Tôi sẽ không bao giờ quên, nhiều năm liền, cứ mồng 6 Tết là trực tiếp cùng Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đến các trường học, đúng ngày đi học đầu tiên của các con để mừng tuổi sách. 

Kỷ niệm nữa là thầy giáo Huỳnh Văn Thế, giáo viên dạy ngữ văn trường THPT Măng Thít, tỉnh Vĩnh Long liên lạc muốn cùng làm Tết Sách. Đây cũng là một mốc đáng nhớ khi Tết Sách, mừng tuổi sách chính thức đi vào trường học từ mong ước của thầy cô giáo. Cứ như vậy năm nào thầy Thế cũng song hành cùng chúng tôi. Tiếc thay, thầy Thế qua đời vì bệnh hiểm nghèo. Nhưng cũng rất vui, sau này lại có thầy Hiệp, cũng ở Vĩnh Long nối tiếp công việc dang dở của thầy Thế.

Niềm hạnh phúc vô bờ nữa là nhiều tổ chức xuất bản, doanh nghiệp, cơ quan, trường học liên lạc muốn cùng làm Tết Sách. Có những đơn vị mua cả trăm cuốn về mừng tuổi nhân năm mới. Tôi mừng muốn khóc!

Năm nay, tự nhiên (và chắc không phải ngẫu nhiên), Giáo sư Phan Văn Trường, sống ở Paris, Pháp, người lập ra dự án Cấy nềnrất đông học trò là các doanh nhân lập nghiệp, khởi nghiệp liên lạc với chúng tôi muốn cùng song hành. Ngay những ngày vừa qua các hoạt động mừng tuổi sách đang diễn ra cả online và offline, trong đó có một sự kiện mới diễn ra tại Đường sách TP.HCM. Thật vô cùng xúc động!

Khi tôi nghỉ việc tại FPT lập ra Thái Hà Books chỉ với mục đích duy nhất là muốn phát triển, đẩy mạnh văn hoá đọc, khuyến đọc tại Việt Nam thật sự tốt. Và Tết Sách cùng với lì xì sách là một nét đẹp, một thứ rất mới lạ. Tôi tâm huyết và đến nay kết quả bất ngờ, hơn cả mong đợi!  

Tết ai cũng muốn được mừng tuổi, lì xì, nhất là trẻ em và người lớn tuổi. Nhưng rõ ràng tặng sách ý nghĩa hơn nhiều. Sách để đọc, trưng bày và chơi. Ngay cả người được lì xì chưa đọc ngay có lúc sẽ đọc. Người được lì xì chưa đọc, đã có người trong nhà, có khi mượn đọc trước. Hơn nữa, mong muốn lớn của tôi là muốn “tủ sách to hơn tủ lạnh” theo nghĩa bóng và nghĩa đen, tức là mong mọi người quan tâm đến sách, đến bộ não, trí tuệ hơn là ăn uống, hơn là dạ dày! 

Bạn thấy đấy trước đây người ra hay tặng rượu. Nhiều nhà có tủ rượu nhưng không có tủ sách, trong đó có cả doanh nhân, lãnh đạo. Nhờ phong trào lì xì sách mà sau này, ít nhất 20 doanh nhân và lãnh đạo đã khoe với tôi có tủ sách to hơn tủ rượu. Không ít cơ quan đặt hàng với công ty chọn sách tặng nhân viên nhân năm mới.

Chính Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùngđã cùng tôi chọn cuốn Phụng sự để dẫn đầu, Nhân tố enzyme, IKIGAI – đi tìm lý do thức dậy mỗi sáng để tặng mọi người nhân ngày làm việc đầu tiên của năm mới, khi ông vừa nhậm chức.

Năm nay, đến giờ phút này, khá nhiều tập thể và cá nhân đã liên lạc với tôi mua sách tặng nhân Tết Giáp Thìn. Vui vô cùng khi thấy văn hoá đọc đang phát triển, vẫn nhiều người tâm huyết với sách và đang tìm mọi cách lan toả. Mỗi ngày tôi đều nhận được tin vui. Năm nay có Tết Sách tại các phố sách, đường sách... 

- Tham gia rất nhiều sự kiện sách trên thế giới, ông thấy họ có văn hoá mừng tuổi bằng sách?

Đầu tháng 1/2024 tôi được mời làm diễn giả Hội sách quốc tế Chennai, Ấn Độ. Tôi đã chia sẻ nhiều điều thú vị về văn hoá đọc của Thái Hà Books và Việt Nam, các bạn đến từ khắp nơi trên thế giới rất thích. Khi tôi giới thiệu về Tết Sách và văn hoá mừng tuổi sách, họ quan tâm và muốn đến Việt Nam trải nghiệm.

Chính vì vậy ngay khi tham gia Hội sách Đài Loan sẽ khai mạc vào 19/2 tới, chúng tôi lại nói về Tết Sách, lì xì sách. Tương tự như vậy, tháng 3/2024, đoàn Thái Hà Books sẽ đi hội sách Băng Cốc, chắc chắn cũng khoe với Thái Lan và bạn bè quốc tế về văn hoá mừng tuổi sách của Việt Nam.

- Ông kỳ vọng ngày nào đó, toàn ngành xuất bản làm Tết Sách?

Chương trình mừng tuổi sách do GS Phan Văn Trường đang tổ chức cùng Thái Hà Books còn có NXB Trẻ và Alpha Books đồng hành. Đây là lần đầu tiên 3 đơn vị xuất bản 2 miền chung tay cho Tết Sách, mừng tuổi sách. Sang năm tôi tin sẽ nhiều hơn.

Dù đang trả lời câu hỏi của bạn, trong đầu tôi tưởng tượng khi tất cả các đơn vị xuất bản, không phân biệt nhà nước hay tư nhân, cùng làm Tết Sách thì hiệu quả lớn vô cùng. 

Tôi mãi nhớ ghi nguyên tắc “Việc gì dù nhỏ đến đâu mà thật đông người cùng làm sẽ thành việc lớn. Việc gì dù có lớn đến chừng nào mà thật đông người cùng chung tâm làm thành chuyện nhỏ”. Tôi vẫn nghĩ đến một ngày, toàn ngành xuất bản chung tâm làm Tết Sách. Hiệu quả cho xã hội, cho văn hoá đọc lúc đó rất lớn. Có lẽ, tôi phải bàn sớm với Hội Xuất bản việc này thôi. 

- Chọn sách tặng không dễ, ông có tư vấn gì? 

Thật sự, văn hoá đọc của Việt Nam đang phát triển. Điều này căn cứ vào số tựa sách và số lượng sách giấy được xuất bản hàng năm, cũng như sự tăng trưởng của sách nói. Đây là niềm vui không nhỏ của ngành xuất bản. Ngay cả trong và sau Covid-19, bao khó khăn về kinh tế toàn cầu và Việt Nam mà ngành xuất bản vẫn ổn. Đó là tín hiệu đáng mừng. 

Thị trường lớn giúp bạn đọc tha hồ chọn sách để tặng hay làm quà. Tuy nhiên, khi số lượng quá nhiều dễ bị “loạn”, “mất định hướng” nên các đơn vị xuất bản phải thể hiện vai trò tư vấn, tham mưu. Tôi vẫn luôn tâm niệm độc giả là khách hàng rất đặc biệt bởi sản phẩm là tri thức, trong đó hàm lượng trí tuệ cao. Vậy nên mỗi đơn vị xuất bản cần có cách tiếp cận, cách chăm sóc riêng. 

Cá nhân tôi, mỗi ngày đều nhận rất nhiều đề nghị tư vấn chọn sách, nhất là dịp Tết. Chúng tôi thường phân loại bạn đọc và người nhận sách tặng theo lứa tuổi, ngành nghề, vùng miền và sở thích. 

Độc giả hiện nay rất thông thái, họ tìm đến các công ty sách uy tín và nghe tư vấn kỹ lưỡng mới chọn mua số lượng lớn làm quà tặng và lì xì đầu năm. Từ thực tế đó, tôi chỉ khuyên khi chọn sách tặng nên tìm đến với các đơn vị có thương hiệu.

Ngày nay, khi kinh tế khá giả, nhu cầu đọc và thưởng thức cao, nhiều người tìm mua những cuốn sách cao cấp. Chính vì vậy mới có dòng sách đặc biệt, được thiết kế và chế tác theo số lượng hạn chế. Bạn đọc mua về làm quà tặng thật tuyệt vời, vừa rẻ hơn những món đồ đắt tiền, vừa trang trọng và ý nghĩa dài lâu. Ví dụ như phiên bản đặc biệt của cuốn Tết Việt, Đi gặp mùa xuân, Hơn cả hạnh phúc, Trái tim của Bụt, Trà kinh, Trà thư… được đón nhận rất nhiệt thành.   

- Ông có thể tư vấn 5 cuốn sách nên đọc trong ngày đầu năm mới?

Trong một rừng sách như hiện nay, để chọn ra 5 tác phẩm quả là thách thức. Song tôi xin mạnh dạn khuyên 5 cuốn này để đọc hay lì xì nhân năm mới.

Hơn cả hạnh phúc- một cuốn sách rất mỏng, rất thực tế để ứng dụng cho mỗi người, mỗi gia đình có hạnh phúc và những gì hơn cả hạnh phúc trong năm mới.

Nuôi dạy con với trái tim của một vị Phật hướng dẫn để có hạnh phúc cho chính mình và con cái, người thân.

Happy Childrencủa Giáo sư Hà Vĩnh Thọ với các phương pháp giúp tất cả những bạn nhỏ có hạnh phúc của hiện tại và tương lai.

3 người thầy vĩ đạichỉ cho độc giả người thầy để dẫn dắt đến thành công, hạnh phúc và bình an.

Trưởng thành khi yêu, giúp chúng ta thật sự trưởng thành, nhất là khi yêu. Năm mới không chỉ chúc nhau suông mà cần lớn khôn trưởng thành và sống tràn ngập trong yêu thương.

- Trên bàn làm việc của ông ngay lúc này có sách gì?

Cuốn Tết Việt, Trái tim của Bụt và bộ Kinh Nikaya gồm Trường bộ, Trung bộ, Tương ưng bộ, Tăng chi bộ và Tiểu bộ.

Cũng như Diệu, các chị em khuyết tật cảm thấy hạnh phúc khi được làm điều có ích, hạnh phúc vì vơi đi nỗi lo về sinh kế và có chỗ dựa tinh thần.

Hai năm qua, nhờ có cửa tiệm này mà hơn 1 tấn phế thải ngành may ở Hội An đã được “hô biến” thành các sản phẩm thủ công thay vì bị vứt bỏ ngoài bãi rác.

Những sản phẩm tái chế ở đây rất đa dạng, như túi đi chợ, tạp dề, khẩu trang, cài tóc, ví tiền, sổ tay, đế lót ly… Vì là sản phẩm được làm thủ công từ vải thừa nên tính độc đáo “không đụng hàng” được khách hàng ưa thích.

Tại cửa tiệm đặc biệt này, tùy theo sức khỏe mà các nhân viên tự phân chia công việc, người may, người thêu, người phân loại vải...

Tiệm cũng không quy định giờ giấc cụ thể, hết việc thì mọi người về. Hoặc thấy mệt mỏi, chị em động viên nhau nghỉ ngơi, khi khỏe lại làm tiếp. 100% lợi nhuận từ cửa tiệm được chia đều cho tất cả nhân sự, giúp họ trang trải cuộc sống.

Gieo hạnh phúc cho những mảnh đời kém may

Hai năm đi vào hoạt động, cửa hàng bé nhỏ này đã giúp những tâm hồn cần được chở che tìm thấy điểm tựa của tình người. Đúng như tên gọi của tiệm, nơi đây có những mảnh đời khiếm khuyết nhưng nụ cười của họ luôn tròn đầy!

Đến nay, thành công lớn nhất của “Cửa tiệm hạnh phúc” có lẽ là ở niềm hạnh phúc của mỗi thành viên. Niềm hạnh phúc đến từ sự quan tâm, ủng hộ của mọi người - giúp tiệm có thêm nhiều đơn hàng đem lại sự tự tin cho các cô, các chị…

Em Nguyễn Hoàng Quỳnh Ny (SN 2002) tâm sự, do bị khuyết tật nặng nên từ nhỏ em đã sống khép kín. Từ khi tham gia Cửa tiệm hạnh phúc, em có nhiều cơ hội gặp gỡ, giao lưu với mọi người khiến bản thân dần tự tin và yêu đời hơn.

Điển hình là cuối tháng 3/2023, các thành viên của Cửa tiệm hạnh phúcđã làm người mẫu cho buổi trình diễn thời trang tái chế từ vải vụn tại Hội An. Buổi trình diễn đã chinh phục hàng ngàn du khách.

“Ở đây, tụi em xem nhau như gia đình. Cửa tiệm không chỉ tạo việc làm, mà còn mang đến nhiều tiếng cười. Em xem nơi này là ngôi nhà thứ hai và mong được gắn bó lâu dài", Ny phấn khởi.

Tiệm cũng thường xuyên tổ chức nhiều workshop, hướng dẫn du khách, học sinh tạo ra các sản phẩm tái chế và nhận được nhiều phản hồi tích cực.

“Những buổi workshop tái chế đơn giản như làm quạt tay, khẩu trang, móc khóa, lồng đèn… thu hút rất đông người tham gia, qua đó giúp lan tỏa thói quen tiêu dùng các sản phẩm thân thiện với môi trường. Thời gian tới, tiệm sẽ thử nghiệm tái chế trên một số chất liệu mới như túi nilon, hộp nhựa, lưới đánh cá bỏ đi…”, chị Đỗ Thị Ngọc Thảo - Chủ tịch Hội LHPN phường Cẩm Nam chia sẻ.

Hình ảnh lay động trái tim những ngày nắng nóng đỉnh điểm ở Đà Nẵng

Đọc sách chính là tự học

Mở đầu buổi trò chuyện, bà Kim Thoa khẳng định, việc đọc sách chính là tự học. "Theo các nhà khoa học, kiến thức của nhà trường chỉ cung cấp cho chúng ta khoảng 25%, số còn lại 75% cần phải tự học, tự đọc mỗi ngày. Muốn xây dựng thói quen đọc sách cho các con, bản thân các bà mẹ phải là người yêu và quan tâm đến sách. Khi yêu sách rồi, việc gieo trồng tình cảm ấy cho con em mình sẽ dễ dàng hơn", bà Kim Thoa nói.

Bà Nguyễn Kim Thoa - CEO Tân Việt Bookstores - người luôn đau đáu lan truyền văn hoá đọc.

Bà Kim Thoa cho rằng: "Chúng ta luôn nói: Sách rất bổ ích, sách là người thầy, nhưng tôi tin rằng rất ít người cảm nhận thực sự giá trị của sách mang lại cho chúng ta lớn lao như thế nào. Là người đi chia sẻ ở nhiều trường đại học và tôi từng phỏng vấn những sinh viên ở các trường tôi tới thấy rằng, bản thân bạn trẻ ít quan tâm tới sách. Chính vì vậy, tôi mong muốn phát triển văn hoá đọc trong cộng đồng, Tân Việt Books chuỗi chương trình Mẹ Việt dạy con đọc sáchlà vì thế".

Từ những kinh nghiệm đọc sách của mình, bà Kim Thoa tổng kết được rằng, những vĩ nhân, những nhà lãnh đạo kiệt suất, những tỷ phú, những nhà kinh doanh thành danh đều có tuổi thơ gắn liền với sách. "Môi trường ảnh hưởng tới thói quen của chúng ta rất nhiều, và môi trường đọc sách từ nhỏ, tôi muốn nhấn mạnh rằng đó chính là từ gia đình, cha mẹ", bà Kim Thoa nói.

Minh chứng cho tổng kết của mình, bà Kim Thoa lấy 2 ví dụ điển hình. Thứ nhất, tỉ phú Jeff Bezos – CEO Amazon được mệnh danh là "mọt sách", ông đã lồng ghép sở thích của mình vào công việc kinh doanh bằng cách thành lập công ty bán sách trực tuyến Amazon. Đế chế trăm tỷ Amazon được xây dựng vào năm 1994. Đây được biết đến là sân chơi cho những người có cùng sở thích đọc sách giống vị tỷ phú này.

Ngay từ khi còn là học sinh cấp 2, Jeff Bezos đã đọc cuốn Nhà đầu tư thông thái - cuốn sách mà nhiều người cho rằng, chỉ có sinh viên đại học mới tìm đọc. Tiếp cận với sách từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, bằng trực quan nhạy bén, ông đã nhận thấy cơ hội về một thời đại mới của thương mại. Và ngay lập tức chàng trai trẻ lập kế hoạch nghiên cứu top 20 loại hình kinh doanh đặt hàng qua thư và tự hỏi dịch vụ nào có thể được thay thế hiệu quả hơn bằng internet.

Cuối cùng, ông nhận ra sách là mặt hàng mà không có catalogue nào có thể gửi qua đường bưu điện vì nó quá lớn. Do vậy, sách sẽ là mặt hàng hoàn hảo cho internet, nơi tất cả mọi người có thể chia sẻ một cơ sở dữ liệu khổng lồ. Ngày 16/7/1995, Jeff khai trương trang web Amazon. Trong vài tháng, chỉ nhờ marketing truyền miệng, website này đã bán sách ở khắp 50 bang ở Mỹ và 45 quốc gia khác.

Thứ hai, ông Chung Ju Yung - nhà sáng lập Tập đoàn Hyundai Hàn Quốc từng sinh trưởng trong gia đình nông dân nghèo khó có tới 8 người con và ông là con trưởng nên từ nhỏ, Chung Ju Yung đã có tính tiết kiệm, cần cù để cùng cha mẹ gách vác nuôi các em. 

Như bao gia đình nông dân ở Hàn Quốc, Chung Ju Yung sẽ trưởng thành, lấy vợ và sinh con tiếp tục cuộc đời làm nông dân - như cha mẹ của ông. Thế nhưng bài học về tinh thần không bỏ cuộc, không chấp nhận số phận được Chung Ju Yung rút ra sau khi quan sát cách hành xử của chú ếch xanh và lũ rệp. Đó là những trải nghiệm từ thời niên thiếu luôn khắc sâu đến nỗi ám ảnh trong tâm trí ông. Chuyện là, có một con ếch xanh muốn nhảy lên cành dương liễu, nhưng vì cành cây cao quá nên nó không chạm được. Không nản chí, ếch xanh cứ nhảy, 10 lần, 20 rồi 30 lần... Và cuối cùng, nó cũng thành công. 

Khi tới Incheon xin làm việc ở bến cảng, Chung Ju Yung đã không may thuê trọ phải nơi rệp nhiều vô kể. Để thoát khỏi cảnh ngứa ngáy vì bị rệp cắn thâu đêm, ông đã kê bát nước vào 4 chân giường khiến lũ rệp không thể leo lên. Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau, lũ rệp đã tìm ra con đường mới là leo lên nóc nhà rồi thả mình rơi xuống đúng người để đốt.

Lũ rệp đã vượt qua trở ngại là bát nước, toàn tâm toàn ý cố gắng và đạt được mục tiêu mình muốn. Chú ếch xanh cũng đã nỗ lực phi thường để có thể ngồi trên cành cây cao mình hằng mơ ước. Ếch xanh hay lũ rệp còn làm được như vậy huống chi chúng ta là con người. Chung Ju Yung thường lấy đó làm nguồn động viên mỗi khi gặp khó khăn, thất bại. Đối mặt với thách thức, điều đầu tiên Chung Ju Yung thường củng cố chính là tinh thần không bao giờ bỏ cuộc.

Và để có ngày hôm nay, hơn 80 năm cuộc đời, trải bao biến cố thăng trầm, Chung Ju Yung đã đã tự đúc rút cho mình rất nhiều bài học quý báu trong cuốn tự truyện Không bao giờ là thất bại - Tất cả là thử thách. 

Chỉ có hành động mới tạo ra kết quả

Từ những câu chuyện trên, bà Kim Thoa khuyên các bậc phụ huynh rằng, cho con tiếp cập với sách càng sớm càng tốt. Các bậc phụ huynh nên tìm đọc những đầu sách như: Chờ đến mẫu giáo là quá muộn, Chiến lược của mẹ thay đổi cuộc đời con, Mẹ Do Thái dạy con tư duy,...

"Tôi từng đọc cuốn Chờ đến mẫu giáo là quá muộn - cuốn sách đã có xuất bản cách đây 50 năm ở Nhật Bản và ở Việt Nam cuốn sách chỉ xuất hiện vài năm trở lại đây. Cuốn sách do tập đoàn Sony viết, dù kinh doanh trong lĩnh vực không liên quan nhưng ông lại thành lập rất nhiều trung tập giáo dục sớm bởi ông đã từng được sống trong môi trường sách và nhận được những bài học giáo dục từ các trang sách từ rất sớm", bà Kim Thoa chia sẻ.

Không gian đọc sách thú vị cũng kích thích sự ham đọc ở những người chưa thích đọc sách.

Với cuốn Chiến lược của mẹ thay đổi cuộc đời con của tác giả người Nhật Ibuka Masaru cho chúng ta thấy, người Nhật rất quan tâm tới giáo dục sớm cho trẻ. Ngay từ khi con chào đời được 3 tháng tuổi, người mẹ sẽ được gặp 3 chuyên gia tư vấn để biết cách nuôi dạy đứa con của mình như thế nào. Đó là chuyên gia về y tế, dinh dương và chuyên gia về thư viện. Chuyên gia về thư viện sẽ đến gặp bà mẹ trẻ tư vấn một số kiến thức cho mẹ làm sao nuôi dưỡng thói quen đọc sách cho con từ nhỏ. Cần phải đọc cuốn sách nào. Chính vì thế, chúng ta thấy rằng người Nhật có tính khiêm nhường và tự trọng như thế nào".

Với cuốn Mẹ do thái dạy con tư duy - phần đầu tiên của cuốn sách là dạy con đọc sách. Đối với những người làm xuất bản như chúng tôi, phần gì hay nhất, quan trọng nhất của cuốn sách sẽ được đưa lên đầu. Người Do Thái rất quan trọng việc dạy con đọc sách từ sớm", bà Kim Thoa chia sẻ.

Bằng kinh nghiệm của mình, diễn giả Kim Thoa khuyên các mẹ nên kể cho con nghe câu chuyện truyền cảm hứng vào buổi tối.

"Ai cũng khá bận, không phải lúc nào đến nhà sách được nên các bậc phụ huynh cần chuẩn bị những cuốn sách sẵn sàng ở nhà mình, đưa cho con đọc dần, khi nào có thời gian có sách ngay đọc cho con. Mỗi ngày đọc từ 20-30 là đã rất giá trị trong thời buổi bận rộn như thé này, nhiều hơn nữa càng tốt. Nên duy trì thường xuyên; Tạo góc, trang trí chút ít để biến không gian đọc thành nơi thú vị; Cổ vũ con đọc hàng ngày và khuyến khích con có sổ nhật ký đọc sách, con chưa biét chữ có thể chỉ cho con rằng con đã đọc được cuốn sách nào hàng ngày,...

Đối với các bé từ 0 đến 6 tuổi - giai đoạn vàng của trí não - nên đọc những cuốn tranh truyện nhiều màu sắc để các bé làm quen với sách và bắt đầu tiếp thu ngôn ngữ", diễn giả Kim Thoa khuyên.

"Nếu như không đọc được những cuốn sách hay, nếu như không lấy hình ảnh của con rệp hay con ếch xanh làm mục tiêu phấn đấu thì có lẽ không có tỷ phú Amazon hay ông chủ Tập đoàn Hyundai Hàn Quốc nổi tiếng như bây giờ. Đọc một cuốn sách không giàu lên ngay được, cũng không kiếm tiền ngay được nhưng chúng ta sẽ giàu về suy nghĩ và cảm xúc. Từ cảm xúc tạo ra hành động, chỉ có hành động mới tạo ra kết quả", diễn giả Kim Thoa nhận định. 

Tình Lê

'Người dùng mạng VN lướt Facebook, mua sắm nhiều hơn đọc sách'

"Vấn đề là làm sao để người dùng mạng không chỉ dành thời gian lướt Facebook, mua hàng trực tuyến mà quan tâm nhiều hơn văn hóa đọc, sử dụng mạng để tiếp cận tri thức, làm đẹp tâm hồn”, Cục trưởng Cục XB Nguyễn Nguyên.