Căn bệnh này từng được ví là "kẻ treo cổ", gây ra nỗi ám ảnh chết chóc kinh hoàng cho toàn châu Âu thế kỷ 17.

Dấu hiệu nhận biết

Bệnh lây truyền dễ dàng qua đường hô hấp hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết từ niêm mạc mũi họng của bệnh nhân hoặc người lành mang trùng khi ho, hắt hơi, đặc biệt trong khu vực dân cư đông đúc hoặc nơi có điều kiện vệ sinh không đảm bảo.

Biểu hiện bệnh có thể từ nhẹ đến nặng, thường có giả mạc màu trắng ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi, có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sinh dục, trường hợp nặng có thể gây biến chứng và tử vong.

Bệnh bạch hầu thường gặp với những triệu chứng điển hình như sốt nhẹ, đau họng, ho, khàn tiếng, chán ăn. Sau 2-3 ngày, xuất hiện giả mạc mặt sau hoặc hai bên thành họng, có màu trắng ngà, xám hoặc đen. Giả mạc dai, dính, dễ chảy máu.

Đây là dấu hiệu quan trọng nhất để phát hiện bệnh. Bệnh nhân có thể có dấu hiệu khó thở, khó nuốt. Bệnh có thể qua khỏi hoặc trở nên trầm trọng và tử vong trong vòng 6-10 ngày. Trường hợp bệnh nặng không có biểu hiện sốt cao nhưng có dấu hiệu sưng to cổ, khàn tiếng, khó thở, rối loạn nhịp tim, liệt.

Bệnh có 4 thể lâm sàng: bạch hầu họng thể thông thường (70%), bạch hầu ác tính, bạch hầu thanh quản (26%) và bạch hầu mũi (4%).

Bạch hầu mũi:Thường bắt đầu bằng chảy nước mũi nhẹ một hoặc hai bên, kéo dài mấy ngày liền, có khi nước mũi lẫn máu làm loét môi và có mùi hôi. Triệu chứng toàn thân có thể nhẹ nhưng vẫn có thể hình thành một màng ở vách mũi. Bệnh thường gặp ở trẻ còn bú.

Bạch hầu họng: Trẻ đột ngột đau họng, nhức đầu và khó chịu, đồng thời mạch quá nhanh so với tình trạng sốt nhẹ. Khám họng có thể dễ dàng nhìn thấy màng giả màu trắng xám ở họng. Nếu bóc lớp màng này sẽ gây chảy máu (đó chính là một đặc điểm của màng giả bạch hầu).

Bạch hầu thanh quản:Thường do bạch hầu họng lan xuống, bệnh gặp ở trẻ còn bú. Triệu chứng bắt đầu là tiếng ho khàn, rồi thở rít, co kéo hõm ức, vẻ mặt sợ hãi. Dấu hiệu khó thở ngày càng tăng, nếu không xử lý kịp có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Cách phòng chống:

Nếu chưa tiêm vắc xin phòng bệnh và tiếp xúc với mầm bệnh vẫn có thể mắc bệnh. Để chủ động phòng chống bệnh bạch hầu, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau:

- Đưa trẻ đi tiêm chủng tiêm vắc xin phối hợp phòng bệnh bạch hầu đầy đủ, đúng lịch.

- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng hàng ngày; hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.

- Đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng.

- Khi có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu phải được cách ly và đưa đến cơ sở y tế để được khám, điều trị kịp thời.

- Người dân trong ổ dịch cần chấp hành nghiêm túc việc uống thuốc phòng và tiêm vắc xin phòng bệnh theo chỉ định và yêu cầu của cơ quan y tế.

Thái An (tổng hợp)

Tại Mỹ, gần 8,3% trẻ em trong khoảng 3-17 tuổi có rối loạn lo âu. Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia ước tính rằng tỷ lệ mắc rối loạn lo âu ở thanh thiếu niên từ 13 đến 18 tuổi là 25% và tỷ lệ mắc chứng lo âu nghiêm trọng là khoảng 5,9%.

Tỷ lệ phổ biến khoảng 20% ​​đối với ám ảnh đặc hiệu (sợ đi thang máy, sợ bẩn, sợ nhiễm bệnh,…), 9% đối với chứng rối loạn lo âu xã hội, 8% đối với chứng rối loạn lo âu chia ly và 2% đối với rối loạn sợ khoảng trống, rối loạn hoảng sợ và rối loạn lo âu lan tỏa.

Thạc sĩ, bác sĩ nội trú Vũ Thị Mỹ Hạnh, Khoa Sức khỏe Vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho hay rối loạn lo âu có thể xuất phát bởi các yếu tố: gene; tính cách và chiến lược đối phó kém, khả năng thích nghi kém; cha mẹ hay lo lắng, những trải nghiệm không tốt thời thơ ấu.

Biểu hiện rối loạn lo âu ở thanh thiếu niên có thể bao gồm:

- Cảm thấy liên tục bị kích động, căng thẳng hoặc bồn chồn;

- Nhạy cảm với những lời chỉ trích hoặc cực kỳ tự ti;

- Luôn lo lắng về những điều khó có thể xảy ra;

- Tránh những tình huống mới hoặc tình huống khó xử lý;

- Khó khăn trong việc tập trung và học tập tại trường;

- Khó ngủ, ngủ hay giật mình, gặp ác mộng;

- Thay đổi thói quen ăn uống;

- Nhìn đồ vật lúc to lúc nhỏ thất thường.

Những triệu chứng cơ thể ở trẻ có thể có:

Hồi hộp trống ngực; cảm thấy chóng mặt; run chân tay; vã mồ hôi; người lắc lư; hụt hơi; cảm thấy khó chịu vùng bụng; bị đau bộ phận cơ thể (hay gặp đau bụng, đau đầu, đau ngực,..).

"Lưu ý rằng rối loạn lo âu rối loạn lo âu ở thay thiếu niên có nhiều triệu chứng khác nhau ở mỗi trẻ", các bác sĩ cho hay. Các triệu chứng thường bao gồm nỗi sợ hãi và lo lắng quá mức, cảm giác bồn chồn bên trong và xu hướng cảnh giác quá mức. Ngay cả khi không có mối đe dọa thực sự, một số thanh thiếu niên vẫn mô tả cảm giác lo lắng liên tục, bồn chồn hoặc căng thẳng tột độ.

Sự lo lắng ở tuổi vị thành niên thường tập trung vào những thay đổi trong cách nhìn và cảm nhận về cơ thể của trẻ, sự thích ứng xã hội và những xung đột liên quan đến tính độc lập.

Khi lo âu, trẻ vị thành niên có thể trở nên nhút nhát, thu mình hơn. Trẻ có xu hướng né tránh các hoạt động thông thường hoặc từ chối tham gia vào những trải nghiệm mới. Ngược lại, trong một số trường hợp, để giảm bớt hoặc phủ nhận sự lo âu của mình, trẻ có thể tham gia các hành vi nguy hiểm, thử trải nghiệm cảm giác lạ như sử dụng ma túy hoặc hành vi tình dục một cách bộc phát.

Các lựa chọn điều trị chứng rối loạn lo âu ở thanh thiếu niên bao gồm liệu pháp tâm lý và liệu pháp hóa dược trong một số trường hợp cần thiết.

Chương trình Sức khỏe học đường giai đoạn 2021-2025 đặt ra chỉ tiêu 50% trường học thực hiện việc đánh giá phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ về bệnh không lây nhiễm, sức khỏe tâm thần cho học sinh; 85% trường học thực hiện kiểm tra sức khỏe học sinh đầu năm học theo quy định.

Theo WHO, tai biến mạch máu não (đột quỵ) là dấu hiệu phát triển nhanh chóng trên lâm sàng của một rối loạn khu trú chức năng của não kéo dài trên 24 giờ và thường do nguyên nhân mạch máu não. 

Để cứu sống bệnh nhân, giảm thiểu di chứng nặng nề của tai biến mạch máu não, cần phát hiện chẩn đoán, đánh giá và đưa ra hướng xử trí càng sớm càng tốt.

Tai biến mạch máu não bao gồm nhồi máu não và xuất huyết não.

Nhồi máu não (thiếu máu não cục bộ) là sự giảm đột ngột lưu lượng tuần hoàn não do tắc một phần hoặc toàn bộ một động mạch não. Bình thường, lượng máu lên não luôn hằng định ở mức 50ml/100g não/phút. Vùng thiếu máu não cục bộ gồm vùng trung tâm với lưu lượng máu dưới 10ml/100g não/phút sẽ hoại tử trong vài giờ và không hồi phục; vùng ngoại vi có lưu lượng máu dưới 20 - 30ml/100g não/phút. 

TS Phùng Tuấn Giang

Vùng ngoại vi, các tế bào não không hoạt động điện nhưng chưa chết mà vẫn duy trì hoạt động sống của tế bào. 

Đây là vùng tranh tối tranh sáng, nếu được hồi sức cấp cứu kịp thời thì vùng này có thể hồi phục. Tuy nhiên, khả năng hồi phục của các tế bào não vùng này chỉ xảy ra trong vài giờ rồi có thể chuyển sang hoại tử. Thời gian cứu vùng này được gọi là “cửa sổ điều trị”.

Xuất huyết não xảy ra khi máu thoát ra khỏi thành mạch vào nhu mô não. Nguyên nhân gây ra xuất huyết não bao gồm: Tăng huyết áp, rối loạn đông máu, nhồi máu não diện rộng, u não, dị dạng mạch máu não, bệnh mạch máu não dạng tinh bột, chấn thương sọ não…

Cần nhanh chóng xác định bệnh dựa trên bệnh sử, tình trạng tri giác, biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân để đưa ra hướng xử trí nhanh nhất. Tại bệnh viện, người ta thường cấp cứu tai biến mạch máu não như sau:

- Đánh giá và kiểm soát huyết áp, đường huyết.

- Đánh giá tình trạng hôn mê.

- Đảm bảo đường thở.

- Theo dõi điện tim.

- Nếu có điều kiện cần chụp CT scanner hoặc MRI để đánh giá tổn thương.

- Trường hợp nhồi máu não: Sử dụng thuốc chống đông trong vòng 3h sau khi xảy ra tai biến. Trường hợp xuất huyết não tuyệt đối không sử dụng thuốc chống đông.

- Trường hợp tai biến mạch máu não có hôn mê hoặc rối loạn chức năng nuốt cần nuôi dưỡng bằng tĩnh mạch. Không sử dụng dung dịch có đường và dung dịch nhược trương.

Tuy nhiên, thời gian vàng trong phục hồi vùng tranh tối tranh sáng chỉ diễn ra trong vài giờ sau khi xảy ra tai biến mạch máu não. 

Trong nhiều trường hợp ở xa cơ sở y tế hoặc ở cơ sở thiếu các thiết bị hồi sức cấp cứu, cần có những phương pháp xử trí kịp thời bằng y học cổ truyền trong một số trường hợp để bệnh nhân giảm thấp nhất khả năng tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề.

Châm cứu là cần thiết khi chưa cấp cứu kịp

Y học cổ truyền đã mô tả bệnh cảnh tai biến mạch máu não trong nhiều y văn cổ với bệnh danh “trúng phong”, “bán thân bất toại”. Nguyên nhân gây bệnh do ngoại phong và nội phong. 

Dựa vào triệu chứng lâm sàng có hôn mê hay không mà chia ra trúng phong kinh lạc, trúng phong tạng phủ và căn cứ vào nguyên nhân gây bệnh mà chia ra các thể lâm sàng khác nhau.

Trúng phong tạng phủ là tình trạng có hôn mê, ứng với y học hiện đại thì đây là biểu hiện nặng của tai biến mạch máu não, nhất thiết phải xử trí cấp cứu y học hiện đại như đã nêu trên và kết hợp châm cứu của y học cổ truyền.

Châm cứu, bấm huyệt cấp cứu trong các trường hợp tai biến mạch máu não là hết sức cần thiết, đặc biệt khi chúng ta không thể đến ngay cơ sở y tế. 

Những trường hợp tai biến mạch máu não có hôn mê (trúng phong tạng phủ) thể đàm nhiệt nội bế và đàm mê thanh khiếu, chúng ta có thể cấp cứu ngay bằng việc dùng kim chích nặn máu Thập tuyên hoặc 12 tỉnh huyệt của 12 đường kinh; châm hoặc bấm các huyệt Nhân trung, Thừa tương, Liêm tuyền; nếu liệt cứng, tay co quắp châm huyệt Hợp cốc xuyên Lao cung. 

Theo TS Giang, khi chưa đến nơi cấp cứu kịp, châm cứu, bấm huyệt sẽ giúp ích rất nhiều cho bệnh nhân tai biến

Trường hợp nguyên khí bại thoát cấp cứu bằng phương pháp cứu ngải cách gừng (tỏi) tại các huyệt Quan nguyên, Khí hải, Tam âm giao, Dũng tuyền; cứu cách muối tại huyệt Thần khuyết; châm hoặc bấm các huyệt Tố liêu, Thừa tương.

Đây là những phương pháp theo y học cổ truyền nhưng được rất nhiều y gia trên thế giới sử dụng để cấp cứu bệnh nhân tai biến mạch máu não và đem lại hiệu quả rất tốt.

Theo y học cổ truyền, các huyệt Thập tuyên, Nhân trung, Hợp cốc có tác dụng khai khiếu, tỉnh thần, tiết nhiệt. 

Các tỉnh huyệt của 12 đường kinh (góc chân móng các ngón) là nơi đầu nguồn, nơi kinh khí đi ra, đối với đường kinh âm là những huyệt mộc (mộc chủ vận động), các đường kinh dương là những huyệt kim (kim chủ về khí). 

Các huyệt Thập tuyên, tỉnh huyệt là những nơi tập trung nhiều đầu dây thần kinh nhạy cảm. Theo thuyết phản xạ thần kinh, thuyết toàn đồ, tay tương ứng với phần đầu của cơ thể, đầu ngón tay ứng với huyệt Bách hội ở đỉnh đầu, có ý nghĩa kích thích điều hòa thăng giáng cúa các đường kinh giúp thông kinh hoạt lạc, hoạt huyết hóa ứ, điều hoà kinh khí toàn thân. Chích nặn máu ở các huyệt này là biện pháp kích thích thần kinh, khu phong hoá ứ ở vùng đầu. 

Điều này vừa có thể giúp cải thiện tình trạng tri giác vừa có thể loại bỏ tức thời yếu tố “nội phong”- nguyên nhân trực tiếp gây ra tai biến mạch máu não theo y học cổ truyền.

Cứu huyệt Thần khuyết có tác dụng hồi dương cứu nghịch, cứu Quan nguyên, Khí hải, Dũng tuyền để giữ chân dương, dẫn hỏa quy nguyên.

Thầy thuốc muốn xử trí cho bệnh nhân tai biến mạch máu não cần phải có đủ tri thức về y học hiện đại, y học cổ truyền, đánh giá nhanh chóng, chính xác tình trạng bệnh và có những phương pháp thích hợp để giữ được mạng sống cho người bệnh, không bỏ lỡ thời gian vàng trước khi bệnh nhân đến được cơ sở y tế.

Cách đơn giản cứu người đột quỵ tại nhà

Tai biến mạch máu não (đột quỵ) có thể nhận biết qua những dấu hiệu cảnh báo trước. 

Mục đích sử dụng 3.048m2 được đưa ra bán đấu giá là đất cơ sở sản xuất, kinh doanh. Chủ đầu tư được xây dựng trung tâm thương mại và cao ốc văn phòng. Thời hạn sử dụng đất 50 năm, kể từ ngày 24/1/2008. Giá khởi điểm lô đất này là gần 220 tỷ đồng. 

Bên tham gia đấu giá phải nộp số tiền 20% giá khởi điểm của lô đất, tương ứng 44 tỷ đồng. Dự kiến buổi đấu giá sẽ được diễn ra vào ngày 13/10/2022. 

Theo tìm hiểu, lô đất 3.048m2 nói trên trước đây thuộc sở hữu của Công ty Cổ phần Nông dược HAI (Công ty HAI), trụ sở tại Q.1, TP.HCM. Quyền sử dụng lô đất này được Công ty HAI dùng làm tài thế chấp theo hợp đồng ký với Agribank Sài Gòn vào ngày 18/9/2019. Ngoài ra, hai bên còn có hợp đồng tín dụng vào ngày 27/7/2021. 

Công ty HAI được biết đến là doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái FLC do ông Trịnh Văn Quyết từng làm Chủ tịch HĐQT trong nhiều năm. Hiện Công ty Cổ phần Tập đoàn FLC cũng đang sở hữu không ít cổ phần tại Công ty HAI. 

Ngày 9/9 vừa qua, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) đã ra quyết định đưa mã cổ phiếu HAI của Công ty HAI từ hạn chế giao dịch sang diện đình chỉ giao dịch. Lý do là doanh nghiệp này liên tục vi phạm quy chế về công bố thông tin sau khi cổ phiếu bị đưa vào diện hạn chế giao dịch. Ngoài ra, HOSE đã có văn bản nhắc nhở Công ty HAI tới lần thứ ba về việc nộp báo cáo tài chính quý I/2022.

Với lý do tương tự Công ty HAI, trong đợt này, HOSE cũng đã quyết định đình chỉ giao dịch đối với cổ phiếu FLC của Công ty Cổ phần Tập đoàn FLC.

Theo cáo bạch tài chính hợp nhất quý 2/2022, Công ty HAI có 7 chi nhánh nhưng 3 chi nhánh đã tạm ngưng hoạt động. Hiện doanh nghiệp này đang góp 175 tỷ đồng vào Công ty Cổ phần đầu tư kinh doanh BĐS FLCHomes. 

Trong các khoản phải thu ngắn hạn của khách hàng là bên liên quan, Công ty HAI phải thu của Công ty Cổ phần Xây dựng FLC Faros 239 triệu đồng và phải thu của Công ty Cổ phần FLC Quy Nhơn Golf & Resort 313 triệu đồng.