Gala là sự kết hợp giữa 18 thí sinh dự vòng chung kết giải SaoMai 2022 và các ngôi sao ca nhạc trong nước và quốc tế. Nếu ở Việt Nam, Tùng Dương, Hoàng Thùy Linh, Oplus, Phạm Khánh Ngọc là những ngôi sao sáng có sức ảnh hưởng nhất định đến thế hệ ca sĩ trẻ thì những nghệ sĩ quốc tế cũng là những ngôi sao tỏa sáng, mang đậm hơi thở âm nhạc đương đại. Đó là Nhóm nhảy Avocrewdo được Học viện sáng tạo YOUniverse Úc gửi tới Việt Nam. Các vũ công trẻ và màn biểu diễn đại diện cho nền văn hoá đa sắc màu của nước Úc đồng thời đại diện cho giới trẻ đam mê nghệ thuật, dùng vũ đạo như một ngôn ngữ để thể hiện và khẳng định bản thân. 

Đó còn là Demi Louise, Jordan Poyser, Heath Anderson - 3 ca sĩ trẻ tài năng đến từ Úc với thế mạnh chính là thể loại nhạc kịch. 3 nghệ sĩ đều đã từng đảm nhiệm vai chính trong các vở nhạc kịch nổi tiếng tại Úc. Họ đều tốt nghiệp từ những trường đào tạo nghệ thuật hàng đầu và danh giá tại Úc như Học viện âm nhạc Úc. Ngoài ra, đồng hành cùng 3 ca sĩ là nhà soạn nhạc Kailesh Reitmans. Những bộ phim anh viết nhạc đều có sức ảnh hưởng lớn và dành được những giải thưởng danh giá tại Úc và trên thế giới.

Chính sự kết hợp giữa các nghệ sĩ quốc tế và Việt Nam đã tạo nên một đêm nhạc rực rỡ sắc màu, đa chiều tạo nên nhiều cảm xúc cho khán giả và mang lại cảm hứng “làm nghề” mãnh liệt cho 18 ca sĩ trẻ bước ra từ giải Sao Mai 2022. Đây là điểm mới của Sao Mai 2022 cũng như sự nỗ lực, cố gắng của BTC với mong muốn không chỉ tạo ra một sân chơi tìm kiếm tài năng âm nhạc đích thực mà còn là nơi giao lưu, kết nối và truyền cảm hứng nghệ thuật giữa các thế hệ - đó là điều vô cùng đáng quý mà những người thực hiện giải Sao Mai đã mang lại cho các thí sinh năm nay.

Mặc dù vừa bước ra từ cuộc thi Sao Mai còn khá non nớt, nhưng các ca sĩ trẻ cũng đã tự tin tỏa sáng trên sân khấu Gala theo cách của riêng mình. Tam ca Lan Quỳnh, Vân Anh, Anh Thơ đã thể hiện khá ngọt ngào ca khúc Thủy chungcủa nhạc sĩ Đỗ Bảo – giám đốc âm nhạc của giải Sao Mai 2022. Bộ ba Minh Ngọc, Thu An, Thùy Dương ngọt ngào và sâu lắng qua ca khúc Giấc mơ trưa(Giáng Son); hay như tam ca Hồng Hạnh, Trịnh Văn Núi, Hồ Văn Kãnh đầy sôi động, trẻ trung qua bài hát Phố biển(Thanh Tùng). Đặc biệt, top 18 thí sinh đã thể hiện ca khúc mới toanh”của nhạc sĩ Đức Trịnh viết riêng cho giải Sao Mai mang tên Sao Mai tỏa sáng như một lời chúc tốt đẹp của khán giả và BTC dành cho các ca sĩ trẻ, cũng là lời nhắn nhủ họ hãy tỏa sáng trên bầu trời âm nhạc theo cách của riêng mình.

Những ngôi sao khách mời cũng đã mang đến không khí thực sự bùng cháy cho hàng ngàn khán giả. Đó là Tùng Dương với Ôi quê tôi(Lê Minh Sơn) và Con cò(Lưu Hà An) – hai ca khúc làm nên tên tuổi của anh trong giai đoạn đầu tiên đi hát sau Sao Mai điểm hẹn. Oplus thể hiện một ca khúc mới do một thành viên trong nhóm sáng tác – Kẻ mộng mơ(Phạm Tùng Linh) rất đáng yêu, ngọt ngào. Hoàng Thùy Linh luôn gợi cảm, sexy trên sân khấu với giọng hát và vũ điệu cực kỳ quyến rũ với bản Mashup Kẽo ca kẽo kẹt - Kẻ cắp gặp bà già. Bên cạnh đó, một ca sĩ khách mời khác cũng mang đến Gala một không khí rất Sao Mai là Phạm Khánh Ngọc - Giọng hát xuất sắc của Dòng nhạc thính phòng đến từ Nhà hát Giao hưởng & Vũ kịch TP.HCM với một bài hát quốc tế lời Việt rất ấn tượng.

Trong MV Bài ngửa, Vương Anh Tú vào vai người đàn ông thành đạt có một tình yêu hạnh phúc. Anh phát hiện người yêu xinh đẹp, quyến rũ của mình ngoại tình với người thứ 3 ngay chốn cũ của hai người. Vì thế, người đàn ông quyết định trả thù. 

Khi làm MV, nam ca sĩ nghĩ đến sự dối lừa trong tình yêu và hậu quả đằng sau những gian dối ấy. Vương Anh Tú tự đặt mình vào hoàn cảnh của chàng trai để hát lên cảm xúc cay đắng, giằng xé khi phát hiện người "đầu ấp tay gối" ngoại tình. 

Diễn cặp Vương Anh Tú là Hoàng Như Mỹ trong vai cô người yêu bội bạc. Cô gái sinh năm 1997 từng là thí sinh trong đội HLV Minh Hằng tại The Face Vietnam2018 trước khi tham gia Miss Universe Vietnam2022.

Tại cuộc thi diễn ra giữa năm nay, Như Mỹ truyền cảm hứng với câu chuyện về bàn tay thiếu mất 2 ngón của mình do một tai nạn đáng tiếc thuở bé. Từ khiếm khuyết hình thể, cô vượt qua sự tự tin, rụt rè để chinh phục ước mơ, đồng thời khích lệ những người có khiếm khuyết giống mình.

Trong MV Bài ngửa, người đẹp không diễn xuất nhiều nhưng vẫn toát lên vẻ gợi cảm, lả lơi. Trong vai cô gái đa tình, Như Mỹ diện váy cắt xẻ táo bạo khoe hình thể gợi cảm vốn là thế mạnh của mình. 

Nói thêm về Bài ngửa, Vương Anh Tú cho hay: "Tôi hợp với những câu chuyện tình buồn và thứ âm nhạc gây day dứt. Ngày trước, tôi phải thông qua giọng hát của các ca sĩ để truyền tải những câu chuyện này, giờ tôi tự làm điều đó". Qua bài hát, anh thấy biết ơn cơ hội trở thành Buffalove tại Ca sĩ mặt nạđể đưa tiếng hát của mình đến gần khán giả hơn. 

Trích đoạn MV 'Bài ngửa'

Vai trò của nhà đài, nhà sản xuất ở đâu?

Trước vụ việc xảy ra giữa Trấn Thành và Đức Phúc, Trấn Thành từng có loạt phát ngôn được cho là miệt thị ngoại hình người khác. Anh chọc ngoáy cân nặng của rapper Yuno BigBoi và Vsoul khi dẫn Rap Việt; nhận xét chân diễn viên Puka giống đàn ông; ví thân hình Mạc Văn Khoa như "bánh mì que ở Đà Nẵng"; châm chọc ngoại hình Lâm Vỹ Dạ;...

Ngược lại, không ít lần Trấn Thành là nạn nhân của miệt thị ngoại hình. Cân nặng của anh thường được các đồng nghiệp sử dụng vào mục đích pha trò với những cụm từ khó lọt tai như "mập như heo", "nọng hóa thạch", "đuông dừa size XXL”, "ảnh trên mạng và lúc nhận hàng",...

Trong showbiz, nghệ sĩ Việt vốn quen thói pha trò bằng đặc điểm ngoại hình của đối phương. Lâm Vỹ Dạ từng bị Trường Giang nhận định là "xấu nhất làng hài" tại Kỳ tài thách đấuvà chính chị mô tả Hữu Tín là "nhất lé nhì lùn nên không ngóc đầu lên được" trong Chọn đâu cho đúng.

Trường Giang và Trấn Thành hễ gặp nhau tại chương trình nào đều lôi đặc điểm cơ thể đối phương ra pha trò. Hay trong Chọn đâu cho đúng, Minh Dự khuyên Tuyền Mập giảm cân thì cô này "đốp lại" nam đồng nghiệp cần đi niềng răng. Hàng trăm tình huống tương tự diễn ra trên sóng truyền hình nhiều năm qua.

Dù vậy, trong mỗi vụ việc gây tranh cãi, hầu như chỉ nghệ sĩ bị réo tên do vạ miệng trong khi trách nhiệm của đơn vị sản xuất và đài truyền hình lại đang bị phớt lờ.

Từ góc độ khán giả, anh Huỳnh Đắc Thọ (sinh năm 1991, TP.HCM) cho rằng trách nhiệm của đơn vị sản xuất và nhà đài lớn hơn nghệ sĩ. Đơn cử vụ ồn ào của Trấn Thành vừa rồi, đơn vị sản xuất và đài truyền hình hoàn toàn có thể can thiệp bởi chương trình Ca sĩ mặt nạkhông phát sóng trực tiếp. Chưa kể, nam MC từng nhiều lần vướng ồn ào phát ngôn trên sóng. 

"Tôi tự hỏi: Do các ê-kíp không nhận thấy câu pha trò của Trấn Thành có vấn đề hay họ cố ý để lại chi tiết này? Tôi không đủ thông tin để trả lời câu hỏi đó. Trấn Thành có thể chưa đúng mực nhưng trách nhiệm của đơn vị sản xuất và nhà đài lớn hơn, đáng phê phán hơn", khán giả này nói.

Trao đổi với VietNamNet, một biên tập viên lâu năm trong lĩnh vực giải trí xin phép giấu tên cho hay từ góc độ chuyên môn, mỗi biên tập viên sẽ có tư duy khác nhau trước những tình huống như câu đùa bị cho là miệt thị ngoại hình của Trấn Thành.

"Chúng tôi không có văn bản hay quy định cụ thể về các nội dung như nghệ sĩ bông đùa trong chương trình. Vì vậy, việc biên tập viên có cắt những chi tiết kiểu này hay không tùy thuộc vào tư duy, sự nhạy cảm của mỗi người", người này nói.

Theo biên tập viên này, khó xác định nhà đài có chủ đích hay không trong việc giữ lại những phân đoạn kiểu này nhằm mục đích câu rating. Cụ thể ở tập phát sóng của chương trình Ca sĩ mặt nạ, các thành viên ban cố vấn đều tương tác rất tốt, có nhiều miếng hài hấp dẫn xuyên suốt tập chứ không chỉ có miếng hài ví von Đức Phúc với hải ly.

Người này cho rằng các biên tập viên nhà đài cần trao dồi kiến thức văn hóa, đời sống ngoài chuyên môn, đặc biệt là phản ứng của cộng đồng mạng trong nước và quốc tế đối với các tình huống tương tự trên sóng truyền hình. 

"Bạn cần biết những tình huống nào nhạy cảm, cần tránh, xu hướng thay đổi của nhân vật lên truyền hình ra sao. Các bạn cần chủ động trang bị những kiến thức, sự nhạy cảm cần thiết để tránh những tranh cãi không đáng có, gây tổn hại danh tiếng của nghệ sĩ lẫn uy tín của nhà đài", biên tập viên này cho hay.

Trấn Thành hay lỗi hệ thống?

Không phải mọi nhận xét về ngoại hình đều là miệt thị ngoại hình. Từ điển Oxford định nghĩa miệt thị ngoại hình là hành vi hoặc thói quen làm nhục người khác bằng cách đưa ra những nhận xét chế giễu hoặc chỉ trích về hình dạng, kích thước hoặc đặc điểm cơ thể họ. 

Một ý kiến trên mạng xã hội Facebook được quan tâm, thu hút tranh luận: "Vì sao HIEUTHUHAI gọi Lê Dương Bảo Lâm là "con cá trê" là vui vẻ, hài hước còn Trấn Thành bị chỉ trích vì trêu Đức Phúc là hải ly?". Thực tiễn, nhiều khán giả nhận định về hành vi miệt thị ngoại hình đang bỏ qua khía cạnh bối cảnh đặc thù của lĩnh vực giải trí. 

Danh hài Minh Nhí chia sẻ với VietNamNet, cần xem xét cụ thể bối cảnh mà người nghệ sĩ phát ngôn. Nếu họ đang diễn xuất trên sóng truyền hình, sân khấu, phim ảnh,... thì không xem là miệt thị ngoại hình.

"Đơn cử, tôi và Hồng Vân thường dùng ngoại hình của đối phương để tạo miếng hài. Vân sẽ gọi tôi là "thằng lùn" còn tôi gọi cô ấy là "bà mập". Đó không là Hồng Vân và Minh Nhí mà là hai nhân vật trong tác phẩm. Chúng tôi cũng đã thống nhất miếng hài trước khi lên sân khấu. Miếng hài nhắm vào ngoại hình đối phương cần sự ăn ý, hiểu nhau, đúng người và đúng tình huống mới có thể gây cười", danh hài nói.

Thực tế, không ít phát ngôn của nghệ sĩ được cho là miệt thị ngoại hình xuất phát từ tình huống nghề nghiệp. Trong chương trình 2 ngày 1 đêm tập phát sóng ở Ninh Bình, nhóm nghệ sĩ tạo một tình huống vui mà Lê Dương Bảo Lâm là "kẻ ác chuyên bắt cóc dân lành" còn HIEUTHUHAI vào vai hiệp sĩ. Đó là nguồn cơn của việc rapper gọi đàn anh là "con cá trê". Tương tự, rất nhiều màn pha trò của các nghệ sĩ tại Ơn giời! Cậu đây rồiđang bị quy kết là miệt thị ngoại hình.

MC Trấn Thành có không ít phát ngôn vô hình trung miệt thị ngoại hình đồng nghiệp ngay cả khi hành vi của anh có thể không xuất phát từ thái độ ác ý, tiêu cực. Từ khía cạnh ứng xử xã hội, việc Trấn Thành có phải xin lỗi Đức Phúc hay một số đồng nghiệp khác không tùy thuộc vào chính người bị miệt thị ngoại hình.

Từ khía cạnh trách nhiệm của nghệ sĩ, Trấn Thành nên có lời xin lỗi công chúng. Ngay cả khi không có chủ đích miệt thị ngoại hình đồng nghiệp, phát ngôn của MC vẫn có sức lan tỏa đến hàng triệu người qua truyền hình, internet, đặc biệt với đối tượng trẻ em.

NSND Kim Cương nhiều lần phê phán thực trạng một số nghệ sĩ lên truyền hình tấu hài phản cảm. "Người lớn biết tốt biết xấu nhưng thế hệ trẻ nghe theo thì thế nào? Nguy hiểm hơn, những thứ này đang phát trên truyền hình - nơi người xem tập trung đủ thế hệ lớn nhỏ. Thấy ba mẹ cười, các em sẽ cho là đúng và học theo", bà nói.

Đừng trách ca sĩ Đức Phúc, mà trách...!!!