Vài năm gần đây, các lưu học sinh không cần nhờ tôi phụ đạo nữa, và số lưu học sinh Campuchia cũng ít đi. Tôi trò chuyện với họ thì biết giáo dục Campuchia đã có rất nhiều thay đổi.

Vào năm 2013, Thứ trưởng Bộ Tài chính Campuchia, Hang Chuon Naron, được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Giáo dục. Không giống như dự đoán, việc đầu tiên ông làm là thực thi chính sách “không gian lận” trong giáo dục và thi cử, chứ không phải bắt đầu bằng các kế hoạch cải cách nhiều triệu USD.

Ông nói, tất cả việc chi tiêu - như chi tiêu cho sách giáo khoa, chi tiêu thêm cho các nguồn lực, ngay cả lương cao hơn cho giáo viên, nếu học sinh không chịu học, thì cũng không thể đạt hiệu quả. Hệ thống giáo dục tưởng thưởng cho những vụ gian lận, phải được thay thế bằng một nền văn hóa xứng đáng có lợi cho những em chăm học.

Năm 2014, gần 90 nghìn học sinh Campuchia bước vào mùa thi tốt nghiệp chống gian lận đầu tiên và đã có hơn 60% thí sinh bị đánh trượt. Kết quả chấn động dư luận. Học sinh biết rằng muốn thi đỗ, chỉ có cách duy nhất là phải học, chứ không thể tìm kiếm cơ may ở đền chùa và trông chờ vào việc quay cóp. Việc bắt đầu bằng quyết tâm diệt trừ gian lận không những buộc học sinh phải chăm học mà còn làm bộc lộ khuyết tật của hệ thống. Theo ông bộ trưởng, nếu cứ nhắm mắt làm ngơ, thì đầu vào của sinh viên Campuchia sẽ có một lỗ hổng rõ rệt. Và như thế, không thể có một thế hệ trẻ có năng lực thật sự. 

Năm 2015, số học sinh bị trượt đã giảm đi, nhờ học sinh đã chăm chỉ hơn chứ không chơi nhiều như trước. Việc “học sinh muốn đi học” nghe đơn giản nhưng chính là tiền đề cho việc cải cách toàn diện nền giáo dục vốn rất yếu kém của Campuchia. Chương trình học, nội dung sách giáo khoa và phương pháp giảng dạy được thay đổi từng bước chắc chắn theo hướng hiện đại. Đời sống giáo viên được cải thiện. Nhờ cải cách đúng hướng, giáo dục Campuchia đi vào ổn định và được đánh giá cao bởi dư luận quốc tế.

Từ năm 2006, chúng ta đã đặt ra mục tiêu tổ chức kỳ thi tốt nghiệp lớp 12 nghiêm túc và bắt đầu có chuyển biến về thái độ học tập của học sinh. Nhưng cơ hội đã bị bỏ qua sau đó. Phong trào hai không (không tiêu cực, không bệnh thành tích), giờ được giới chúng tôi gọi vui thành “Không học” và “Không dạy”. Mọi chuyện trở lại như cũ và đến hôm nay, nạn gian lận trong giáo dục không có dấu hiệu suy giảm.

Nền giáo dục nước ta đã tiến hành nhiều đợt cải cách. Song những cải cách đó thực chất chỉ là những cuộc sửa chữa hoặc thay sách giáo khoa. Không có thay đổi về nguyên lý, mà chỉ là những cải tiến vụn vặt; đề án cải cách không dựa trên các thành tựu nghiên cứu khoa học (mặc dù chúng ta có đầy đủ các viện nghiên cứu này) và thực tiễn giáo dục nên không khả thi. Tệ hại hơn, là thất bại sẽ được đổ lỗi cho cơ sở vật chất và trình độ giáo viên. Cứ mỗi lần cải cách là một lần giáo viên bị mắng là dốt, bằng một từ mỹ miều là “bất cập”.

Phản xạ thông thường trước lối suy nghĩ "thiếu và yếu" này là đòi hỏi nguồn lực đầu tư. Vài chục nghìn tỷ, vài nghìn tỷ, là những đòi hỏi được đưa ra trước mỗi lần cải cách - như thể tiền bạc là tiền đề của giáo dục vậy.

Trong khi, như câu chuyện ở Campuchia đã chỉ ra, tiền đề của giáo dục là những gạch đầu dòng khúc chiết về mục tiêu, về triết lý.

Thực tế thất bại của các lần cải cách trước, đề án ngoại ngữ 2020, dự án trường học mới VNEN tiêu tốn hàng nghìn tỷ đồng đã minh chứng cho điều này.

Dự thảo chương trình phổ thông tổng thể 2017 nêu vấn đề đổi mới toàn diện nhưng vẫn không thấy tư tưởng của đổi mới. Vì thế dự thảo hẳn nhiên chỉ nói được ý nguyện của tác giả, chứ không nêu được đổi mới vận hành theo triết lý nào. Thay vì luận giải một cách khoa học và thuyết phục, đề án được đem ra “chia sẻ trách nhiệm” bằng cách tổ chức những cuộc lấy ý kiến đóng góp của toàn xã hội.

Thiếu triết lý chẳng khác gì thiếu bộ định vị của người đi đường. Thế nên lúc rẽ phải, lúc lại rẽ trái. Nếu bị vấp ngã thì không biết đứng dậy bằng cách nào. Giống như việc hôm nay thêm môn này, mai lại bớt môn kia. Chú trọng kiến thức thì quên năng lực. Chú trọng năng lực lại quên kiến thức...

Chúng ta đang sống trong thế kỷ 21, trong một nền kinh tế đòi hỏi sự cạnh tranh bằng tri thức, bằng ý tưởng, bằng tư duy, bằng tốc độ, thì chương trình học nhồi sọ là không thể chấp nhận được nữa. Phải cải cách. Nhưng nếu cải cách mà sai thì hậu quả để lại kéo dài hàng thập kỷ. Đôi lúc tôi nghĩ, nếu thay đổi mà không có đường đi, thì tốt nhất đừng làm gì cả, là đã may cho giáo viên và học sinh rồi.

Và tôi tin, chắc không lâu nữa, các bạn học sinh Campuchia sẽ không còn phải sang học ở Việt Nam. Vì chúng ta có nghìn tỷ, nhưng họ có triết lý.

Laurie Jade Woodruff, 30 tuổi là một cô gái nghiện tình dục. Cách đây khoảng 1 năm, mỗi tuần Laurie vẫn quan hệ tình dục với vài người đàn ông lạ để thoả mãn ham muốn.

Cô giải thích: ‘Tôi không đếm được mình đã ngủ với bao nhiêu người đàn ông, nhưng chắc phải lên tới 100-200 người. Tôi chưa bao giờ thấy đủ’ - cô chia sẻ.

Laurie cho biết cô bị ám ảnh với tình dục từ khi còn nhỏ. Mất trinh từ năm 12 tuổi, cô có cậu bạn trai đầu tiên 1 năm sau đó.

‘Chưa đủ tuổi quan hệ tình dục, tôi biết làm thế là sai trái, nhưng tôi có nhu cầu rất cao từ nhỏ. Tôi thích cả con trai lẫn con gái và không đủ kiên nhẫn cho màn hẹn hò tìm hiểu nhau’.

Trong khoảng thời gian dậy thì cho tới năm 20 tuổi, nhu cầu tình dục của Laurie ngày càng tăng. ‘Bạn trai cũ thậm chí còn đưa tôi tới một bữa tiệc ‘sex’ rất lớn ở Liverpool - nơi anh ta nhìn tôi quan hệ cùng lúc với 6 người đàn ông khác’.

Cô cảm thấy bất lực vì không kiểm soát được ham muốn của mình. Cô quen những người đàn ông lạ trên Instagram. Họ nhắn tin cho cô với vài lời khen ngợi, sau đó ngay lập tức cô đã có thể quan hệ với họ.

‘Tôi chưa bao giờ sử dụng các ứng dụng hẹn hò. Tôi không cần chúng’.

Laurie rất khó tìm những mối quan hệ lâu dài.

Chính vì ham muốn kỳ lạ này mà Laurie rất khó khăn trong việc tìm một mối quan hệ lâu dài. Cô có tất cả 6 mối quan hệ nghiêm túc nhưng không ai kéo dài được với cô vì họ không thể chấp nhận một mối quan hệ mở giữa cô và những người đàn ông khác.

Nhưng mọi chuyện đã thay đổi khi cô đến với Iran. Laurie hứa hẹn rằng cô sẽ chung thuỷ trong mối quan hệ này. Nhưng ban đầu, họ vẫn có những cuộc cãi vã và từng chia tay nhau nhiều lần vì chứng nghiện tình dục của cô.

Sau đó, họ có với nhau một cậu con trai - Henry, hiện đã 18 tháng tuổi. Biết rằng mối quan tâm duy nhất của mình nên là con trai, nhưng không thể kiềm chế được ham muốn, Laurie vẫn nhắn tin rất nhiều người đàn ông cô quen trên Instagram. Đó là lúc cô nhận ra mình cần được giúp đỡ.

Laurie đã tìm tới trang web dành cho những người có hội chứng nghiện tình dục. Cô đăng ký chương trình điều trị gồm 12 bước và bắt đầu tham dự các cuộc gặp gỡ những người cùng cảnh ngộ.

Iran là người đồng hành và ủng hộ vợ trong suốt giai đoạn này. Tuy nhiên, áp lực hồi phục rất khó khăn và 2 người chia tay.

Trong suốt giai đoạn khó khăn này, Laurie có ý tưởng viết một cuốn tiểu thuyết.

‘Tôi luôn ghi nhật ký về những gì tôi đã trải qua. Tôi nghĩ rằng đó sẽ là một câu chuyện hay’.

Laurie trở thành tác giả cuốn sách 'Nhật ký của một con nghiện tình dục'.

Laurie có rất nhiều trải nghiệm của bản thân cũng như chứng kiến câu chuyện của nhiều phụ nữ khác giống như mình.

‘Tôi muốn những người phụ nữ khác giống mình nhận ra rằng chẳng có gì phải xấu hổ… rằng họ không phải sống cuộc đời bí mật, rằng có những sự giúp đỡ ở ngoài kia’.

Sự giúp đỡ của mọi người đã làm thay đổi cuộc đời của Laurie. Nhờ cộng đồng những người giống như mình mà cô đã ‘cai nghiện’ được 4 tháng.

Trước đó, mối quan hệ lâu nhất của Laurie mà không có tình dục là 2 tuần.

‘Bây giờ tôi không còn trong tình trạng tuyệt vọng nữa. Tôi đang ngồi thiền và không còn chăm chăm vào màn hình điện thoại để tìm bạn tình nữa. Henry là mối quan tâm của tôi’.

Vợ có nguy cơ mất 300 triệu vì chồng phát hiện đồ chơi tình dục trong tủ

Thấy sex toy trong hộc tủ của vợ, Tiến ghen, mắng chửi và đập phá không tiếc. 

Nghiên cứu của David tập trung vào hoạt động của não bộ, liên quan tới bộ nhớ. Theo ông, việc cha mẹ/người thân mất nhận thức rằng một đứa trẻ đang ở trong xe có thể xảy ra với bất kỳ ai.

Một khảo sát cho thấy có tới 25% số phụ huynh thừa nhận có một lúc nào đó họ quên mất con mình đang ở trong xe! Trạng thái tồi tệ này, theo David thường xảy ra khi cha mẹ/người thân lái xe trong tình trạng thiếu ngủ, mất tập trung, căng thẳng hoặc có một sự thay đổi trong thói quen.

Cũng theo nhà thần kinh học người Mỹ này, đây là một "sai số", một "điểm mù" của con người. Và để khắc phục, ông đề nghị phải hiện các biện pháp để đảm bảo đứa trẻ không bị lãng quên trong xe. Đơn giản như:

- Đặt túi xách hoặc đồ gì đó của mình vào hàng ghế sau cùng với con bạn.

- Đặt món đồ của con như túi tã hoặc đồ chơi ở ghế trước để nhắc bạn kiểm tra.

- Trang bị hệ thống phát hiện trẻ em trong xe hơi. Hệ thống này, gồm một thiết bị gắn với ghế hoặc dây an toàn ở ghế của trẻ và kết nối không dây với điện thoại thông minh của cha mẹ. Trong trường hợp bạn ra khỏi xe mà quên mất đứa trẻ (có thể đang ngủ), cảnh báo sẽ nhắn tới điện thoại của bạn. Nếu nguyên nhân nào đó bạn không nghe thấy cảnh báo, hệ thống sẽ nhắn tin cho người thân hoặc bạn bè của bạn (số đăng ký trước). Tuỳ loại, giá bán của thiết bị này ở Mỹ từ vài chục đến vài trăm USD.

Trong những câu chuyện đau lòng nói trên, "điềm mù của bộ nhớ" xảy ra với từng cá nhân, có thể là cha mẹ hoặc người thân. Còn chuyện đứa trẻ 6 tuổi hôm qua bị bỏ quên còn khủng khiếp hơn. Không chỉ trên xe, cả trong lớp học, nguyên một ngày, em cũng bị "bỏ quên" và không có sự quan tâm cần thiết của giáo viên phụ trách. "Điểm mù" không còn chỉ tồn tại trên ôtô, có vẻ đã trở thành một hệ thống rồi.

Những kỹ năng cần thiết cha mẹ nên trang bị cho con

Để con lớn lên trở thành một người lớn độc lập và có khả năng chăm sóc bản thân, các bậc cha mẹ cần chuẩn bị cho con một một số kỹ năng thiết yếu.

Vì gia đình đông người nên khu bếp của họ như hội trường lớn. Bên ngoài nhà luôn có 80 chiếc xe đạp để làm phương tiện đi lại.

Chia sẻ với tờ NDTV, bà Ladi Devi - con dâu của chủ nhà - cho hay mỗi buổi sáng và tối, 13 bếp lò trong nhà phải hoạt động hết công suất để nấu đồ ăn cho 185 người. Những người phụ trách việc nấu ăn phải dùng 15kg rau và hơn 50kg bột mì để làm chapati - loại bánh mỏng giúp cung cấp tinh bột trong bữa ăn hằng ngày. 

Để các thành viên có thể kịp giờ ăn sáng, những người phụ nữ trong nhà cùng thức dậy và nấu từ 5h sáng. Mỗi tháng, gia đình  phải chi tiêu 1,2 triệu Rupee (365 triệu đồng) để mua thực phẩm. 

Hiện, gia đình này có nhiều thế hệ cùng chung sống với 65 đàn ông, 60 phụ nữ và 60 trẻ em. Trước đây, chủ gia đình là ông Sultan Mali đã qua đời. 

Anh Birdichand - con trai của ông Sultan Mali - cho biết cha luôn dạy cả nhà phải sống đoàn kết, thương yêu nhau. Từ trước đến nay, các thành viên trong  gia đình luôn sống theo lời dạy đó. Nếu có các tranh chấp xảy ra trong nhà, những người đàn ông lớn tuổi sẽ cùng nhau giải quyết ổn thỏa mọi việc. 

Theo lời Birdichand, ngay cả lúc gia đình không có đồng nào trong túi, tất cả mọi người đều ngồi lại trao đổi để giải quyết. Trước đây, gia đình chỉ có 0,64ha đất, nay đã có 96ha nhờ sự chăm chỉ làm ăn.  

Một số thành viên trong gia đình này làm việc cho cơ quan của chính phủ và công ty tư nhân. Trong khi đó, nhiều người khác trồng trọt, chăn nuôi hoặc kinh doanh vật liệu xây dựng, lái máy kéo để kiếm tiền. Những người làm nông nghiệp tự phân chia công việc mỗi ngày, cùng canh tác và thu hoạch mùa màng. 

Gia đình kiếm thêm thu nhập bằng cách nuôi 100 con bò để lấy sữa và nuôi gia cầm. Hằng ngày, các thành viên trong nhà từ người già đến trẻ con đều quây quần ăn uống, cùng nhau chia sẻ niềm vui và nỗi buồn.