Soi kèo góc Liverpool vs Southampton, 22h00 ngày 8/3

Hiện nay Chính phủ Việt Nam đang lập hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận Khu Di sản quần đảo Cát Bà là Di sản Thiên nhiên Thế giới (DSTNTG) do đáp ứng được những tiêu chí sau đây của Ủy ban Di sản Thế giới của UNESCO :

Tiêu chí ix: Là những ví dụ tiêu biểu cho quá trình sinh thái và sinh học đang tiếp diễn trong quá trình tiến hóa và phát triển của các dạng địa hình, vùng nước ngọt, biển và ven biển và các quần xã động, thực vật

Thực tế đã cho thấy Khu Di sản quần đảo Cát Bà là những ví dụ nổi bật, tiêu biểu cho các hệ sinh thái biển-đảo nhiệt đới, cận nhiệt đới điển hình của Châu Á với 7 hệ sinh thái liền kề, kế tiếp nhau phát triển trong khu vực quần đảo từ các vách núi đá vôi cao tới 322m đến sát bờ đảo đó là hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới nguyên sinh trên đảo đá vôi lớn nhất Việt Nam và tiêu biểu của thế giới ; hệ sinh thái hang động tiêu biểu cho địa hình karst trên biển; hệ sinh thái rừng ngập mặn còn nguyên vẹn và lớn nhất ở đảo Việt Nam; hệ sinh thái các bãi triều với các thảm sinh vật bám đặc sắc hiếm có; hệ sinh thái rạn san hô phát triển bậc nhất Vịnh Bắc Bộ; hệ sinh thái đáy biển tương đối bằng phẳng được bao phủ bởi khối nước biển trong xanh in hình của 388 hòn đảo được phủ kín bởi thảm thực vật và hệ sinh thái hồ nước mặn với 26 hồ là hệ đặc thù thể hiện lịch sử tiến hóa của vùng biển chỉ có ở Cát Bà- Hạ Long và một vài nước trên thế giới.

Quá trình sinh thái và sinh học đang tiếp diễn qua 18.000 năm phát triển với việc hình thành và phát triển các quần xã động vật, thực vật trên đảo và dưới biển, việc hình thành các loài mới được thể hiện bằng 21 loài động, thực vật đặc hữu cho khu vực.

Tiêu chí x: Là những nơi cư trú tự nhiên quan trọng nhất và tiêu biểu nhất, mang giá trị bảo tồn nguyên trạng sự đa dạng sinh học, trong đó có những môi trường sống chứa đựng những loài động vật hoặc thực vật đang bị đe dọa có giá trị nổi bật toàn cầu xét theo quan điểm khoa học hoặc bảo tồn.

Quần đảo Cát Bà là trung tâm đa dạng sinh học cao với 3.860 loài thực vật và động vật trên cạn và dưới biển, trong đó có tới 130 loài quý hiếm trong danh mục sách đỏ Việt Nam và 76 loài trong sách đỏ của IUCN toàn cầu.

Đáng chú ý là 76 loài nằm trong danh lục đỏ IUCN có 01 loài linh trưởng, 2 loài rùa biển và 6 loài thực vật được xếp ở cấp cực kỳ nguy cấp (CR) đó là loài Voọc đầu trắng ( Trachypithecus poliocephalus), Rùa da ( Dermochelys coriacea), Đồi mồi ( Eretmochelys imbricate ), Dó bầu ( Aquilaria crassna), Mun ( Diospyros mun ), Táu muối ( Vatica diospyroides), Chò chỉ ( Parashorea chinensis), Sao hồng gai (Hopea chinensis) và Dầu nàng song ( Disterocarpus dyeri). Loài Voọc đầu trắng ( Trachypithecus poliocephalus) là loài đặc hữu hiện nay chỉ còn một quần thể với 63 cá thể phân bổ duy nhất ở Cát Bà, không còn thấy ở bất kỳ nơi nào khác trên thế giới. Chính vì vậy, IUCN đã đưa Voọc đầu trắng vào danh sách loài có giá trị quý hiếm ngoại hạng toàn cầu có nguy cơ tuyệt chủng cao cần bảo vệ khẩn cấp và Việt Nam vinh danh Voọc đầu trắng là biểu tượng của quần đảo Cát Bà.

So sánh Di sản quần đảo Cát Bà với các khu Di sản Thiên nhiên thế giới đã được UNESCO công nhận :

- Nhiều khu DSTNTG được công nhận chỉ dựa trên 01 tiêu chí, thí dụ như Vịnh Hạ Long được công nhận là DSTNTG năm 1994 theo tiêu chí vii -giá trị thẩm mỹ và được công nhận là DSTNTG năm 2000 theo tiêu chí viii- giá trị toàn cầu về địa chất-địa mạo.

Vườn Quốc gia Phong Nha- Kẻ Bàng được công nhận là DSTNTG năm 2003 cũng theo tiêu chí vii nêu trên.

Trong khi đó thì Di sản quần đảo Cát Bà đáp ứng được cả 2 tiêu chí là ix và x, với giá trị đa dạng sinh học cao, nổi bật toàn cầu với nhiều loài đặc hữu, quý hiếm, đặc biệt là Voọc đầu trắng.

-Di sản quần đảo Cát Bà do có liên quan đến biển theo cả 2 tiêu chí là ix và x cho nên được thêm sự ưu tiên đánh giá của Ủy ban Di sản Thế giới của UNESCO.

Cơ sở đề nghị công nhận quần đảo Cát Bà là DSTNTG tách biệt với DSTNTG Hạ Long

Mặc dù có chung vẻ đẹp thẩm mỹ nhưng Quần đảo Cát Bà (QĐCB) không phải là phần nối dài của Vịnh Hạ Long (VHL) với những lập luận sau đây :

- Sự khác biệt về đa dạng sinh học : do QĐCB có 7 hệ sinh thái liền kề, kế tiếp nhau còn VHL không có được rừng mưa nhiệt đới nguyên sinh, phần ven bờ hệ sinh thái rừng ngập mặn bị chia cắt nên bị suy giảm tính đa dạng sinh học. Với diện tích 1.553km2, VHL có 2.949 loài động , thực vật với mật độ bình quân 1,9 loài/1km2. VHL có 102 loài quý hiếm trong sách đỏ Việt Nam ( trong đó có 36 loài trong danh lục đỏ IUCN). Trong khi đó QQĐCB với tổng diện tích 336 km2, có tới 3.860 loài sinh vật với mật độ bình quân 11,5 loài/1km2. QĐCB có tới 130 loài quý hiếm trong sách đỏ Việt Nam ( trong đó có 76 loài trong danh lục đỏ IUCN).Với 01 loài linh trưởng, 2 loài rùa biển và 6 loài thực vật được xếp ở cấp cực kỳ nguy cấp (CR) đó là loài Voọc đầu trắng, Rùa da , Đồi mồi, Dó bầu, Mun, Táu muối, Chò chỉ, Sao hồng gai và Dầu nàng song, IUCN đã đánh giá QQĐCB có giá trị nổi bật toàn cầu về khoa học và bảo tồn đa dạng sinh học.

- Sự khác biệt về cấu trúc địa chất, địa mạo : VHL là một vịnh biển ven bờ có nhiều hòn đảo nhỏ đá vôi nằm tách biệt nhau, trong khi QĐCB là một khối đảo đá vôi lớn – một “ tiểu lục địa” trên biển. VHL là một thủy vực nước mặn, còn vùng nước ven QĐCB là cả nước mặn và lợ-mặn nên đa dạng sinh học sẽ cao hơn hẳn.

Đá gốc đảo Cát Bà thuộc về 3 hệ tầng là Phố Hàn, Cát Bà và Quang Hanh có tuổi kéo dài từ Đevon muộn đến Pecmi muộn. Trong khi đó hệ tầng Phố Hàn gần như không có mặt trên VHL.

- Sự khác biệt về quy mô, tiến hóa và đặc điểm karst : tổng diện tích của các đảo đá vôi của VHL nhỏ hơn diện tích của riêng đảo Cát Bà rất nhiều. Nhìn nhận theo bức tranh tổng thể trước khi biển tiến Holocen tràn ngập khu vực vào khoảng 7-8 nghìn năm trước, VHL là một vùng đồng bằng karst, trên đó nổi lên các khối sót đá vôi độ cao chừng trăm mét trở xuống, gắn kết cụ thể với thời kỳ tiến hóa trong phạm vi từ kỷ Đệ tứ, khoảng 2 triệu năm trở lại. Trong khi đó Cát Bà là một vùng núi karst với độ cao trên ba trăm mét, gắn kết cụ thể với lịch sử tiến hóa từ Miocen, khoảng 20 triệu năm trở lại đây.

- Sự khác biệt về cảnh quan địa hình : VHL là đồng bằng karst bị biển ngập chìm với nhiều hòn tháp và hòn chop karst cùng tồn tại. Trong khi Cát Bà là vùng núi karst bị biển lấn bao quanh, có nhiều hòn chóp karst, các thung lũng, tùng và áng. Cũng chỉ với Cát Bà, một đảo đá vôi kích thước lớn mới có đủ không gian để tồn tại thung lũng và đầm hồ nước ngọt trên đảo, suối trên đảo và tùng, áng ven đảo. Tùng là các vụng vịnh có hình dáng kéo dài nằm ven đảo Cát Bà, không tồn tại trên Vịnh Hạ Long, vốn là các thung lũng sông suối có nguồn gốc karst bị biển làm ngập chìm. Áng là các hồ nước mặn, có nguồn gốc từ phễu karst, rất phổ biến ở Cát Bà nhưng ở Vịnh Hạ Long mới chỉ thấy duy nhất một hồ nước mặn trên đảo Cống Đỏ. Tùng, áng là các hệ sinh thái đặc biệt tồn tại ở Cát Bà.

Chính sự có mặt của các tùng và áng với bờ đá không quá dốc đã tạo điều kiện cho rạn san hô phát triển ở Cát Bà.

Cảnh quan địa hình Cát Bà còn khác biệt với Hạ Long bởi sự có mặt phổ biến của các bãi cát biển cấu tạo từ vỏ vôi sinh vật, chủ yếu từ san hô và sinh vật tham gia tạo rạn san hô.

- Sự khác biệt về tiêu chí quản lý :

Nếu Cát Bà được công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới theo tiêu chí ix- tiêu biểu cho quá trình sinh thái và sinh học đang tiếp diễn và tiêu chí x- bảo tồn đa dạng sinh học thì phương thức quản lý cần có sự khác biệt so với Di sản Thiên nhiên thế giới Hạ Long theo tiêu chí vii- thẩm mỹ ( 1994) và tiêu chí viii- địa chất – địa mạo (2000).

Khi đó cần có 2 phương án quản lý tương đối khác nhau phù hợp với 2 khu Di sản Thiên nhiên thế giới này để tránh áp lực du lịch quá lớn từ Vịnh Hạ Long có thể tổn hại tới các hệ sinh thái và tính đa dạng sinh học của Khu Di sản quần đảo Cát Bà.

Tháng 6 tới đây tại Qatar, Ủy ban Di sản Thế giới sẽ xem xét đề cử của các nước trên cơ sở ý kiến đánh giá kỹ thuật của Hội đồng chuyên môn do IUCN chủ trì, người Việt Nam có quyền hy vọng rằng Khu Di sản quần đảo Cát Bà sẽ được công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới do đáp ứng được 2 tiêu chí ix và x đã nêu ở trên.

(Theo haiphong.gov.vn)

Mỗi cái chết do thuốc lá đều là một bi kịch có thể ngăn chặn được. Những cái chết đó, cùng những đau đớn do các bệnh liên quan đến thuốc lá gây ra, có tác động sâu rộng đến sức khỏe của các cá nhân và gia đình họ, đến sự thịnh vượng của cộng đồng, và sự phát triển của các quốc gia.

Đây cũng chính là lý do mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chọn chủ đề cho ngày Thế giới Không thuốc lá 31 tháng 5 năm 2017 là “Thuốc lá: mối đe dọa đối với phát triển” trong đó nhấn mạnh các tổn thất do thuốc lá gây ra đối với nền kinh tế và sự phát triển của các quốc gia

Gánh nặng do thuốc lá ngày càng tăng

Kinh tế học về thuốc lá chắc chắn là một vấn đề liên ngành, cần phải được giải quyết xa hơn phạm vi ngành y tế, bao trùm những vấn đề rộng lớn như xóa đói giảm nghèo, xây dựng hệ thống nông nghiệp bền vững, bảo vệ môi trường, thỏa thuận thương mại quốc tế, giải quyết tình trạng buôn lậu sản phẩm thuốc lá và trốn thuế thuốc lá.

Chúng ta có lý do chính đáng để quan tâm tới kinh tế học về thuốc lá. Sử dụng thuốc lá gây thiệt hại hơn 1.400 tỷ USD trên toàn thế giới mỗi năm do chi phí điều trị các bệnh do thuốc lá gây ra và do mất năng suất lao động. Tại Việt Nam, theo một nghiên cứu năm 2011 ước tính thuốc lá gây ra tổn thất lên tới hơn 24.600 tỷ đồng (tương đương với hơn 1,17 tỷ USD), và tương đương với 0,97% GDP trong cùng năm ước tính.

Những tổn thất này bao gồm chi phí y tế điều trị bệnh tật do thuốc lá gây ra, giảm năng xuất lao động do nghỉ ốm và giảm năng suất lao động do tử vong sớm.

Riêng ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, nhất là những nước có điều kiện kinh tế giống như Việt Nam, gánh nặng do thuốc lá gây ra sẽ tiếp tục theo xu hướng ngày càng gia tăng.

Tại Việt Nam ước tính năm 2012 hơn 73% tổng số ca tử vong là do các bệnh không lây nhiễm như ung thư, đái tháo đường, bệnh tim mạch và bệnh phổi mãn tính, những bệnh mà thuốc lá là một nguyên nhân quan trọng gây ra.

Việc phải đối phó với sự gia tăng các căn bệnh không lây nhiễm liên quan tới thuốc lá tạo áp lực và gánh nặng đối với hệ thống y tế, gây quá tải các bệnh viện và làm gia tăng nhanh chóng chi phí y tế. Do đó, một cộng đồng mà ít sử dụng thuốc lá thì sẽ là một cộng đồng lành mạnh và thịnh vượng hơn.

WHO phát hành chuyên khảo kinh tế học về thuốc lá

Đầu năm 2017 Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố và phát hành chuyên khảo ‘Kinh tế học về thuốc lá và kiểm soát thuốc lá’, là kết quả cộng tác với Viện Ung thư Quốc gia thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ.

Chuyên khảo này trình bày chi tiết hơn bất kỳ công trình nào khác từ trước tới nay những thiệt hại đáng kể về kinh tế mà cá nhân, cộng đồng và hệ thống y tế phải gánh chịu do tình trạng sử dụng thuốc lá gây ra, cũng như những lợi ích kinh tế đáng kể có thể đạt được từ việc kiểm soát thuốc lá.

Thuốc lá độc hại đối với người sử dụng so với bất kỳ sản phẩm tiêu dùng hợp pháp nào khác. Và chỉ riêng có ngành công nghiệp thuốc lá là rao bán một sản phẩm độc hại có một không hai như vậy vì lợi ích thương mại.

Kinh tế học về kiểm soát thuốc lá, bên cạnh những con số và dự báo ảm đạm liên quan đến gánh nặng tài chính khổng lồ mà hệ thống y tế và các nền kinh tế phải gánh chịu, nó đã chỉ ra rằng có thể kiểm soát thuốc lá hiệu quả mà vẫn mang lại lợi ích cho thu thuế của chính phủ: khi tăng thuế thuốc lá thì một mặt làm giảm tỷ lệ hút thuốc, mặt khác sẽ làm tăng thu ngân sách từ thuế thuốc lá.

Ví dụ, nếu tất cả các nước đều tăng thuế thuốc lá lên thêm 0,8 USD mỗi bao, thì tổng thu từ thuế thuốc lá hàng năm có thể tăng thêm 47%, lên tới 140 tỷ USD thu thêm mỗi năm, trong khi đó sử dụng thuốc lá sẽ giảm đi đáng kể trên toàn thế giới.

Kinh tế học về kiểm soát thuốc lá không chỉ là mối quan tâm của những người sử dụng thuốc lá, nó cũng không phải là mối quan tâm của riêng những người hoạch định chính sách. Như trong chuyên khảo đã chỉ ra, kinh tế học về kiểm soát thuốc lá ảnh hưởng đến tất cả: cuộc sống hàng ngày của chúng ta, cộng đồng và nền kinh tế của chúng ta. Đó không chỉ là vấn đề sức khỏe; đó là vấn đề cần được xem xét nghiêm túc vì sự phát triển và thịnh vượng của các quốc gia.

TS. Lokky Wai, Trưởng đại diện Văn Phòng WHO tại Việt Nam

TS. Kelly Henning, Giám đốc chương trình Y tế công cộng, Quỹ Nhân đạo Bloomberg