Nhận định, soi kèo Al

Nếu cơ hội không gõ cửa, chúng ta vẫn có cách tự mình mở cửa

Trong một nghiên cứu đi tìm nguồn gốc tạo ra tài năng xuất chúng, các nhà tâm lý học đã tiến hành phỏng vấn hơn 120 người thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, từ nhạc sĩ, nghệ sĩ cho đến nhà khoa học, vận động viên đẳng cấp thế giới.

Đồng thời, họ cũng phỏng vấn cả cha mẹ, giáo viên và huấn luyện viên của đối tượng được chọn. Người ta sửng sốt khi phát hiện ra rằng chỉ có một số ít trong nhóm những người đạt thành tích cao này là thần đồng. Thậm chí, một số người còn chưa bao giờ được giáo viên công nhận có khả năng đặc biệt hay nổi trội hơn bạn bè đồng trang lứa.

Suốt một thời gian dài, chúng ta vẫn nghĩ rằng những tố chất vĩ đại của con người là bẩm sinh chứ chẳng phải thứ được trau dồi. Vì thế chúng ta thường có xu hướng tôn vinh những học sinh có năng khiếu ở trường, những vận động viên có tài năng thiên phú, hoặc những thần đồng âm nhạc hiển lộ từ sớm.

Thế nhưng, trong cuốn sách "Biến tiềm năng thành tài năng", giáo sư Adam Grant đã lật ngược ván bài và cho chúng ta thấy rằng, dẫu không phải thần đồng thì chúng ta vẫn có thể đạt được những điều vĩ đại.

"Khi đánh giá tiềm năng, chúng ta mắc sai lầm chủ yếu khi tập trung vào điểm xuất phát - vào những khả năng có thể nhìn thấy tức thì. Trong một thế giới bị ám ảnh bởi tài năng bẩm sinh, chúng ta cứ cho rằng những người hứa hẹn nhất là những người nổi bật ngay lúc này.

Song, những người đạt thành tích cao vốn có sự khác biệt rất lớn trong việc thể hiện những năng khiếu ban đầu. Nếu chúng ta đánh giá con người chỉ qua những gì họ có thể làm trong ngày đầu tiên thì tiềm năng của họ sẽ tiếp tục ở trong trạng thái bị chôn vùi", Addam Grant cho biết.

Và qua hơn 20 năm nghiên cứu, Grant nhận ra sự phát triển không chỉ đòi hỏi tư duy mà còn cần nhiều thứ khác, trong đó có kỹ năng nhân cách - một thứ cực kỳ quan trọng nhưng thường bị lãng quên.

Từng có thời gian, những kỹ năng nhân cách như tính chủ động, lòng quyết tâm, sự tò mò… bị xem nhẹ và được coi là những "kỹ năng mềm".

Thế nhưng, theo Adam Grant, chính những kỹ năng nhân cách này sẽ quyết định con người xử lý mọi vấn đề trong cuộc sống. Nó cũng là thứ giúp chúng ta sống đúng với những nguyên tắc và giá trị của mình.

Trong phần đầu của Biến tiềm năng thành tài năng, Adam Grant sẽ giúp chúng ta khám phá những kỹ năng nhân cách cụ thể có thể làm bệ phóng cho chúng ta vươn lên những tầm cao hơn.

Theo đó, nếu cơ hội không mở cửa, bạn vẫn có thể tự mở cho mình một cánh cửa thông qua việc học hỏi và rèn luyện. Nhưng học hỏi không thôi chưa đủ, để đi được đường dài, đòi hỏi chúng ta phải có lòng can đảm để vượt qua vùng an toàn, có khả năng chịu được sự va vấp, có năng lực tiếp thu những thông tin đúng đắn, đồng thời phải biết thoải mái với chủ nghĩa không hoàn hảo.

Tác giả nhấn mạnh rằng những người chấp nhận được cảm giác khó chịu và dám mắc sai lầm thường sẽ có cơ hội phát triển lớn hơn.

Trong sách, bạn sẽ học được nhiều điều thông qua các câu chuyện khác nhau, từ một võ sĩ quyền anh đã tự học nghề kiến trúc, một người phụ nữ thoát nghèo bằng khả năng siêu hấp thụ kiến thức, cho đến những người từng gặp khó khăn ở trường nhưng hiện nay lại được xếp vào hàng những người giỏi nhất thế giới…

Họ không sinh ra với siêu năng lực vô hình mà hầu hết tài năng của họ đến từ quá trình học tập hoặc tự thân rèn luyện.

Nhưng nếu chỉ dựa vào kỹ năng nhân cách thì chưa đủ để đi được quãng đường xa. Muốn vượt qua những đỉnh cao cheo leo, chúng ta cần phải có sự hỗ trợ nâng đỡ từ nhiều nguồn. Sự hỗ trợ này chính là giàn giáo.

Nó giúp ta xây dựng khả năng phục hồi để vượt qua những trở ngại có nguy cơ đàn áp và hạn chế sự phát triển của bản thân. Những giàn giáo này có thể đến từ gia đình, bạn bè, người hướng dẫn, và cả bản thân bạn.

Trong phần hai của cuốn sách, Adam Grant sẽ hướng dẫn bạn xây dựng những giàn giáo để thúc đẩy bản thân. Bạn sẽ hiểu được vì sao chơi có chủ đích lại có thể ngăn ngừa sự nhàm chán và kiệt sức, hay nguyên nhân vì sao đôi khi đường vòng lại là cách hữu hiệu nhất để tiến về phía trước.

Trong phần này, chúng ta được giới thiệu một nhạc công đã xây dựng được cấu trúc tạm thời để khắc phục một khiếm khuyết vĩnh viễn, một huấn luyện viên đã giúp một vận động viên mờ nhạt trở thành ngôi sao, và một nhóm những người từng bị coi thường đã trở thành những sĩ quan da đen đầu tiên của nước Mỹ.

Nhìn chung, ngay cả khi sở hữu những kỹ năng nhân cách mạnh mẽ, thì không phải ai cũng có thể tránh khỏi tình trạng kiệt sức, nghi ngờ hoặc rơi vào trạng thái trì trệ.

Lúc đó, có thể bạn nghĩ rằng mình đã sa lầy hay đã thất bại, thế nhưng, "sự tiến bộ không chỉ nằm trong những đỉnh cao bạn chinh phục được, mà còn hiện hữu trong những thung lũng bạn đã vượt qua".

Xây vùng đất cơ hội cho những nhân tài nở muộn

Kỹ năng nhân cách và giàn giáo có thể giúp chúng ta khai mở tiềm năng ẩn giấu trong bản thân và những người xung quanh. Nhưng để đạt được những điều lớn lao hơn, chúng ta cần tạo ra cơ hội trên quy mô lớn hơn cho những người yếu thế và những người thành công muộn.

Bởi lẽ, chính những cánh cửa đáng lý phải mở ra cho những người có tiềm năng to lớn lại thường bị đóng chặt vì một vài lý do.

Nhà kinh tế học Raj Chetty và các đồng nghiệp của ông đã tìm hiểu về cách thức cơ hội định hình những ai sẽ trở thành người đem lại sự đổi mới. Khi liên kết các tờ khai thuế thu nhập liên bang với hồ sơ bằng sáng chế của hơn một triệu người Mỹ, họ đã tìm thấy một kết quả đáng báo động.

Những người thuộc nhóm 1% gia đình có thu nhập cao nhất có khả năng trở thành nhà phát minh cao gấp mười lần so với những người thuộc các gia đình có thu nhập dưới mức trung bình.

Nói cách khác, nếu lớn lên trong gia đình giàu có, khả năng bạn được cấp bằng sáng chế là 8/1.000. Nếu bạn lớn lên trong gia đình nghèo khó, khả năng đó giảm xuống còn 8/10.000.

Về điều này, Adam Grant chỉ ra: "Khi nghĩ thiên tài là những người có khả năng phi thường, chúng ta đã bỏ qua tầm quan trọng của hoàn cảnh sống đối với việc hình thành nên con người họ.

Khi có ý tưởng, trẻ em trong một gia đình sung túc sẽ bắt tay vào thực hiện ý tưởng. Một số người kém may mắn hơn có thể là những Einstein không gặp thời: họ có thể trở thành những nhà tiên phong vĩ đại nếu như có cơ hội".

Chúng ta có thể thấy một câu chuyện hy hữu về một cá nhân tạo được sự đột phá sau khi bị đánh giá thấp hoặc bị coi thường, thế nhưng, vẫn còn có hàng ngàn, ngàn triệu tiềm năng bị chôn vùi chưa từng được cơ hội gõ cửa để vươn lên.

Vì lẽ đó, phần ba của Biến tiềm năng thành tài năngtập trung vào việc xây dựng hệ thống để mở rộng cơ hội cho tất cả mọi người. Adam Grant đã đưa ra nhiều ví dụ và cách thức để xã hội mở rộng cánh cửa cơ hội và giải phóng những tiềm năng đang ẩn trong cộng đồng.

Nếu được thiết kế đúng cách, các hệ thống tuyển sinh và tuyển dụng có thể nhận ra tiềm năng của những nhân tài "nở muộn", những người có triển vọng đường dài.

Các hệ thống tổ chức và đội nhóm có thể nhận ra rằng những ý tưởng hay, không chỉ đến từ cấp trên mà còn có thể xuất phát từ các thành viên cấp dưới. Và các hệ thống giáo dục có thể mang đến cho những trẻ em xuất phát chậm một cơ hội chiến đấu để tiến lên phía trước. Khi ấy, chúng ta sẽ giảm thiểu nguy cơ mất đi những Einstein - và cả những Carver, Curie, Hopper và Lovelace nữa.

Với lập luận sắc bén cùng nhiều dẫn chứng thực tiễn, khoa học, Adam Grant đã khai mở cho chúng ta cách để trở thành một phiên bản tốt hơn. Cuốn sách của Grant không chỉ truyền cảm hứng mà còn mang đến một cái nhìn toàn diện về cách chúng ta có thể khai phá tiềm năng của bản thân và những người xung quanh.

* Về tác giả:

Adam Grant (sinh năm 1981) được công nhận là giáo sư hàng đầu trong bảy năm liền của Đại học Wharton. Grant là nhà tâm lý học tổ chức, được công nhận là một trong mười nhà tư tưởng về quản lý có tầm ảnh hưởng nhất thế giới theo tạp chí HR và nằm trong danh sách 40 giáo sư kinh doanh tài giỏi nhất thế giới dưới 40 tuổi.

Adam Grant là tác giả bán chạy số một theo đánh giá của New York Times, với những tựa sách đã bán hàng triệu bản và được dịch sang 45 ngôn ngữ như Think Again (Dám nghĩ lại), Give and Take (Cho và nhận), Originals (Tư duy ngược dịch chuyển thế giới)... và Hidden Potential (Biến tiềm năng thành tài năng) là cuốn sách mới nhất. Những cuốn sách của ông luôn có mặt trong danh sách những cuốn sách hay nhất trong năm trên Amazon, Apple, tạp chí Financial Times và Wall Street Journal.

Dưới đây là kinh nghiệm và góc nhìn của của bác sĩ Trần Văn Phúc - hiện công tác tại bệnh viện Saint Paul, Hà Nội.

Vì sao nhiều người lái xe rất dễ gây tai nạn?

Là người đã lái xe 15 năm trời, thay đổi 4 đời xe mới đủ nhãn hiệu, thường xuyên lái đường trường và lái cả những cung đường rất khó, tôi hiểu rằng lái xe quan trọng nhất là phản xạ có điều kiện, lái xe đúng phương pháp mới có lợi cho việc rèn luyện phản xạ có điều kiện đúng.

Quan sát thực tế, tôi thấy nhiều người học lái xe bì bõm sai nhiều hơn đúng, đơn giản nhất là chỉnh khoảng cách ghế họ cũng sai, tư thế ngồi và cách đặt tay lên vô lăng cũng sai, chưa nói đến những kỹ thuật và kỹ năng rất quan trọng khác đều sai hết, vì thế mới xảy ra chuyện “đạp chân phanh nhầm thành chân ga” để bao nhiều người khác bị chết oan.

Lỗi đạp nhầm ga là nguy hiểm nhất

Nếu bạn đã từng lái xe thì sẽ hiểu, khi bạn có thói quen đặt chân lên bàn đạp phanh, bàn chân của bạn sẽ hình thành trí nhớ cơ bắp và bạn thực sự có thể đạp phanh ngay khi gặp phải điều gì đó, nhưng tất cả chỉ là khi não của bạn tỉnh táo và không phải trong trường hợp khẩn cấp.

Nhưng tình huống khẩn cấp sẽ rất khác!

Tôi lấy ví dụ một tình huống như thế này. Khi bạn lái xe đang leo dốc, chân của bạn đạp ga khá sâu, đột nhiên có một đứa trẻ lao ra và cần phải đạp phanh ngay lập tức. Não chỉ huy phải đạp phanh, nhưng vì quá gấp nên chỉ huy nhầm thành đạp chân ga, tức là phản xạ có điều kiện sai, dẫn đến hiện tượng đạp nhầm chân ga như đạp phanh, thế là tai nạn xảy ra.

Ví dụ khác rất hay gặp, nhiều người trong quá trình lùi đạp nhầm chân ga, nguyên nhân thực ra rất đơn giản. Đầu tiên là do khả năng định vị không gian kém nên kĩ năng lùi không tốt. Thứ hai là tốc độ xe chậm trong quá trình lùi nên cần phải đạp nhẹ ga để tăng tốc, đến khi xảy ra tình huống khẩn cấp hoặc đơn giản là phải đạp phanh, não chỉ huy đạp phanh nhưng lại chỉ huy nhầm thành đạp chân ga do phản xạ có điều kiện bị sai, thế là xe tăng tốc đột ngột, thảm hoạ sau đó vài giây.

Bình thường không ai dùng chân ga làm chân phanh, sự nhầm lẫn chỉ xảy ra trong trường hợp khẩn cấp, khi đó thì hậu quả khôn lường.

Có một lỗi lái xe rất dễ nhầm chân ga

Hàng ngày đi trên đường, tôi hay phát hiện những chiếc xe thường xuyên đèn phanh sáng vô cớ, lái xe phía sau, tôi nhầm tưởng xe trước mình đang gặp tình huống bất ngờ nên tôi cũng đạp phanh, qua ba lần quan sát thấy tình hình đường xá bình thường, tôi phải tránh xa những chiếc xe này. Khi một người lái xe luôn rà chân phanh, đây là thói quen cực kỳ nguy hiểm, nó sẽ gây ra ba hậu quả.

Chân phanh rất nhạy, chỉ cần chạm nhẹ vào thì đèn phanh sẽ sáng nên gây hiểu nhầm cho xe phía sau cũng đạp phanh, má phanh bị mòn nên giảm tuổi thọ của phanh.

Chân phanh quá cao và cần phải đạp với lực mạnh hơn nhiều so với chân ga, vì thế mà chân nhanh mỏi dẫn đến phản ứng chậm chạp, từ đó ảnh hưởng đến an toàn khi lái xe.

Nghiêm trọng nhất là hình thành phản xạ có điều kiện sai như đã nói ở trên, đến khi gặp phải tình huống khẩn cấp, thế là đạp nhầm chân ga tưởng như đạp chân phanh.

Để lái xe không nhầm chân ga

Chỉ một số rất rất rất ít người, tôi nhấn mạnh rất ít người có khả năng đạp phanh bằng chân trái, nên bài viết này tôi chỉ nói đạp phanh bằng chân phải.

Để không bị đạp nhầm chân ga, thì việc đầu tiên khi lái xe là phải đặt gót chân phải ở phía trước chân phanh, xoay bàn chân phải sang hướng chân ga để tiếp tục đạp ga, đây là cách để phát triển trí nhớ chính xác “khi cần phanh thì đạp phanh – khi cần tăng tốc thì đạp ga”.

Khi không cần đạp ga, bàn chân phải có thể gác lên chân ga, hoặc xoay tựa vào thành xe, như thế bàn chân sẽ không mỏi.

Tư thế chân rất quan trọng, giúp phát triển trí nhớ chính xác, tạo phản xạ có điều kiện đúng, bất kể tình huống khẩn cấp nào xảy ra cũng sẽ không bị nhầm, vị trí gót chân như vậy cũng cho phép chuyển chân phanh rất nhanh.

Phụ nữ rất dễ đạp nhầm chân ga

Thông thường, cỡ chân của chị em khoảng 38, trong khi đàn ông khoảng 42, chênh nhau đến 4 size nên phụ nữ lái xe khó đạp phanh hơn đàn ông rất nhiều.

Tôi để ý thấy, nhiều chị em di chuyển gót chân khi đạp ga và đạp phanh, thậm chí nhiều chị em còn nhấc hẳn chân lên để đạp phanh. Thói quen này không thể hình thành bộ nhớ chính xác, thậm chí trong tình huống khẩn cấp không tìm thấy bàn đạp phanh, sẽ rất nguy hiểm.

Tôi có người bạn nữ rất giàu, nhưng dáng người thấp nhỏ, cỡ chân khoảng 36. Cô đặt mua hẳn chiếc xe châu Âu, nhập khẩu nguyên chiếc, nên tất cả mọi chi tiết xe đều thiết kế dành cho người châu Âu to cao. Mỗi lần xin-nhan cô phải thả tay khỏi tay lái để gạt cần. Còn mỗi lần phanh, ôi thôi, cô phải cúi xuống tìm xem bàn đạp phanh ở đâu. Tôi nói với cô ấy rằng lái xe như vậy quá nguy hiểm. Nhưng cô nói với tôi rằng sẽ chẳng có cách nào cả, vì cái ô tô nó vậy, không cúi xuống tìm chân phanh thì biết ở đâu mà đạp.

Nhiều người chỉ biết chọn xe đẹp

Việc tìm cho mình một chiếc ô tô phù hợp với bàn chân, theo tôi, đó là hành động có trách nhiệm với bản thân và người khác.

Năm 2008, Bộ Y tế đề xuất quy định tiêu chuẩn chiều cao, cân nặng, vòng ngực, lực tay và chân đủ tiêu chuẩn mới được phép lái xe. Đây là quy định cực kì quan trọng. Nhưng báo chí xoáy vào “ngực lép” không được lái xe, dư luận chửi ầm ĩ, cuối cùng dự thảo này bị "hoá vàng".

Không nên đi dép lê và giày cao gót

Tại thời điểm xảy ra vụ tai nạn ở nút giao Võ Chí Công, hình ảnh clip tại hiện trường cho thấy, người đàn ông bước ra khỏi xe với đôi dép lê. Mọi người còn nhớ vụ tai nạn xảy ra vào 7h sáng ngày 20/11 năm 2019, tại cầu Hoà Mục hướng Lê Văn Lương đi Láng Hạ, khiến 1 người tử vong tại chỗ, 2 người khác bị thương, 5 phương tiện bị thiêu rụi trong đó có chiếc Mercedes. Tại cơ quan công an, người phụ nữ gây tai nạn đã khai đi giày cao gót, đạp nhầm chân ga mất kiểm soát.

Do kích thước của dép lê không bằng giày, cảm nhận chân không tốt, dép dễ bị tuột gây kẹt phía dưới bàn đạp, quai dép dễ móc vào bàn đạp, ma sát không tốt nên dễ bị trượt, đi dép khó tạo lực chắc chắn và ổn định như giày.

Đi giày cao gót tương tự như lái xe ở tư thế “kiễng chân”. Rõ ràng với giày cao gót, thì gót chân không chạm sàn, nên không thể thực hiện các động tác chân chính xác. Cảm giác chân cũng rất kém. Giày cao gót dễ bị kẹt. Về cơ bản, cả dép lê và giày cao gót đều dễ bị phân tâm khi lái, ví dụ như tìm vị trí bàn đạp, tìm một chiếc dép tự dưng bị mất.

Ngay cả chân trần cũng nguy hiểm, vì mấu chốt của vấn đề là tăng size chân và chống trơn trượt, đó là hai ưu tiên hàng đầu. Không chỉ ma sát với bàn đạp, mà ngay cả ma sát giữa bàn chân và đế giày cũng rất quan trọng, cũng giống như chạy bộ với đôi chân trần, với dép lê, với giày cao gót, giày da đế thấp, giày thể thao.

Trên thế giới, đến nay vẫn chưa có quốc gia nào đưa vào luật quy định lái xe không được đi chân trần, không được mang dép lê hay dép quai hậu, không được đi giày cao gót. Một số nơi có quy định xử phạt hành chính nhưng cũng không nhiều. Nói chung đi gì khi lái xe là tuỳ bạn.

Trên quan điểm pháp lý, người lái xe có thể mang bất kì loại giày dép nào, kể cả đi chân trần cũng hợp pháp. Tuy nhiên, những nghiên cứu trên thế giới cho thấy, dép lê và giày cao gót là hai thủ phạm dễ gây tai nạn. Vì thế mà bằng cách này cách khác, các quốc gia đều khuyến cáo để lái xe an toàn thì đừng đi dép lê, đừng đi giày cao gót, tốt nhất là đi giày thể thao, nếu không thì cũng nên đi giày da bình thường.

Đi giày đế phẳng lái xe an toàn nhất

Bởi vì, đi giày đế phẳng sẽ tăng size chân giúp cho cố định gót chân và tiếp cận bàn chân với bàn đạp phanh và bàn đạp ga được dễ dàng, góc bàn chân phù hợp với chi tiết thiết kế xe, cảm nhận của bàn chân cũng tốt nhất. Giày không bị tụt, không bị vướng mắc, không bị kẹt. Giày cũng tăng ma sát, không bị trơn trượt, đặc biệt là giày thể thao lái xe thuận lợi và an toàn.

Bác sĩ Trần Văn Phúc

Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn về việc chống nhầm lẫn chân ga, chân phanh. Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Gừng có nhiều công dụng dưỡng tóc, như kích thích tuần hoàn máu ở da đầu, tăng cường cung cấp dưỡng chất cho các nang tóc, thúc đẩy quá trình phát triển của tóc.

Ngoài ra, tinh chất trong gừng còn có thể chống viêm, kháng khuẩn, chống nấm, làm sạch da đầu, ngăn ngừa gàu, viêm nang tóc, nhiễm trùng da đầu và các nguyên nhân gây rụng tóc.

Gừng có tác dụng nuôi dưỡng, phục hồi, bảo vệ tóc khỏi các tác động xấu từ môi trường, như nắng, gió, bụi bẩn, hóa chất, nhiệt độ cao hay làm mềm, mượt, bóng, dễ chải, dễ tạo kiểu và giảm gãy rụng tóc.

Thời Trung cổ và Phục hưng: Vợ vẫn bị xem là tài sản của chồng, hôn nhân vẫn mang tính chất liên minh chính trị, nhưng vị thế của người vợ có phần được nâng cao hơn.

Đặc biệt, trong thời Trung cổ, diễn ngôn tôn giáo bao trùm đời sống xã hội ca tụng sự trinh trắng và tìm cách đè nén, khiến con người xấu hổ che giấu khoái lạc trong tình dục, song vẫn có những người vợ để lại bằng chứng về khát khao nhục cảm mãnh liệt đối với chồng. Đây cũng chính là thời kỳ ra đời tình yêu lãng mạn kiểu hiệp sĩ, gắn với một thể loại văn học được xem là do phụ nữ tạo ra.

Còn trong thời Phục hưng, những cải cách về tôn giáo và hôn nhân của Luther, tiếng nói đòi tình yêu tự do của con trẻ chống lại sự sắp đặt của phụ huynh trong sáng tác của Shakespeare... đã nổi lên.

Thời Cách mạng và Victoria: Trong suốt thời kỳ Cách mạng Pháp, người phụ nữ có điều kiện tiếp cận với giáo dục nhiều hơn, địa vị của họ cũng được nâng cao. Phụ nữ nói chung và người vợ nói riêng tham gia thường xuyên hơn vào các diễn ngôn chính trị.

Hôn nhân hiện đại ở phương Tây được nhiều nhà sử học đồng ý là xuất hiện trong khoảng thời gian giữa Cách mạng Mỹ (1765-1783) và khoảng năm 1830.

Suốt khoảng thời gian này, tình yêu đã trở thành tiêu chuẩn chọn bạn đời, bên cạnh các tiêu chuẩn khác như tầng lớp, kinh tế… Một điều đáng lưu ý là thế kỷ XIX chứng kiến sự bùng nổ của nhiều cuộc cách mạng xã hội, trong đó, phong trào nữ quyền bắt đầu đặt nghi vấn về quyền bình đẳng giữa vợ và chồng. Phụ nữ bắt đầu yêu cầu quyền ly hôn và tự quyết định cuộc đời.

Thế kỷ XX và hiện đại: Hai cuộc Thế chiến đã thay đổi rất nhiều khía cạnh trong đời sống lẫn địa vị của phụ nữ và người vợ.

Chồng và vợ cùng san sẻ các trách nhiệm và nghĩa vụ trong gia đình, từ việc chăm sóc con cái đến việc kiếm thu nhập nuôi sống gia đình. Vợ trở thành một cá nhân độc lập với sự nghiệp và ước mơ riêng.

Một điều thú vị mà ta sẽ tìm thấy trong Lịch sử vợlà vợ trở thành đối tượng để nghiên cứu khoa học. Bằng vô số khảo cứu công phu, những câu chuyện thú vị, bao quát từ thế giới cổ đại cho đến hiện đại, tác giả chứng minh vợ là một phạm trù có tính lịch sử.

Theo tác giả, "Sử tính" của vợ ít nhất gắn với hai điều. Thứ nhất, các điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội hình thành nên hoàn cảnh làm vợ, cùng những kiến tạo văn hóa quy định thế nào là vợ tốt/vợ xấu thay đổi theo thời gian, không gian, văn hóa.

Không có một quy chuẩn duy nhất, bất biến cho điều này. Vợ bị dạy phải xấu hổ nếu bộc lộ ham muốn dục tình trong thời Trung cổ, thậm chí sau này bị mô tả như là vô tính, thì sang thời hiện đại, diễn ngôn tiêu dùng lại khiến vợ lo lắng nếu không có ham muốn.

Trong thời suy thoái, vợ bị khuyên không nên đi làm, không cướp công việc của đàn ông, không làm mất đi nam tính hay sự tự tin của nam giới, thì khi chiến tranh nổ ra, người ta lại khuyến khích vợ phải ra ngoài lao động, làm việc, thế thì mới là yêu nước, yêu chồng và sớm đưa chồng trở về...

Thứ hai, cách những người vợ nhận thức về bản thân mình và xoay xở trong định chế hôn nhân, gia đình, cũng như tuân phục và thách thức các kỳ vọng, khuôn mẫu ở các thời đại cũng khác nhau.

Trong nghiên cứu khoa học, gia đình được xem là một định chế, và nhiều nhà nữ quyền cho rằng đây là địa hạt mà trong đó chế độ gia trưởng đặc biệt bộc lộ sức mạnh của nó, và phụ nữ bị áp bức.

Người vợ trong hôn nhân truyền thống gần như phụ thuộc hoàn toàn vào người chồng cả về tài chính lẫn tình cảm, dẫn đến việc phụ nữ không thể tự định hình cuộc sống của họ, vì mọi quyết định quan trọng trong gia đình đều do người chồng nắm quyền.

Nhiều nhà nghiên cứu nữ quyền có cái nhìn tiêu cực về hôn nhân. Carole Pateman, lý thuyết gia chính trị nữ quyền, lập luận rằng trong lịch sử, người vợ về mặt pháp lý và xã hội giống như nô lệ.

Còn nhà nữ quyền Pháp Simone de Beauvoir, người nổi tiếng với câu nói "người ta không sinh ra là phụ nữ, mà trở thành phụ nữ", kiên quyết từ chối hôn nhân.

Tuy nhiên, bà Marilyn Yalom lại có một quan điểm tương đối lạc quan về địa vị, về việc làm vợ. Bà khẳng định: "Trong những điều kiện nào đó, việc có vợ và trở thành vợ vẫn là "một điều tốt". Những điều kiện này liên quan đến sự bình đẳng tương đối giữa hai người hôn phối, tôn trọng và yêu quý lẫn nhau".

Tác giả cũng nhắc đến giá trị của hôn nhân bền lâu đối với con người: "Vượt qua giông bão thời kỳ đầu và giữa của cuộc hôn nhân - sự hỗn loạn của con cái, sự không chung thủy của một hoặc cả hai vợ chồng, cái chết của cha mẹ, những nỗ lực đấu tranh để trưởng thành của con cái mình - có thể tạo ra sự gắn bó không thể thay thế được đối với người đã chia sẻ lịch sử đó cùng bạn".

Mặc dù, Lịch sử vợcủa Marilyn Yalom tập trung vào hình ảnh vợ trong thế giới phương Tây, có nhiều điều thú vị có thể làm dữ liệu cho những so sánh liên văn hóa.

Những vấn đề tác giả nói về tầm quan trọng của việc sinh con đối với người phụ nữ mang thân phận làm vợ suốt từ thời Kinh Thánh cho đến hiện đại có thể được hình tượng hóa trong nhiều tác phẩm văn chương, điện ảnh Việt Nam.

Đại diện đơn vị cứu hộ cho biết: "Ánh nắng mặt trời rất mạnh, điều này có thể gây ra hỏa hoạn. Trước đó, chúng tôi cũng từng xử lý một vụ hỏa hoạn do kính râm bị bỏ quên trên bảng điều khiển. Các tài xế nên cẩn trọng, thói quen tưởng như vô hại này, trên thực tế, lại tiềm ẩn nguy cơ gây cháy xe rất lớn".

Ô tô sẽ hóa "lò thiêu" khi đỗ lâu dưới trời nắng; nhiều vị trí trên xe có thể nóng trên 80 độ C, nếu để kính mắt trên táp lô ô tô thời gian quá lâu, các tia nắng hội tụ tại một điểm có thể gây cháy xe. 

Theo Thesun

Bạn có trải nghiệm nào về vấn đề trên? Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Nắng nóng làm tăng nguy cơ cháy xe, hãy bỏ ngay những việc làm sau