Soi kèo phạt góc Macarthur FC vs Western United, 13h00 ngày 9/2: Thế trận đôi công

Đặc trưng hình thức diễn xướng Mo có 2 hình thức chính là Mo Đơn do một thầy Mo chủ trì và diễn xướng. Còn Mo Dun, trước năm 1945 chủ yếu được thực hiện trong các nhà quý tộc Lang - Đạo, có ba thầy Mo cùng đạo cụ kèm theo cùng diễn xướng.

Nhìn dưới góc độ nội dung, các đặc trưng Mo Mường phức tạp hơn và không thể tách rời giữa nội dung và hình thức đặc trưng được thể hiện.

“Lời Mo Mường có dung lượng đồ sộ và là bách khoa thư dân gian về dân tộc Mường. Cái gì có trong người Mường đều có trong Mo Mường”, ông Vọng khẳng định.

Về phần mình, nghệ nhân ưu tú Bùi Văn Nợi chia sẻ, điều khác biệt của dân tộc Mường với các dân tộc khác trong đám tang là có hàng nghìn, hàng vạn câu Mo được ông Mo xướng lên để tiễn biệt người ra đi. Bản trường ca ấy được gọi là Mo Mường. 

“Mo Mường rất cổ xưa, những vấn đề mà Mo Mường phản ánh tư duy và tư tưởng mang tầm nhân loại. Qua ký ức thời gian đậm chất sử thi với màu sắc huyền thoại dưới nhiều góc độ, Mo Mường là tập đại thành của người Mường”, ông Nợi nói.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh, Mo Mường là một di sản văn hóa phi vật thể bao hàm nhiều giá trị văn hóa, lịch sử. Những áng sử thi trong Mo Mường phản ánh vũ trụ quan, thế giới quan, nhân sinh quan và đời sống xã hội của người Mường cổ. Các sinh hoạt của Mo Mường liên quan đến cả vòng đời một con người.

Ông đề nghị các nhà khoa học trong và ngoài nước, các nghệ nhân và địa phương có di sản Mo Mường tập trung thảo luận làm sáng tỏ:

Mo Mường trong mối quan hệ so sánh với những hình thức thực hành nghi lễ tín ngưỡng tương tự trên thế giới, đặc biệt quan tâm tới những hình thức nghi lễ tín ngưỡng có yếu tố diễn xướng kể chuyện;

Giá trị lịch sử, xã hội, văn học và nghệ thuật trong các câu chuyện ở phần Mo kể chuyện(Mo tiểuhay còn gọi là Mo đẻ đất đẻ nước);

Tính nhân văn và những quan niệm về vũ trụ quan, nhân sinh quan được thể hiện qua văn bản Mo Mường; Hiện trạng của di sản Mo Mường và một số loại hình thực hành nghi lễ tín ngưỡng tương tự trên thế giới…

Băng trên biển Bắc Cực đang tan chảy với tốc độ chưa từng có, hơn 12% mỗi thập kỷ, có nghĩa là chúng ta đang chạy đua tới ngày gần như toàn bộ băng ở đây biến mất.

Một nghiên cứu được công bố vào tháng 11 vừa qua trên tạp chí Nature Communications cho biết cột mốc đáng lo ngại cho cả hành tinh sẽ xảy ra trong vòng 9 đến 20 năm nữa kể từ năm 2023, bất kể con người thay đổi hành vi phát thải khí nhà kính như thế nào. Còn với tốc độ phát thải như hiện nay thì chỉ 3 năm nữa điều đó sẽ xảy ra.

Băng biển trên Trái Đất được lập biểu đồ hàng năm bằng dữ liệu vệ tinh, dữ liệu này đã đo lường sự dao động của băng ở cả hai cực kể từ năm 1979.

Băng biển trên thế giới đóng một vai trò quan trọng trong việc điều hòa nhiệt độ đại dương và không khí, duy trì môi trường sống ở biển, cung cấp năng lượng cho các dòng hải lưu vận chuyển nhiệt và chất dinh dưỡng trên toàn cầu.

Bề mặt băng biển cũng phản chiếu một phần năng lượng của Mặt Trời trở lại không gian trong một quá trình được gọi là hiệu ứng phản chiếu. Hiệu ứng này cũng có thể hoạt động ngược lại - khi băng biển tan chảy để lộ ra vùng nước sẫm màu hơn hấp thụ nhiều tia nắng mặt trời hơn.

Điều này có nghĩa là khi hành tinh của chúng ta ấm lên, trong đó Bắc Cực đang nóng lên nhanh hơn bốn lần so với phần còn lại của thế giới.

Sự nóng lên nhanh chóng đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng và rõ rệt. Phạm vi băng biển cực bắc của hành tinh, từng trải rộng trung bình 6,85 triệu km2 từ năm 1979 đến năm 1992, đã giảm mạnh xuống còn 4,28 triệu km2 trong năm nay.

Sự suy giảm liên tục đó có nghĩa là những biến động khí hậu trong tương lai ngày càng có khả năng đẩy băng vượt quá giới hạn 1 triệu km vuông, mà dưới mức đó khu vực này được coi là "không có băng".

Dựa trên kết quả nghiên cứu, các nhà khoa học cảnh báo rằng ngày này có thể đến sau ba đến sáu năm nữa và chắc chắn không thể tránh khỏi vào những năm 2030.

Tuy nhiên, càng giảm được nhiều phát thải CO2 thì cú sốc do mất băng Bắc Cực càng đỡ nặng nề và bất kỳ mức cắt giảm phát thải nào cũng đều mang lại lợi ích lùi thời gian hành tinh của chúng ta mất băng.

Phân tích đầu tiên về các mẫu dung nham lấy từ nửa tối của Mặt Trăng cho thấy 2,8 tỷ năm trước, núi lửa đã phun trào ở đây.

Mặt Trăng bị khóa thủy triều với Trái Đất, nghĩa là chỉ có 1 phía của nó luôn hướng về Trái Đất. Nửa kia của nó gần như chưa được khám phá. Cho đến nay, chỉ có 2 tàu đổ bộ của Trung Quốc hạ cánh xuống vùng này.

Trong một nghiên cứu được công bố ngày 15/11, các nhà nghiên cứu cho biết 1,9 kg mẫu vật do tàu Hằng Nga 6 đem về Trái Đất được lấy ở khu vực bồn địa Nam Cực - Aitken. Đây là mẫu vật đầu tiên từ nửa tối của Mặt Trăng về đến được Trái Đất.

Nhà khoa học Zexian Cui ở Viện Địa hóa Quảng Châu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, và các đồng nghiệp đã phân tích các đồng vị trong mẫu vật này và thành phần hóa học của chúng để tìm hiểu nguồn gốc.

Đồng vị là các nguyên tử của một nguyên tố có cùng số proton trong hạt nhân nhưng có số neutron khác nhau. Số lượng neutron thay đổi theo thời gian trong quá trình phân rã phóng xạ, do đó tỷ lệ các đồng vị khác nhau trong một mẫu là yếu tố tốt nhất để xác định tuổi của mẫu vật.

Nghiên cứu cho thấy những mẫu đá này, hay chính là dung nham cứng lại, được gọi là đá basalt, đã 2,8 tỷ năm tuổi. Nghiên cứu trước đây đã kết luận có hoạt động núi lửa từng xảy ra ở nửa sáng của Mặt Trăng cách đây ít nhất 2 tỷ năm. Mẫu vật do tàu Hằng Nga 5 đem về vào năm 2020 còn cho biết có thể gần đây nhất là 120 triệu năm, nơi đây cũng có núi lửa phun trào.

Các nhà khoa học cũng phát hiện ra rằng dung nham tạo nên đá basalt trước đó nằm trong lớp phủ của Mặt Trăng có chứa rất ít kali, phốt pho và các nguyên tố hiếm trên Trái Đất.

Ngược lại, những nguyên tố này xuất hiện phổ biến trong dung nham ở nửa sáng của Mặt Trăng. Sự mất cân bằng đó có thể là do hố va chạm đã tạo nên bồn địa Nam Cực - Aitken gây ra. Vụ va chạm đó đủ mạnh để ảnh hưởng khắp Mặt Trăng và có thể đã làm phân bố lại những tảng đá có chứa các nguyên tố này, và làm tan chảy lớp phủ ngay bên dưới chỗ va chạm, khiến những nguyên tố này bị cạn kiệt.

Sự mất cân bằng phân bổ các nguyên tố có thể giải thích cho sự khác biệt kỳ lạ giữa hai nửa của Mặt Trăng. Đó là dòng dung nham khổng lồ bao phủ 30% nửa sáng nhưng chỉ có 2% nửa tối.

Các nhà nghiên cứu cho biết một số nguyên tố còn không xuất hiện ở nửa tối, như là potassium và uranium, là những nguyên tố có tính phóng xạ và tỏa nhiệt khi phân rã. Sự vắng mặt của chúng trong lớp phủ ở nửa tối Mặt Trăng có thể là nguyên nhân khiến vùng này không có đá basalt tan chảy.

Kim Huyền Sâm bén duyên cùng nghệ thuật khi mới 16 tuổi và trưởng thành từ khoa Thanh nhạc, trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội. Cô tạo được ấn tượng với khán giả trong vai trò ca sĩ của Nhà hát Nghệ thuật Đương đại Việt Nam và là MC dẫn dắt nhiều chương trình lớn của VTV.

Huyền Sâm chia sẻ, muốn khán giả nhớ đến mình với vai trò MC vì đó là niềm đam mê của cô. Huyền Sâm không học qua lớp đào tạo MC nào, nhưng như cô nói, đó là nghề chọn người chứ không phải người chọn nghề. Trong vai trò ca sĩ, Kim Huyền Sâm ghi dấu ấn với khán giả bằng chất giọng sâu lắng và phong cách biểu diễn tươi mới, trẻ trung.

Bên cạnh vai trò MC, ca sĩ, Kim Huyền Sâm còn là nhà đào tạo catwalk cho những bạn trẻ đang ấp ủ ước mơ đi theo con đường nghệ thuật chuyên nghiệp. Kim Huyền Sâm cũng được tin tưởng lựa chọn làm giám khảo nhiều cuộc thi nhan sắc, tài năng, làm cố vấn cho các cuộc thi sắc đẹp, âm nhạc. Năm 2020, học trò của Huyền Sâm đã giành ngôi vị quán quân trong cuộc thi Bolero.

Nữ MC quan niệm, hãy luôn trân trọng mỗi ngày sống, trao yêu thương và luôn biết tự làm mới mình để cuộc sống ngày càng tươi đẹp hơn...

Lê Nam