Họa sĩ Đào Hải Phong đã nói như vậy khi được hỏi về thị trường tranh tại Việt Nam sau màn treo tranh giả ở Bảo tàng mỹ thuật đang gây chấn động dư luận.

Bức tranh của họa sĩ Thành Chương bị tảy xóa tên và 'hô biến' thành tranh Tạ Tỵ trong cuộc triển lãm.

Sự giả thì đương nhiên nó lòi ra ngay

Anh có quan tâm đến cuộc triển lãm 'Những bức tranh trở về từ châu Âu' diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM gây xôn xao giới mỹ thuật vì hầu hết là tranh giả không?

- Tôi có nghe bàn về việc này nhưng không quan tâm lắm dù có đọc thông tin trên mạng rằng hầu hết các tác phẩm được trưng bày đều là tranh giả. Khách quan mà nói, khi một dân tộc, một đất nước mà văn hóa cũng có sự giả dối là rất nguy rồi.  Trong giai đoạn hội nhập mà có những tệ nạn văn hóa kiểu như thế để đi lừa công chúng người Việt thì tôi cho đó là dấu hiệu của sự nguy nan vì người ta không còn coi trọng văn hóa nữa. Khi một xã hội mà văn hóa cũng bị làm giả thì nó còn liên quan đến đạo đức.

Nhưng nghệ thuật rất hay ở chỗ nó không thể đánh lừa được, dù làm giả có tinh vi đến mấy. Ví dụ nhà sưu tập Lê Minh vừa rồi có mang tranh Lê Phổ về Việt Nam nhưng không ai nói đó là tranh Lê Phổ giả, dù tranh đó với tôi không phải là bức xuất sắc nhất Lê Phổ. Không phải mọi bức tranh của các họa sĩ đều xuất sắc nhất nhưng tình cảm, phong cách đích thực thì chan hòa khắp các tác phẩm của họ. Sự giả thì đương nhiên nó lòi ra ngay. Tôi cho nghệ thuật là giá trị đích thực không thể làm giả được còn nếu họ cố tình làm giả giá trị nghệ thuật thì cần phải xem xét lại sự lâm nguy của một xã hội.

Tuy nhiên, trong trường hợp triển lãm lần này, có ý kiến cho rằng 'sự cố tình' nhiều hơn là vô tình trưng bày tranh giả. Bởi không thể mang triển lãm một bộ sưu tập mà người ta không biết tất cả đều là giả?

Tôi nghĩ cố tình hay không thì kết luận còn phụ thuộc vào cơ quan điều tra. Còn nghệ sĩ, công chúng thì chỉ cảm thấy một sự thất vọng trước các tác giả mình yêu mến. Biết đâu người chủ sở hữu tranh đó cũng bị lừa thì sao? Có thể người ta được mua rẻ những bức tranh đó thì sao? có nhiều động cơ lắm mà tôi nghĩ mình không thể chụp mũ cho họ bởi tôi chưa được gặp họ. Bởi chuyện bị mắc lừa là chuyện thường xuyên xảy ra, nhất là nghệ thuật tương đối trừu tượng với những người thiếu tri thức. Những người quan tâm đến nghệ thuật đôi khi họ xem tranh bằng tai, cứ nghĩ tác giả đó nổi tiếng thì đương nhiên bức tranh của họ là đẹp.

Phác thảo bức 'Trừu Tượng' vẫn được họa sĩ Thành Chương lưu giữ.

 Tôi nhớ câu chuyện anh chia sẻ với tôi cách đây vài năm về việc hiện tại xuất hiện tầng lớp những người giàu nhanh chóng và tranh như một thứ trang sức làm sang cho họ. Nhiều khi họ bỏ tiền ra mua cho oai mà không biết tường tận về tác phẩm mình mua, đó có phải lý do dẫn đến việc xuất hiện tranh giả ngày càng nhiều?

Tôi biết có nhiều đại gia, đặc biệt là ở Trung Quốc, trước hết họ cứ bỏ tiền ra mua để 'chiếm đoạt' tranh của những họa sĩ nổi tiếng đã xong rồi sẽ đi tìm hiểu. Và con cái họ, dù mới ngoài 20 tuổi nhưng được đi học ở nước ngoài sẽ về 'giáo dục' lại bố mẹ cách thưởng thức nghệ thuật. Họ có thể không nghe bạn bè khuyên nhưng lại nghe lời con cái mình với sự vui mừng rằng chúng đã trưởng thành. Cùng với đó, họ được sự cổ xúy của những người xung quanh, nó trở thành niềm vui lớn, to hơn cả tiền bạc. Lúc đó họ sẽ quan tâm tìm hiểu thêm về tác giả những bức tranh ấy.

Việt Nam đang là thị trường ê chề nhất về tranh

Với sự xuất hiện của tầng lớp những người siêu giàu, xem ra thị trường tranh sẽ ngày một sôi động?

Không! Việt Nam hiện giờ đang là thị trường ê chề nhất về tranh vì nhiều yếu tố. Thứ nhất người ta không tin VN có những họa sĩ có được những điều đó. Thứ hai là tệ nạn tranh giả và rởm. Điều đó làm người mua nước ngoài nản và không muốn dây vào thứ đó làm gì. Còn người giàu trong nước thì đa số văn hóa không song hành với túi tiền của họ. Cuối cùng, tranh không dành cho số đông.

Họa sĩ Đào Hải Phong

Anh nói nhiều người sưu tập tranh thì tri thức không tỉ lệ thuận với túi tiền, đó là nguyên cớ khiến thị trường tranh giả trở nên sôi động?

Có nhiều người sở hữu tranh của những họa sĩ tên tuổi không đơn thuần là giữ tranh cho mai sau mà có yếu tố đầu cơ trong đó. Khi đã có động cơ trục lợi thì đương nhiên có người lừa. Còn khi thưởng thức tranh thật, yêu bằng con tim thật thì những người sở hữu những bức tranh của các họa sĩ tên tuổi quá cố cũng chỉ có 50% giữ cho xã hội chứ không giữ cho bản thân mình. Tất cả các bộ sưu tập của các tỷ phú khi quá cố họ đều hiến tặng hết cho các bảo tàng chứ không giữ cho riêng mình.

Trong thời buổi mọi giá trị đảo lộn như hiện nay thì chuyện một triển lãm bày toàn tranh giả tại bảo tàng có gì là lạ?

Tôi cho đó là dấu hiệu đáng buồn khi chính người Việt cũng hoang mang không biết mình lưu giữ những bản tranh này là thật hay giả. Chưa kể những người có điều kiện sở hữu thì đáng buồn là họ không được giáo dục về nghệ thuật.

Nhưng triển lãm ở gallery thì không sao, đằng này họ ngang nhiên mang tranh giả triển lãm ở một bảo tàng lớn như bảo tàng mỹ thuật, anh nghĩ sao?

Chính vì điều đó là cái rất đau đớn. Tôi tin những người ở bảo tàng có khi họ không đủ kiến thức chứ không phải không có. Và tôi nghĩ có thể không coi đó là chuyện quan trọng để kiểm duyệt.

Hoàng Vy

Cát sê Táo quân không đo được bằng tiền…

Những ngày cuối năm hối hả, gấp gáp đang 'kéo' cái Tết đến thật gần. Những ngày này đối với các nghệ sĩ thuộc “dàn Táo quân” lại căng mình “chạy ngày cày đêm” chuẩn bị cho chương trình Táo quân đang được khán giả mong ngóng.

Nghệ sĩ Vân Dung cho biết, kịch bản hài đã có và các nghệ sĩ đã bắt đầu chuẩn bị tập luyện. Nhất quyết không chịu tiết lộ nội dung Táo quân năm nay, “bà Táo” dễ thương, hài hước chỉ khẳng định: “Kịch bản Táo quân năm nay rất hay, có nhiều sự kiện, chi tiết”.

Khoảnh khắc nhí nhảnh của Vân Dung ở hậu trường Táo quân

Theo Vân Dung, không chỉ khán giả mong ngóng chờ đợi chương trình Táo quân mà ngay cả các nghệ sĩ cũng háo hức, chờ đợi kịch bản Táo quân hàng năm. Để có một chương trình phát sóng đêm giao thừa là công sức, mồ hôi và chất xám của biết bao con người, là tâm huyết của cả ê kíp.

“Lý do Táo quân gây ấn tượng thế là thành quả của bao nhiêu cái đầu cộng lại. Khi tập luyện Táo quân, chúng tôi tranh luận với nhau từng câu, từng chữ, về tất cả vấn đề ở các lĩnh vực. Thường chúng tôi phải mất 10 ngày để ngồi với nhau làm về kịch bản. Khi nói câu gì, chúng tôi phải hiểu thì mới nói chuẩn được, mới khiến khán giả tin được.

Như những câu nói trong chương trình Táo quân 2016 của anh Chí Trung trong vai Táo Xã hội như slogan: “Nước trong thì không có cá, người tốt quá thì không ai chơi”; "Giàu thì nó ghét, đói rét thì nó khinh mà thông minh thì nó tìm cách tiêu diệt"; "Thành công mới dừng ở biển hiệu chứ chưa tìm được biểu hiện nào"... Nếu chỉ nói với tâm thế không hiểu, khán giả sẽ không nhớ nhưng anh Chí Trung hiểu được vấn đề, anh nhấn nhá rất giỏi. Khán giả tin thì câu chuyện mới hay, mới ngấm được”, Vân Dung chia sẻ.

Chia sẻ nhiều về tâm huyết cũng như sự vất vả, nỗ lực của các nghệ sĩ tham gia tập luyện Táo quân nhưng khi được hỏi về vấn đề cát- sê, Vân Dung gạt phắt: “Đừng nói đến cát- sê. Với Táo quân không bao giờ được nhắc đến cát - sê vì không đo được bằng tiền, đo được bằng… tình thôi. Tất cả những gì hay nhất, tinh hoa nhất, khó khăn nhất, áp lực nhất các nghệ sĩ cũng đổ vào Táo quân rồi”. Theo Vân Dung, chị và các nghệ sĩ tham gia chương trình Táo quân không quan tâm đến vấn đề trả thù lao, tùy Nhà đài “bồi dưỡng” bao nhiêu thì nhận, không đòi hỏi.

Khi được hỏi, có hay không sự chênh nhau về cát- sê giữa các nghệ sĩ, Vân Dung cũng thẳng thắn: “Tôi không để ý. Nhưng nếu có chênh cũng tốt, vì thời lượng đứng trên sân khấu của tôi chắc ít hơn Công Lý, ít hơn Xuân Bắc và anh Khánh. Có thể mọi người được hơn, đấy là điều đương nhiên và xứng đáng. Điều đó không thể đong đếm về vai vế, chỗ đứng mà đấy là công sức của các bạn đứng trên sân khấu…”

Vân Dung cũng chia sẻ thêm, không chỉ gắn bó trên sân khấu, ngoài đời thường “các Táo” cũng sống thân thiết, rất quan tâm đến nhau.” “Đi đâu, mọi người đều rủ nhau đi, thôi nôi, sinh nhật lúc nào chả gọi điện cho nhau. Nói chung ai ốm đau sầu não này nọ là mọi người có mặt ngay”, chị nói.

“Mọi người luôn nghĩ tôi giàu...”

Vân Dung thổ lộ, cuộc sống hiện tại của chị đang thời điểm hạnh phúc, thoải mái nhất. “Hiện tại tôi cảm thấy bình yên, thoải mái, không phải lo toan vất vả, đối mặt với vấn đề cơm áo gạo tiền như ngày xưa. Con thì đã lớn, bố mẹ thì ở gần, quả thật tôi không mong gì hơn…”, chị thành thật.

Khi được hỏi: “Có tin đồn Vân Dung không chỉ mát tay làm bầu show mà còn mát tay buôn bán bất động sản nên rất giàu?” Vân Dung cười: “Đi đâu các bạn cũng bảo, Vân Dung bây giờ giàu lắm. Hôm trước bạn tôi gặp hỏi, Dung ơi có mười mấy cái nhà rồi? Mọi người luôn luôn nghĩ mình rất giàu dù mình… rất nghèo. Có buôn bán bất động sản gì đâu, nhà mình ở, không hợp nữa thì tôi bán đi được lãi tí ti thôi”.

Về “giai thoại Vân Dung đếm tiền phồng mồm”, Vân Dung nói đấy là Quang Thắng “nói đểu” mình. “Tất cả các show diễn, tôi là người làm việc. Người ta trả tiền cho tôi xong tôi mới đưa cho anh Thắng. Cứ ngồi đếm đưa cho anh ấy, đếm thì anh ấy ngắm bảo, đấy Vân Dung đếm tiền phồng mồm!”, chị phân trần.

Theo Vân Dung, cuộc sống của chị không giàu nhưng cũng không phải quá vất vả lao đi tiếm tiền như ngày xưa nữa. Cuộc sống bớt cực, người chị bao giờ cũng lo đến đầu tiên đó là bố mẹ. “Đối với tôi, bố mẹ là nhất. Cho đến thời điểm này, điều tôi đã làm được là khiến bố mẹ hạnh phúc, cố gắng để ông bà được sống ở gần con cháu, được an nhàn tuổi già…”, chị bộc bạch.

Vân Dung thổ lộ, thời điểm gia đình nghèo khó, bố mẹ vật lộn cuộc sống mưu sinh để nuôi nấng hai con gái, chị là người chứng kiến tất cả. Thương bố mẹ, Vân Dung và chị gái luôn cố gắng vươn lên, bù đắp cho bố mẹ những gì tốt nhất có thể.

"Tâm niệm của tôi, chuyện tình cảm yêu ai thì yêu 50% còn 50% còn lại dành cho bố mẹ. Bố mẹ sinh ra mình, nuôi nấng, dạy dỗ mình, bao vất vả cực nhọc. Là người con, trước hết phải báo hiếu với bố mẹ. Gia đình tôi có truyền thống như vậy. Nhiều người nói tôi “khác người” khi người ta lo cho con, cho bản thân mình rồi đến bố mẹ, anh chị còn tôi thì lại lo cho bố mẹ, đến mình rồi mới đến con cái. Tôi thì chỉ nghĩ đơn giản như thế này, mình sống với bố mẹ mình như thế nào thì mai sau con mình sẽ sống với mình đúng như thế…", Vân Dung trải lòng.

Ngày 23/10 tại Đại Lải (Vĩnh Phúc) đã điễn ra không gian nghệ thuật thị giác Art in the forest 2016. 3 tháng miệt mài sáng tác, 5 hoạ sĩ đã cho ra đời những tác phẩm nghệ thuật khiến người xem thích thú.

5 tác phẩm điêu khắc được lựa chọn đều lấy cảm hứng từ thiên nhiên: với "Những hạt mầm" vươn mình để bắt đầu cuộc sống mới, với "Mưa nhiệt đới" mang về sự trù phú, phát triển; hay "Sức mạnh vùng đất" - với hàng ngàn lớp, hàng ngàn năm mang hàng ngàn màu sắc hội văn hoá cả một vùng đất; cho đến "Rừng tia nắng” và "Kết nối". Qua các tác phẩm, người nghệ sỹ muốn hướng tới sự hài hoà giữa thiên nhiên và con người trong trật tự của tự nhiên.

Lấy cảm hứng từ những hạt mầm trong tự nhiên, sự bám  rễ vào cội nguồn của sự sống và vươn mình của những chồi non để bắt đầu một cuộc sống mới. Tổ hợp tác phẩm của nghệ sĩ Nguyễn Ngọc Lâm với tên gọi "Hạt mầm" thể hiện sự chuyển hoá năng lượng từ các nhánh của bộ rễ đến trung tâm tích luỹ chính là các hạt mầm, ở đó tiếp tục diễn ra sự trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng thành những chồi non vươn lên

Tác phẩm Rừng tia nắng của nhà điêu khắc người Nhật Mukai Katsumi. Ý tưởng tạo nên tác phẩm này, theo nghệ sĩ Mukai Katsumi là biển sẽ không thể giàu có nếu thiếu rừng già và sự cộng sinh giữa con người và thiên nhiên là điều quan trọng nhất đối với chúng ta

Nhà điêu khắc Khổng Đỗ Tuyền với tác phẩm kết nối

Sức mạnh vùng đất - tác phẩm của nhà điêu khắc Đàm Đăng Lại

T.Lê

Họ đưa ra quy định, với việc thu gom 1kg rác khô bà con sẽ được trả 30 nghìn đồng; mỗi kg rác ướt, bà con sẽ được 20 nghìn đồng. Hàng trăm người dân của thôn bắt đầu túa ra các nẻo đường thu gom rác.

Thôn Phú Thọ, xã An Thủy là khu vực còn vương lại nhiều rác thải nhất sau khi lũ rút. Trận lũ vừa qua, xã An Thủy bị ngập sâu đến 2,5m. Hơn 2 tuần sau lũ rút, người dân mới hoàn thành việc dọn dẹp trong nhà, chưa kịp vệ sinh các khu vực công cộng.

Chị Thùy Dung đi khảo sát các vùng nhiều rác để tiến hành thu gom.

Sau lũ, lượng rác thải rất lớn vương lại trên cây.

Hai bên đường, những hàng cây trắng xóa bởi rác vương trên cây. Để dọn rác, bà con phải dùng những cây sào dài 3-4m, có gắn đinh để móc túi nilon xuống. Một nhóm trèo lên cây gỡ rác, một số người khác lại chèo thuyền đi thu gom rác thải mắc ở các cây giữa hồ nước.

Trong ngày ra quân (10/11), hơn 3 tấn rác đã được bà con thu gom. Sau đó, số rác này sẽ được xe của công ty môi trường chở đến điểm tập kết rác của huyện và xử lý.

Đây là chiến dịch làm sạch rác sau lũ của Câu lạc bộ (CLB) Du lịch Quảng Bình. Chị Trần Thị Thùy Dung, Chủ nhiệm CLB chia sẻ, ý tưởng thu mua rác từ bà con đến với nhóm rất tình cờ.  Một lần các thành viên trong CLB về vùng sâu vùng xa hỗ trợ người dân sau lũ thì nhìn thấy cảnh rác vương chi chít trên các cành cây.

“Một anh trong đoàn nảy ra ý tưởng: “Hay là dùng tiền thu mua rác để kêu gọi bà con cùng gom rác?”. Có 2 mạnh thường quân ủng hộ 80 triệu đồng. Vì vậy chúng tôi bắt tay vào làm”, chị Dung chia sẻ.

Người dân gom rác ở vùng lũ.

Chị nói thêm: “Với việc chi tiền thu mua rác, chúng tôi muốn trước hết là bà con dọn dẹp không gian sống của chính mình, giúp người dân có ý thức hơn trong xử lý rác thải. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng muốn nhân rộng mô hình này sang các nhóm, địa phương khác vì mỗi CLB Du lịch Quảng Bình thì không thể thu gom hết số rác thải trên địa bàn”.

Tuy nhiên kế hoạch của họ sau đó phải điều chỉnh. Ban đầu CLB thu mua túi nilon với giá 20-30 nghìn đồng/kg nhưng người dân gom nhiều loại rác và số lượng quá lớn nên họ ước chừng không đủ tiền để trả.

Vì vậy CLB quyết định chia đều số tiền cho từng vùng. Với mỗi vùng được dọn sạch, người dân sẽ được tặng 20 triệu đồng.

“Có người thông cảm nhưng cũng có những người nói lời khó nghe. Họ bảo rằng, ban đầu các anh chị kêu gọi thu mua rác với giá 20-30 nghìn/kg, giờ lại bảo thu gom rác một vùng mới được hỗ trợ 20 triệu đồng, hóa ra là lừa mọi người?”.

"Làm việc rất mệt và chỉ với mục đích giúp bà con dọn sạch không gian, môi trường sống của mình nên khi nghe như vậy, chúng tôi cũng buồn. Nhưng sau đó mọi người cũng hiểu và tham gia nhiệt tình”, chị Dung nói.

Để chuẩn bị cho kế hoạch kêu gọi người dân gom rác, các thành viên trong CLB Du lịch Quảng Bình phải đi khảo sát. Họ chọn điểm ngập rác nhất, phân tích loại rác sau đó làm việc với Hội phụ nữ và chính quyền địa phương.

Trong quá trình gom từ 8h sáng đến 3h chiều, các thành viên cũng đồng hành cùng người dân gom rác. Kết thúc một ngày, họ thuê xe chở rác về điểm tập kết để xử lý.

“Thuê xe gom rác chúng tôi cũng phải đặt trước 2 ngày vì hiện tại các công ty xử lý rác thải đều rất bận. Số rác được dọn luôn trong ngày để không để rác ứ đọng trong không gian sống.

Ngày đầu tiên chúng tôi cùng khoảng 400 người dân gom được 3 tấn rác ở thôn Phú Thọ. Ngày thứ 2, hơn 100 người dân ở thôn Đại Phong, xã Phong Thủy, Lệ Thủy đã tham gia. Lần này, họ thu được hơn 1 tấn rác là túi nilon”.

Chỉ trong thời gian ngắn, nhiều tấn rác thải đã được thu gom.

CLB Du lịch Quảng Bình gồm khoảng 30 thành viên. Họ là những người làm trong ngành du lịch của tỉnh này. Đợt lũ lụt tại miền Trung vừa qua, là những người con của địa phương, họ đã chung tay giúp đồng bào mình vượt khó khăn. Các thành viên của CLB kêu gọi và nấu 17 nghìn suất cơm đưa đến vùng lũ.

“Chúng tôi cũng đi thăm hơn 500 gia đình có hoàn cảnh khó khăn, trao tặng hơn 10 nghìn suất quà cho bà con. Mỗi suất 200-400 nghìn đồng, nhằm giúp các gia đình vượt khó”.

Đặc biệt hơn, làm trong ngành du lịch, vì vậy họ còn hỗ trợ các đoàn từ thiện ở xa đến phòng nghỉ miễn phí, xe chở hàng, suất ăn…

Chị Dung cũng chia sẻ, món quà ý nghĩa nhất họ tặng người dân vùng lũ là những bó rau, củ. Thời điểm mưa lũ, rau và hoa màu bị hư hỏng rất nhiều vì vậy giá rau tăng cao, thậm chí có tiền cũng không có rau để mua. Vì vậy CLB Du lịch Quảng Bình đã tìm cách kêu gọi các mạnh thường quân tặng rau cho người dân.

Rác sẽ được chở đến điểm tập kết để xử lý.

“Có chị ở TP.HCM và một chị khác ở Hà Nội đã chuyển 6 tấn rau, củ từ các vùng Mộc Châu (Sơn La), Đà Lạt… đến Quảng Bình. Bà con nhận rau mừng lắm. Họ nói, chẳng thèm gì, chỉ thèm một bữa rau xanh”, chị Dung kể.

“Các thành viên trong đoàn, mắt ai cũng đỏ hoe với cảnh 2 vợ chồng ngồi trong căn nhà nhỏ. Họ đang chết lặng vì 2 đứa con trai bị lũ cuốn. Chúng tôi cũng ám ảnh khi nhìn vào căn nhà xiêu vẹo, ngập bùn nước của những người già, tuổi gần đất xa trời…

Hơn 1 tháng làm các công việc hỗ trợ vùng lũ, 30 thành viên của đoàn khá mệt. Nhưng những hình ảnh đó cứ thôi thúc chúng tôi đi tiếp”, chị nói thêm.

Người đàn ông 30 ngày lái xe tải dọc miền Trung cứu trợ vùng lũ

Cụ già ngoài tuổi 80 ngồi co ro trên nóc nhà, tay ôm con chó nhỏ, suốt 3 ngày phải nhịn đói vì nước lũ cô lập. Nhận thùng mì tôm từ tay anh Dũng, bà khóc. Anh cũng khóc.