Nhận định, soi kèo NorthEast United vs Bengaluru, 21h00 ngày 21/2: Bảo vệ thứ hạng top 6

Tình trạng báo động nhất là vùng Đông Nam bộ và Đồng bằng sông Cửu Long, mức sinh tiếp tục xuống sâu (khoảng 1,5 con/phụ nữ). Cả nước hiện chỉ còn vùng Trung du miền núi phía Bắc và Bắc Trung bộ mức sinh còn cao.

Thực tế, trong 3 năm qua, mức sinh trung bình của 21 tỉnh/thành phố thuộc vùng mức sinh thấp đã tăng nhẹ. Tuy nhiên, một số địa phương có xu hướng tiếp tục giảm sâu như Bạc Liêu, Hậu Giang, Bến Tre, Bình Dương, TP.HCM. 

“Theo ước tính, năm 2023 mức sinh của TP.HCM  là 1,27 con/phụ nữ, rất thấp; phụ nữ ở tỉnh Hậu Giang cũng chỉ sinh khoảng 1,5 con”, ông Sơn nói. 

Các tỉnh thuộc vùng mức sinh cao tiếp tục biến động khó lường. Hiện chỉ còn 4 địa phương trong nhóm 9 tỉnh đạt mức sinh thay thế (năm 2020) giữ vững kết quả, gồm Hà Nội, Lâm Đồng, Phú Yên và Bình Định.   

Tỷ lệ tăng dân số Việt Nam có nguy cơ về âm

Theo dự báo dân số của Tổng cục Thống kê, ở phương án mức sinh trung bình, đến năm 2069, tỷ lệ tăng dân số bình quân Việt Nam sẽ về 0. Trong khi nếu ở phương án mức sinh thấp, chỉ 35 năm nữa, Việt Nam sẽ đối mặt với thực tế tỷ lệ tăng dân số ở mức âm.

“Trong bối cảnh suy giảm dân số toàn cầu, nếu nước ta duy trì vững chắc mức sinh thay thế sẽ ổn định quy mô dân số trên 100 triệu dân. Nếu không duy trì được và giảm sinh thì Liên Hợp Quốc dự báo năm 2500 dân số Việt Nam chỉ còn 3,6 triệu người, bằng tỉnh Nghệ An bây giờ. Đến năm 2700, Việt Nam chỉ còn vài chục nghìn người”, ông Sơn nói.

Theo vị chuyên gia, mức sinh không phải là câu chuyện “đẻ ít đẻ nhiều” mà việc tái sản xuất dân số còn ảnh hưởng đến sự tồn vong của dân tộc.  

Về lâu dài, mức sinh thấp làm suy giảm nguồn nhân lực, đặc biệt là lao động trẻ, ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Mức sinh thấp hôm nay sẽ trở thành gánh nặng trách nhiệm cho thế hệ những đứa trẻ là "con một" trong tương lai, khi phải gánh vác an sinh cho một xã hội già, siêu già, đồng nghĩa thiếu hụt nguồn lao động.

Do đó, theo đại diện Cục Dân số, với vùng mức sinh thấp, trước mắt cần rà soát, bãi bỏ các chính sách khuyến khích sinh ít con; Từng bước ban hành, thực hiện các chính sách khuyến khích sinh đủ hai con áp dụng cho các gia đình, cộng đồng...

Việc hỗ trợ tư vấn, cung cấp dịch vụ hôn nhân và gia đình, hỗ trợ phụ nữ khi mang thai và sinh con; hỗ trợ các cặp vợ chồng sinh đủ hai con cũng là nội dung cần thí điểm, theo Cục Dân số.

Hưởng ứng Tháng Hành động quốc gia về dân số năm 2023 và kỷ niệm ngày Dân số Việt Nam 26/12, Bộ Y tế chọn chủ đề: "Tham gia tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn vì hạnh phúc gia đình, vì tương lai đất nước".

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương, điều này nhằm tạo sự đồng thuận cao trong toàn xã hội về việc sức khỏe người dân, chất lượng cuộc sống, đặc biệt là đối với lớp trẻ, nhóm đối tượng thanh niên nam, nữ chuẩn bị kết hôn được tư vấn và khám sức khỏe. Qua đó, phát hiện, phòng ngừa và hướng dẫn điều trị các bệnh lý có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, các nguy cơ sinh con bị bệnh, tật bẩm sinh... 

Bác sĩ Hà Vân Anh, Phụ trách Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, cho biết số bệnh nhân đến khám không tăng nhưng người nhập viện tăng lên rõ rệt. Nhiều người vào cấp cứu chỉ vì mệt mỏi, đau đầu nhưng khi thăm khám, bác sĩ phát hiện chỉ số huyết áp tăng rất cao. 

Phó giáo sư, Tiến sĩ Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết khi thời tiết lạnh, mạch máu có xu hướng co thắt lại nên dễ dẫn đến cơn tăng huyết áp. Ngoài ra, bệnh nhân cao tuổi còn có nguy cơ tắc mạch, cô đặc máu. 

Trong thời gian tới, khi nhiệt độ tiếp tục xuống thấp, bác sĩ khuyến cáo người cao tuổi, người có bệnh nền cần giữ ấm cơ thể, nếu ra ngoài nên tránh khung giờ sáng sớm, tối, tập thể dục trong nhà thay vì ra ngoài trời.

Người tăng huyết áp, từng đột quỵ cần tuân thủ chế độ dự phòng bệnh suốt đời, khám theo lịch bác sĩ, bỏ thuốc lá, rượu, điều chỉnh chế độ ăn uống theo tư vấn của thầy thuốc. Khi phát hiện người đột quỵ cần nhanh chóng đưa tới cơ sở y tế để được điều trị sớm nhất, hạn chế biến chứng.

Các chuyên gia Mạng lưới ứng cứu, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng cho hay, việc nghiện game có thể gây ra những hệ lụy đặc biệt nghiêm trọng đến đời sống sinh hoạt và đặc biệt là sức khỏe tinh thần của trẻ em.

Có thể kể đến một số hệ lụy khi trẻ nghiện game như: sa sút về thể lực và tinh thần, giảm trí nhớ, bỏ bê việc học hành đặc biệt là không kiểm soát được hành vi của bản thân, cảm xúc dễ bị biến đổi, bồn chồn, hay cáu kỉnh, xuất hiện những triệu chứng rối loạn, mất ngủ, chán ăn, ăn ít, sức khỏe giảm sút…

Cùng với việc chỉ ra những dấu hiệu để xác định việc nghiện game ở trẻ em, các chuyên gia Mạng lưới ứng cứu, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng cũng khuyến nghị “quy tắc 3T” giúp cha mẹ có thể ngăn ngừa và cải thiện tình trạng nghiện game ở trẻ em, đó là tấm gương đầu tiên, tăng thời gian ở bên con và hoạt động thể chất, thảo luận cùng con.

Cụ thể, trước tiên cha mẹ hãy là một tấm gương để trẻ em noi theo trong việc sử dụng thiết bị số. Đơn cử như, nếu muốn trẻ vận động thể chất không chơi game thì phụ huynh phải là người cũng có các hoạt động thể chất, vận động trẻ cùng tham gia. Hay muốn trẻ không dành nhiều thời gian chơi game dẫn đến nghiện thì chính cha mẹ phải là người như vậy.

Việc tăng thời gian ở bên con và hoạt động thể chất cũng là yếu tố hỗ trợ cải thiện tình trạng nghiện game ở trẻ. Vì thế, cha mẹ cần dành nhiều thời gian ở bên, chơi với trẻ để hiểu tâm tư nguyện vọng của con mình.

“Hơn ai hết cha mẹ chính là người có thể gần gũi và đồng hành cùng với trẻ nhiều nhất. Cha mẹ hãy duy trì việc ở bên cạnh trẻ để cùng tham gia những hoạt động thể thao hoặc cũng có thể đưa trẻ tham gia các hoạt động tình nguyện, hỏi han về cuộc sống để thấu hiểu suy nghĩ và tâm tư nguyện vọng của trẻ, giúp trẻ tránh sa đà vào những thứ tiêu cực”,chuyên gia Mạng lưới ứng cứu, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng lý giải.

Cùng với đó, cha mẹ cần thảo luận với trẻ về những điều phải lưu ý và đưa ra quy định rõ ràng về thời gian sử dụng thiết bị kỹ thuật số, thời gian dành cho game.

Chơi game cũng được coi như một hình thức giải trí, vì vậy trẻ có thể giải trí thông qua việc chơi game nhưng không được vượt quá 1 tiếng/ngày và không nên chơi những game có tính chất bạo lực, cực đoan, vượt quá giới hạn về độ tuổi để tránh gây ra những ảnh hưởng tiêu cực.

Cha mẹ có thể coi chơi game là phần thưởng mỗi khi trẻ làm xong bài tập, làm hết việc nhà. Cần phân tích cho trẻ hiểu rằng trẻ có thể giải trí bằng những game lành mạnh nhưng không nên dành quá nhiều thời gian. Ngoài ra, các bậc phụ huynh nên lựa chọn sử dụng giải pháp công nghệ hỗ trợ quản lý thời gian trẻ sử dụng thiết bị kỹ thuật số.

Bác sĩ Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai cũng cho hay thưởng Tết năm nay cao hơn giúp nhân viên y tế có thêm động lực làm việc sau một năm vất vả.

“Mỗi người được thưởng 10-12 triệu đồng, cao hơn năm ngoái khoảng 2 triệu. Tùy thuộc vào xếp loại cuối năm, mức thưởng chênh lệch khoảng vài trăm ngàn, không đáng kể. Đây là kết quả cố gắng của cả tập thể trong năm qua, chúng tôi rất mừng. Đợt Tết Dương lịch, bệnh viện cũng chi cho mỗi nhân viên 500.000 đồng”, bác sĩ Nghĩa nói.

Theo bác sĩ Nguyễn Duy Long, Giám đốc Trung tâm Cấp cứu 115 TP.HCM, năm ngoái, Trung tâm chi thưởng Tết Dương lịch với mức 1 triệu đồng/người, Tết Âm lịch 4 triệu đồng/người, ngoài ra còn có thu nhập tăng thêm. Năm nay, mặc dù chưa có con số chính thức nhưng bác sĩ Long nhận định mức thưởng sẽ tăng hơn.

Sau một năm dịch Covid-19 được khống chế, các bệnh viện tại TP.HCM tiếp nhận lượng khám chữa bệnh tăng cao, nhiều nơi thưởng Tết cho nhân viên y tế cũng tăng. Đặc biệt, một bệnh viện đa khoa lớn vừa công bố mức thưởng từ 60 triệu đến hơn 100 triệu đồng/người. Thông tin trên gây bất ngờ vì mức thưởng cao thường xuất hiện ở bệnh viện chuyên khoa. 

Năm ngoái, Bệnh viện Da liễu và Bệnh viện Mắt TP.HCM có mức thưởng Tết thuộc nhóm cao nhất của y tế công lập tại TP.HCM (dao động khoảng 100 triệu đồng/người). Thời điểm này, hai bệnh viện vẫn chưa công bố mức thưởng. 

Trước đó, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM thông báo mức thưởng Tết 2024 là 12 triệu đồng/người, sau thời gian dài gặp khó khăn về mặt tài chính. Tết năm 2023, nhân viên y tế được hỗ trợ thu nhập tăng thêm 8 triệu đồng, trích từ quỹ phúc lợi của bệnh viện. 

Lãnh đạo Bệnh viện quận 7 (TP.HCM) cũng cho biết trong năm qua, tình hình khám chữa bệnh được cải thiện. Do đó, nhân viên y tế có tiền thưởng Tết Dương lịch và Âm lịch (năm ngoái không thưởng Tết Dương lịch). 

Nhiều người cho rằng ở một số nơi, mức thưởng Tết từ giám đốc bệnh viện đến nhân viên đều bằng nhau là một chính sách nhân văn.

“Ai cũng vất vả và cống hiến theo trách nhiệm và cấp bập của mình, mức thưởng ngang nhau sẽ khiến mọi người có động lực cống hiến hơn”, một bác sĩ nói.  

Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng không nên công bố chuyện thưởng Tết của y bác sĩ vì đây là vấn đề tế nhị, riêng tư. Có nơi, bác sĩ không có tiền Tết mà chỉ mong đủ lương hằng tháng. 

Tại TP.HCM, thưởng Tết ở các bệnh viện chuyên khoa thường cao hơn, thậm chí cao hơn nhiều lần so với đa khoa. 

Sau thời gian vượt sóng Covid-19, năm 2023, số lượt khám chữa bệnh tại TP.HCM đã tăng cao do người dân có nhu cầu lớn trong việc chăm sóc sức khỏe, tình hình hoạt động của các bệnh viện được cải thiện.

Tuy nhiên, vấn đề thiếu thuốc, trang thiết bị vật tư y tế cũng khiến công tác khám chữa bệnh gặp nhiều khó khăn, đặc biệt với các bệnh viện tuyến dưới hay y tế cơ sở.

Thưởng Tết của các bệnh viện phụ thuộc vào tình hình hoạt động của cơ sở y tế, chênh lệch thu chi từng năm. Những năm đại dịch Covid-19, lãnh đạo các bệnh viện phải nỗ lực xoay xở để có nguồn chi thưởng, động viên y bác sĩ sau thời gian chống dịch và đảm bảo cơ bản đời sống. 

Thống kê của Sở Y tế TP.HCM cho thấy 9 tháng đầu năm 2023, thành phố có gần 15 triệu lượt khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Xu hướng càng về cuối năm, người bệnh từ các tỉnh sẽ đổ về thành phố càng nhiều hơn. 

Thưởng Tết ngành y Hà Nội: Chỗ 40 triệu đồng, nơi động viên 2-3 triệu