Những vụ phạt đeo biển 'Tôi ăn trộm' gây phẫn nộ

Trên cao tốc, nạn lấn làn ưu tiên càng trắng trợn bởi cảnh sát giao thông không thể rải quân khắp nơi. Bất kỳ ai từng lái xe trên cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ những dịp lễ đông người về quê đều dễ dàng chứng kiến những cú lấn làn khẩn cấp ngang nhiên, trắng trợn. Đã có những người bệnh bị đe dọa tính mạng vì thói coi thường pháp luật này của tài xế, như sự việc mùng 4 Tết Giáp Thìn (14/2/2024). Chiếc xe cấp cứu chở bệnh nhi một tháng tuổi từ Thanh Hóa đến Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) bị kẹt cứng trên cao tốc vì làn khẩn cấp chật cứng những ô tô lấn làn. Tình huống rất ngặt nghèo vì bình ôxy chỉ còn duy trì được trong 45 phút. Cảnh sát giao thông đã phải giành giật sinh mạng cho cháu bé bằng cách dùng xe chuyên dụng cố gắng mở đường để đưa bé đến bệnh viện.

Trước đó không lâu, vào ngày 5/1, trong tình trạng kẹt xe kéo dài 3km trên cao tốc TP.HCM - Trung Lương do một tai nạn liên hoàn, những người chứng kiến vừa phẫn nộ vừa đau lòng trước hình ảnh xe cứu thương hú còi bất lực khi làn khẩn cấp bị “nút” kín bởi hàng dài xe nối đuôi nhau.

Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định mức phạt đối với trường hợp chạy xe ở làn khẩn cấp hoặc phần lề đường của cao tốc là từ 3 - 5 triệu đồng. Không rõ do mức phạt này chưa đủ sức răn đe hay việc kiểm tra, giám sát để xử phạt còn quá lỏng lẻo mà tình trạng lấn làn đường ưu tiên vẫn chỉ tăng chứ không giảm.

Để giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn trên cao tốc và nạn lấn làn, ngoài sự quyết liệt, cứng rắn hơn trong xử lý vi phạm, việc cải tiến hạ tầng giao thông cũng rất quan trọng. Tại sao chúng ta không mở làn đường nhanh có thu phí như một số nước khác, để những xe không thuộc diện ưu tiên nhưng có nhu cầu vượt khẩn cấp được đáp ứng với mức phí xứng đáng?

Nên nhớ rằng kẹt xe không phải là “đặc sản” của riêng Việt Nam. Ở các nước phát triển cũng xảy ra những vụ tai nạn trên cao tốc gây ùn tắc dài hàng chục km. Trong tình huống đó, các tài xế luôn kiên nhẫn xếp hàng chờ lực lượng chức năng xử lý. Tuy nhiên, tại một số nước, những người không thể chờ đợi còn có một lựa chọn khác, đó là sử dụng “làn đường nhanh có thu phí” (Express lane).

Express lane trên cao tốc phục vụ những tài xế có nhu cầu trả tiền để được đi làn riêng, nhanh hơn các xe đi ở làn thường. Sáng kiến này lần đầu được triển khai thực tế tại Đường 91, California, Mỹ vào năm 1995 và nhanh chóng chứng tỏ mức độ hữu ích. Theo số liệu của các cơ quan chức năng tại Mỹ, số vụ tài xế lấn vào làn khẩn cấp đã giảm chỉ còn bằng 1/10 lúc trước.

Những làn đường nhanh có thu phí thường áp dụng cho quãng ngắn dưới 20km tại những điểm thường xảy ra tắc nghẽn. Tài xế đi vào làn đường lúc giao thông thấp điểm không phải trả phí; việc thu phí được thực hiện linh hoạt khi mật độ giao thông tăng cao để đảm bảo tuyến đường luôn được thông suốt. Ví dụ, làn đường nhanh 405 tại Los Angeles có chiều dài khoảng 17km, mức phí cao nhất là 11,7 USD (khoảng 300 nghìn đồng) vào 7h ngày thứ 5, thấp nhất là 2,55 USD (khoảng 63 nghìn đồng) vào 6h các ngày.

Hoạt động thu phí diễn ra tự động, chỉ có điểm thu phí tại đầu và cuối tuyến đường.

Bạn có muốn trả mức phí cao để sử dụng làn đường nhanh trên cao tốc?

Ngoài Mỹ, nhiều quốc gia khác như Canada, New Zealand, Australia, Hà Lan, Tây Ban Nha, Anh, Áo, Nauy, Trung Quốc, Indonesia đã áp dụng loại đường này. Tại các quốc gia trên, Express lane phục vụ miễn phí những xe chở nhiều người, nhằm khuyến khích nhiều người đi chung một xe để giảm mật độ giao thông. 

Việt Nam cũng nên học hỏi các nước, nghiên cứu phát triển làn đường nhanh có thu phí, đặt cạnh làn đường khẩn cấp tại các điểm hay ùn tắc. Những tài xế có công việc gấp sẽ lựa chọn đóng tiền (theo hình thức thu phí không dừng) để đi vào làn này nhằm tiết kiệm thời gian. Các hoạt động trên làn này sẽ được giám sát bằng camera suốt tuyến đường. 

Khi nhu cầu vượt khẩn cấp được đáp ứng, tin rằng sẽ có rất ít xe đi vào làn đường dành cho phương tiện ưu tiên. Tài xế nào kẻ dám làm như vậy chắc chắn là những kẻ hoàn toàn vô đạo đức, coi thường pháp luật không có cách nào bào chữa, cần phải nghiêm trị. Một khi đã tồn tại làn nhanh có thu phí, cơ quan chức năng cần tăng mức phạt hành vi lấn làn ưu tiên lên nhiều lần, và việc kiểm soát phải đảm bảo 100% số kẻ vi phạm bị phát hiện, xử lý.

Thách thức, khó khăn lớn nhất cho việc triển khai hệ thống làn đường nhanh có thu phí là tốn kém chi phí rất lớn để mở rộng đường. Tuy nhiên, tiến bộ nào cũng có cái giá phải trả, và xét tình hình giao thông hiện nay, đầu tư là cần thiết để đem lại lợi ích tổng thể và lâu dài. Tại nhiều nhiều quốc gia, chính quyền cho các đơn vị tư nhân đầu tư xây dựng một phần hoặc toàn bộ và sau đó được khai thác thu phí trong một khoảng thời gian nhất định.

Rất mong đề xuất này được các cơ quan chức năng nghiên cứu để sớm thành hiện thực.

Bạn có đồng tình với ý kiến trên? Hãy chia sẻ ở box bình luận bên dưới.

Chắc chắn bạn cũng đã từng mua hàng online. Đó là quần áo, đồ gia dụng hoặc thực phẩm. Ở thời đại công nghệ số, chợ không xa, nó ở ngay trong smart phone của mỗi người. Chỉ cần click, lựa chọn mặt hàng và thanh toán trực tuyến, bạn chỉ việc chờ điện thoại của người giao hàng.

Thương mại điện tử đang là một trong những lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, tạo động lực phát triển kinh tế và dẫn dắt chuyển đổi số trong doanh nghiệp.

Năm 2022, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ Việt Nam ước đạt 16,4 tỷ USD, chiếm 7,5% doanh thu hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng của cả nước. Với tốc độ tăng trưởng 20%/năm, Việt Nam được Công ty Nghiên cứu thị trường eMarketer (Hoa Kỳ) xếp vào nhóm 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới.

Càng về cuối năm, đặc biệt là dịp trước Tết Nguyên đán, bận rộn với những cuộc họp tổng kết, báo cáo kế hoạch cho năm tới, thời gian eo hẹp khiến chợ online lại cần thiết hơn bao giờ hết. “Quần áo cho đến nước giặt, bó rau…tôi đều mua trên mạng” - chị Nguyễn Thanh Hương ở Hoàng Mai, Hà Nội cho biết.

Nhu cầu của người tiêu dùng càng thúc đẩy sự cạnh tranh của sàn thương mại điện tử… Các chương trình khuyến mại, giảm giá giao hàng, tích điểm khi thanh toán thẻ.

Ở một số nước phát triển, các trang thương mại điện tử lớn đã thay đổi quy cách đóng gói để ít tổn hại cho môi trường nhưng vẫn có lợi cho người tiêu dùng. Như Amazon quy định việc đóng gói hàng chuyển sang dùng 100% bao bì có thể tái chế được. Họ cũng khuyến khích khách hàng chọn giao hàng chậm nhưng ít hại môi trường, thay vì đẩy mạnh quảng bá hình thức giao hàng hỏa tốc.

Để chung tay giảm rác thải nhựa từ mua hàng online, bạn cân nhắc: lên kế hoạch mua sắm, gom các mặt hàng trong cùng shop trong một đơn hàng để giảm túi bọc và giảm được tiền vận chuyển. Ví dụ, hôm nay bạn mua sắm đồ nhà bếp. Hãy vào shop chuyên về mặt hàng này và lựa chọn cùng vào một giỏ hàng.

Chúng ta cũng có thể yêu cầu bên bán hàng đóng gói “xanh hơn” như không dùng thìa đũa nhựa (nếu là đồ ăn) hoặc đã dùng túi chống sốc bên trong thì không dùng cho bên ngoài nữa…

Quan trọng nhất là sau khi nhận hàng, bạn hãy phân loại, rác tái chế bỏ riêng và túi nhựa để riêng. Như vậy sẽ giúp người thu mua đồng nát dễ dàng nhận biết ở thùng rác để thu lượm.

Có thể thay thế

Việc đi mua sắm ở siêu thị, cửa hàng, chợ truyền thống vẫn diễn ra hàng ngày. Hãy tin rằng đây là hình thức giúp bạn “sống xanh” dễ dàng hơn mua sắm online. Bởi bạn có thể chủ động lựa chọn túi đựng.

“Không túi nylon đi chợ” đó là quan điểm của Nguyễn Thị Hải - sinh viên ĐHQG Hà Nội. “Cuối năm mua sắm nhiều, em thường chuẩn bị các túi nylon có sẵn để mang đi chợ. Khi người bán hàng đưa đồ, mình chỉ cần nói “cháu đã có túi rồi” - Hải kể, người bán hàng lúc đầu bất ngờ nhưng đó sẽ rất vui vẻ vì mình đã tiết kiệm cho họ cái túi.

Mặc dù cũng là nhựa nhưng các loại hộp nhựa lại được xem là sự thay thế cho các túi nylon kém an toàn. Các loại hộp đựng này được làm từ nhựa định hình, sở hữu nhiều ưu điểm khác biệt về độ an toàn để làm bao bì đóng gói sản phẩm tốt nhất.

Những chiếc hộp được thiết kế với đủ mẫu mã, kiểu dáng, phục vụ cho nhiều nhu cầu như đựng thực phẩm, đồ ăn chế biến sẵn, đựng bánh kẹo. Hộp kết hợp chiếc nắp đóng kín, cho khả năng bảo quản tối ưu. Vì thế, Hải luôn có các hộp để đi chợ mua, cá thịt hoặc những thực phẩm nấu chín.

“Nó sẽ hơi cồng kềnh chút nhưng tiện hơn túi nylon. Đi chợ, đựng vào hộp xong về rửa để nấu luôn hoặc cất vào tủi lạnh cũng rất tiện” - Hải nói.

Một xu hướng nữa của giới trẻ là đựng đồ bằng túi vải bố. Loại túi này rất đa dụng, vừa có thể đựng đồ khi đi chợ, đi mua sắm ở cửa hàng, siêu thị hay là đi học. Không chỉ mềm nhẹ, bền chắc mà những chiếc túi vải bố còn được làm từ nguyên liệu là sợi thiên nhiên, cực kỳ an toàn với sức khỏe và môi trường sống.

Ngoài ra, nhiều người lựa chọn làn, túi cói hoặc loại làn làm bằng tre nứa để đi chợ. Đây giống như sự quay trở lại thời ông bà xưa khi chưa bị nylon bủa vây. Chị Hoàng Thảo - người sáng lập group “Nói không với túi nylon” cho rằng lợi ích của túi nylon là không thể phủ nhận, tuy nhiên việc dùng bữa bãi, quá nhiều là làm hại chính cuộc sống chúng ta.

“Vấn đề ở đây là chúng ta sử dụng nó như thế nào. Khi mình có một túi nylon, mình đựng cái gì đó xong mình đi rửa, phơi khô. Hoàn toàn có thể dùng 10-15 lần, trước khi mình vứt đi. Vậy nó là sự lựa chọn gây ra ít tác động với môi trường” - Hoàng Thảo chia sẻ.