán nội dung câu view, bất chấp sự phản cảm, gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng và giới trẻ; không có biện pháp ngăn chặn hiệu quả hoạt động thương mại, kinh doanh, buôn bán, quảng cáo hàng giả, hàng nhái, các loại thuốc kích dục, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc; chưa có biện pháp quản lý hiệu quả idol; để nội dung vi phạm bản quyền xuất hiện tràn lan; để người dùng tự ý sử dụng hình ảnh riêng tư, cá nhân với mục đích tung tin giả, bôi nhọ, xúc phạm người khác.

Gỡ bỏ hàng nghìn thông tin xấu độc trên Facebook, YouTube, TikTok

Lấy dẫn chứng, ông Việt nhắc đến phim tài liệu “MH370: Chiếc máy bay mất tích” (MH370 -The Plane That Disappeared) trên Netflix với nội dung không chính xác về những đóng góp của Việt Nam trong công tác phối hợp tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn máy bay MH370 của Malaysia.

Gần đây nhất, qua quá trình kiểm tra, rà soát, Cục Điện ảnh đã phát hiện trong nội dung của một bộ phim Trung Quốc được trình chiếu trên Netflix có thể hiện hình ảnh “đường lưỡi bò” phi pháp, vi phạm quy định của pháp luật Việt Nam.

“Từ tập 18 đến 30 của phim này có nhiều hình ảnh vi phạm. Trong đó, tại tập 18 còn kèm theo lời thoại và phụ đề: “Rồi sẽ có ngày tấm bản đồ này đi đến rất nhiều nơi trên thế giới”. Điều này không chỉ vi phạm về hình ảnh, nội dung mà còn vi phạm rất rõ các quy định tại Điều 9 của Luật Điện ảnh. Những bộ phim này không phổ biến được trên các nền tảng”, ông Đỗ Quốc Việt nói. 

Theo Phó Cục trưởng Cục Điện ảnh, những phim vi phạm chủ quyền biển đảo và lãnh thổ an ninh quốc gia sẽ không được chấp nhận. 

Thực tế hiện nay, nhiều đài phát thanh, truyền hình có kho nội dung tồn tại từ trước khi Luật Điện ảnh ra đời năm 2022. “Nếu khi rà soát thấy phim vi phạm Khoản 1, Điều 9 của Luật Điện ảnh, các đài nên tiêu hủy, hủy bỏ bởi những nội dung này không thể sử dụng, lưu trữ”, Phó Cục trưởng Cục Điện ảnh khẳng định. 

Theo ông Việt, các đài truyền hình, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ nội dung số cần lưu ý những quy định của Luật Điện ảnh để tránh những sai phạm do sơ suất hoặc do chưa nghiên cứu kỹ. 

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã làm việc với Netflix về vi phạm của các phim có “đường lưỡi bò” trên nền tảng xuyên biên giới này. Trong thời gian tới, Bộ TT&TT cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ có sự phối hợp để quản lý đối với vấn đề phân phối các sản phẩm văn hóa xuyên biên giới. 

Thế hệ Gen Z buộc các ngân hàng phải chuyển lên kênh số

Chia sẻ tại Diễn đàn Cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam – Châu Á 2023 được tổ chức mới đây, bà Trịnh Thị Lan – Giám đốc Chuyển đổi số, Tổng công ty Giải pháp Viettel cho biết, đang có sự nổi lên của xu hướng các ngân hàng thuần số (Neobanks). Đó là những ngân hàng gần như không có chi nhánh hay hoạt động vật lý. Thay vào đó, những ngân hàng này chỉ hoạt động trên các kênh số, tận dụng các thế mạnh về nền tảng công nghệ.

Đại diện Viettel cho rằng, Covid-19 đã làm tăng tốc độ chuyển đổi số, giúp nhiều người ở nhiều độ tuổi khác nhau quen dần với hình thức thanh toán số. Bên cạnh đó, thế hệ Gen Z sẽ định hình hoạt động của các ngân hàng trong tương lai.

“Gen Z có những hành vi và chuẩn mực khác hẳn với các thế hệ cũ. Các thế hệ cũ cần sự cảm xúc, tương tác người với người, nhưng Gen Z cần chuẩn mực khác. Họ hiểu công nghệ, thích trải nghiệm những điều mới mẻ, các công nghệ mới”,bà Lan chia sẻ.

Thực tế trên dẫn đến việc các ngân hàng phải thay đổi, chuyển đổi trải nghiệm khách hàng từ phong cách truyền thống sang những cảm xúc mới mẻ, hiện đại hơn. Mối quan hệ giữa nhà cung cấp và người dùng cũng thay đổi. Trước kia, khách hàng là đối tượng thụ hưởng, giờ là đối tượng thụ hưởng và tạo ra giá trị.

“Công nghệ và dữ liệu giờ đây không chỉ phục vụ những gì khách hàng muốn mà còn có tác dụng đưa ra dự báo điều khách hàng cần trong tương lai, đồng thời đưa ra các khuyến nghị”, đại diện Viettel nói.

Startup Fintech giúp giải bài toán của các ngân hàng

Ông Nguyễn Bá Diệp - Đồng sáng lập MoMo, kiêm Ủy viên Ban Thường vụ Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ Thông tin Việt Nam (VINASA) cho hay, các công ty Fintech đang đóng vai trò ngày càng quan trọng hơn trong quá trình chuyển đổi số ngành tài chính, ngân hàng.

Theo ông Diệp, nhiều ngân hàng dù đã hướng đến số hóa nhưng cách tiếp cận khách hàng thì vẫn theo hướng cũ. Trong khi đó, các Fintech như MoMo có những mô hình tiếp cận khách hàng hằng ngày và thấu hiểu nhu cầu của khách hàng. 

“Những công ty Fintech có thể giúp các ngân hàng, tổ chức tài chính tiếp cận khách hàng một cách đơn giản, hiệu quả với chi phí thấp nhất. Sự bắt tay của ngân hàng và các đơn vị trung gian thanh toán như MoMo sẽ tạo ra mô hình hợp tác hữu hiệu nhất”, ông Diệp chia sẻ.

Lấy ví dụ cho mối quan hệ hợp tác này, ông Diệp cho biết, MoMo và các ngân hàng, tổ chức tài chính đang hợp tác triển khai với những kết quả đáng khích lệ.

Theo đó, MoMo đang triển khai công nghệ eKYC (xác thực điện tử) để định danh trực tuyến, đơn giản hóa thủ tục giấy tờ khi mở tài khoản ngân hàng. Từ khi triển khai đến nay, đã có hơn 230.000 tài khoản ngân hàng được mở thành công. So với cách làm truyền thống, người dùng giờ đây chỉ mất 2 phút để hoàn thành quá trình mở tài khoản ngân hàng và 35 giây để duyệt hồ sơ với tỷ lệ duyệt thành công lên đến 90%.

MoMo cũng đóng vai trò một nền tảng đầu tư dễ tiếp cận với nhiều lựa chọn theo nhu cầu. Các khoản đầu tư này có thể được thực hiện dưới dạng mở sổ tiết kiệm, mua vàng online hoặc mua chứng chỉ quỹ. Ngoài ra, các công ty Fintech như MoMo còn có thể triển khai việc thu hộ khoản vay, thẻ tín dụng cho các ngân hàng thông qua ứng dụng.

Theo ông Diệp, những mô hình như trên là giải pháp hữu hiệu để các ngân hàng có thể phối hợp với các công ty Fintech. Đây chính là mô hình sẽ mang lại lợi ích cho những người thu nhập thấp, thúc đẩy kinh tế số và đóng góp vào sự phát triển chung của xã hội.

Ngành Ngân hàng nên đi đầu về phân tích dữ liệu lớn

Trong thế giới của Tadashi Tokieda, những đồ vật bình thường làm được những điều phi thường. Những hũ gạo không chịu lăn xuống dốc. Những mảnh giấy đi xuyên qua vật cản. Những viên bi chạy trong một chiếc bát đảo chiều khi số bi tăng thêm.

Nhưng thế giới của Tokieda chẳng khác gì thế giới của chúng ta. Những bài giảng đại chúng về toán học của ông dễ bị tưởng nhầm là những màn ảo thuật, có điều không cần nhanh tay, không cần những ngăn bí mật, không cần những bộ bài đặc biệt. “Tất cả những gì tôi làm là đưa tự nhiên đến với khán giả và đưa khán giả đến với tự nhiên. Các bạn có thể coi nó như một màn ảo thuật thú vị, kỳ vỹ” – ông nói.

Tokieda, một nhà toán học tại Đại học Stanford, đã sưu tầm hơn 100 thứ mà ông gọi là “đồ chơi” – đó là những đồ vật thường ngày, dễ kiếm, nhưng lại có những cách thức hoạt động gây sửng sốt, khiến ngay cả những nhà vật lý học cũng phải bối rối. Trong các bài giảng đại chúng cũng như các video trên YouTube, Tokieda giới thiệu những đồ chơi của mình với những lời bình lôi cuốn và dí dỏm, dù tiếng Anh chỉ là ngôn ngữ thứ bảy của ông. Nhưng giải trí chỉ là một phần mục đích của ông – những bài giảng và video còn để cho mọi người thấy rằng khám phá khoa học không phải là lĩnh vực độc quyền của các nhà khoa học chuyên nghiệp.

“Cái phần vũ trụ mà chúng ta có thể trải nghiệm bằng các giác quan của mình là hữu hạn,” ông nói. “Mặc dù vậy, ngay trong giới hạn đó, chúng ta cũng có thể tự trải nghiệm mọi thứ. Chúng ta có thể ngạc nhiên, không phải vì ai đó bảo chúng ta phải ngạc nhiên, mà bởi chúng ta thực sự chứng kiến và thấy ngạc nhiên.”

Tokieda đến với toán học theo đường vòng. Lớn lên ở Nhật, đầu tiên ông làm nghệ sỹ, rồi trở thành một nhà nghiên cứu cổ ngữ (Nguyên văn: classical philologist). Tạp chí Quanta (Quanta Magazine) trò chuyện với Tokieda về hành trình của ông đến với toán học và việc sưu tầm đồ chơi. Cuộc phỏng vấn đã được viết lại cho cô đọng và dễ theo dõi.

Ông thích nhấn mạnh rằng thứ đồ chơi bán trong cửa hàng không phải là đồ chơi theo nghĩa của ông?

- Nếu một thứ mua được từ một cửa hàng đồ chơi, thì đối với tôi nó không phải một món đồ chơi, vì ai đó đã định sẵn cho nó một cách sử dụng, và bạn phải dùng nó như thế. Nếu bạn mua một thứ đồ chơi điện tử phức tạp, đứa trẻ sẽ như một nô lệ của sản phẩm đó. Nhưng thường đứa trẻ không thèm đoái hoài đến món đồ chơi lại vui thích chơi không ngừng nghỉ với cái hộp và giấy gói, vì nó, với đầu óc và trí tưởng tượng của chính mình, làm cho những thứ đó trở nên thú vị.

Người ta thường nhầm tưởng những đồ chơi của tôi với những trò chơi như các bộ trò chơi trí tuệ (nguyên văn: puzzles), khối rubik... Nhưng những trò chơi đó hoàn toàn nằm ngoài phạm vi quan tâm và năng lực của tôi. Tôi không quan tâm đến những trò chơi mà luật chơi do con người quy định. Tôi chỉ hứng thú với những trò chơi do tự nhiên đặt ra.

Bạn thấy đấy, những trò chơi trí tuệ là những tình huống hóc búa do người nào đó tạo ra để cho những người khác giải. Điều đó ngược với mong muốn của tôi. Tôi muốn tất cả loài người hợp tác với nhau và tìm ra cái gì đó thực sự tốt đẹp và bất ngờ trong tự nhiên, và hiểu nó. Không ai phải làm nó khó hơn. Không ai phải đặt thêm luật mới. Một đứa trẻ và một nhà khoa học có thể có chung một điều bất ngờ thú vị.

Ông trở thành nhà sưu tập đồ chơi như thế nào?

- Trước đây tôi làm thứ toán học thuần túy lý thuyết – tô-pô sympletic. Hồi đó, tôi chẳng thể nào chia sẻ những việc mình làm với những bạn bè và người thân không làm khoa học.

Tadashi Tokieda thường vẽ những hình rất dễ thương. Trong ảnh là những gì ông vẽ trên website sắp ra mắt về những trò chơi của ông. Ảnh: Kuroshio Magazine

Rồi khi làm nghiên cứu sinh sau tiến sỹ, tôi tự học vật lý và trở thành một nhà vật lý học, và trong vật lý có những thứ hữu hình, nhất là vì tôi thường quan tâm tới những hiện tượng vĩ mô. Và tôi quyết định là mỗi khi viết một bài báo, hoặc hiểu ra điều gì đó, dù rất khiêm tốn, tôi sẽ thiết kế một thí nghiệm đơn giản (nguyên văn: tabletop experiment, “tabletop” có thể hiểu là có thể thực hiện với những thứ sẵn có, không đòi hỏi thiết bị cầu kỳ, ai cũng có thể làm được), hay đồ chơi nếu bạn muốn, mà tôi có thể làm trước mặt mọi người, ở trong bếp, ở trong vườn... – tức là cái gì đó đơn giản mà vững chắc, có thể chia sẻ một phần nào đó niềm vui tôi có được trong công việc (nghiên cứu). Tất nhiên, bạn chắc cũng đoán được, việc đó đã rất thành công với bạn bè và người thân.

Và rồi nó dần trở nên quan trọng, và bây giờ thì ngược lại, tôi quan sát cuộc sống thường ngày và cố tìm ra những hiện tượng thú vị. Và tôi bắt đầu việc nghiên cứu khoa học từ đó.

Nhưng ông tìm ra “hiện tượng đồ chơi” đầu tiên của mình từ rất trẻ, đúng không? Là hai dải băng Möbius được gắn với nhau rồi cắt đôi theo chiều dọc để thu được một kết quả bất ngờ ấy.

- Tôi bắt gặp nó (hiện tượng đó) hồi bảy tuổi. Ai thích toán mà hồi bé chẳng từng chơi với các dải băng Möbius, và có rất nhiều sách báo nói rằng cắt một dải băng Möbius theo chiều dọc sẽ thu được điều thú vị. Tôi là một cậu bé Nhật Bản thích origami (trò chơi gấp các hình bằng giấy), nên điều đó cũng rất tự nhiên.

Nhưng giữa việc cắt dọc một dải băng Möbius và việc dán hai dải băng Möbius với nhau rồi mới cắt, tôi không cho rằng nó là tất yếu, nhưng có một bước tìm tòi ở đây. Nó không quá cao siêu đâu. Và một khi bước qua bước đó, bạn khám phá ra một hiện tượng kỳ diệu, nó thật đẹp và lãng mạn. Nó ở sẵn đó chờ bạn đến.

Một bài toán của ông: Cây nến ở hình bên phải liệu có khó tắt hơn? Ảnh: dpmms

Ông từng muốn trở thành một nghệ sỹ đúng không?

Đó là thứ tôi giỏi nhất. Tôi là một đứa trẻ “thần đồng” (precocious – phát triển sớm trước tuổi, dịch thoát). Hồi năm tuổi, tôi đã có triển lãm tại một phòng trưng bày lớn ở Tokyo. Mọi người trong gia đình kể rằng có hai vợ chồng người Hawaii đến phòng tranh và thấy một bức tranh tĩnh vật của tôi. Họ muốn mua nó với giá cao, nhưng mẹ tôi từ chối.

Mọi người xung quanh đều nghĩ tôi sẽ trở thành một họa sỹ, vì thế tôi cũng nghĩ như vậy. Theo một nghĩa nào đó, tranh ảnh đến giờ vẫn là những thứ tôi quan tâm nhất. Tôi nghĩ rằng trong tính cách sâu thẳm của mình, tôi thích tranh ảnh hơn là ngôn ngữ, tức là giai đoạn tiếp theo của cuộc đời mình.

Ông bước vào giai đoạn đó khi một mình chuyển sang Pháp để học trung học khi mười bốn tuổi.

- Đó hóa ra là một sự thức tỉnh (nguyên văn: epiphany) trong cuộc đời tôi. Ở Nhật, chúng tôi biết một cách gián tiếp về những ngôn ngữ và những nền văn hóa khác, nhưng chúng tôi là một hòn đảo, chúng tôi không tiếp xúc với chúng hàng ngày. Chúng tôi được học một thứ được gọi là tiếng Anh, nhưng đó là một môn học ở trường. Bạn có thể sống trong ngôn ngữ đó không? Bạn có thể yêu, có thể chia tay, có thể sinh con, có thể mất đi ai đó (nguyên văn: see death – chứng kiến cái chết, ND dịch thoát) trong ngôn ngữ đó không? Chắc chắn không – nó không đủ cụ thể, không đủ phong phú.

Nhưng khi tôi sang Pháp, ở đó người ta, những người tuyệt vời, sống trong tiếng Pháp. Tôi bị choáng ngợp bởi sức nặng của sự thức tỉnh. Tôi tự nhủ “Mình phải bắt đầu học ngôn ngữ.”

Và ông trở thành một nhà ngôn ngữ học. Và mãi về sau, khi đã là một giảng viên ngữ văn ở Tokyo, ông mới trở nên hứng thú với toán học, đúng không? Chuyện xảy ra như thế nào?

- Lúc đó tôi đang hoàn thiện luận văn tốt nghiệp và cần có tiểu sử của ai đó, và tôi đến thư viện. Không may, cuốn tiểu sử đó không nằm ở chỗ của nó, nhưng ngay cạnh chỗ đó có cuốn tiểu sử của Lev Davidovich Landau (nhà vật lý học nổi tiếng của Liên Xô). Đó là một nhà vật lý học người Nga, người đã một mình tạo nên một trường phái vật lý lý thuyết rất mạnh ở Moscow.

Tôi bắt đầu đọc cuốn sách đó, vì tôi sắp phải đi tàu và cần cái gì đó để đọc. Trước đó tôi chưa từng nghe tới Landau. Thực ra, khi ấy, cũng như tất cả mọi người khác, tôi không biết rằng khoa học là một nghề. Thế nào là nhà toán học? Thế nào là nhà vật lý học? Tôi từng nghe tới những từ đó, nhưng hẳn là họ không tồn tại trong đời thực.

Tôi đọc đến đoạn Landau gặp tai nạn xe hơi nghiêm trọng ở tuổi 54. Ông hôn mê mất một tháng rưỡi. Rồi con trai Igor của ông đến bệnh viện xem tình hình của cha, và ông tỉnh lại. Một cảnh rơi nước mắt. Thế nhưng Landau không nói “Cha sống rồi, mừng quá,” hay “Igor, con của ta,” hay những câu đại loại như vậy. Thay vào đó, ông nói “Igor, con đây rồi. Tích phân bất định của dx trên sin x là gì?”.

Igor lấy một tờ giấy nháp và bắt đầu tính, nhưng không tính ra. Landau liền bảo “Igor, con tự cho rằng mình là một người được học hành, thế mà con không làm nổi một việc đơn giản đến thế.”

Poster về bài giảng đại chúng của ông ở Bảo tàng Toán học Quốc gia do chính nhà vật lý nổi tiếng Freeman Dyson giới thiệu

Đọc đến đây, tôi thấy bị xúc phạm (nguyên văn: personal criticism – chỉ trích cá nhân). Tôi, một cách khá kiêu ngạo, vốn tự cho mình là rất có học, nhưng cả đời chưa từng nghe đến môn giải tích. Tôi chẳng có tí ý niệm gì về ý nghĩa của dãy ký hiệu đó.

Để trả đũa Landau, tôi quyết định học giải tích đến khi nào làm được bài tập đó. Cuốn tiểu sử dẫn lời Landau: “Đừng tốn thời gian cho các nhà toán học hay các bài giảng và những thứ tương tự – thay vào đó, tìm lấy quyển sách nào có nhiều bài tập có lời giải nhất và làm hết chúng. Đấy mới là cách học toán.” Tôi quay lại thư viện và tìm được quyển sách toán có nhiều bài nhất. Đấy là một quyển sách tiếng Nga, và tôi chẳng biết tiếng Nga, nhưng một nhà ngữ văn trẻ tuổi nào có ngán việc học thêm một thứ tiếng.

Vậy là tôi dành cả một mùa đông cho việc này, và sau có lẽ một tháng rưỡi, tôi tính được cái tích phân đó. Nhưng đang sẵn đà, tôi học tiếp. Tôi không thể ngừng. Và sau chừng ba tháng, tôi nhận ra hai điều. Điều thứ nhất là tôi cũng khá giỏi với những bài tập vận dụng đơn giản kiểu này. Điều thứ hai là có lẽ đây không phải là cách duy nhất để học toán. Và tôi tìm hiểu và biết được rằng mình có thể nghỉ phép hai năm [ở công việc giảng viên ngữ văn].

Và ông tới Oxford học toán.

- Theo những gì tôi biết, Oxford là nơi duy nhất cho phép bạn hoàn thành một chương trình cử nhân trong hai năm. Lúc đó tôi không biết tiếng Anh, nhưng một nhà ngữ văn nào có ngán việc học thêm một thứ tiếng.

Sau một thời gian, tôi tự nhủ “Đây là thứ mình muốn làm.” Tôi xin nghỉ việc và đi làm tiến sỹ ở (đại học) Princeton.

Đó là một hành trình (nguyên văn: path – con đường) khác thường để đến với toán học.

- Tôi không nghĩ mình có một cuộc sống khác thường, nhưng nó có thể được coi là khác thường nếu bạn cố đặt tôi vào một thứ cuộc sống được coi là chuẩn mực trong một xã hội nào đó. Vấn đề chỉ là phép chiếu, nếu bạn hiểu ý tôi muốn nói. Nếu chọn nhầm trục để chiếu, mọi thứ trông sẽ rất phức tạp. Có thể theo một phép chiếu nào đó, tôi có một quá khứ khác thường. Nhưng tôi không nghĩ thế, bởi vì tôi chỉ sống cuộc sống hàng ngày theo cách riêng của mình. Tôi không cố làm điều gì kỳ cục cả – nó cứ thế xảy ra thôi.

Và giờ thì ông vừa là nhà toán học, vừa là nhà sưu tầm đồ chơi. Ông có cho rằng những đồ chơi của mình là một cách lôi mọi người ra khỏi sự tự mãn về hiểu biết của mình về thế giới xung quanh không?

- Ngược lại – tôi đang cố gắng thoát khỏi sự tự mãn của chính mình. Khi tôi chia sẻ, đó là vì tôi muốn chia sẻ với mọi người. Tôi hy vọng họ sẽ thích, nhưng tôi không cố dạy dỗ ai, và tôi không nghĩ rằng mọi người tự mãn. Ai cũng đấu tranh theo cách của mình và nỗ lực và cố gắng tiến bộ. Tôi là ai mà lôi họ ra khỏi sự tự mãn?

Bài giảng của ông về vòng xoắn Mobius

Nhưng tôi thích được ngạc nhiên, và thích bị chứng minh là mình sai. Không phải trước công chúng, vì như thế rất bẽ mặt. Nhưng một cách kín đáo, tôi thích bị chỉ ra rằng mình sai, bởi nó có nghĩa là sau đó, nếu tôi chấp nhận điều đó, tôi trở nên thông minh hơn một chút, và như thế tôi sẽ thấy dễ chịu hơn.

Ông tìm ra những đồ chơi của mình như thế nào? Ông từng nói rằng phải nhìn thế giới xung quanh qua đôi mắt trẻ thơ.

- Đôi khi người lớn có một xu hướng đáng tiếc là chỉ quan tâm đến những thứ mà những người lớn khác đã dán nhãn là thú vị. Trong khi đó, nếu bạn tươi mới hơn một chút, ngây thơ hơn một chút, bạn nhìn được khắp nơi, không cần biết có nhãn dán hay không, và tìm thấy những bất ngờ cho riêng mình.

Như thế, lúc rửa tay với con, tôi có thể để ý rằng nếu mở vòi nước rất bé – đừng bé quá đến mức nhỏ giọt, mà vẫn có một dòng nước mảnh và đều – và từ từ đưa ngón tay lại gần vòi nước, ta có thể làm nhăn dòng nước. Thật kỳ diệu. Bạn có thể thấy những vết nhăn lớn thành hạt.

Hiện tượng này có thể được lý giải một cách đẹp đẽ bởi sức căng bề mặt. Và nó đã được biết đến, nhưng 99.9% dân số thế giới chưa từng chứng kiến sự nhăn này của nước. Thế nên nó rất thú vị. Bạn không muốn buông mất cái cảm giác ngạc nhiên đó.

Và đấy là cách bạn làm. Bạn quan sát xung quanh. Và đôi khi bạn thấy mệt, hay bạn thấy chóng mặt, hay bạn thấy bận rộn với những việc khác, và bạn không thể quan sát. Nhưng không phải lúc nào bạn cũng mệt hay bận. Những khi đó, bạn có thể tìm ra vô khối những điều kỳ diệu.

Ông có cho rằng nếu một hiện tượng vật lý làm ông ngạc nhiên, đấy là một dấu hiệu đáng tin cậy rằng nó cũng sẽ làm những người khác ngạc nhiên?

- Không phải một dấu hiệu đáng tin cậy, không một chút nào. Có lúc tôi nghĩ một điều gì đó là thực sự kinh ngạc, và mọi người sẽ bảo “Ừ, thế rồi sao?”

Có một điều khá khó hiểu là ngày nay, ngày càng nhiều người sống trong thế giới thực tế ảo (virtual reality), nơi điều gì cũng có thể xảy ra, nhiều đến nỗi chẳng ai còn thấy bất ngờ bởi điều gì trong thế giới thực. Có thể đó là điểm chia cách sự ngạc nhiên của họ với sự ngạc nhiên của tôi.

Một câu hỏi rất hay gặp ở cuối mỗi bài giảng là “Tất cả những thứ này có ứng dụng thực tiễn không?” Nó thực sự rất thú vị, vì đi đâu tôi cũng gặp câu hỏi này, gần như chính xác đến từng từ. Cứ như thể được nghe một đoạn băng được ghi âm sẵn.

Tôi hỏi lại họ, các bạn nghĩ cái gì làm nên một ứng dụng thực tiễn? Câu trả lời thật đáng kinh ngạc. Đại khái, sau khoảng năm đến mười phút, tất cả mọi người cùng đi đến hai loại ứng dụng thực tiễn. Một loại là, nó có giúp kiếm được một lúc vài triệu đô-la không. Loại kia là, nó có thể giết một lúc hàng triệu người không. Nhiều người thực sự choáng vì chính câu trả lời của mình.

Sau đó tôi bảo họ rằng, tôi không rõ người khác thì thế nào, còn tôi có ứng dụng thực tiễn cho những món đồ chơi của mình. Khi tôi cho bọn trẻ con xem các đồ chơi đó, chúng có vẻ vui thích. Nếu đấy không phải là ứng dụng thực tiễn thì cái gì mới phải?

TS. Nguyễn Hoàng Thạch (Viện Toán học) dịch/ Theo Tia sáng

Nguồn: Erica Klarreich, Tạp chí Quanta, 27 tháng 11, 2018, https://www.quantamagazine.org/tadashi-tokieda-collects-math-and-physics-surprises-20181127/

Sau 18 ngày chăm sóc đặc biệt, hiện tại, bệnh nhân M. đã có các chỉ số về chức năng gan, thận đã trở về bình thường. Người bệnh đáp ứng điều trị tốt và chưa phải lọc máu. Hiện tại tình trạng của người bệnh đã ổn định và đủ điều kiện xuất viện.

Bác sĩ chuyên khoa II Đỗ Đức Dũng, Phó Trưởng đơn vị Hồi sức tích cực - Trung tâm Khám chữa bệnh Chất lượng cao, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, cho biết đây là một trong số rất nhiều trường hợp người bệnh bị viêm gan, suy gan cấp, suy đa tạng do lạm dụng thuốc nam. Thói quen của nhiều người là chưa hiểu rõ mối nguy hại của việc điều trị bệnh theo truyền miệng, các bài thuốc nam không rõ nguồn gốc nên đã lạm dụng thuốc nam để điều trị bệnh thay vì đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế. Điều này là rất nguy hiểm.

Theo bác sĩ Dũng, gan được ví như nhà máy thải độc khổng lồ của cơ thể. Nhiều loại thuốc nam không rõ nguồn gốc có thể có độc tính cao, khi sử dụng trong thời gian dài, gan không thể thải độc hết nên bị tổn thương khiến các độc tố tích tụ trong cơ thể ngày càng nhiều, làm cho tình trạng bệnh ngày càng trầm trọng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời gan có thể bị tổn thương nặng nề và không thể phục hồi.

Bác sĩ Dũng khuyến cáo mọi người không nên tự ý điều trị theo truyền miệng, đặc biệt là sử dụng thuốc nam không rõ nguồn gốc để điều trị bệnh, mà cần đi khám tại bệnh viện để được đánh giá rõ về tình trạng bệnh và có phác đồ điều trị phù hợp.

Xác định nguyên nhân vụ cả nhà nhập viện, một người tử vong sau bữa ăn

Đức Thắng