Món kẹo quen thuộc có thể giảm nguy cơ tiểu đường

Bé trai nặng 6kg chào đời an toàn ở Bệnh viện Hùng Vương. Ảnh: BVCC.

Tuy nhiên, theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Thị Diễm Tuyết, Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương, những trường hợp thai to bất thường khoảng 4,5 kg trở lên được xem là thai kỳ nguy cơ. Thai quá lớn thường là nguyên nhân gây vỡ tử cung - một tai biến sản khoa nặng có thể dẫn đến tử vong cả mẹ lẫn con, đặc biệt trên tử cung đã có sẹo mổ trước đó.

Ngoài ra, thai to bất thường cũng hay gặp ở phụ nữ bị đái tháo đường thai kỳ, gây ra nhiếu biến chứng nặng nề như tiền sản giật, sản giật, sảy thai, thai lưu, đẻ non, làm tăng tỷ lệ tử vong cho mẹ và thai nhi. Trẻ sơ sinh có nguy cơ bị suy hô hấp, hạ đường máu, hạ canxi máu, tăng bilirubin máu, bệnh đa hồng cầu và tăng độ nhớt máu,.. có thể dẫn đến tử vong khi mới sinh. 

Do đó, các thai phụ cần đến bệnh viện chuyên khoa sản để tiến hành kiểm soát bệnh đái tháo đường trong thời gian mang thai, đảm bảo có thai kỳ, sinh con khỏe mạnh và tránh các biến chứng nguy hiểm.

Vào trung tuần tháng 7 vừa qua, cùng với việc ra mắt Hệ thống định danh và xác thực điện tử, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an cũng đã chính thức công bố ứng dụng định danh điện tử được tích hợp trên nền tảng VNeID. Việc sử dụng thông tin trên tài khoản định danh điện tử của nền tảng này có giá trị sử dụng thay thế các giấy tờ truyền thống, định danh công dân trên môi trường kỹ thuật số, cung cấp các tiện ích phát triển công dân số, chính phủ số, xã hội số.

Tùy theo phân loại mức độ của tài khoản định danh điện tử mà mỗi cá nhân sẽ có quyền, khả năng được tiếp cận sử dụng các dịch vụ mở rộng khác nhau. Cụ thể, với tài khoản định danh điện tử mức độ 1, công dân có thể sử dụng một số chức năng cơ bản như nhóm chức năng phòng chống dịch (khai báo y tế, thông tin tiêm chủng...), giải quyết các dịch vụ công trực tuyến, thực hiện các giao dịch tài chính như thanh toán hóa đơn điện, nước, cập nhật tin tức, bài viết, thông báo mới nhất từ Bộ Công an. 

Tài khoản định danh điện tử mức độ 2 công dân có thể sử dụng tất cả các chức năng tiện ích mà ứng dụng VNeID cung cấp như đăng ký tích hợp hiển thị các loại giấy tờ như giấy phép lái xe, đăng ký xe, bảo hiểm y tế… các dịch vụ liên quan đến an sinh xã hội như chuyển tiền trợ cấp qua ngân hàng, nhận lương hưu… giao dịch tài chính, chuyển tiền…

Theo cơ quan thường trực Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số, nhờ sự vào cuộc tích cực của ngành Công an, ứng dụng VNeID có sự tăng trưởng đột biến trong tháng 7 và 8/2022. Theo thống kê, tính đến ngày 31/8/2022, ước tổng số người dùng đã đạt 5,78 triệu, tăng 4,86 triệu so với tháng trước. 

Bộ Công an hướng dẫn, công dân Việt Nam đã có thẻ Căn cước công dân gắn chip điện tử, thực hiện đăng ký tài khoản định danh điện tử mức độ 1 qua ứng dụng VNeID.

Cụ thể, sau khi tải và cài ứng dụng VNeID, người dân nhập thông tin về số định danh cá nhân và số điện thoại hoặc địa chỉ thư điện tử; cung cấp các thông tin theo hướng dẫn trên ứng dụng VNelD; thu nhận ảnh chân dung bằng thiết bị di động và gửi yêu cầu đề nghị cấp tài khoản định danh điện tử tới cơ quan quản lý định danh và xác thực điện tử qua VNelD. Cơ quan quản lý định danh điện tử sẽ thông báo kết quả đăng ký tài khoản qua VNelD hoặc tin nhắn SMS hay email.

Để đăng ký tài khoản định danh điện tử mức độ 2, người dân đã có Căn cước công dân gắn chip điện tử cần đến Công an xã, phường, thị trấn hoặc nơi làm thủ tục cấp thẻ Căn cước công dân để làm thủ tục cấp tài khoản định danh điện tử. Người dân cần xuất trình thẻ Căn cước công dân gắn chip điện tử, cung cấp thông tin về số điện thoại hoặc email và đề nghị bổ sung thông tin được tích hợp vào tài khoản định danh điện tử.

Khi đó, cán bộ tiếp nhận nhập thông tin của người dân sẽ cung cấp vào hệ thống định danh và xác thực điện tử; chụp ảnh chân dung, thu nhận vân tay của công dân đến làm thủ tục để xác thực với Cơ sở dữ liệu căn cước công dân và khẳng định sự đồng ý đăng ký tạo lập tài khoản định danh điện tử. Cơ quan quản lý định danh điện tử sẽ thông báo kết quả đăng ký tài khoản qua ứng dụng VNelD hoặc tin nhắn SMS hoặc email.

Với trường hợp người dân chưa được cấp Căn cước công dân gắn chip điện tử, cơ quan Công an sẽ thực hiện cấp tài khoản định danh điện tử mức độ 2 cùng với cấp thẻ Căn cước công dân.

PGS.TS Mai Duy Tôn thăm khám cho bệnh nhân đột quỵ 

Hay trường hợp nữ bệnh nhân 60 tuổi ở Hà Nội, được chuyển vào viện sau hơn 1 ngày bị đột quỵ. Một buổi sáng khi dậy sớm chuẩn bị ra công viên tập thể dục, bà đột ngột thấy yếu nhẹ và tê bì nửa người phải, kèm méo miệng.

Phỏng đoán bị trúng gió, bà tự vào giường nghỉ ngơi. Cùng ngày, con gái gọi bác sĩ châm cứu đến điều trị, giúp bà tập luyện nhưng qua 24 giờ vẫn không cải thiện. Sau khi họp bàn, gia đình quyết định đưa bà đến bệnh viện.

PGS.TS Mai Duy Tôn cho biết, cả hai trường hợp nói trên đều đến viện quá muộn, lỡ mất thời gian vàng “cứu não” nên chịu cảnh tàn phế suốt đời.

Mỗi năm Việt Nam có khoảng 230.000 ca mắc mới đột quỵ, trong đó gần 50% số ca đột quỵ sẽ tử vong, 90% để lại di chứng do hầu hết bệnh nhân đột quỵ đều đến viện khi đã qua khung giờ vàng.

Tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ đến trước 6 giờ tại nước ta trung bình chỉ khoảng 3,5%, riêng các bệnh viện lớn như Bạch Mai, tỷ lệ này ở mức 5-7%.

PGS Tôn cho biết, thời gian vàng để dùng thuốc tiêu sợi huyết là 4-5 giờ từ khi khởi phát. Cơ hội để can thiệp lấy huyết khối chỉ trong 6-8 giờ đầu, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt có thể tới 24 giờ.

Tế bào não sẽ chết chỉ trong vài phút nếu không được cấp máu hoặc oxy. Đối với đột quỵ thiếu máu não, khi mạch máu lớn trong não bị tắc, cứ mỗi giây trôi qua có 32.000 tế bào não chết và cứ mỗi phút trôi qua sẽ có 1,9 triệu tế bào não “ra đi” và mỗi giờ trôi qua, số tế bào não chết tương ứng mất đi 3,6 năm tuổi thọ của người bình thường.

“Nếu đến viện càng sớm, tỷ lệ điều trị thành công càng cao. Các triệu chứng cần nghĩ ngay tới đột quỵ là méo miệng một bên, nói ngọng, thất ngôn, yếu liệt hoặc tê bì tay chân một bên, mất thị lực đột ngột một hoặc hai mắt... Chúng ta không được phép để mất một giây phút nào nằm bất động đợi chờ tự hồi phục hay tự điều trị theo phương pháp dân gian truyền miệng”, PGS Tôn khuyến cáo.

Ba sai lầm cần bỏ ngay

PGS Tôn nhấn mạnh, khi phát hiện bệnh nhân đột quỵ, không được cho người bệnh uống bất kỳ loại thuốc nào, ngay cả aspirin.

Aspirin có tác dụng làm loãng máu, song cục máu đông chỉ là một trong vô số nguyên nhân dẫn đến đột quỵ não. Bên cạnh thể nhồi máu não, đột quỵ còn do vỡ mạch máu não (thể xuất huyết não). Để xác định chính xác, các bác sĩ phải chụp chiếu, xét nghiệm cẩn trọng. Do đó, người dân không nên tùy tiện dùng thuốc.

Thực tế, đã có nhiều sự cố vô cùng đáng tiếc khi người thân tự ý cho bệnh nhân uống An cung ngưu hoàng hoàn khiến xuất huyết trầm trọng hơn, bệnh nhân rơi vào nguy kịch.

Thứ hai, bệnh nhân bị đột quỵ thường bị méo miệng, liệt một bên, rối loạn nuốt. Vì vậy không cho bệnh nhân ăn, uống bất cứ thứ gì để tránh nghẹn, sặc đường thở dẫn đến suy hô hấp, viêm phổi, thậm chí tử vong.

Các bước hồi sinh tim phổi cho bệnh nhân

Thứ ba, không cho người bệnh tự đi xe đến bệnh viện. Các triệu chứng đột quỵ não rất khó nhận biết ngay từ đầu khiến người bệnh chủ quan. Nếu tiếp tục vận động mạnh, bệnh nhân có thể bị ngã, bệnh nặng thêm.

Khi phát hiện người đột quỵ, cần đảm bảo thông thoáng đường thở, nếu có răng giả nên tháo ra, kiểm tra xem trong miệng có đờm dãi hay không, nếu có cần lấy sạch và để bệnh nhân nằm nghiêng nhằm tránh sặc và giúp lưu lượng máu đến não tốt hơn.

Người dân nên tránh các biện pháp xoa bóp, bấm huyệt, chích nặn máu. Tốt nhất gọi ngay cấp cứu 115 để chuyển bệnh nhân đến các cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt.

Lưu ý, khi gọi 115 cần nói rõ nghi ngờ bệnh nhân bị “đột quỵ não”. Nhân viên cấp cứu 115 sẽ chuẩn bị phương tiện y tế phù hợp và chọn bệnh viện chuyên điều trị đột quỵ não trước khi họ chuyển bệnh nhân.

Trong khi chờ xe cứu thương đến hãy hỏi người bệnh càng nhiều thông tin càng tốt. Hỏi về tất cả các loại thuốc mà người bệnh đang dùng, tình trạng sức khỏe, có dị ứng không. Ghi lại tất cả các triệu chứng bao gồm: Thời điểm đột quỵ, tiền sử bệnh tật của người bệnh như tăng huyết áp, bệnh tim, ngừng thở khi ngủ, tiểu đường... Những thông tin này rất hữu ích cho bác sĩ điều trị.

Nếu người bệnh đang ngồi hoặc đứng, hãy khuyến khích họ nằm nghiêng với tư thế đầu cao.

Khi bệnh nhân bất tỉnh, nếu bạn không thể bắt được mạch, hãy bắt đầu thực hiện hô hấp nhân tạo để hồi sinh tim phổi. Cố gắng giữ bình tĩnh thực hiện hà hơi thổi ngạt và ép tim cho bệnh nhân trong suốt quá trình chờ cứu thương 115 đến.

Thúy Hạnh

Hơn 1.000 ca đột quỵ nhập viện, 4 nguyên tắc phòng tránh

Số ca mắc đột quỵ ngày rét tăng 20-30%, tại Bệnh viện Bạch Mai mỗi ngày tiếp nhận 35-50 ca nhập viện.  

Khám bệnh thông minh, thanh toán linh hoạt

Ông Trần Văn Hà (70 tuổi, Châu Phong, Quế Võ, Bắc Ninh) - người mắc các vấn đề về tim mạch, huyết áp nhiều năm cho biết giờ đây ông có thể chủ động đến viện khám bệnh, lấy thuốc mà không cần các con đưa đi.

“Tôi chỉ cần mang căn cước công dân gắn chíp là có thể khám bệnh mà không cần mang thẻ bảo hiểm. Những bệnh nhân đang điều trị ngoại trú các bệnh mãn tính như tôi thường xuyên phải đến thăm khám, giờ không còn phải xếp hàng dài chờ đợi mà có thể lấy số khám và quẹt thẻ BHYT tự động tại khu vực đăng ký khám bệnh. Tôi cũng có thể chủ động theo dõi thứ tự khám trên màn hình thông báo trước cửa phòng khám và được gọi tên trên hệ thống loa báo. Đặc biệt, hồ sơ, lịch sử khám bệnh của tôi đều được lưu trữ trên các phần mềm nên không phải mang các sổ khám bệnh cũ”, ông Hà nói.

Chị Nguyễn Hà Linh (Yên Phong, Bắc Ninh) - bà mẹ có hai con nhỏ cho biết trước đây nếu các con bị ốm chị đều phải xin nghỉ làm vì phải mất cả buổi để đưa con đi khám, chờ đợi kết quả. Nhưng hơn 1 năm nay, chị có thể tranh thủ đưa con đi khám tại nhiều cơ sở, kể cả các phòng khám tư nhân trong địa bàn tỉnh. Quy trình khám, trả kết quả nhanh gọn giúp chị Linh tiết kiệm được thời gian và vẫn đảm bảo công việc. Đặc biệt các bệnh viện, phòng khám hiện triển khai nhiều hình thức thanh toán không dùng tiền mặt như: Internet Banking, quét mã QR, POS quét thẻ ATM, các loại ví điện tử, thanh toán bằng thẻ thông minh hoặc thanh toán qua web…

Xây dựng bệnh viện “không hồ sơ giấy”

Để có được sự tiện lợi như vậy là nhờ ngành y tế Bắc Ninh đã đi tắt đón đầu trong việc đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ số vào hoạt động quản lý, khám chữa bệnh.

Việc triển khai bệnh án điện tử đang được thực hiện, thí điểm tại nhiều cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh như: Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Sản - Nhi, Trung tâm Y tế huyện Yên Phong…

Đại diện Bệnh viện Sản - Nhi Bắc Ninh cho biết đơn vị đã “số hóa” hầu hết các tài liệu y khoa trong hồ sơ bệnh án, sử dụng chữ ký số trong bệnh án điện tử. Mọi hoạt động tại bệnh viện từ đăng ký khám, khám bệnh, điều trị, kê đơn thuốc, phát thuốc, bán thuốc, đến thanh toán ra viện đều được quản lý bằng hệ thống phần mềm bệnh viện và bệnh án điện tử. Kết nối hai chiều các máy xét nghiệm, hệ thống phần mềm tự động quét mã vạch trên ống nghiệm, trả kết quả trên phần mềm. Phần mềm kết nối tự động với các thiết bị sinh ảnh, thu nhận, xử lý và truyền tải hình ảnh tới màn hình của bác sỹ chẩn đoán hình ảnh giúp bác sỹ đọc, đưa ra kết luận cho bệnh nhân, trả kết quả nhanh chóng và gửi lên hệ thống phần mềm bệnh viện.

Hệ thống bệnh án điện tử được triển khai đồng bộ góp phần quan trọng rút ngắn thời gian làm thủ tục khám, chữa bệnh, giúp giảm thiểu giấy tờ, giảm chi phí, tăng khả năng lưu trữ, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và nâng cao sự hài lòng của người bệnh.

Hay Bệnh viện Quân y 110 đã xây dựng hệ thống vận chuyển mẫu bệnh phẩm xét nghiệm bằng khí nén. Mẫu bệnh phẩm được chuyển từ khu vực lấy mẫu đến khoa xét nghiệm chỉ 30 giây - 1 phút/lần; kết nối khoảng 20 đầu mối các khoa khắp bệnh viện với nhân viên khoa xét nghiệm giúp giảm thời gian vận chuyển mẫu và trả phiếu kết quả. Bệnh viện Quân y 110 cũng triển khai hệ thống thông tin bệnh viện (HIS), hệ thống quản lý thông tin xét nghiệm (LIS), hệ thống lưu trữ, truyền tải và hội chẩn hình ảnh y khoa (PACS), ứng dụng chữ ký số, thay thế chữ ký người bệnh bằng xác nhận dấu vân tay, triển khai thẻ khám bệnh thông minh… mang lại nhiều lợi ích đối với bác sĩ và bệnh nhân. 

Đẩy mạnh quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử

Tại Bắc Ninh, hệ thống phần mềm Hồ sơ sức khỏe điện tử được triển khai từ năm 2018, đến nay ghi nhận khoảng 1,3 triệu hồ sơ nhân khẩu với hơn 332.000 gia đình toàn tỉnh có một số thông tin hành chính, trong đó gần 1,2 triệu hồ sơ nhân khẩu được khám tạo lập hồ sơ sức khỏe ban đầu, đạt hơn 92%. Khoảng 150.000 hồ sơ nhân khẩu có thông tin số thẻ BHXH chính xác khớp với dữ liệu của BHXH Việt Nam. Hệ thống phần mềm hồ sơ sức khỏe quản lý chính xác gần 50.000 người ghi nhận mắc bệnh tăng huyết áp, gần 20.000 người mắc bệnh đái tháo đường và gần 4.000 hồ sơ người mắc bệnh tâm thần phân liệt, 134 trường hợp mắc bệnh phong, tất cả được xác nhận của cơ sở khám chữa bệnh và cơ sở y tế địa phương.

Toàn bộ lịch sử tiêm chủng của trẻ em toàn tỉnh được liên thông sang hệ thống Hồ sơ sức khỏe từ phần mềm Tiêm chủng Quốc gia. Hệ thống phần mềm cho các cơ sở y tế tuyến xã phục vụ công tác khám chữa bệnh và thanh toán BHXH hàng năm với trung bình hơn 300.000 lượt khám chữa bệnh BHYT tại các huyện, thành phố. Lịch sử khám chữa bệnh của người dân khi đến các trạm y tế bước đầu được liên thông sang hệ thống hồ sơ sức khỏe. Hệ thống báo cáo thống kê tình trạng dinh dưỡng được hoàn thiện và phân tích ngay sau các dữ liệu được cập nhật trên hệ thống.
Chức năng tra cứu BHYT và tra cứu tổng hợp trong đó có nhiều tiêu chí giúp cán bộ quản lý có thể theo dõi và quản lý danh sách người dân có các thông tin như: thẻ BHYT, nhóm máu, tình trạng bệnh tật, bệnh lây nhiễm, bệnh không lây nhiễm theo từng địa bàn hoặc từng độ tuổi, giới tính theo nhu cầu của người quản lý.

Thời gian tới, ngành y tế Bắc Ninh tiếp tục triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số; xây dựng hệ thống phân tích dữ liệu phục vụ công tác quản lý điều hành của ngành…Đồng thời để các thiết bị thăm khám và điều trị hiện đại phát huy, hỗ trợ hiệu quả cho người dân, tỉnh tiếp tục tăng cường đào tạo cán bộ ngành y để có thể làm chủ được công nghệ mới, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân, hướng tới mục tiêu xây dựng bệnh viện thông minh.

Thu Hoài