“Siêu văn phòng di động” dành cho doanh nhân VIP

Năm 2015, Bill Gates từng dự đoán về một đại dịch, tương tự dịch cúm Tây Ban Nha, trên toàn cầu và lây lan nhanh chóng do các phương tiện di chuyển hiện đại. Từ khi cùng vợ thành lập quỹ thiện nguyện Bill & Melinda Gates Foundation (BMG) năm 2000, tỷ phú giầu thứ hai thế giới bắt đầu nổi tiếng với các hoạt động từ thiện, đặc biệt trong lĩnh vực y tế cộng đồng.

Quỹ BMG tài trợ vắc-xin thông qua các chương trình như GAVI và ước tính đã cứu được hàng triệu người. Quỹ cũng tài trợ cho các cuộc chiến chống sốt rét, bại liệt. Trong 20 năm tồn tại, quỹ BMG đã chi khoảng 40 tỷ USD cho các chương trình y tế cộng đồng và phát triển toàn cầu.

Khi đại dịch Covid-19 xảy ra, ông cũng nhanh chóng bắt tay vào các chương trình đối phó. Dù không phải người duy nhất, ông xứng đáng nhận được sự quan tâm đặc biệt. Một trong những anh hùng đầu tiên trong cuộc chiến chống Covid-19 tại Mỹ là Seattle Flu Study, dự án nghiên cứu do Gates tài trợ. Nhóm đã dành hầu hết tháng 2 xin phép xét nghiệm các mẫu thu thập tại Seattle để nghiên cứu virus SAR-CoV-2 (quy định của chính phủ cấm nhóm dùng mẫu thu thập khác với mục đích ban đầu, trong trường hợp này là Covid-19). Sau cùng, nhóm đã phát hiện một người nhiễm virus corona.

Bang này đã phản ứng rất nhanh sau khi các ca nhiễm đầu tiên được phát hiện, áp dụng biện pháp giãn cách xã hội sớm hơn gần như toàn nước Mỹ. Các ca dương tính từ nghiên cứu của Seattle Flu Study giúp phát hiện bệnh nhân mắc Covid-19 sớm hơn và phần nào hỗ trợ bang phản ứng kịp thời.

Nỗ lực ấy tượng trưng cho nhiều chương trình đối phó Covid-19 của Gates. Do quỹ BMG đã hoạt động trong lĩnh vực y tế cộng đồng và bệnh truyền nhiễm từ lâu, họ có kết nối với nhà khoa học và nghiên cứu, chuyên gia phát triển vắc-xin khắp thế giới. Đối diện với nguy cơ mới, ông đã tung ra mọi nguồn lực.

Tại các nước đang phát triển, những tổ chức y tế cộng đồng mà Gates tài trợ như Sáng kiến xóa sổ bại liệt toàn cầu (Global Polio Eradication Initiative - GPEI) chuyển sang chống lại Covid-19 vì virus khiến cho công việc ban đầu của họ trở nên không an toàn, làm phát sinh các nhu cầu mới trong cộng đồng mà họ phục vụ.

Theo Bác sỹ Erin Stuckey, nhà dịch bệnh học, cán bộ chương trình tại quỹ BMG, GPEI sử dụng công cụ, nhân lực, phòng thí nghiệm và mạng lưới giám sát để hỗ trợ các nước phản ứng trước Covid-19. Về cơ bản, hệ thống mà họ phát triển để đẩy lùi bại liệt có thể hỗ trợ hoạt động phối hợp, theo dõi ca nghi nhiễm, đào tạo nhân viên y tế, lưu trữ dữ liệu.

Dự thảo Nghị định này cũng phân loại khá rõ đối với các mạng xã hội. 

Cụ thể, mạng xã hội có lượng tương tác lớn là những nền tảng có lượng người tương tác từ 1 triệu người/tháng trở lên, hoặc có người sử dụng đã đăng ký thường xuyên từ 10.000 người/tháng trở lên.

Mạng xã hội có lượng tương tác thấp là những nền tảng có lượng người tương tác dưới 1 triệu người/tháng.

Bộ TT&TT sẽ gắn công cụ đo trên các mạng xã hội để theo dõi lượng người sử dụng tương tác thường xuyên. Bộ cũng sẽ rà soát và có văn bản thông báo yêu cầu phải nộp hồ sơ đề nghị cấp phép đối với các mạng xã hội có lượng người sử dụng tương tác từ 1 triệu người/tháng trở lên hoặc có người sử dụng thường xuyên từ 10.000 người/tháng trở lên (tùy theo điều kiện nào đạt trước).

Bên cạnh đó, một trong những điểm mới của Nghị định này là quy định chỉ các mạng xã hội đã được cấp phép mới có quyền thu phí sử dụng dịch vụ dưới mọi hình thức và cung cấp dịch vụ livestream.

Trước đó, trong bản báo cáo được Bộ TT&TT gửi tới Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội hồi tháng 8/2019, Bộ TT&TT chỉ cho phép các tài khoản định danh mới được phát sóng trực tiếp (livestream) trên Facebook.

Tại bản báo cáo này, Bộ TT&TT cũng cho biết đã yêu cầu Facebook phải có chính sách tiền kiểm và gỡ ngay các quảng cáo chính trị phát tán tin giả khi có yêu cầu từ Chính phủ Việt Nam.

Hoàn thiện cơ sở pháp lý quản lý dịch vụ xuyên biên giới

Đến hết tháng 12/2019, đã có tổng cộng 614 mạng xã hội được cấp phép tại Việt Nam. Tuy nhiên các mạng xã hội có từ 1 triệu người sử dụng trở lên chiếm dưới 10%. Trong khi đó, lượng người Việt Nam sử dụng mạng Facebook là khoảng gần 60 triệu và Youtube là gần 35 triệu người.

Vào năm 2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng. 

Kể từ thời điểm Nghị định 72/2013 được ban hành đến nay, các loại hình thông tin cung cấp trên mạng ngày càng trở nên phong phú. Tuy vậy, thực tế này cũng làm bộc lộ những hạn chế bất cập và những khoảng trống pháp lý cần được hoàn thiện cụ thể.

Theo Bộ TT&TT, thời gian qua, nhiều doanh nghiệp, lợi dụng giấy phép mạng xã hội để cung cấp đa dịch vụ chuyên ngành trên cùng một nền tảng. Các dịch vụ có thể kể đến bao gồm dịch vụ truyền hình, thương mại điện tử, giáo dục trực tuyến,... Điều này đã gây khó khăn cho công tác quản lý các dịch vụ chuyên ngành.

Không chỉ vậy, các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ mạng xã hội xuyên biên giới điển hình là Facebook và Google đang gây tác động mạnh mẽ đối với xã hội Việt Nam nhưng gần như chưa tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam. Do vậy, rất cần thiết phải xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 72/2013.