Hồn nhiên tính dục hóa phụ nữ trong MV

Sắc dục là chủ đề không bao giờ lỗi thời trong âm nhạc hay ngành công nghiệp giải trí. Dù không bị cấm nhưng đây là loại nội dung nhạy cảm. Vì vậy, nghệ sĩ khai thác đòi hỏi tư duy, tầm nhìn và kiến thức nhất định. Hầu hết sản phẩm âm nhạc 18+ ở Việt Nam gây tranh cãi bởi nghệ sĩ chưa có cách nhìn đúng, tư duy phù hợp.

Đơn cử, ca sĩ Chi Pu phát hành một loạt sản phẩm nhằm định hình phong cách gợi cảm. Tuy nhiên, một số sản phẩm đi quá giới hạn gợi cảm như MV Mời anh vào team emvới cảnh mặc váy ngủ chủ động đưa vòng 1 chạm vào mũi bạn diễn nam, biến gợi cảm thành gợi dục.

Phần nhiều sản phẩm âm nhạc khai thác yếu tố sắc dục chỉ dừng ở mức nói láy, nói giảm nói tránh hoặc ẩn ý mô tả hành vi tình dục. Rapper LK từng phát hành MV có cái tên tối nghĩa Thu dẩm. Vì cố vòng vèo mô tả chuyện nhạy cảm, lời bài hát trở nên ngô nghê, vô tri. Đây cũng là thực trạng tương tự các bài Oh my chuối, Như cái lò,...

Nhóm nhạc Zero9 từng có MV Xếp hìnhẩn ý mô tả hành vi tình dục qua lời bài hát: Cảm giác của hai bàn tay cầm hai bàn chân làm nên một cây cầu; Chỗ nào còn thiếu thì em cứ thêm vô/ Một khi đã xếp là không có chừa lỗ;... Sản phẩm có lời dung tục, thô thiển hơn là Phiếu bé ngoancủa ca sĩ Yanbi.

Một số sản phẩm Việt gây phản cảm do chính góc nhìn của nghệ sĩ đối với chủ đề sắc dục. 

Chẳng hạn, MV Mẩy thật mẩycủa BigDaddy vốn là sản phẩm ca ngợi phụ nữ (theo lời rapper này) nhưng lời bài hát lại mô tả phụ nữ bằng những từ như ngon, mẩy, căng đét, chảy dãi, ú nẩy,...Trong MV Sashimimà Chi Pu, cô gái dùng ánh mắt, cử chỉ, lời nói đưa đẩy để tô đậm yếu tố "tươi sống", "ngon lành", tạo sự liên kết, gợi tưởng giữa chính cô gái (trong trang phục bó sát) và món sashimi. Điểm này tương tự với MV Hâm nóngđã bị gỡ bỏ của ca sĩ Emily.

Đặc biệt, một số rapper hồn nhiên lẫn tự hào vô thức khai thác yếu tố sắc dục, khoe khoang chiến tích "giường chiếu" hay bình phẩm về phụ nữ trong sản phẩm. Một loạt sản phẩm dung tục như Bốc bát họ, Ông bà già tao lo hết, Trơn, Quan hệ rộng vàLái máy bay của rapper Bình Gold vừa đồng loạt biến mất trên YouTube. 

Trường hợp còn lại, những nghệ sĩ kém tiếng hoặc tân binh phát hành sản phẩm dung tục như chiêu trò gây chú ý dư luận. "Hot girl ngủ gật" Nhã Tiên phát hành MV Em muốn cho anh xem này(2019) với tổ hợp cảnh 18+ giữa cô và các chàng trai mặc boxer mô phỏng một cuộc "yêu" bạo dâm. Cộng thêm việc mặc áo dài không kèm quần nhảy phản cảm, MV nhanh chóng bị gỡ, giấc mơ ca hát của hot girl chính thức khép lại.

Tác hại khôn lường của MV dung tục

Trao đổi với VietNamNet, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long cho biết trong 16 concept (ý tưởng) truyền thông xã hội bất biến, MV dung tục, phản cảm có thể xếp vào concept "ngược đời" hoặc một số concept khác tùy trường hợp cụ thể.

"Ngược đời là loại concept mà bạn làm trái với lề thói hoặc hình dung chung của xã hội. MV dung tục có thể là concept ngược đời nhưng được khai thác theo hướng tiêu cực, thậm chí vượt ra khỏi phạm vi của văn hóa và đạo đức. Chẳng hạn, xã hội tin rằng MV phải là loại hình không thể chứa yếu tố tục tĩu, thì khi một MV dung tục xuất hiện, họ sẽ bất ngờ, tò mò lẫn phản cảm. Đó là lý do loại sản phẩm này không bao giờ lỗi thời", anh nói. 

Theo anh Long, một sản phẩm chứa một concept truyền thông đã có sức lan truyền (viral) mạng xã hội nhất định, trong khi thực tế có thể nhiều hơn một concept. Vì vậy, không khó hiểu khi không ít ca sĩ đổ xô khai thác phong cách gợi cảm hoặc đề tài sắc dục.

"Với những người bất chấp, việc khán giả, truyền thông lên án, thậm chí là cơ quan chức năng xử phạt như là cơ hội để họ được tiếp tục quảng bá sản phẩm. Họ chấp nhận bị chỉ trích, mất một ít tiền để được lên báo quảng cáo 0 đồng", chuyên gia này nói.

Sản phẩm âm nhạc dung tục có tác hại khôn lường, đặc biệt với người chưa thành niên và trẻ em. PGS.TS Nguyễn Lân Cường - Trưởng Ban kiểm tra Hội Âm nhạc Hà Nội, nguyên Phó Chủ tịch Hội nói: "Thời gian qua, âm nhạc có những lỗ hổng lớn, tạo ra những vấn đề nghiêm trọng. Sản phẩm âm nhạc dung tục tác động trực tiếp đến người chưa thành niên và trẻ em vốn là tương lai của đất nước".

Theo ông, sự nguy hại của sản phẩm âm nhạc dung tục là bởi người chưa thành niên và trẻ em là những "tờ giấy trắng", có thể tiếp thu rất nhanh cái tốt lẫn cái xấu từ văn hóa phẩm. PGS từng chứng kiến nhiều người ở độ tuổi mới lớn mải mê nghe, xem những sản phẩm dung tục. "Tôi đã ngoài 80 tuổi nhưng vô tình xem những MV có các cô gái mặc hở hang, nhảy ưỡn ẹo vẫn thấy rất khó chịu, phản cảm", ông cho hay.

PGS.TS Nguyễn Lân Cường nói thêm, không chỉ người chưa thành niên và trẻ em, người thành niên vẫn có thể chịu tác động xấu từ sản phẩm âm nhạc dung tục. Bên cạnh khán giả văn minh biết từ chối những sản phẩm dung tục, vô nghĩa, một bộ phận không nhỏ người nghe có phông văn hóa, thẩm mỹ thấp, không có khả năng sàng lọc rất dễ bị cuốn theo trong vô thức.

Trưởng Ban kiểm tra Hội Âm nhạc Hà Nội kết luận: "Dần dần, những yếu tố dung tục sẽ đọng lại trong đầu họ lúc nào không hay. Nếu họ nghiện nghe, xem loại sản phẩm đó lại càng nguy hiểm".

Trích MV 'Sashimi' - Chi Pu

Bài 2: MV dung tục, phản cảm: Quyền 'sinh sát' trong tay khán giả 

Trái với phong cách hiện đại trên sân khấu cũng như trong những MV đình đám, ngôi nhà của Adam được bài trí theo phong cách cổ điển với nhiều vật dụng theo phong cách vintage. Nam ca sĩ sinh năm 1979 tỏ ra là một người rất có gu thẩm mỹ. Từ một kẻ phải ở nhà thuê 800 USD mỗi tháng thời mới bắt đầu với Maroon 5, Adam Levine giờ đã có một ngôi nhà trong mơ của riêng mình.

Adam Levine mang ngôi nhà của mình trở lại thập niên 1940 bằng  những đồ vật mang đậm đặc trưng của thời kỳ này. Giọng ca của “She Will Be Loved”  quan niệm “trang trí nội thất cho ngôi nhà không khác gì bạn tới studio và làm nhạc. Bạn luôn muốn chắc rằng những chi tiết nhỏ nhất phải hoàn hảo và mang phong cách độc nhất của riêng mình", Adam nói.

Dạo một vòng quanh nhà Adam

Chàng giám khảo của The Voice Mỹ đang chơi cây guitar Gibson cổ ở phòng khách trong căn nhà tại Los Angeles.

Phòng khách có khá nhiều món đồ mang phong cách vintage: chiếc sofa Dunbar nhung tím, chiếc đèn được mua từ Lewis Trimble Decorative Arts & Antiques, bàn cocktail Jean Prouvé, ghế bành hiệu Hans J. Wegner Ox. Điểm nhấn của căn phòng là chiếc thảm Ba Tư có từ thập niên 1920.

Bức ảnh tay máy Mark Seliger chụp Dr.Dre và Snoop Dogg được Adam treo trên tường phòng khách.

Lan can với view nhìn ra bể bơi tuyệt đẹp.

Vật dụng trong bếp chủ yếu được làm từ thép không gỉ mang màu sắc hiện đại.

Các vật dụng trong nhà được Adam chăm chút tỉ mỉ. 

Chiếc giường được làm từ thập niên 1940. Những chiếc ghế bành xuất xứ Đan Mạch có từ những năm 1950.

Căn phòng được Adam sử dụng để chơi nhạc có thiết kế vô cùng ấn tượng. 

Adam treo ảnh chân dung của rất nhiều giọng ca huyền thoại như Kurt Cobain, Bob Dylan, Stevie Wonder, BobMarleyngay trong phòng ngủ.

Những chiếc mâm vàng Grammy Maroon 5 được lưu giữ trong nhà Adam. 

Chiếc bồn tắm cổ điển mà Adam vô cùng yêu thích.

Linh Anh
Ảnh: AD

Tại buổi họp báo giới thiệu chương trình, Đinh Hoài Xuân cho biết, sau thời gian tu học tại Romania và lấy bằng Tiến sĩ chuyên ngành biểu diễn cô đã chạm được tới ước mơ là được chơi solo cùng dàn nhạc quốc tế tại mảnh đất quê hương Việt Nam yêu mến. Cô hiện cũng là đại diện danh dự âm nhạc Romania tại Việt Nam. 

Ngoài mời cả dàn nhạc Bucharest Symphony Orchestra tới Việt Nam biểu diễn, Đại sứ Romania Cristina Romila cũng sẽ đồng hành cùng CF6 của Đinh Hoài Xuân.

“Dàn nhạc lần này được đánh giá là uy tín nhất của Romania với sự công nhận của châu Âu cũng như quốc tế. Ngoài ra năm nay cũng kỷ niệm 72 năm quan hệ song phương giữa Romania và Việt Nam, sự có mặt của dàn nhạc là sự đóng góp cao quý, góp phần nâng cao mối quan hệ hữu nghị truyền thống vốn rất tốt đẹp giữa hai nước. Tôi vinh dự và tự hào khi được đồng hành cùng chương trình này.  

Nhân cơ hội này tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn đặc biệt tới nghệ sĩ Đinh Hoài Xuân - Tiến sĩ Cello đầu tiên tại Việt Nam và là Đại sứ âm nhạc của Rumani tại Việt Nam đã góp phần quảng bá âm nhạc cổ điển tới công chúng”, bà Cristina Romila chia sẻ tại buổi họp báo.

Bà Cristina Romila đánh giá, việc mang một dàn nhạc sang sẽ có nhiều khó khăn không chỉ về giấy tờ mà còn tài chính. Nhưng với đam mê và sự nỗ lực thì Đinh Hoài Xuân đã làm được. 

“Với tôi đó là một sự kết hôn của Xuân cùng âm nhạc khiến tôi ngưỡng mộ. Như mọi người đã biết Romania là đất nước có nhiều nhà soạn nhạc và nhiều nghệ sĩ nổi tiếng về âm nhạc cổ điển của thế giới. Tôi cũng rất tự hào vì Đinh Hoài Xuân có thể mang dàn nhạc ấy sang Việt Nam biểu diễn cũng như gia nhập gia đình âm nhạc của chúng tôi. Tôi hy vọng Đinh Hoài Xuân có thể đưa âm nhạc cổ điển đến gần hơn với nhiều công chúng và với các bạn trẻ”, bà Cristina Romila nói.

Tại CF6, ngoài chơi chính là Đinh Hoài Xuân, chương trình còn có sự góp mặt của các nghệ sĩ khách mời như Ciprian Marinescu - nhạc trưởng Dàn nhạc Osaka Nhật Bản và Răzvan Suma - Giáo sư tại ĐH Âm nhạc quốc gia Bucharest, người hướng dẫn luận án tiến sĩ phần biểu diễn cello cho nghệ sĩ Đinh Hoài Xuân tại Romania và cũng là người đã tham gia chương trình Cello Fundamento concert 2, 3, 4. Đặc biệt, nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng - người gắn bó với nhiều chương trình Hòa nhạc quốc gia Điều còn mãi sẽ xuất hiện trong CF6 với tác phẩm chuyển soạn đặc biệt dành riêng cho giọng hát, cello, violin, clarinet, piano, dàn nhạc và dàn hợp xướng. 

Bên cạnh đó, chương trình có sự tham gia của nghệ sĩ Cello Mladen Spasinovici, Cello Ella Bokor và nghệ sĩ piano Iulian Ochescu từ Romania, ca sĩ Tân Nhàn, nghệ sĩ Clarinet Trần Khánh Quang,…

Ca sĩ Tân Nhàn không giấu được niềm vui sướng và tự hào khi tại CF6 cô sẽ thể hiện làn điệu âm nhạc truyền thống của Việt Nam là Bèo dạt mây trôi và Đi cấy.

“Biểu diễn những tác phẩm Việt Nam với dàn nhạc quốc tế là một điều vui sướng và tự hào đối với Tân Nhàn. Đây là chương trình tôi rất mong chờ bởi chất lượng nghệ thuật và ý nghĩa vô cùng to lớn. Tôi và Đinh Hoài Xuân đều có khao khát đưa âm nhạc cổ điển và âm nhạc truyền thống tới gần hơn với công chúng. Đinh Hoài Xuân đã làm được điều đó, tôi thực sự tự hào”, ca sĩ Tân Nhàn chia sẻ.

Tổng đạo diễn Lê Quốc Vinh cho biết sân khấu âm nhạc cổ điển thì ánh sáng không được hào nhoáng, không có kỹ xảo phức tạp, không được làm đổ bóng lên bản nhạc, nếu không sẽ làm ảnh hưởng sự tập trung của các nghệ sĩ. ''Khi nhận lời Xuân, tôi phải đọc rất nhiều những tài liệu về thiết kế ánh sáng trong sân khấu của âm nhạc cổ điển. Đây là thách thức vô cùng khó khăn. 

Với kết cấu của những bản nhạc rất quen thuộc như thế chúng ta sẽ tạo nên những cảm xúc bằng những điểm nhấn nhất định. Chúng tôi đang suy nghĩ thêm về việc sử dụng ánh sáng ven, tạo điểm nhấn, nhuộm màu sân khấu và kết hợp chiếu hình ảnh gợi nhớ đến những tác phẩm (phim, nhạc) quen thuộc để truyền cảm hứng cho khán giả Việt Nam'' - ông Vinh nói.

Điểm ấn tượng nữa ở CF6 không chỉ là sự giao thoa âm nhạc giữa hai nước Việt Nam – Romania mà còn là sự kết nối thời trang giữa hai nước. Trên sân khấu của CF6, các nghệ sĩ tại dàn nhạc sẽ không chỉ mặc vest tối màu mà thay vào đó, nghệ sĩ nữ sẽ mặc trang phục áo dài, còn nam nghệ sĩ sẽ mặc những bộ vest phân khúc cao cấp. Điều này là chủ đích của Đinh Hoài Xuân với mong muốn khi các nghệ sĩ nước bạn tới Việt Nam, họ sẽ có nhiều kỷ niệm với dải đất hình chữ S này. 

NTK Thu Hiền cho biết, 70 bộ trang phục của dàn nhạc Bucharest Symphony Orchestra, các solist, nghệ sĩ biểu diễn trong hòa nhạc được thiết kế tinh tế với các gam màu đỏ, xanh lam, vàng, là màu quốc kỳ Romania. Tuy nhiên, màu sắc đó chỉ là điểm nhấn nhá trên cổ áo, cổ tay, hay nơ cài trước ngực chứ không làm mất đi vẻ trang trọng, lịch sự của vốn có của dàn nhạc trong một chương trình âm nhạc cổ điển.

Đinh Hoài Xuân biểu diễn tại buổi họp báo: 

Clip: T.Lê

Ảnh: Hoà Nguyễn