Cụ thể, các địa phương cần thực hiện kiểm định, đánh giá chất lượng các nhà chung cư cũ trên địa bàn và lập danh mục các nhà chung cư, khu chung cư thuộc diện phải phá dỡ để cải tạo, xây dựng lại đưa vào kế hoạch thực hiện của địa phương. Việc này để làm cơ sở triển khai các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.

Khẩn trương tổ chức lập, phê duyệt quy hoạch tỷ lệ 1/500 khu vực có nhà chung cư cần cải tạo, xây dựng lại để các nhà đầu tư có cơ sở tham gia xây dựng phương án đầu tư, phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi tham gia đăng ký làm chủ đầu tư dự án.

Bên cạnh đó, ban hành hệ số K bồi thường tại các khu vực, vị trí có nhà chung cư cần cải tạo, xây dựng lại để người dân biết khi tham gia lựa chọn doanh nghiệp kinh doanh bất động sản làm chủ đầu tư dự án cải tạo xây dựng lại nhà chung cư.

Ngoài ra các tỉnh thành cũng cần ban hành các tiêu chí để lựa chọn chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, làm cơ sở cho các nhà đầu tư căn cứ vào năng lực, kinh nghiệm triển khai dự án của mình để tham gia đăng ký làm chủ đầu tư dự án.

Đồng thời lập phương án, dự kiến các địa điểm để bố trí chỗ ở tạm thời phục vụ xây dựng lại trên địa bàn theo kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư đã được phê duyệt…

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã ký Quyết định về việc thành lập Tổ công tác triển khai chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân; cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.

Tổ công tác này thành lập để thực hiện theo Nghị quyết số 11 của Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Tổ trưởng Tổ công tác là ông Nguyễn Văn Sinh - Thứ trưởng Bộ Xây dựng. Ông Bùi Xuân Dũng - Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản - là Tổ phó.

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, hiện nay tại các đô thị trên cả nước có khoảng 2.500 khối nhà chung cư cũ được xây dựng từ trước năm 1994 tương đương khoảng hơn 3 triệu m2 sàn với hơn 100 nghìn hộ dân đang sinh sống. Trong đó, Hà Nội có khối lượng nhà lớn nhất với 1.579 chung cư cũ.

Liên quan đến vấn đề này, theo kế hoạch cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn đợt một, Hà Nội cải tạo, xây dựng lại 6 khu chung cư, dự án nhà chung cư (có nhà nguy hiểm cấp D).

Cụ thể tại quận Ba Đình có: Khu tập thể Giảng Võ (nhà C8); Khu tập thể Thành Công (Nhà G6A); Khu tập thể Ngọc Khánh (Nhà A); Khu tập thể Bộ Tư pháp (2 đơn nguyên đầu hồi ở cấp D); Nhà 148-150 Sơn Tây. Quận Đống Đa có nhà 51 Huỳnh Thúc Kháng.

Thành phố yêu cầu UBND quận Ba Đình, UBND quận Đống Đa có trách nhiệm di dời dân khỏi các tòa nhà trong quý I/2022.

Từ năm 2005-2014, Hà Nội đã hoàn thành cải tạo xây dựng lại 19 dự án và 14 dự án đang triển khai. Từ năm 2014, sau khi Luật ở nhà 2014, Nghị định 100/2015 được ban hành và có hiệu lực thi hành đến nay không có dự án mới nào được bổ sung thêm, tiến độ thực hiện chậm, kém hiệu quả.

Có thể thấy, sau gần 20 năm, Hà Nội mới chỉ có 1% chung cư cũ được cải tạo, sửa chữa trên tổng số hơn 1.500 căn chung cư cũ của thành phố.

UBND TP Hà Nội dự kiến bố trí nguồn vốn ngân sách khoảng 500 tỷ đồng trong giai đoạn 2021-2025 để thực hiện tổng kiểm tra, rà soát, kiểm định, đánh giá chất lượng toàn bộ chung cư cũ.

Thuận Phong 

Trong chương trình, một số đoạn clip được trình chiếu sai nội dung phát ngôn của người dẫn chương trình và thông tin về cuộc giao lưu.

Các dòng chữ "Hội Thảo Quân Đoàn Thiết Giáp Việt 2023 - Nam Hệ thống Long Diễm", Chương Trình Giao Lưu Đội Quân Thép Hệ Thống Long Nham 2023", "Quân Sắt Tấn Công Bất Khả Chiến Bại" đều bị sai nội dung và được xác định do lỗi dịch thuật.

Liên quan đến nội dung này, Công ty TNHH Thương mại du lịch Cường Lâm (đơn vị đứng ra xin phép tổ chức chương trình) đã cho kiểm tra, rà soát lại và thấy được sự sai sót giữa việc dịch thuật từ ngôn ngữ Trung Quốc sang Việt Nam, khiến nhiều người sau khi đọc bị hiểu nhầm.

Ngay sau khi sự cố xảy ra, đơn vị tổ chức sự kiện đã có báo cáo gửi cơ quan chức năng có thẩm quyền của tỉnh Quảng Ninh.

Trước đó ngày 23/10, Công ty TNHH Thương mại Du lịch Cường Lâm có văn bản gửi tới UBND tỉnh Quảng Ninh xin tổ chức chương trình du lịch MICE (du lịch kết hợp hội nghị, hội thảo, khen thưởng, sự kiện) cho đoàn khách Trung Quốc tới Quảng Ninh. 

Công ty này tổ chức cho hơn 5.000 khách du lịch từ Trung Quốc đến Việt Nam tham quan du lịch. Trong đó số khách này sẽ được chia ra thành 4 đoàn, mỗi đoàn có khoảng 1.000 - 1.200 khách. Đến nay đã tổ chức được 2 đoàn, những sự kiện này không được biểu diễn nghệ thuật vì chưa đủ một số thủ tục. Các đoàn khách trên theo lịch trình nhập cảnh qua cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) - tham quan Hà Nội, Hạ Long, sau đó xuất cảnh qua cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh). Khách tham dự sự kiện trên là cán bộ, nhân viên của Công ty TNHH Y học Thái Sinh Thiểm Tây - Khanh Mỹ Trung Quốc. 

Được biết, ngày 1/11, sau khi nhận được công văn xin phép của Công ty TNHH Thương mại Du lịch Cường Lâm, Sở Du lịch Quảng Ninh đã chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh Quảng Ninh, Sở Ngoại vụ Quảng Ninh, Sở VH-TT Quảng Ninh, UBND TP Hạ Long, Hiệp hội Du lịch Quảng Ninh tổ chức họp và đồng ý để doanh nghiệp được tổ chức sự kiện, trên cơ sở tuân thủ các quy định của pháp luật.

Bước vào phía trong quán, thực khách như thể đang lui ngược về quá khứ. Căn phòng được ông Mạnh nắn nót treo ảnh gia đình, lưu giữ những bài báo viết về quán đã nhuốm màu thời gian.

Khu vực pha chế của vợ chồng ông Mạnh chỉ là một chiếc quầy nhỏ đơn sơ. Trên quầy đặt các nguyên liệu, dụng cụ pha chế món cà phê vợt như: bột cà phê, khay đun nước, một vài chiếc vợt bằng vải, sữa tươi và một số muỗng, ly, đá đã được đập vụn.

"Chỗ này là nơi bán hàng từ thời bà ngoại, bố mẹ rồi bây giờ là đến tôi. Không gian nhỏ, treo nhiều tranh ảnh từ xưa của cả nhà, hầu như không có chỗ ngồi cho khách. Mãi sau này có điều kiện, tôi mới xây một căn nhà mới, vừa ở vừa có không gian cho khách ngồi lại, rộng và thoáng hơn", ông Mạnh chia sẻ.

Thực khách vào quầy gọi đồ uống, ông Mạnh thoăn thoắt nhúng chiếc vợt vào nước sôi để vệ sinh, rồi đặt vợt lên trên miệng ca nhôm, cho lượng cà phê xay vừa đủ. Kế đó, ông khéo léo đổ nước nóng vòng quanh mặt trên vợt, để toàn bộ bột cà phê ngấm đều nước sôi. 

Cứ thế đợi phần cốt cà phê từ từ lắng xuống ly, phần xác ở lại trên mặt lưới. Trong vòng 3 đến 5 phút, ông Mạnh nhanh tay nhấc chiếc vợt lên cao rồi cho phần nước cốt cà phê còn đọng ở lưới vợt chảy vào ly, “điêu luyện” đến mức không làm rơi một giọt nào ra ngoài.

Và rồi ông thêm đường, sữa đặc hoặc sữa tươi, cùng một ít đá đập nhuyễn hay có thể để nóng tuỳ ý khách. Đó là cách để cho ra đời một ly cà phê đậm đà, thơm lừng, đúng chất cà phê vợt của người Sài Gòn xưa.

“Hạt cà phê được gia đình tôi lấy ở Buôn Ma Thuột. Sau khi lấy về thì ngâm cà phê trong một cái thùng lớn cùng bơ, rượu và muối, sau đó mới rang lên cho thơm rồi xay nhuyễn”, ông Mạnh kể

"Tôi dùng vợt lưới bằng loại “vải 8”, loại vải này không quá dày mà cũng không quá mỏng, nói chung với cá nhân tôi là hợp chuẩn để lọc cà phê. Vì nếu vải quá dày thì cà phê khó lọc được hết mùi vị nguyên chất, nhưng nếu quá mỏng thì chất cà phê cũng không ngon, dễ bị lợn cợn phần xác”, ông Mạnh chia sẻ kinh nghiệm. Phần vợt lưới sẽ được thay đổi liên tục sau khi pha xong 5-7 lượt cà phê. Phần lưới vợt không được giặt trong xà bông thông thường mà phải giặt cùng một loại nước rửa gần như nước rửa chén, với độ tẩy không quá mạnh.

"Nếu giặt cùng xà bông, khi pha cà phê sẽ ít nhiều làm mất mùi thơm cà phê vốn có. Sau khi giặt cũng phải rửa qua nước nóng vài lần trước khi phơi khô và dùng tiếp”, ông Mạnh chia sẻ.

Cũng theo ông Mạnh, nước dùng để pha cà phê phải có độ sôi chuẩn, không nên quá sôi hay quá nguội. 

"Nước vừa sôi lên là tôi sẽ pha liền. Vì nếu sôi quá độ sẽ dễ làm cà phê mất chất vốn có, nhưng nếu chưa đủ sôi thì cà phê không đủ chín để cho vị đậm đà. Mấy chục năm rồi tôi vẫn luôn pha như thế và cũng được nhiều khách ưng ý”, ông Mạnh cười.

Quán có 3 món đặc trưng là cà phê đen, cà phê sữa, bạc xỉu, giá dao động từ 15.000 đồng – 20.000 đồng/ly.

"Chỗ này là nhà luôn nên tôi không phải tốn tiền thuê mặt bằng. Đó là lý do tôi muốn bán rẻ một chút để ai cũng có thể uống được, từ người trẻ đến người già. Nhiều khi có người chỉ còn vài nghìn trong túi mà xin mua cà phê thì tôi cũng bán luôn, không có tiếc gì hết”, ông Mạnh cười giòn tan, chia sẻ đầy thật thà.

Vì không gian hạn chế nên quán không có nơi gửi xe. Đa phần khách đậu tạm xe máy ở hai bên vách con hẻm, hoặc ngồi tạm trên thành tường, yên xe để thưởng thức, trò chuyện cùng nhau trước khi bắt đầu một ngày lao động tất bật.

Bạn Ngọc Duy (SN 2002, Gò Vấp) có mặt ở quán vào một buổi sáng cuối tuần. "Mình rất thích món cà phê sữa ở quán, mùi cà phê đậm đà, thơm đặc trưng, đối với những người nghiện cà phê như mình thì đây thật sự là nơi hiếm hoi để thưởng thức hương vị cà phê hoài cổ này”, Duy chia sẻ. 

Khách đến quán cà phê vợt của ông Mạnh đa dạng mọi tầng lớp, từ những người trẻ, nhân viên văn phòng đến những cô chú lao động lớn tuổi cũng đều ghé qua quán để gọi một ly cà phê “giá rẻ bèo” giữa lòng TP.HCM. Quán đông từ tờ mờ sáng tới nửa đêm.

“Trước khi đi làm tôi đều ghé qua gọi một ly cà phê đen để uống cho tỉnh táo. Với những người lao động như tôi thì giá này hợp lý để mua, cà phê cũng có vị đắng vừa phải, hợp ý”, một vị khách chia sẻ.

Ông Mạnh cho biết, lúc bà ngoại ông mới mở quán thì quán được lấy tên riêng của bà, nhưng sau này khi truyền dần lại cho con cháu thì người ta quen gọi là cà phê vợt Phan Đình Phùng. Và cứ thế cái tên này gắn liền với quán cho đến tận bây giờ.

"Con trai út của tôi đang học lớp 12, có ngỏ ý theo tôi học pha chế cà phê rồi nối nghiệp cha. Tôi cũng mừng thầm lắm, con theo nghề gì tôi cũng ủng hộ, nhưng nó đam mê nghề truyền thống thì tôi vui hơn”, ông Mạnh vừa nói vừa cười hạnh phúc.

Bộ Xây dựng cho biết, pháp luật về nhà ở chưa có quy định về thời hạn sở hữu của nhà chung cư. Theo quy định của pháp luật về xây dựng hiện hành thì thời hạn sử dụng của công trình xác định theo hồ sơ thiết kế xây dựng công trình hoặc theo thời hạn sử dụng thực tế .

Khi hết thời hạn sử dụng, chủ sở hữu công trình phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền và dự kiến phương án xử lý (như gia cố để tiếp tục được sử dụng hoặc phải phá dỡ công trình…). Theo quy định của pháp luật về dân sự thì quyền sở hữu tài sản chấm dứt khi tài sản bị tiêu hủy, như vậy trường hợp nhà ở bị phá dỡ do hết thời hạn sử dụng thì quyền sở hữu nhà ở của chủ sở hữu cũng chấm dứt (tài sản nhà ở không còn). 

Trong khi đó, tại Điều 126 Luật Đất đai quy định, thời hạn giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức thực hiện dự án được xem xét quyết định trên cơ sở dự án đầu tư hoặc đơn xin giao đất, thuê đất nhưng không quá 50 năm, đối với dự án lớn thu hồi vốn chậm hoặc đầu tư tại địa bàn kinh tế khó khăn thì thời hạn giao đất, cho thuê đất không quá 70 năm. 

Đối với trường hợp xây dựng nhà chung cư để bán, cho thuê, thuê mua thì thời hạn giao đất cho chủ đầu tư xác định theo thời hạn dự án, người mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất được sử dụng đất ổn định lâu dài. 

“Như vậy, về quyền sử dụng đất thì sử dụng lâu dài, nhưng đối với tài sản trên đất là công trình xây dựng, nhà ở lại có thời hạn sử dụng (không thể lâu dài ổn định). Vì vậy, đây cũng là vấn đề cần phải xem xét và đặt trong tổng thể các quyền đối với tài sản, bảo đảm phù hợp với pháp luật về xây dựng, nhà ở, đất đai, dân sự” – Bộ Xây dựng đánh giá.

Cũng theo Bộ này, trong quá trình thực hiện chính sách cải tạo chung cư cũ vừa qua (đối với các nhà chung cư cũ xây dựng từ trước năm 1994) cho thấy sự khó khăn, vướng mắc trong công tác thu hồi, di dời, việc phá dỡ nhà chung cư bị kéo dài, mất nhiều thời gian và ảnh hưởng lớn tới công tác cải tạo, chỉnh trang đô thị, ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Căn cứ tình hình thực tế hiện nay cho thấy, trong thời gian tới cũng cần phải quan tâm đến các chung cư được xây dựng từ khi có Luật Nhà ở 2005 trở lại đây để có các quy định phù hợp, để tạo cơ sở pháp lý cho cơ quan nhà nước thực hiện việc thu hồi, phá dỡ, xây dựng lại chung cư, tránh tình trạng lặp lại các tồn tại trong thời gian vừa qua như đối với loại hình chung cư cũ. 

Do đó, Bộ Xây dựng cho rằng, việc nghiên cứu bổ sung quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư là hết sức cần thiết.

Ý kiến trái chiều

Có thể thấy, lần đầu tiên Luật Nhà ở 2014 có quy định về sở hữu nhà ở có thời hạn. Thực tế, hiện nay cũng đã có hai dạng căn hộ: Căn hộ sở hữu lâu dài và căn hộ có thời hạn sở hữu 50 năm, 70 năm. Có thể kể đến mmột số chung cư 50 năm trên thị trường thời gian qua như chung cư có địa chỉ tại 125 Hoàng Ngân (Thanh Xuân, Hà Nội)…; Còn tại TPHCM có Republic Plaza (Tân Bình), Cộng Hòa Garden (Tân Bình), CT Plaza Minh Châu (quận 3), Charmington La Pointe (quận 10)…

Đặc điểm loại chung cư này là giá rẻ hơn so với giá các căn hộ lân cận, cùng phân khúc. Như tại dự án Beehome (quận Tân Bình, TP.HCM), Công ty cổ phần quốc tế C&T đã bán nhà ở có thời hạn với 318 căn hộ có diện tích từ 30 - 65m2. Theo đó, căn hộ có thời hạn sở hữu 12 năm giá 347 triệu đồng, 6 năm giá 180 triệu đồng; khách sẽ đóng 90% tổng giá trị hợp đồng trước và đóng 10% còn lại khi được bàn giao căn hộ. 

Công ty Lê Thành cũng triển khai dự án căn hộ để bán có thời hạn 49 năm. Trong đó, dự án Lê Thành Twin Towers và dự án Lê Thành Tân Tạo (quận Bình Tân, TP.HCM), với khoảng 3.000 căn hộ diện tích từ 30 - 45m2. Mỗi căn hộ như vậy, khách hàng có 2 phương án để lựa chọn, loại căn hộ cho thuê 15 năm với giá trọn gói 240 triệu đồng và loại căn hộ cho thuê 49 năm với giá 350 triệu đồng).

Có ý kiến cho rằng, theo thời gian, công trình chung cư sẽ xuống cấp, hư hỏng. Nếu hết thời hạn sử dụng đất nhưng công trình chất lượng còn tốt, đảm bảo cư dân sinh sống thì có thể xin gia hạn thêm thời hạn sở hữu. Nếu hết thời hạn sở hữu, công trình hư hại không đảm bảo an toàn thì Nhà nước sẽ thu hồi và có thể xây dựng công trình mới hoặc sử dụng vào mục đích khác. Luật hiện hành cũng nêu rõ công trình không còn đủ điều kiện sử dụng theo kiểm định của cơ quan có thẩm quyền thì chủ sở hữu căn hộ chung cư đều phải tuân thủ các quy định của pháp luật về cải tạo, phá dỡ chung cư. 

Trong khi đó, anh Minh Công (Hà Đông, Hà Nội) đang sống tại chung cư cho biết, anh không đồng tình với đề xuất sở hữu căn hộ chung cư có thời hạn 50 năm, 70 năm như vậy chẳng khác nào đi thuê nhà dài hạn. 

“Khi mua chung cư hay nhà đất người dân cũng mong muốn được an cư lạc nghiệp và sau này được để lại cho con cái. Qua 50 năm nếu người khá giả thì có thể có lựa chọn mới nhưng với những người không có điều kiện thì sẽ ra sao? Giải pháp để ổn định cho người dân như thế nào? Điều này sẽ khiến nhiều người cân nhắc khi mua chung cư” – anh Công nói. 

Đây cũng là băn khoăn, lo lắng của nhiều cư dân nếu không có sự đánh giá kỹ lưỡng tác động đối với người dân thì có thể sẽ đi ngược lại với mục tiêu khuyến khích phát triển nhà chung cư của Chính phủ. 

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, lộ trình sửa đổi, bổ sung luật cần có thời gian để chuyển tiếp, không gây ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người dân và nhà đầu tư.

Liên quan đến vấn đề này, trong một hội nghị góp ý sửa đổi Luật nhà ở, Luật kinh doanh Bất động sản diễn ra vào cuối tháng 4 vừa qua, ông Nguyễn Mạnh Khởi, Phó Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng chia sẻ, trên thế giới nhiều nước đã quy định nội dung này. Có nước quy định thời gian sở hữu 40 năm, có nước 70 năm, có nước 100 năm.

Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư đang có nhiều ý kiến khác nhau. Vấn đề này cũng liên quan đến Luật đất đai có quy định thời hạn sử dụng đất cho nhà chung cư không. “Đây là những nội dung còn phải được nghiên cứu” - ông Khởi nói.

Ông Khởi cũng thông tin, trong quá trình nghiên cứu, sửa đổi Luật Nhà ở để trình Chính phủ, Bộ Xây dựng cũng đưa 2 phương án.

“Phương án một là giữ nguyên quy định như cũ, tức quy định thời hạn sử dụng nhà chung cư, hết thời hạn sử dụng chúng ta kiểm định lại nhà chung cư giống như bây giờ đang làm. Nếu hỏng thì phá bỏ xây dựng lại để bố trí như Nghị định 69. Phương án hai là quy định thời hạn (sở hữu - PV) đối với nhà chung cư” - ông Khởi nói và cho biết đây vẫn là hai phương án nghiên cứu vì nội dung này còn nhiều ý kiến khác nhau.