Theo Bộ Công thương, các ứng dụng gọi xe, giao đồ ăn và vận chuyển hàng hóa Grab, Baemin, Gojek, Be… nằm trong nhóm 10 doanh nghiệp dẫn đầu thị trường cung cấp dịch vụ thương mại điện tử (TMĐT). Các doanh nghiệp này chiếm tới 95% thị phần doanh thu của các website/ứng dụng cung cấp dịch vụ TMĐT tại thị trường Việt Nam.

Grab nằm trong top 3 ứng dụng nắm thị phần lớn nhất. Sự phát triển của các ứng dụng giao nhận cũng đưa Baemin lọt top 5 doanh nghiệp dẫn đầu thị phần và là ứng dụng có tốc độ tăng trưởng nhanh. Gojek nằm vị trí thứ 6 trong top 10 doanh nghiệp nắm thị phần lớn nhất trong mảng cung cấp dịch vụ. Nền tảng này hiện đang cung cấp nhiều dịch vụ chở khách, giao hàng, giao đồ ăn... trong đó ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc của mảng giao đồ ăn trực tuyến. Lượng người dùng đặt món trên nền tảng GoFood tăng 66% trong nửa đầu 2022, với lượng người dùng mới tăng 35%. Ứng dụng này cũng công bố ghi nhận tổng lượng đơn hàng tăng 72% trong 6 tháng đầu năm 2022 so với cùng kỳ năm trước.

Be cũng lọt vào top 10 dù nằm áp chót. Từ một ứng dụng gọi xe ra mắt năm 2019, be đã mở rộng hệ sinh thái sang giao hàng, giao thức ăn, mua vé máy bay, bảo hiểm, gói dịch vụ viễn thông, vé số điện tử, và phát triển ngân hàng số. Hãng  cho biết, đã có hơn 20 triệu lượt tải, trung bình Be xử lý hơn 10 triệu giao dịch hàng tháng, trong đó tỷ lệ khách hàng sử dụng nhiều hơn 2 dịch vụ trên nền tảng chiếm hơn 50%. Doanh thu tăng gấp đôi trong nửa đầu năm nay và bắt đầu có lãi gộp dương từ quý III/2022. Việc nhận nguồn vốn đầu tư lên tới hơn 100 triệu USD từ Deutsche Bank cũng sẽ là nguồn lực để Be đẩy mạnh các dịch vụ cốt lõi.

Những thách thức lớn

Các ứng dụng gọi xe phải đối mặt với nhiều thách thức trong năm 2022, trong đó có cả những thách thức nội tại.
Đầu tiên phải kể tới những thách thức khi giá nhiên liệu liên tục biến động khiến áp lực đối với các tài xế taxi, xe công nghệ ngày càng trở nên lớn hơn và ảnh hưởng đến quyết định gắn bó với công việc của nhiều tài xế. Điều này cũng đẩy các app gọi xe vào thế khó khi vừa phải tìm cách giữ chân tài xế vừa phải làm hài lòng người dùng bởi mức giá hợp lý.

Các hãng gọi xe cũng phải đối mặt với việc các tài xế bỏ việc hay tắt ứng dụng vào giờ cao điểm. Thu nhập không ổn định, bị vắt kiệt sức vì làm việc nhiều giờ và áp lực chi phí nhiên liệu tăng cao khiến nhiều tài xế công nghệ bỏ việc hoặc làm ít đi trong khi nhu cầu đi lại, gọi đồ ăn hay giao nhận vẫn rất lớn. Điều này đã dẫn đến tình trạng mất cân bằng cung - cầu và khiến người dùng chán nản, khi gọi xe hay giao đồ ăn qua các ứng dụng hiện nay có giá cao và thời gian chờ đợi lâu hơn.

Trong bối cảnh nền kinh tế khó khăn, tăng trưởng kinh tế chậm lại, các siêu ứng dụng như Grab, Gojek, ShopeeFood… tại Việt nam bị ảnh hưởng trước áp lực giảm các khoản lỗ và tăng trưởng từ các tập đoàn, công ty mẹ. Mảng gọi xe tăng trưởng chậm lại và bị cạnh tranh gay gắt khi các hãng taxi truyền thống đổi mới. Mảng dịch vụ giao đồ ăn, hàng hoá và đặc biệt là các dịch vụ tài chính mới là động lực tăng trưởng trong năm 2022 và các năm tiếp theo.

Khi dịch bệnh lắng xuống, mọi người ra ngoài nhiều hơn, Grab và các app giao đồ ăn khác đứng trước áp lực phải điều chỉnh mô hình kinh doanh để đối phó thách thức mới.

Mục tiêu của dự án là hỗ trợ phát triển nhà máy thông minh tại 50 doanh nghiệp và đào tạo 100 chuyên gia Việt Nam trong lĩnh vực tư vấn nhà máy thông minh trong 2 năm (2022 – 2023). Nhìn chung, trước khi tham gia dự án, các doanh nghiệp Việt Nam còn thu thập và quản lý dữ liệu một cách cục bộ, các thông tin vận hành quá trình được cập nhật chậm, thường theo đơn vị thời gian ngày hay tuần gây ảnh hưởng lớn đến tốc độ và hiệu quả ra quyết định của người quản lý.

Khi tham gia chương trình, các Doanh nghiệp đã được đào tạo và hướng dẫn để hoạch định chiến lược cũng như xây dựng một lộ trình xuyên suốt hướng tới “Nhà máy thông minh”. Hệ thống quản lý gồm các quá trình đã được thiết kế lại để tối ưu hoá, đảm bảo dòng chảy thông tin vận hành được thông suốt và liên tục.

Các giải pháp quản trị trên nền tảng số hoá, tự động hoá được chuyển giao trực tiếp từ chuyên gia Samsung giúp cho cả hệ thống quản lý và hiện trường sản xuất được thay đổi rõ rệt từ khâu tiếp nhận yêu cầu, xây dựng kế hoạch sản xuất tới lưu kho và chuyển giao sản phẩm. Các dữ liệu liên quan đến năng suất, chất lượng, giao hàng, chi phí,… được quản lý và phân tích theo thời gian thực giúp cho nhà quản lý nhanh chóng, dễ dàng và chính xác hơn trong việc ra quyết định.

Trong đợt 1, dự án hỗ trợ tư vấn phát triển mô hình nhà máy thông minh cho 12 doanh nghiệp bao gồm 6 doanh nghiệp tại TP HCM, 4 doanh nghiệp tại tỉnh Long An, 1 doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương, 1 doanh nghiệp tại tỉnh Đồng Nai đạt nhiều kết quả cải tiến khả quan.

Trong đợt 2, 14 doanh nghiệp bao gồm 7 doanh nghiệp tại tỉnh Bắc Ninh, 2 doanh nghiệp tại tỉnh Vĩnh Phúc, 3 doanh nghiệp tại Thành phố Hà Nội, 1 doanh nghiệp tại tỉnh Hưng Yên và 1 doanh nghiệp tại tỉnh Hà Nam được tư vấn.

Sau quá trình tư vấn, các công ty ghi nhận những cải tiến vượt bậc trong việc tối đa hóa hệ thống thông qua các hoạt động: Xây dựng môi trường thu thập/chia sẻ thời gian thực hiện trường sản xuất; Chuẩn hoá quy trình quản lý phụ tùng, bộ phận, linh kiện thay thế và ứng dụng hệ thống; Mã hoá phụ tùng, bộ phận, linh kiện thay thế, tối ưu hoá quy trình quản lý; ứng dụng xây dựng cấu trúc vật liệu thiết bị; Áp dụng quét mã vạch để quản lý kết quả sản xuất và hiện trạng xuất nhập kho; Áp dụng phần mềm để quản lý sản xuất và thiết bị, tỉ lệ lỗi.

Doanh nghiệp cũng xây dựng và triển khai hiệu quả việc thu thập dữ liệu theo thời gian thực thông qua các hoạt động: Áp dụng quét mã vạch để quản lý kết quả sản xuất và hiện trạng xuất/nhập kho; Lắp cảm biến tại các máy sản xuất để thu thập dữ liệu sản xuất theo thời gian thực; Lắp màn hình quan sát tại các vị trí cần thiết để cập nhật bảng dữ liệu thời gian thực (lỗi thiết bị, lỗi sản phẩm, hàng tồn kho, hiện trạng sản xuất….); Phân tích dữ liệu định kỳ.

Ngoài ra, dự án cũng hỗ trợ tư vấn cải tiến hiện trường sản xuất cho 9 doanh nghiệp. Giúp các doanh nghiệp này xây dựng môi trường sản xuất an toàn; Sàng lọc và sắp xếp thiết bị và công cụ dụng cụ; Xây dựng bảng biểu KPI quản lý bằng excel; Giảm thời gian thao tác công đoạn; Tối ưu hóa sắp xếp vị trí tại nhà xưởng; Sắp xếp lại kho bãi trực quan hơn.

Theo ông Choi Joo Ho – Tổng giám đốc Samsung Việt Nam, thay đổi của các doanh nghiệp sau khi tham gia Dự án hỗ trợ phát triển nhà máy thông minh là nền tảng để các doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh theo tiêu chuẩn toàn cầu trên mọi quy trình như nghiên cứu, sản xuất… Từ đó, các doanh nghiệp có nhiều cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng không chỉ của Samsung mà cả mạng cung ứng toàn cầu.

Sáng 24/9, Ủy ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh Thiếu niên Nhi đồng của Quốc hội đã tổ chức phiên họp giải trình về việc thực hiện chính sách, pháp luật trong tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên và tổ chức kỳ thi trung học phổ thông quốc gia.

Tham dự phiên giải trình có các thành viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng; đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo; đại diện Bộ Nội vụ, đại diện Bộ Tài chính; đại diện các địa phương...

Ông Phan Thanh Bình điều hành phiên giải trình về chính sách sử dụng, tuyển dụng giáo viên. Ảnh: Minh Phong

Thừa thiếu giáo viên: Biên chế cho thêm 13.000, nhu cầu cần thêm 75.000 người

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng cho biết theo báo cáo của 58 địa phương, trong 3 năm học gần đây, chỉ tiêu biên chế năm nào cũng tăng khoảng 12-13.000 người. Năm học 2018-2019, chỉ tiêu biên chế của ngành giáo dục là 1.191.376 người, tăng trên 13.000 so với năm học trước. Tuy nhiên, con số đề nghị từ phía địa phương thường lớn hơn nhiều. Chẳng hạn, trong năm 2018, các địa phương đã đề nghị bổ sung 40.447 biên chế cho giáo dục - đào tạo.

Về phía ngành giáo dục, sau khi tính toán theo định mức quy định, vẫn còn thiếu một lượng lớn giáo viên sau khi đã có chỉ tiêu biên chế. Trong năm học mới này, con số thiếu lên tới 75.989 người (mầm non: 43.732 người; tiểu học: 18.953 người; THCS:10.143 người; THPT:3161 người).

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng: "Việc tuyển dụng đã phân cấp về các địa phương". Ảnh: Minh Phong

Thiếu là vậy, nhưng ở riêng cấp THCS lại đang có tình trạng thừa, thiếu cục bộ giữa các môn học ở một số cơ sở giáo dục, giữa các địa phương trong một tỉnh mà không điều tiết được và giữa các tỉnh/thành phố. Thành ra, đến thời điểm hiện tại mặc dù toàn quốc thiếu 10.143 giáo viên THCS nhưng lại vẫn thừa 12.165 giáo viên của bậc học này.

“Tôi muốn hỏi 2 bộ tại sao có chính sách hợp đồng giáo viên như vậy?”

Để giải quyết bài toán thiếu giáo viên, một số nơi đã hợp đồng ngoài chỉ tiêu biên chế được giao, không đúng với quy định hiện hành như: Krông Pắk (Đắk Lắk), Cà Mau, Hà Nội (Thanh Oai), Phú Yên, Quảng Ngãi, Hà Tĩnh, Hải Dương, Thanh Hóa, Quảng Trị và một số địa phương khác. Câu chuyện ký hợp đồng rồi dừng lại đã tạo nên những phản ứng phức tạp trong ngành những năm gần đây.

Các đại biểu đặt ra câu hỏi trách nhiệm của 2 Bộ Nội vụ và GD-ĐT trong việc để thừa thiếu giáo viên hiện nay.

Đại biểu quốc hội Đàng Thị Mỹ Hương, tỉnh Ninh Thuận nhìn nhận hiện tượng giáo viên hợp đồng có nhiều bất cập, mà cụ thể nhất là sự bấp bênh của người dạy, chỉ có thu nhập thấp (do chủ yếu dạy theo tiết học, có khi chỉ 35.000 đồng mỗi tiết), vừa phấp phỏng xếp hàng chờ “chạy” biên chế, sẽ ảnh hưởng không tốt tới sự ổn định, gắn bó với học sinh, với nghề nghiệp.

Theo bà Hương, lương giáo viên hợp đồng thấp, lương giáo viên biên chế lâu năm rất cao…dẫn đến tâm lý các vậy dẫn đến tâm lý các trường muốn giữ biên chế lại để hợp đồng giáo viên.

“Tôi muốn hỏi 2 Bộ tại sao có chính sách hợp đồng giáo viên như vậy? Chính sách đó có phù hợp với lại ngành giáo dục hay không? Vì giáo dục học sinh phải có một quá trình, theo dõi tâm lý, chất lượng của học sinh để có biện pháp uốn nắn”.

Đã nhiều lần giải thích ngành giáo dục không được tự chủ ở khâu tuyển dụng đầu vào ở địa phương, tại buổi giải trình, một lần nữa ngành giáo dục lý giải:  Ở địa phương, cơ quan chuyên môn là Sở và phòng chỉ có chức năng tham mưu, không phải đơn vị chủ trì tuyển dụng giáo viên nên không chủ động trong việc điều tiết số lượng, cơ cấu đội ngũ theo môn học, cấp học, không chủ động được giáo viên thừa, thiếu.

Trao đổi về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng cho biết đã phân cấp về địa phương.

Ông Thăng giải thích, yêu cầu của nghị quyết là giảm 10% nhưng đó là con số tổng biên chế sự nghiệp. Như vậy, địa phương phải có trách nhiệm phân định, các ngành như y tế giáo dục có thể giảm 5 -6% chứ không nhất thiết giảm cơ học 10%.

Bà Văn Thị Bạch Tuyết (đại biểu Quốc hội TP.HCM) cho rằng giải thích của Thứ trưởng Thăng chưa thoả đáng:

“Lãnh đạo nói là giao về địa phương, nhưng giao một cục như vậy, tổng số như thế, người ta phải thực hiện theo thông tư, hướng dẫn thì làm sao địa phương thực hiện được Lãnh đạo Bộ muốn thực hiện theo quyết định TW số 17 thì phải sửa đổi cho phù hợp. Tôi thấy cả 2 bộ chưa phối hợp chặt chẽ để giải quyết vấn đề đặt ra với tình trạng thiếu giáo viên hiện nay”.

Bộ GD-ĐT đang rà soát quy hoạch, điều tiết giáo viên

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên thời gian qua đã đảm bảo cơ bản về số lượng, cơ cấu; đã có trên 99% giáo viên các cấp học đạt chuẩn và trên chuẩn trình độ đào tạo. Tuy nhiên vấn đề tuyển dụng, sử dụng đội ngũ vẫn cần tiếp tục làm tốt hơn trong thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT nêu nhiều biện pháp khắc phục tình trạng thừa thiếu giáo viên. Ảnh: Minh Phong

Bộ này đã yêu cầu các địa phương rà soát quy hoạch mạng lưới trường/lớp, không để những trường quy mô nhỏ, những lớp có số lượng học sinh không đủ theo định mức; điều tiết giáo viên từ những trường thừa sang những trường/lớp thiếu giáo viên; ưu tiên bố trí biên chế của các địa phương để tuyển dụng giáo viên; chỉ đạo các địa phương tăng cường các giải pháp nhằm không xảy ra tình trạng có học sinh mà không có giáo viên dạy học.

Ngoài việc “đến điểm nóng” ở các địa phương khi phát sinh chấm dứt hợp đồng, thừa/thiếu giáo viên, Bộ GD-ĐT cũng đã nghiên cứu, dự báo nhu cầu đào tạo giáo viên; giao chỉ tiêu tuyển sinh sát với nhu cầu sử dụng. Hiện nay, Bộ đang rà soát, quy hoạch lại hệ thống cơ sở đào tạo giáo viên cho phù hợp với yêu cầu về số lượng, cơ cấu và chất lượng đội ngũ trong thời gian tới.

20 văn bản, vẫn còn chồng chéo

Trong năm học 2018-2019, đại diện Bộ GD-ĐT sẽ tiếp tục chỉ đạo các địa phương rà soát hiện trạng giáo viên theo từng môn học, cấp học gắn với quy hoạch, cơ cấu lại hệ thống các cơ sở giáo dục để sắp xếp, bố trí, sử dụng hiệu quả đội ngũ giáo viên hiện có và thực hiện chính sách tinh giản biên chế, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc tuyển dụng, sử dụng giáo viên.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình cho rằng các ý kiến thảo luận tại phiên giải trình sẽ là cơ sở để đánh giá lại hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến đội ngũ nhà giáo hiện hành.

Kết luận phiên họp, ông Bình nêu rõ: Mặc dù có khoảng 20 văn bản dưới luật quy định về tuyển dụng, sử dụng giáo viên khá nhiều, nhưng vẫn còn nhiều điểm chồng chéo, chưa thống nhất với nhau.

Khẳng định vai trò quan trọng của người thầy trong giáo dục, Chủ nhiệm Ủy ban Phan Thanh Bình cho biết, trong thời gian tới, Ủy ban sẽ kiến nghị tăng cường giám sát tối cao để có đánh giá sâu hơn về lĩnh vực này.

 Nguyễn Thảo - Song Nguyên

Tinh giản biên chế giáo viên không đáp ứng yêu cầu chuyên môn

Đó là thông tin được Sở GD-ĐT nêu lên tại hội nghị Tổng kết 5 năm thực hiện kế hoạch xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục Thủ đô giai đoạn 2011-2016.