Xúc động bức ảnh con gái chụp mẹ bị ung thư vú

Ngày 14/8/1947, khi người Anh chính thức rời đi, tiểu lục địa Ấn Độ bị chia tách thành hai quốc gia độc lập là Ấn Độ và Pakistan. Ban đầu, ông Gandhi đã hy vọng các cộng đồng tôn giáo khác nhau có thể chung sống hòa bình như trước kia. 

Tuy nhiên, sau khi chia tách, hàng triệu người Hồi giáo đi về phía tây và đông, đến vùng lãnh thổ là Pakistan ngày nay, còn hàng triệu người Hindu (Ấn Độ giáo) và Sikh di cư về hướng ngược lại, tạo lập Ấn Độ ngày nay. Trên hành trình này, các tín đồ Hồi giáo và Ấn Độ giáo ngày càng mâu thuẫn và bạo lực đẫm máu đã xảy ra.

Trong bối cảnh đó, ông Gandhi, một người suốt đời tôn thờ học thuyết đấu tranh bất bạo động và khoan dung tôn giáo, bắt đầu tuyệt thực và đến thăm các khu vực bất ổn ở Ấn Độ nhằm vận động đoàn kết và chấm dứt xung đột. Song, biến cố bất ngờ đã chấm dứt tất cả những nỗ lực này. 

Vào ngày định mệnh 30/1/1948, ông Gandhi đang có mặt ở New Delhi. Lúc 16h30, ông chuẩn bị đi tới một lễ cầu nguyện với sự trợ giúp của hai cháu gái, vì bản thân rất yếu do nhiều năm tuyệt thực. Khi ai đó cất tiếng chào, ông Gandhi quay lại để chắp tay đáp lễ. Đúng lúc đó, một nam giới đột ngột tách ra khỏi đám đông, tiến lại gần rồi nã 3 phát đạn vào ông. Ông Gandhi đổ gục tại chỗ do trúng đạn vào bụng và ngực. Ông qua đời lúc 17h45 ở tuổi 78.

Thông tin về vụ ám sát lãnh tụ chính trị và tinh thần của Ấn Độ đã gây rúng động khắp thế giới. Nguyên thủ của nhiều nước đã gửi điện chia buồn đến Ấn Độ, bày tỏ sự tiếc thương “một con người vĩ đại giữa bao người”, “một vị thánh”, “một vĩ nhân không thể thay thế”.

Quay trở lại hiện trường vụ án, thủ phạm hạ sát ông Gandhi đã bị bắt giữ ngay tại chỗ cùng vũ khí. Nhà chức trách xác định hắn là Narayan Vinayak Godse, 36 tuổi, một tín đồ Ấn Độ giáo cực đoan đến từ Poona. 

Chịu ảnh hưởng của những tư tưởng phân biệt sắc tộc, tôn giáo từ Savarkar, một tín đồ Ấn Độ giáo cực đoan, Godse căm ghét ông Gandhi cực độ. Hắn tin việc ông Gandhi ủng hộ người Hồi giáo thiểu số tại Ấn Độ sẽ mang đến tai họa cho người theo đạo Hindu. 

Quá trình điều tra và xét xử vụ án kéo dài 2 năm sau đó. Tổng cộng có 12 người bị truy tố vì các tội danh âm mưu giết người và giết người. Cuối cùng, 9 nghi phạm gồm Godse, Narayan Apte, Vishnu Karkare, Digambar Badge, Madanlal Pahwa, Shankar Kistayya, Gopal Godse, Vinayak Savarkar và Dattatraya Parchure phải hầu tòa, trong khi 3 nghi phạm còn lại bỏ trốn. 

Quá trình xét xử diễn ra tại Tòa án đặc biệt ở Red Fort, New Delhi. Sau khi nghe đọc bản cáo trạng và các cáo buộc, Godse đã yêu cầu được tự biện hộ cho mình và được chánh án chấp thuận. Song, điều bất ngờ là hắn từ chối cung cấp bằng chứng bảo vệ bản thân, thay vào đó đọc bản tuyên bố dài 92 trang, khẳng định một mình chịu trách nhiệm về toàn bộ vụ ám sát ông Gandhi. 

Suốt 9 giờ tại toà, Godse công kích những nguyên tắc và giá trị của ông Gandhi. Hắn cho rằng, phong trào bất bạo động của ông Gandhi là “một phần trong âm mưu khiến người Ấn Độ giáo bị người Hồi giáo tàn sát”. Godse không hề tỏ ra hối hận vì sát hại "Tâm hồn vĩ đại" của Ấn Độ. Việc nộp đơn xin ân xá cũng do gia đình của hắn nộp thay. 

Cuối cùng, toà tuyên án tử hình đối với Godse và đồng phạm Apte. Hai tên này bị treo cổ tại nhà tù Ambala vào ngày 15/11/1949. 

Tuy nhiên, lực lượng hành pháp của Ấn Độ đã phải đối mặt chỉ trích vì nhiều ý kiến cho rằng vụ ám sát ông Gandhi vẫn có thể ngăn chặn được nếu các vụ tấn công nhằm vào ông trước đó được điều tra kỹ lưỡng.  

Thực tế, 10 ngày trước vụ ám sát, vào tối 20/1/1948 đã xảy ra một vụ nổ gần bức tường rào của tòa nhà Birla, nơi ông Gandhi lưu trú và tổ chức các buổi cầu nguyện. Ban đầu, nhà chức trách nghĩ sự cố không nhằm vào ông Gandhi vì bom nổ cách nơi ông ngồi hơn 45 mét.

Thủ phạm gây nổ là Madanlal Pahwa, một tín đồ Hindu tị nạn tới từ Pakistan. Tuy hắn đã khai có đồng phạm trong âm mưu bất thành và bỏ trốn, nhưng cảnh sát không chú trọng đến chi tiết này và cũng không thể bắt giữ hắn. Về sau, các nhà điều tra mới phát hiện, vụ nổ là một phần của âm mưu sát hại ông Gandhi và Godse chính là một trong các đồng phạm của Pahwa đã “cao chạy, xa bay” trước khi ra tay lần thứ 2.

Thúy Quỳnh  

Mahatma Gandhi và 'Hành trình Muối' vĩ đại

Ngày 12/3/1930, Mahatma Gandhi và một nhóm những người ủng hộ đã bắt đầu cuộc Hành trình Muối (Salt March) kéo dài gần 400km qua phía tây Ấn Độ.

Theo hãng tin AP, bà Droupadi Murmu - một lãnh đạo của đảng cầm quyền Bharatiya Janata Party, là người phụ nữ thứ hai ở Ấn Độ giữ vị trí trên. Bà sẽ chính thức tuyên thệ nhậm chức vào thứ hai tuần tới (25/7). 

Bà Murmu, 64 tuổi, xuất thân từ bang miền nam Odisha và từng là thống đốc bang Jharkhand từ năm 2015-2021, là một thành viên của cộng đồng dân tộc thiểu số Santal, một trong những bộ lạc lớn nhất của Ấn Độ. Ban đầu bà là giáo viên, rồi tham gia chính trường và hai lần là nhà lập pháp thuộc đảng của Thủ tướng Narendra Modi. Cha và ông nội bà Murmu đều là trưởng làng ở Baidaposi, Odisha. 

Thủ tướng Modi đã chúc mừng bằng việc tới thăm nhà bà Murmu ở New Delhi và viết trên Twitter rằng "chắc chắn bà Murmu sẽ là một Tổng thống xuất sắc, người sẽ củng cố hành trình phát triển của Ấn Độ... Chiến thắng của bà Murmu báo hiệu những điều tốt đẹp cho nền dân chủ của chúng ta". 

Những người ủng hộ bà Droupadi Murmu và đảng BJP của Thủ tướng Modi coi chiến thắng của bà là thắng lợi của người dân bộ tộc và là thời khắc đột phá cho cộng đồng của bà, nơi thiếu hụt các cơ sở y tế và giáo dục. Tuy nhiên, các đảng phái đối lập vẫn tỏ ra hoài nghi rằng liệu bà có thể đem lại thay đổi nào cho cộng đồng bị thiệt thòi không. 

Vai trò Tổng thống ở Ấn Độ phần lớn chỉ mang tính nghi thức nhưng nó có thể trở nên quan trọng trong những thời điểm bất ổn về chính trị như Quốc hội treo. 

Bà Droupadi Murmu đã phải đi một chặng đường dài mới có được vị trí như ngày hôm nay. Theo tờ ZeeNews, Tân Tổng thống Ấn Độ đã phải vượt qua nhiều bi kịch cá nhân trong đời. Chỉ trong vòng 6 năm, từ 2009 tới 2015, bà mất chồng, hai con trai, mẹ và anh trai. 

Tổng thống thứ 15 của Ấn Độ có 3 con, hai trai và một gái với chồng Shyam Charan Murmu. Các báo cáo cho biết, một trong số hai người con của bà đã qua đời trong một tình huống bí ẩn vào năm 2009, ba năm sau, con trai thứ hai của bà thiệt mạng trong một tai nạn giao thông. Trước đó, chồng bà qua đời vì ngừng tim. Con gái bà Murmu hiện làm trong một ngân hàng ở Odisha. 

Bà Murmu, ra đời vào ngày 20/6/1958, là nữ thống đốc đầu tiên của bang Jharkhand và cũng là nữ Tổng thống đầu tiên sinh sau khi đất nước giành độc lập. 

Cựu chủ tịch BJP tại Odisah Manmohan Samal nói: "Cô ấy đã trải qua nhiều đau dớn và đấu tranh, nhưng không hề run sợ trước nghịch cảnh. Sinh ra trong một gia đình thuộc dân tộc Santhal, Murmu là một nhà hùng biện xuất sắc về ngôn ngữ Santhal và Odia". Ông Saml nói thêm, Murmu đã nỗ lực hết sức để cải thiện cơ sở hạ tầng ở khu vực. 

Dù lớn lên ở một trong những huyện xa xôi và kém phát triển nhất của đất nước, bà Murmu vẫn lấy được bằng cử nhân nghệ thuật tại trường cao đẳng nữ sinh ở Bhubaneswar và làm trợ lý ở bộ phận thủy lợi và điện lực của chính quyền Odisa. Bà từng là trợ giảng danh dự tại Trung tâm giáo dục tích hợp Shri Aurobindo ở Rairangpur. 

Bà Murmu có kinh nghiệm đa dạng về các vấn đề hành chính, từng phụ trách các bộ Giao thông, Thương Mại, Ngư nghiệp và chăn nuôi trong chính quyền Odisha. Trong đảng BJP, bà là phó chủ tịch và sau này là chủ tịch Tổ chức bộ lạc biệt lập tại Odisha.