Thành lập cuối năm 2011, startup công nghệ mWork của Tổng Giám đốc Trần Anh Dũng được biết là doanh nghiệp cung cấp nền tảng tiếp thị liên kết giúp cho các nhà phát hành ứng dụng game, nội dung số tại Việt Nam kết nối hàng triệu người dùng.

Bốn năm sau, tháng 8/2015, mWork đã đổi tên thành MOG và hiện "tham chiến" ở hàng loạt lĩnh vực như quảng cáo online, thanh toán điện tử, ví điện tử, tiện ích di động, game, kết nối bán lẻ với số lượng nhân viên đến nay vượt trên con số 300.

Chọn lĩnh vực vừa sức, đừng đối đầu với người khổng lồ

Để có được như hôm nay, MOG của anh đã trải qua hành trình khởi nghiệp ra sao?

Thời điểm năm 2011 khi tôi còn làm tại Tinh Vân, thị trường dịch vụ giá trị gia tăng mobile Internet, mobile game bắt đầu nở rộ, smartphone dần xuất hiện nhiều hơn thay thế điện thoại phổ thông và thị phần Nokia chiếm tới trên 70%. Trong khi người dùng đang rất “khát” những game có nội dung chất lượng để chơi thì Google Play và Apple Store chưa phát triển, nhiều doanh nghiệp loay hoay tìm nguồn phân phối game để tiếp cận người dùng.

“Vậy tại sao không mở công ty trung gian phân phối game?”, trả lời cho câu hỏi đó, mWork (tên gọi trước đây của MOG – PV) đã ra đời.

Ban đầu mWork có 5 người. Tôi và một người nữa là đồng sáng lập, còn lại 3 người phụ trách về kinh doanh, kế toán và phụ trách mua hàng.

Đầu năm 2012 nghỉ hẳn công việc tại Tinh Vân, tôi cùng cộng sự lao vào phát triển dịch vụ, phát triển mạng lưới khắp nơi, kể cả các cửa hàng di động có Facebook, website, xây dựng tỷ lệ ăn chia hợp lý cho mạng lưới phân phối.

May mắn là mWork khởi nghiệp thuận lợi. Ngay tháng đầu tiên đã có lãi và các tháng đều tăng trưởng. Dù phải cạnh tranh trực tiếp với Google AdMob nhưng nền tảng của mWork đã tạo ra sức hút lớn do tạo lợi nhuận tốt hơn cho nhà sản xuất game, nhiều người sẵn sàng rời bỏ nền tảng của Google, nhiều game studio đã tự tìm đến để đặt vấn đề hợp tác với chúng tôi.

Từ năm 2012 đến hết 2015, không có quý nào chúng tôi bị giảm so với quý trước. Có tháng lên tới 100 – 200%, lượt tải vào những tháng cao điểm lên đến con số 20 triệu.

Yếutốnàođã giúp mWork “bắn trúng đích” ngay từ viên đạn đầu tiên?

Tôi cho rằng mWork đã lựa chọn mô hình đáp ứng đúng nhu cầu thị trường, giải đúng miếng ghép thị trường thời điểm khi đó đang cần. Ngoài ra đó cũng là sự may mắn và hội tụ đủ yếu tố thiên thời địa lợi.

Chúng tôi có đội ngũ nhân sự mạnh đảm nhận các vị trí cốt lõi, nguồn game phân phối chất lượng và dồi dào. MOG chỉ lựa chọn game thuộc top của thị trường độ hấp dẫn cao, tiềm năng, có vòng đời dài và khả năng đạt doanh thu lớn.

Thậm chí chúng tôi đặt ra chỉ tiêu 80% game chất lượng của các nhà sản xuất lớn trên thị trường phải có trên mạng lưới của mWork.

Vậy có thời điểm nào mWork đã phải đứng trước khó khăn tưởng chừng khó vượt qua?

Đang trên đà phát triển, đến năm 2014 thì smartphone, đặc biệt là máy Android Trung Quốc ồ ạt đổ vào Việt Nam, thị phần Android chiếm trên 50% đã đẩy thị phần Nokia nhanh chóng sụt giảm, thói quen người dùng cũng thay đổi khi tin vào việc tải từ Google Play hơn, trong khi thế mạnh của mWork lại là lượng người dùng tải từ traffic bên ngoài.

Làn sóng đó đã buộc chúng tôi không còn con đường nào khác phải sớm thay đổi để thích nghi. Đây là thực tế dẫn đến câu chuyện về sự dịch chuyển của mWork thành MOG năm 2015 với nhiều mảng thanh toán điện tử, ví điện tử, tiện ích di động, game…

Tôi nói thật, startup ở Việt Nam để làm được cái gọi là “Big Thing” như mạng xã hội, OTT… rất khó, chưa đủ tầm. Bởi những lĩnh vực đó các doanh nghiệp lớn trên thế giới và Việt Nam họ làm hết rồi. Câu chuyện còn lại chỉ là có thể đưa mô hình sáng tạo về Việt Nam áp dụng khôn ngoan và bản địa hóa tốt mà thôi.

Phải cố gắng tiếp tục “khởi nghiệp”, tìm cơ hội ở những thị trường ngách, chọn lĩnh vực là thế mạnh và đưa yếu tố sáng tạo vào đó để tồn tại. Chứ tính làm lớn trong khi nguồn lực và vốn hạn chế thì kiểu gì cũng thua.

Ví dụ với 1Pay, chúng tôi tập trung chủ yếu cung cấp cho ngành game, nội dung số chứ chưa phải là thương mại điện tử, do chúng tôi hiểu thị trường game hơn.

Hoặc các mô hình toàn cầu như của Google, Facebook… họ thường giải bài toán chung và trong đó vẫn còn có những miếng ghép bỏ ngỏ để doanh nghiệp nội địa hợp tác. Đấy là ngách để MOG tồn tại.

Quan điểm của chúng tôi rất rõ ràng: không đối đầu mà quan hệ cộng sinh với doanh nghiệp lớn. Ví dụ với nền tảng Marketing Automation AdCoffee.io của MOG, toàn bộ quảng cáo của doanh nghiệp vẫn chạy trên nền tảng Facebook, công nghệ của chúng tôi giúp cho việc chạy quảng cáo trên Facebook được tối ưu và hiệu quả cao nhất.

Hiện chúng tôi đang đẩy mạnh phát triển nền tảng Marketing Automation để có thể vươn lên số 1 tại Việt Nam và trong khu vực Đông Nam Á. Còn một số lĩnh vực khác cũng đang làm nhưng phải sang năm 2017 mới có thể công bố.

Trước sự thay đổi chóng mặt của thị trường Internet, đâu lànhững yếu tố đãgiúp cho MOG đứng vững?

Trong tham luận về giải pháp tổng thể đảm bảo bảo mật, an toàn thông tin (ATTT) phục vụ triển khai Chính phủ  điện tử tại Việt Nam được trình bày tại hội thảo “Bảo mật và an toàn thông tin trong triển khai Chính phủ điện tử tại Việt Nam” vừa được Ban Cơ yếu Chính phủ tổ chức ngày 28/9 tại Hà Nội, ông Tống Viết Trung, Phó Tổng giám đốc Viettel nhận định, Chính phủ điện tử, ứng dụng CNTT-TT để các cơ quan chính phủ đổi mới cách làm việc nhằm tăng hiệu quả và tính minh bạch; đồng thời cung cấp thông tin, dịch vụ thuận tiện và nhanh chóng hơn cho người dân, doanh nghiệp và các tổ chức.

Tuy nhiên, ông Trung cũng cho hay, bên cạnh những lợi ích to lớn của Chính  phủ điện tử, cũng có rất nhiều thách thức về ATTT. Trên thế giới cũng đã có rất nhiều cuộc tấn công gây gián đoạn dịch vụ và lọt lộ thông tin đối với Chính phủ điện tử của các nước gây ra những hậu quả nghiêm trọng, có thể kể đến một số vụ tấn công như: vụ tấn công DDoS (tấn công từ chối dịch vụ phân tán - PV) ở Estonia năm 2007; hay vụ tấn công vào hệ thống quản lý nhân sự của Mỹ hồi tháng 7/2015. “Các nhóm hacker đã tấn công không trừ quốc gia nào”, ông Trung nói.

Cũng theo đại diện lãnh đạo Viettel, dữ liệu sử dụng trên Chính phủ điện tử là dữ liệu công dân, liên quan đến mọi hoạt động hàng ngày của công dân. Nếu những dữ liệu này bị thay đổi thì mọi hoạt động trong đời sống xã hội của công dân, chính phủ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Lúc đó vấn đề ATTT không phải của riêng một đơn vị hay cá nhân nào mà là vấn đề quốc gia.

Tại Việt Nam, nguồn ngân sách cho CNTT nói chung và ngân sách cho ATTT còn hạn chế, nguồn lực cho ATTT cũng còn yếu. Tại Viettel, dù tập đoàn đã quan tâm đến việc xây dựng nguồn nhân lực ATTT từ khoảng 5 năm nay; thế nhưng hiện tại, đội chuyên gia ATTT của Viettel chỉ khoảng 100 - 200 người, vẫn còn khoảng cách rất lớn với đội ngũ gồm hàng chục ngàn chuyên gia của nhiều quốc gia khác.

Ông Tống Viết Trung cho rằng: “Trước những thách thức cả về nguồn nhân lực và ngân sách cùng với yêu cầu phải triển khai Chính phủ điện tử nhanh, hiệu quả, cần phải có sự góp sức của tất cả các nguồn lực, đặc biệt là các tập đoàn, doanh nghiệp lớn. Ý thức được điều đó, thời gian qua, Viettel đã xây dựng lực lượng ATTT với mục tiêu ngắn hạn là để bảo vệ tốt cho hoạt động của đơn vị mình và các khách hàng; mục tiêu dài hạn là góp phần xây dựng một không gian mạng an toàn trong đó mọi thành phần đều được giám sát, bảo vệ”.

Ông Trung cũng khẳng định, với hạ tầng hiện có, Viettel đủ năng lực cung cấp nhu cầu phát triển về Chính phủ điện tử trong giai đoạn tới. Cụ thể, với việc đảm bảo hạ tầng mạng viễn thông an toàn, Viettel đã tự chủ nghiên cứu, xây dựng và triển khai các giải pháp mạng lõi cho mạng viễn thông như các trạm BTS 4G, tổng đài tin nhắn SMSC, các hệ thống tổng đài thoại, hệ thống tính cước… “Viettel bắt đầu triển khai hoạt động nghiên cứu này từ cách đây khoảng 4 năm, hiện tại trên hệ thống mạng của Viettel đã có khoảng 20% các trang thiết bị do Viettel tự sản xuất”, ông Trung cho biết thêm.

Trong thời gian tới, đặc biệt là sau khi triển khai cung cấp chính thức dịch vụ 4G, các sản phẩm "Made in Vietnam", "Made by Viettel" sẽ có mặt trên hệ thống của Viettel. Ông Trung cho biết: “Chúng tôi sẽ dần dần đưa các sản phẩm do Viettel tự nghiên cứu, sản xuất để thay thế cho các thiết bị do nước ngoài cung cấp trên hệ thống”.

Bên cạnh đó, cũng trong thời gian vừa qua, theo ông Trung, Viettel đã tập trung vào nghiên cứu các giải pháp về ATTT cho mạng lưới viễn thông. Ông Trung nhấn mạnh: “Với nguồn lực chuyên gia ATTT giàu nhiệt huyết và có lý tưởng bảo vệ đất nước, Viettel hoàn toàn đủ năng lực đáp ứng nhu cầu bảo đảm ATTT hỗ trợ Chính phủ điện tử của Việt Nam”.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ, tuy tại Việt Nam chưa ghi nhận các vụ việc hacker tấn công gây thiệt hại nghiêm trọng cho hệ thống mạng ngành điện lực như tại nhiều quốc gia trên thế giới như Israel, Ucraina, Mỹ… từ nhiều năm nay. Ví dụ tại Ucraina, ngày 23/12/2015, sự cố mất điện của Công ty điện lực miền Tây Ukraine Prykarpattyaoblenergo đã khiến cho một khu vực rộng lớn với 700.000 hộ dân của vùng này bị chìm trong bóng tối do mất điện trong liền vài giờ, bao gồm cả thủ phủ Ivano Frankivsk.

Vào cuộc hỗ trợ Ucraina, Cục Tình báo trung ương (CIA), Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) và Bộ An ninh Nội địa (DHS) của Mỹ đã phát hiện các mẫu mã độc được tìm thấy từ hệ thống mạng máy tính của công ty điện lực này.

Ngày 25/1/2016, ngành điện lực của Israel đã phải hứng chịu một đợt tấn công mạng diện rộng. Sự cố xảy ra sau khi một nhân viên rơi vào bẫy phishing của tin tặc (tải file chứa mã độc tống tiền trong e-mail) sau đó lan ra trên nhiều máy tính khác nhau khiến điện lực Israel buộc phải ngắt hoạt động của một số hệ thống trong hơn hai ngày để tránh bị nhiễm virus. Mã độc này khóa các tệp tin trong máy và dọa xóa mọi dữ liệu trừ khi nạn nhân trả tiền chuộc.

Tại Mỹ, cuối tháng 10/2015 cũng phát hiện nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) đã tổ chức tấn công vào hệ thống máy tính để làm tê liệt các công ty điện lực. Tuy nhiên, cuộc tấn công này không thành công.

Đối với Việt Nam, đến nay chưa có trường hợp nào hacker tấn công làm tê liệt máy tính điều khiển dẫn tới sập lưới điện như các vụ việc nêu trên tại nước ngoài, chỉ có các vụ việc tấn công ở mức độ nhẹ nhắm vào website của công ty điện lực thành viên. Ví dụ năm 2013,  website của Điện lực Đà Nẵng đã bị hacker tấn công để phát tán hàng nghìn truyện sex.

Một website chuyên tìm hiểu về các con đường nguy hiểm nhất trên thế giới, đãbình chọn đường D915 Bayburt ở Thổ Nhĩ Kỳ vào vị trí số 1 trong danh sách củahọ. Con đường độc đạo quanh co qua núi này thậm chí còn đánh bại cả "Đường Tửthần" khét tiếng ở Bolivia vì mức độ rủi ro.

Theo các chuyên gia, đường Bayburt D915 dài 106,2km với 29 khúc cua tay áo.Tọa lạc ở phía dưới chân ngọn núi Soganli cao 1.828 mét, nó được miêu tả là cungđường khó nhất, "nơi bạn không thể rẽ ngoặt ở một vài khúc cua chỉ nhờ một kỹthuật đơn giản". Con đường này do các binh sĩ Nga xây dựng nên vào năm 1916.

Ngành công nghiệp điện tử hiện có vị trí then chốt trong nền kinh tế Việt Nam, do đó, phát triển nhân lực cho ngành này chính là một nhiệm vụ cần được ưu tiên hàng đầu tại thời điểm hiện nay.

Quan điểm này được Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thành Hưng đặc biệt nêu bật tại Hội thảo Phát triển nhân lực điện tử Việt Nam – Nhật Bản” do Bộ TT&TT tổ chức sáng nay, 29/9 tại Hà Nội.

Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng khẳng định ưu tiên số 1 của Bộ TT&TT là phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao. Ảnh: Thảo Anh

Có nhiều con số minh chứng cho tầm quan trọng của ngành công nghiệp điện tử đối với sự phát triển của Việt Nam, như số lượng lao động trong ngành hiện đạt hơn 350.000 người, trên tổng số 500.000 lao động của toàn ngành TT&TT trong nước. Năm 2016, doanh thu phần cứng điện tử ước đạt khoảng 46 tỷ USD, tăng trưởng 16% so với năm 2015. Riêng xuất khẩu ĐTDĐ sẽ đạt tới 30.8 tỷ USD, tăng gần 30%. Xuất siêu phần cứng điện tử đạt 12 tỷ USD.