Olympic Paris 2024đang đếm ngược đến thời điểm khai mạc, dù một số nội dung đã sớm thi đấu từ ngày 24/7, và cả thế giới hướng sự chú ý về thủ đô mang tính biểu tượng của Pháp.

Theo những gì ban tổ chức Thế vận hội mùa hè lần thứ 33 giới thiệu, ở Paris là sự hội tụ của lịch sử, văn hóa và thể thao trong một cảnh tượng chưa từng có.

Thành phố được mệnh danh là Kinh đô Ánh sáng chào đón một trong những sự kiện quốc tế được mong đợi nhất trong thập kỷ thứ 3 của thế kỷ 21.

Từ bờ sông Seine đến các đại lộ lớn, Paristhay đổi để chào đón hàng triệu du khách từ khắp nơi trên thế giới.

Ở đó, trong thời gian từ 26/7 đến 11/8, BTC tự tin về lễ kỷ niệm thể thao đa dạng và đoàn kết, với 206 đoàn thể thao tham gia sự kiện, bao gồm Việt Nam.

Với trọng tâm là khả năng tiếp cận và hòa nhập, Paris thiết lập các tiêu chuẩn mới để tổ chức đại hội thể thao lớn nhất thế giới.

Mục tiêu chính của Olympic Paris 2024 là tính bền vững và phát triển, đúng như khẩu hiệu "Ouvrons grand les Jeux"(Thế vận hội mở rộng).

Từ Paris đến Paris

Paris được công nhận là thành phố phát minh ra Thế vận hội mùa hè dạng hiện đại như ngày nay, từng có 2 lần đăng cai trong quá khứ.

Lần đầu tiên Paris tổ chức Olympic mùa hè là 1900, với 26 quốc gia tranh tài và kéo dài trong 5 tháng. Ngày ấy, không có lễ khai mạc hay bế mạc.

Olympic trở lại Kinh đô Ánh sáng sau đó 24 năm. Điều này giúp Paris trở thành thành phố đầu tiên 2 lần đăng cai Thế vận hội.

Tại Paris 1924, với kỷ lục 3.089 VĐV tham dự (nhưng chỉ có 135 phụ nữ), các cuộc tranh tài kéo dài trong 3 tuần.

Đó cũng là cột mốc của trang sử được duy trì như truyền thống cho đến ngày nay: lần đầu tiên lễ bế mạc thực hiện nghi thức kéo 3 lá cờ: Ủy ban Olympic quốc tế (IOC), chủ nhà và nước tiếp theo đăng cai (Hà Lan là chủ nhà sự kiện 1928).

Olympic 1924 đi vào lịch sử thể thaothế giới với những khoảnh khắc bất tử, từ khía cạnh chuyên môn, tổ chức cho đến những giai thoại và các bộ phim tài liệu.

Sau đúng một thế kỷ, Thế vận hội trở lại Paris. Dự án Olympic được khởi động vào năm mang tính biểu tượng 2015, thời điểm xảy ra các cuộc tấn công của người Hồi giáo nhằm vào tuần báo châm biếm Charlie Hebdo, hộp đêm Bataclan, một số khu vực phía Đông Paris và Stade de France.

Lễ khai mạc lịch sử

Bất chấp truyền thống, Paris 2024 chuẩn bị cho lễ khai mạc chắc chắn sẽ đi vào lịch sử như một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất của các sự kiện Olympic.

Lần đầu tiên trong lịch sử Thế vận hội Mùa hè, lễ khai mạc không diễn ra trong SVĐ. Thay vào đó, Paris 2024 biến cảnh quan đô thị thành một sân vận động lớn, với sông Seine là sân khấu chính.

Cuộc diễu hành của 10.714 VĐV - một nửa là nữ, bước tiến của bình đẳng giới - đi dọc sông Seine, mời gọi thế giới chứng kiến ​​Thế vận hội dưới một góc nhìn hoàn toàn mới.

Mỗi đoàn đại biểu quốc gia hiện diện trên những chiếc thuyền được trang bị camera để theo dõi hành trình của các VĐV qua trung tâm Paris.

Từ Đông sang Tây, các VĐV diễu hành qua các địa điểm lịch sử và biểu tượng của thành phố như Parc Urbain la Concorde, Esplanade des Invalides, Grand Palais, cây cầu Iena.

Cuộc diễu hành trải qua quãng đường 6 km trước khi kết thúc tại Trocadero - nơi đặt ngọn đuốc Olympic.

Lễ khai mạc Olympic Paris 2024 sẽ là lễ khai mạc lớn nhất từng được tổ chức trong lịch sử Thế vận hội.

Sáng tạo và cách mạng hóa Thế vận hội, Paris 2024 sẵn sàng cho kỳ đại hội thể thao chưa từng có trong lịch sử.

- Sự kiện bắt đầu từ 0h30 ngày 27/7, theo giờ Hà Nội (19h30 giờ địa phương). Buổi lễ chính diễn ra lúc 1h00.

- Cảnh tượng ngoạn mục dọc theo sông Seine dự kiến ​​sẽ thu hút khoảng 1,5 tỷ ngườixem trực tiếp.

- Gần 600.000 ngườixem trực tiếp lễ khai mạc tại sông Seine. BTC phát ra 222.000 vé miễn phítại các khán đài vừa được dựng. Ngoài ra, một số khu vực đặc biệt cần phải mua vé.

- 160 chiếc thuyềnđược sử dụng cho sự kiện khai mạc, phục vụ việc chở VĐV và các hoạt động liên quan.

- Có 80 màn hìnhkhổng lồ được gắn xung quanh Paris để tăng thêm trải nghiệm cho khán giả.

 - Đạo diễn sân khấu Thomas Jolly tuyên bố sẽ mang đến chương trình đa dạng và chấn động gồm 3.000 nghệ sĩ, đại diện cho các nền văn hóa của quốc gia mình bằng cách kết hợp các tác phẩm opera và rap.

- Biên đạo múa Maud Le Pladec chỉ đạo gần 400 vũ côngbiểu diễn trên mỗi cây cầu dọc theo sông Seine.

Thực hiện ước mơ của mẹ

May-Britt và Edvard Moser, đều sinh vào đầu những năm 1960 và bắt đầu cuộc hành trình khoa học của mình một cách độc lập trước khi đi chung con đường. 

Edvard Moser, sinh ra ở TP Ålesund (Na Uy) tập trung nghiên cứu mối liên hệ giữa tâm lý học và sinh lý thần kinh và nhận bằng Tiến sĩ từ ĐH Oslo vào năm 1995. Trong khi đó, vợ ông May-Britt lớn lên tại một trang trại cừu nhỏ trên một hòn đảo xa xôi của Na Uy. Bà là con út trong gia đình có 5 người con.

Cha bà là thợ mộc, còn mẹ ở nhà chăm sóc con cái và trang trại. Tuy vậy, mẹ của Moser đã từng khao khát được làm việc trong lĩnh vực y tế. Không muốn con gái đi theo con đường của mình, bà đã khuyến khích Moser tránh cuộc sống nội trợ bằng cách học tập chăm chỉ ở trường, theo Nobel.org. 

Tại ĐH Oslo vào đầu những năm 80, Moser ban đầu không rõ về định hướng của mình. Tương lai của bà trở nên rõ ràng hơn khi có sự đồng hành của một sinh viên trẻ khác- cũng là chồng của bà sau này, Edvard Moser. 

Họ cùng nhau quyết định sẽ nghiên cứu tâm lý học. “Chúng tôi chỉ đơn giản là khao khát tìm hiểu về bộ não”. 

Tình bạn và niềm đam mê trí tuệ chung của họ đã phát triển thành mối quan hệ hợp tác lãng mạn và chuyên nghiệp kéo dài hàng thập kỷ. Cặp đôi kết hôn vào năm 1985.

Trong khi lấy bằng tiến sĩ và tiến hành nghiên cứu khoa học, gia đình Mosers chào đón 2 con gái, Isabel vào năm 1991 và Ailin vào năm 1995. Tuy nhiên, May-Britt vẫn tiếp tục công việc. “Không gì có thể ngăn cản chúng tôi”. Những con chuột thí nghiệm trở thành thú cưng của con gái họ.

Bước ngoặt trong sự nghiệp

Vợ chồng Mosers nhận bằng Tiến sĩ về sinh lý thần kinh vào năm 1995 và sau khi được đào tạo sau tiến sĩ ở Edinburgh.

Bước ngoặt trong sự nghiệp của cặp đôi diễn ra khi họ gia nhập phòng thí nghiệm của John O'Keefe tại ĐH College London (UCL). O'Keefe là nhân vật chủ chốt trong lĩnh vực thần kinh và ông đặt nền móng cho việc hiểu cách bộ não tạo ra các bản đồ không gian trong đầu. 

Vào năm 2005, vợ chồng nhà Moser đã phát hiện ra các tế bào trong não chuột có chức năng như một loại hệ thống định vị tích hợp, giúp động vật biết chúng đang ở đâu, chúng đang đi đâu và chúng đã ở đâu. Đây là các ô lưới.

Họ nhận thấy các tế bào lưới cung cấp một hệ thống tọa độ độc đáo cho phép não tạo ra các bản đồ tinh thần về môi trường xung quanh. Phát hiện này là một bước tiến đáng kể trong việc tìm hiểu cách não xử lý thông tin không gian.

 Ý nghĩa của khám phá này vừa thực tế vừa sâu sắc. Các tế bào này đã được chứng minh là tồn tại ở loài linh trưởng và được tìm thấy ở tất cả các loài động vật có vú, bao gồm cả con người. 

Vợ chồng Mosers suy đoán rằng cách não ghi lại và ghi nhớ chuyển động trong không gian có thể là nền tảng của mọi trí nhớ. 

Bổ sung cho khám phá của họ về các ô lưới, Mosers cũng nâng cao sự hiểu biết về “ô vị trí”. Những tế bào này, nằm ở vùng hải mã, kích hoạt khi động vật chiếm một vị trí cụ thể trong môi trường của nó. 

Sự tương tác phức tạp giữa các ô lưới và ô vị trí cung cấp một khuôn khổ toàn diện cho hệ thống định vị của não, cho phép động vật, bao gồm cả con người, định hướng môi trường xung quanh và hình thành ký ức không gian.

Tác động và sự công nhận khoa học

Tầm quan trọng của công trình của nhà Moser vượt xa giới hạn phòng thí nghiệm của họ. Những khám phá này đã mở ra những con đường mới cho nghiên cứu về khoa học thần kinh, tâm lý học và thần kinh học. 

“Cả hai chúng tôi đều đến từ những gia đình không có truyền thống học thuật và sinh sống ở những nơi không chú trọng học thuật. Ở quê hương chúng tôi, không có ai có trình độ đại học, không có ai để hỏi thăm. Không có công thức nào về cách thực hiện những việc này.” Edvard Moser nói.

“Tôi vô cùng ngưỡng mộ công việc của họ”. Nhà thần kinh học đoạt giải Nobel Eric Kandel, Viện trưởng Viện Khoa học Não Kavli tại ĐH Columbia (Mỹ) và là người đã theo dõi sự nghiệp của cặp đôi Moser kể từ khi họ còn là nghiên cứu sinh, cho biết. 

Câu chuyện của cặp đôi nhà Moser đóng vai trò là ngọn hải đăng truyền cảm hứng cho các nhà khoa học, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác, sự cống hiến và sự tò mò trong việc nâng cao kiến thức khoa học. 

Gia đình Moser đã chứng minh rằng những khám phá mang tính đột phá không chỉ là kết quả của tài năng cá nhân mà còn có thể xuất hiện từ sức mạnh tổng hợp của niềm đam mê chung và kiến thức chuyên môn bổ sung cho nhau.

Ngoài những nỗ lực nghiên cứu, Mosers còn đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy môi trường nghiên cứu hợp tác và hỗ trợ. Họ đồng sáng lập Viện Khoa học thần kinh hệ thống Kavli và Trung tâm tính toán thần kinh tại ĐH Khoa học và Công nghệ Na Uy (NTNU) ở TP Trondheim, Na Uy.

Tử Huy