Vô cùng xúc động, tôi liền mở máy tính xách tay và đăng nhập vào trang Facebook của dì. Tôi nghĩ rằng mình sẽ được an ủi khi nhìn thấy hình ảnh, đọc một số bài viết dí dỏm, và tưởng tượng đến giọng nói lanh lảnh của dì.

Trên đầu trang Facebook là một đoạn video 2 con voi đang chơi đùa dưới nước. Phía dưới là những lời chia buồn từ học trò cũ, cũng như cáo phó đăng bởi chị chồng của dì tôi.

Nhưng nếu xem hồ sơ của dì trên Facebook mà không kéo xuống phía dưới để thấy được tin cáo phó, thì bạn không thể biết được dì đã mất. Bằng cách nào đó, dì vẫn sống, ở ngay đây trên Facebook.

Rõ ràng là con người không chết đi trong công nghệ kỹ thuật số, bằng một ý nghĩa nào đó, họ vẫn tồn tại. Những gì bạn đã trải qua khi còn sống vẫn tiếp tục đồng hành cùng với những người đang sống.

Làm thế nào mà việc chúng ta tiếp tục hiện diện trên không gian kỹ thuật số thay đổi cách chúng ta chết.? Và nó có ý nghĩa gì đối với những người thương tiếc sau khi chúng ta ra đi?

Có hơn 30 triệu tài khoản Facebook đang thuộc về người đã khuất. Ảnh: Alamy.

Số người đã chết trên Facebook đang tăng nhanh. Năm 2012, chỉ sau tám năm sân chơi này ra đời, 30 triệu người có tài khoản Facebook đã chết. Con số này tiếp tục tăng. Một số ước tính cho rằng mỗi ngày có hơn 8.000 người chơi Facebook qua đời.

Một số thời điểm, số lượng người sử dụng Facebook đã chết còn nhiều hơn người sử dụng Facebook ngay lúc ấy. Theo đó, Facebook như một nghĩa trang kỹ thuật số không ngừng lớn mạnh.

Nhiều hồ sơ Facebook công bố chủ nhân của chúng đã qua đời; họ đang trong tình trạng "được truy điệu". Các hồ sơ được đánh dấu với từ "tưởng nhớ", và họ không xuất hiện trong những đề xuất kết bạn hoặc nhắc nhở ngày sinh nhật .

Nhưng không phải tất cả người dùng Facebook đã qua đời đều được “truy điệu”.

Sự ra đi của dì Jackie, theo một cách nào đó đã không được Facebook công nhận, bởi tài khoàn vẫn còn hoạt động trên không gian mạng theo nhiều cách.
Trước đây, người ta để lại di sản của mình bằng các bản viết tay cho hậu thế. Nhưng công nghệ đã thay đổi điều này. Ngày nay người ta dành hàng giờ mỗi tuần, chính xác là trung bình hơn 12 tiếng theo như một cuộc khảo sát gần đây để lên Facebook.

Cũng như máy móc y tế níu giữ cuộc sống thực, Facebook đang níu giữ đời sống ảo của nhiều người. Ảnh: Alamy.

Như tôi đã từng nói với mẹ mình, cháu của bà chắc sẽ thích thú với việc biết đến bà thông qua trang cá nhân Facebook. Chúng sẽ không chỉ biết thêm, mà còn có thể viết được cả một cuốn tiểu sử về mẹ của tôi. Chúng sẽ hiểu được bà thông qua những chi tiết nhỏ nhặt: cách bà sử dụng những biểu tượng cảm xúc, những thứ bà chia sẻ, nhà hàng mà ba mẹ tôi đã thường đến, những câu chuyện cười mà bà thích, cùng với những hình ảnh đính kèm. Bằng những điều này, con của tôi sẽ biết được chúng đã có một người bà đáng kính như thế nào.

Chúng ta biết mạng xã hội lưu lại những thứ mà có thể gọi là tâm hồn đã được số hóa của chính mình. Ai đó có thể biết được niềm tin tôn giáo, xu hướng chính trị, tình yêu, cả thị hiếu văn học của tôi nữa. Nếu ngày mai tôi chết, thì phần linh hồn này nhờ vào công nghệ sẽ vẫn tiếp tục tồn tại.

Cách đây vài năm,một số công ty đã mở ra ý tưởng về công nghệ mang cảm xúc. Eterni.me được giới thiệu năm 2014 với hy vọng tạo nên một phiên bản số hóa của chính bạn, nó sẽ tồn tại ngay khi bạn đã qua đời.

Nếu các chương trình như Eterni.methành công, không chỉ cháu của tôi có thể học hỏi từ cuộc đời của mẹ tôi, nếu chúng muốn, chúng có thể trò chuyện với bà ấy – thực chất là một A.I. với ký ức của bà ấy, thậm chí được “bà ấy” dạy dỗ.

Vì vậy, nếu một người thân thương sắp qua đời, điều này có làm chúng ta hết đau buồn?

Ngày nay, nhiều nhân viên tư vấn giúp các gia đình nhận ra rằng những người thân yêu của họ vẫn luôn bên họ dù đã qua đời, theo một ý nghĩa nào đó. Các mối quan hệ thay đổi, nhưng người chết vẫn còn đó.

Tuy nhiên, sự đau thương này cần phải được giảm bớt, hoặc tốt nhất là sẽ không còn nữa. Chúng ta biết rằng người thân của mình đã không còn tồn tại, nhưng họ sẽ vẫn luôn bên cạnh.

Đó là cách thế giới nói với bạn: công nghê không cho phép chúng ta quên. Các mạng xã hội đang thay đổi cách chúng ta hiểu về cái chết.

Đời sống thực sẽ kết thúc, nhưng cuộc sống ảo mãi còn tồn tại. Ảnh: Getty Images.

Trong cuốn sách năm 2009 mang tên “Xóa bỏ: Những mặt tốt của sự lãng quên trong thời đại kỹ thuật số”, Viktor Mayer-Schönberger lập luận rằng bản chất những thân phận con người là để quên đi, và cho phép chúng ta "nhận thức và hành động đúng lúc, nhưng không bị ngăn cản bởi quá khứ". Ông viết “Sự lãng quên cho phép chúng ta "sống và hành động kiên quyết trong hiện tại".

Công nghệ kỹ thuật số bắt buộc chúng ta phải nhớ những người đã khuất. Nhà xã hội học Jean Baudrillard cảnh báo chúng ta, đây chính là sự trả thù của người chết!

Trong quá khứ, việc nhớ những người chết mang một yếu tố vật lý. Bạn phải đi đâu đó để nhớ về họ: nghĩa trang, nhà thờ, đài tưởng niệm. Hoặc bạn phải đưa ra một album ảnh hay một bài cáo phó, phải mất một thời gian để suy nghĩ về quá khứ của bạn với người đó.

Trong Facebook, khoảng cách thời gian và không gian bị xóa bỏ. Dì Jackie tồn tại trong hoàn cảnh cũng giống như tôi. Về mặt nào đó, cô ấy vẫn luôn ở đây, ngay lúc này. Không có bất kì thay đổi nào với hàng triệu người dùng Facebook đã chết.

Như đã nói, không có giải pháp tốt nhất cho những dạng dữ liệu đã “chết”- con ma kỹ thuật số này. Hy vọng duy nhất là bộ nhớ của Internet sẽ bị phai mờ theo năm tháng.

"Sự thật", Borges viết, "là tất cả chúng ta sống bằng cách để lại quá khứ phía sau".

Bản đồ các tuyến cáp quang biển năm 2006

Các dịch vụ đám mây của Microsoft như Skype, Xbox Live, Office 365, công cụ tìm kiếm Bing và nền tảng điện toán đám mây Azure sẽ hưởng lợi từ việc xây dựng tuyến cáp quang này.

Tuyến cáp quang dài 6.600 km – được đặt tên là Marea – có năng lực truyền đến 160 terabytes dữ liệu mỗi giây và được kỳ vọng sẽ được khởi công trong tháng Tám này và hoàn thành vào tháng 10/2017.

Marea theo tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là "thủy triều" và tuyến cáp này trải dài từ Bắc Virginia (Mỹ) đến Bilbao (Tây Ban Nha). Nó sẽ do Telxius vận hành. Đây là một công ty hạ tầng viễn thông do hãng viễn thông Tây Ban Nha Telefonica sở hữu.

Khi hoàn thành, Marea sẽ là một trong những tuyến cáp quang biển quan trọng kết nối thế giới. Dưới đây là 6 điều thú vị về cáp quan dưới biển có thể bạn chưa biết:

1. Singapore nổi tiếng là một trong những trung tâm cáp quang biển của thế giới

Singapore là một trung tâm hàng không, trung tâm hàng hải và trung tâm dữ liệu.

Ngay cả trước những năm 1990, Singapore là một điểm kết nối của các mạng cáp điện tín dưới biển giữa Anh và châu Á. Ngày nay, các hệ thống cáp quan biển cập bờ Singapore, kết nối nước này với các quốc gia trên mọi châu lục, ngoài trừ Nam Cực.

Hiện Singapore là điểm cập bờ của 16 tuyến cáp quang biển phục vụ mạng và viễn thông quốc tế.

2. Tuổi thọ cáp ngầm dưới biển chỉ khoảng 25 năm

Bản đồ cáp quang biển của TeleGeography năm 2016 cho thấy có 293 tuyến đang hoạt động và 28 tuyến đang lên kế hoạch. Các hệ thống đã được hoạch định là các hệ thống đang được xây dựng hoặc dự kiến sẽ huy động đủ vốn vào cuối năm nay. Một khi những tuyến cáp này hoạt động, chúng được kỳ vọng có tuổi thọ 25 năm trước khi đòi hỏi phải có sự thay thế và sửa chữa.

Các tàu sửa cáp đặc biệt được phái đi để xử lý việc sửa chữa này. Nếu phần hư hại của tuyến cáp nàm ở độ sâu khoảng 6.500 feet (khoảng 1,9 km) thì robot sẽ được sử dụng để đem cáp lên mặt nước. Tuy nhiên nếu cáp ở vị trí quá sâu thì người ta phải dùng neo nhỏ có nhiều móc để lôi cáp lên sửa chữa.

3. Rải cáp là một quá trình khó khăn và tốn kém

Nếu bạn gặp khó khăn trong việc lắp đặt TV hoặc máy tính thì hãy tưởng tượng xem việc lắp đặt cả một hệ thống cáp dưới đáy biển sẽ thách thức như thế nào.

Quá trình rải cáp dưới biển thường là một quá trình rất khó khăn đòi hỏi tốn nhiều thời gian và nhân lực. Những con tàu được tùy chỉnh khổng lồ rải cáp dọc đáy biển và họ phải đảm bảo rằng cáp được chôn dưới biển phù hợp trong khi phải tránh các rạn san hô và các dạng thức khác của đời sống dưới biển.

Các tàu có thể rải đến 100-200 km cáp mỗi ngày.

4. Độ dày của cáp rất khác nhau tùy theo vị trí cáp ở dưới biển

Cáp ngầm dưới biển gặp nhiều mối đe dọa – như cá mập và tàu đi lại - ở các vùng nước nông do đó có độ dày có thể như một lon soda.

Tuy nhiên, ở độ sâu hơn, chúng lại thường mỏng hơn, chỉ rộng khoảng 17mm.

Các cáp này thường được bọc trong một lớp bảo vệ và có lõi gồm các sợi quang và dây diện.

Chúng có thể được tìm thấy ở độ sâu đến 8 km, tức là bằng với chiều cao của đỉnh Everest.

5. Nhiều nguồn ngoại cảnh làm hư hại cáp và nó cũng dễ bị gián điệp hay những kẻ phá hoại tấn công

Cá mập cũng thích cắn những dây cáp ngầm dưới biển này và lý do phía sau hiện tượng kỳ lạ này cho đến nay thì vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng.

Đã có nhiều trường hợp cá mập thể hiện ưa thích hương vị của những tuyến cáp quang biển mới, theo một báo cáo năm 1987 của New York Times.

Những vụ cá mập tấn công này đã buộc các công ty như Google phải bảo vệ cáp biển bằng cách bọc chúng bằng Kevlar – loại chất liệu làm áo chống đạn.

Ngoài cá mập, các mối đe dọa ngoại cảnh của cáp biển bao gồm các thảm họa tự nhiên, tàu va vào và vướng vào lưới đánh cá.

Chúng cũng là mục tiêu dễ tấn công của gián điệp và những kẻ phá hoại.

Trong thời chiến tranh lạnh (1945-1991), Mỹ đã tiến hành một hoạt động có tên là "Ivy Bells" sử dụng tàu ngầm và phao ghi âm dưới nước để thu thập tín hiệu từ một tuyến cáp biển kết nối hai căn cứ hải quân lớn của Liên Xô.

Trong năm 2013, các nhà chức trách Ai Cập đã bắt được 3 thợ lặn đang cố cắt tuyến cáp biển ngoài khơi cảng Alexandria.

Tuyến cáp mà các thợ lặn này nhắm mục tiêu là SeaWeMe-4 (South-east Asia-Middle East-Western Europe-4) cung cấp 1/3 năng lực Internet của Ai Cập và châu Âu.

6. Cáp quang biển rẻ hơn và hiệu quả hơn vệ tinh

Năm 2015, CNN đưa tin hơn 99% truyền thông quốc tế của chúng ta vẫn được truyền tải bằng cáp quang biển, thậm chí ngay cả khi số vệ tinh được phóng lên ngày càng nhiều.

Các vệ tinh được biết rằng hiệu quả kém hơn vì nó mất nhiều thời gian hơn để truyền thông tin đến và về từ không gian so với tốc độ truyền dữ liệu mà cáp quang biển đạt được.

Các nhà nghiên cứu đã phát triển các cáp quang có thể truyền thông tin với tốc độ bằng 99,7% tốc độ ánh sáng, theo extremetech.com.

Ngoài ra, cáp quang biển rẻ hơn vệ tinh.