Nghệ sĩ Thanh Nga là người giúp bà mở rộng cánh cửa đến với cải lương. Một lần, Bạch Tuyết cố gắng chen chân xin tấm ảnh của Thanh Nga sau đêm diễn, cô bé 14 tuổi với đôi mắt sáng, khuôn mặt bầu bĩnh được "nữ hoàng sân khấu" để ý.

"Chị hỏi tôi có biết hát không. Tôi trả lời biết đôi chút và được chị khuyên nên học cải lương vì 'gương mặt này mà đi hát là cưng nổi tiếng lắm đó'", nữ nghệ sĩ nhớ lại. Sau đó, Bạch Tuyết bước chân vào con đường ca xướng, được soạn giả Điêu Huyền - cha nuôi lúc đó - giới thiệu vào đoàn Kiên Giang.

Năm 17 tuổi, khi đào chính của đoàn Kiên Giang vắng mặt đột xuất, Bạch Tuyết được ông bầu gánh hát giao vai chính - cô lái đò Lệ Chi trong vở Lá thắm chỉ hồng. Bà khiến khán giả sửng sốt với chất giọng thổ pha kim ngân vang, cùng lối xử lý tinh tế, nhuần nhị trong làn hơi lẫn biểu cảm diễn xuất. Bạch Tuyết nổi tiếng chỉ sau một đêm, được danh ca Út Trà Ôn mời về đoàn Thống Nhất.

Trên sân khấu của lễ trao giải năm 1963, bà được nghệ sĩ Thanh Nga trao cho danh hiệu Diễn viên triển vọng, ngang hàng với những ngôi sao đương thời như Tấn Tài, Diệp Lang.

Có rất nhiều người bà từng diễn chung trong sự nghiệp như Thanh Sang, Phương Quang, Diệp Lang, Ngọc Giàu, Hồng Nga, Phượng Liên, Lệ Thủy, Minh Phụng, Minh Vương... Tuy nhiên, kép diễn để lại ấn tượng sâu sắc nhất vẫn là Hùng Cường. Bạch Tuyết kết hợp cùng nghệ sĩ Hùng Cường tạo thành "cặp sóng thần" cực kỳ nổi tiếng của sân khấu cải lương thời đó. 

Hiếm người biết rằng, thời trẻ, khi đang ở đỉnh cao của sự nghiệp NSND Bạch Tuyết từng 3 lần tự tìm đến cái chết. Tổn thương tâm lý của bà có từ khi mẹ mất vì tai nạn giao thông, bà luôn day dứt suy nghĩ: “Mẹ đã mất mình còn sống để làm gì? ”. Câu hỏi đó cứ theo bà cho mãi đến sau này.

NSND Bạch Tuyết đã từ bỏ suy nghĩ tự tử khi hiểu ra cách báo hiếu cha mẹ chính là giữ cho bản thân thật tốt, có lối sống, lối suy nghĩ thật đàng hoàng, tử tế.

Sinh quý tử cho tỷ phú Pháp, U80 sống độc thân vui vẻ

NSND Bạch Tuyết và danh thủ Phạm Huỳnh Tam Lang từng là cặp đôi "trai tài gái sắc" nức tiếng Sài Gòn. Trong chương trình Gõ cửa thăm nhànăm 2020, nữ NSND đã chia sẻ về mối tình đẹp này.

Ngày ấy, Bạch Tuyết là đào chính trong các vở diễn của đoàn Dạ Lý Hương, được nhiều người mến mộ. Năm 1966, cầu thủ Tam Lang ngỏ lời làm quen và chinh phục được trái tim nghệ sĩ. Một năm sau, hai người kết hôn.

Bà miêu tả danh thủ Tam Lang là người đàn ông rất tốt. "Tôi không thể chê anh ở điểm nào. Chồng cũ của tôi khi đó là một bậc đại trượng phu, sống rất đàn ông và rộng lượng", NSND Bạch Tuyết nói. Nhưng sau một thời gian chung sống, họ buộc phải chia tay vì NSND Bạch Tuyết không sinh được con trai nối dõi cho nhà chồng.

Năm 1974, NSND Bạch Tuyết tình cờ gặp gỡ người chồng thứ hai - một người đàn ông Việt kiều sống tại Pháp. Trong chương trình Phụ nữ quyền năng năm 2021, nghệ sĩ Bạch Tuyết kể, ban đầu bà không biết đối phương là tỷ phú, chỉ khi sống với nhau 6 tháng bà mới hay. Đó cũng là lúc nghệ sĩ phát hiện mình mang bầu.

Dẫu vậy, vợ chồng nghệ sĩ cũng không thể đồng hành cùng nhau đến cuối đời. NSND Bạch Tuyết không nói về nguyên nhân tan vỡ cuộc hôn nhân thứ hai, song bà nhiều lần chia sẻ về cuộc sống độc thân vui vẻ ở tuổi U80.

Hiện NSND Bạch Tuyết sống tại Việt Nam, con trai duy nhất của bà - Valery Bauduin Bảo Giang đã trưởng thành và ổn định cuộc sống tại Mỹ. Anh là một doanh nhân thành đạt và có 3 người con.

Trải qua nhiều sóng gió, NSND Bạch Tuyết tận hưởng cuộc sống an nhàn ở tuổi U80. Bà sống trong một biệt thự màu trắng rộng rãi tại TP Thủ Đức, ước tính giá trị hàng chục tỷ đồng.

Bà thích làm việc với nghệ sĩ trẻ, tìm hiểu các xu hướng âm nhạc của Việt Nam và thế giới để không trở thành "người tối cổ". Ngôi sao gạo cội cho ra mắt những ca khúc cải lương được chuyển thể từ nhạc trẻ, tìm tòi hướng đi để cải lương đến gần hơn với thế hệ hiện đại.

Năm 2022, Bạch Tuyết "gây sốt" khi kết hợp với Hoàng Dũng trong ca khúc Về nghe mẹ ru. Bà cũng hợp tác với Wowy phát hành bản rap kết hợp cải lương mang tên Tia sáng cuối cùng.

Trong hành trình đưa cải lương tiếp cận giới trẻ, bà đã lập ra kênh YouTube riêng và nhận được sự ủng hộ của đông đảo khán giả.

Thiên Di(tổng hợp)

(Ảnh: FBNV, Tư liệu)

May mắn là sức ép của xã hội lúc đó đủ mạnh, cùng với những lỗi sai khác của bộ luật, Quốc hội đã đồng ý hoãn hiệu lực thi hành và chỉnh lý lại toàn bộ luật, trong đó loại bỏ quy định của Điều 292 đó. Điều không may là sự phiền phức đáng lẽ đã có thể tránh được nếu như quy định kể trên được đưa ra bàn thảo, chỉnh đốn từ giai đoạn soạn thảo.

Nói về chuyện xã hội bị "bất ngờ" vì luật thì không phải chỉ một lần. Quốc hội Việt Nam ban đầu đã không thể quyết định được phương án nồng độ cồn cho phép phù hợp trong Luật Phòng chống tác hại của rượu bia hồi tháng 6/2019. Các nghị sĩ đã có thời gian khó khăn khi bị xã hội công kích vì "không đứng về phe công chúng" trong việc nêu cao khẩu hiệu "uống rượu thì không lái xe". Một trong những lý do của lưỡng lự này, như chia sẻ của đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, đó là bản thân nhiều đại biểu có vẻ còn băn khoăn với các hệ quả của việc đưa mức nồng độ cồn trong hơi thở cho phép khi điều khiển tất cả các phương tiện giao thông là 0 miligram trên mỗi lít khí thở.

Tôi và một số người khi đó đã viết bài trên trang cá nhân và báo chí nói về vấn đề này. Ngay trong cao điểm của cuộc "tổng chỉ trích" mà nhiều người nhắm tới các nghị sĩ, chúng tôi là tiếng nói hiếm hoi giải thích và thông cảm cho e ngại của các đại biểu, đề nghị nên có những tranh luận khoa học rõ hơn để giải toả được nghi ngại việc cảnh sát giao thông có thể phạt cả người uống nước trái cây lên men.

Tiếc rằng, những tiếng nói đó quá ít ỏi, thậm chí nhận lời chửi bới từ nhiều người. Họ cho rằng chúng tôi dửng dưng với các vụ tai nạn thương tâm, rồi cáo buộc chúng tôi "nghiện rượu", hoặc tệ hơn là "làm PR cho các hãng" rượu, bia. Thế nhưng, khi ấy tôi vẫn tin rằng tiếng nói của mình sẽ giúp các đại biểu có thêm thông tin khi đưa ra quyết sách trong bối cảnh bị áp lực từ dư luận, đồng thời giúp cho xã hội có thêm cái nhìn đa chiều về một thay đổi quan trọng. Tôi nghĩ vai trò của trí thức là lên tiếng vì điều đúng chứ không phải nói điều số đông muốn nghe.

Cuối cùng, vào ngày 24/6/2019, Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia được thông qua với quy định cuối cùng là nồng độ cồn cho phép bằng 0. Và hôm nay, cả một làn sóng xã hội bất bình với quy định này, đòi hỏi phải có một sự rà soát lại toàn bộ đạo luật. Nếu những tiếng nói phản biện đã mạnh mẽ như vậy vào thời điểm tháng 6 năm 2019, có lẽ xã hội đã không bị "bất ngờ".

Kể từ năm 2008, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã có một cải tiến đáng kể cho quá trình lập pháp. Đó là quy định: tất cả các văn bản pháp luật trước khi được thông qua, cơ quan chủ trì soạn thảo đều phải lấy ý kiến không chỉ các bộ, ban, ngành, chuyên gia, mà còn với người dân. Đây là một bước mở rộng hơn so với Luật cũ năm 2004 khi chỉ quy định nghĩa vụ lấy ý kiến cho các văn bản pháp luật cấp địa phương, ủy ban nhân dân hoặc hội đồng nhân dân.

Cùng với cải cách này, trang web http://duthaoonline.quochoi.vn/ của Văn phòng Quốc hội cũng ra đời, đăng tải gần như toàn bộ các dự thảo văn bản pháp luật đang hoặc sẽ được thảo luận tại nghị trường. Việc lấy ý kiến đóng góp cũng được thực hiện khá công khai thông qua "chatbox" tại mỗi dự thảo. Tất nhiên, chất lượng của các ý kiến và quá trình tổng hợp còn phải bàn thêm, nhưng dần dần quy trình làm luật cũng trở nên công khai hơn.

Một trong những lý do chính thúc đẩy sự minh bạch hoá này được một cán bộ từng làm việc cho Văn phòng Quốc hội giải thích, rằng đó là mong muốn của nhà làm luật trong việc xã hội tham gia và quan tâm hơn đến các vấn đề chính sách. Trí tuệ của xã hội là điều nhà làm luật kỳ vọng, nhưng bên cạnh đó, họ còn hy vọng rằng khi các văn bản luật có hiệu lực, xã hội sẽ không ai bị ngỡ ngàng.

Lý thuyết và chủ trương là vậy, nhưng khi ý tưởng được đưa vào thực tế thì không giấu được những bất cập. Rất nhiều đạo luật được đưa ra, bàn thảo rất lâu ở nghị trường, nhưng người dân vẫn bị bất ngờ, hay thậm chí nhìn thấy nhiều lỗi sai của chúng. Tại sao chính sách, cơ chế đều có sẵn, nhưng lại không đạt được như ý muốn?

Một trong những lý do dễ nhận thấy nhất là sự chú ý của xã hội thường bị phân tán mà dòng chảy của chính sách pháp luật thì cứ cuốn đi. Tôi dò lại Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia trên diễn đàn duthaoonline, các góp ý về nồng độ cồn gần như thiếu vắng trong suốt hơn một năm dự thảo được đưa ra lấy ý kiến công khai.

Đầu tiên, tôi cho rằng vai trò của người giám sát chuyên nghiệp là rất quan trọng với các bộ luật, và không ai khác có thể làm tốt vai trò này hơn là báo chí. Họ không chỉ đơn thuần đưa tin tức liên quan đến nghị trường mà còn phải giúp xã hội xác định những điểm mấu chốt cần quan tâm, giải thích cho công chúng hiểu những ẩn ý đằng sau các chính sách, câu chữ... Trong cơn sóng mang tên "nồng độ cồn", báo chí đã làm khá tốt việc mổ xẻ, phân tích những quan điểm, ngụ ý của quy định này sau khi luật đã hiệu lực, và các bất cập được cho là đã diễn ra. Điều này chứng tỏ truyền thông có thể làm việc đó, nhưng mới chỉ chú trọng vào tường thuật diễn biến. Tất nhiên, không phải quan ngại nào của xã hội cũng đều hợp lý, tương tự trả lời của Bộ Y tế vừa qua khi cho rằng việc ăn trái cây tạo nồng độ cồn là rất hiếm xảy ra. Nhưng chúng ta có thể tránh những tranh cãi không cần thiết nếu vấn đề nhận được sự quan tâm và giải toả thấu đáo ngay ở giai đoạn làm luật.

Bên cạnh đó, chúng ta có quyền mong các cơ quan lập pháp chủ động công khai hơn nữa những văn bản lấy ý kiến, các tài liệu thể hiện quan điểm chuyên gia về các dự thảo luật. Đây là cơ sở để báo chí đào sâu và cung cấp thêm thông tin cho xã hội.

Cuối cùng là trách nhiệm của những người có chuyên môn, những tổ chức dân sự trong lĩnh vực. Tôi quan sát và thấy, những cá nhân, tổ chức này có xu hướng làm việc trực tiếp với ban soạn thảo và các dân biểu để tác động chính sách hơn là góp phần xây dựng hiểu biết của công chúng về một đạo luật. Tất nhiên, việc góp ý trực tiếp cho ban soạn thảo của giới chuyên gia là đáng quý, nhưng tôi mong họ trò chuyện nhiều hơn với công chúng. Vai trò của trí thức không chỉ là cố vấn cho chính quyền mà còn là thông tin cho người dân.

Pháp luật nhìn chung là một cỗ máy và giai đoạn thiết kế vận hành hết sức quan trọng. Nó đòi hỏi không chỉ kiến thức chuyên môn, mà còn là góc nhìn rất bình dân từ phía người thụ hưởng. Đó chính là ý nghĩa của quy định lấy ý kiến công chúng trong quá trình lập pháp. Làm tốt khâu này, "cỗ máy làm luật" mới hoạt động trơn tru, hoặc ít nhất không khiến cho xã hội bị ngỡ ngàng.

Lê Nguyễn Duy Hậu

Phần nhiều món ăn từ dưa hồng đều thanh mát, hợp với thời tiết nóng bức của mùa hè - mùa dưa hồng rộ trái. Nó dường như là món xóa nhòa ranh giới giữa người giàu và người nghèo. Với dưa hồng, ai cũng có thể được ăn ngon.

Nấu canh, kho cá

Tôi về quê vào mùa hè, dạo chợ thấy đang mùa dưa hồng nên người ta bán nhiều, từ loại tươi cho tới loại đã muối chua. Ngay lập tức, trong đầu tôi xuất hiện ngay hình ảnh chảo dưa hồng muối chua kho cá ngừ, canh dưa hồng nấu tôm hay cá… Vậy là, tôi nhanh tay mua lấy mua để nào dưa chua, nào dưa tươi… như thể sợ bị ai giành hết. Đúng ra là tôi muốn gom góp các món ăn kỷ niệm từ thuở thơ bé ấy vào lòng.

Dưa hồng muối chua được làm từ trái dưa non, rửa sạch, ngâm muối chừng năm đến bảy ngày là có thể dùng. Loại dưa này sau khi muối có vị chua nhẹ, dai nhưng vẫn giòn, vì vậy đem kho cá không sợ bị rã nát. Nhà tôi thường kho dưa hồng muối chua với cá ngừ hoặc cá cờ. Chiên cá ngừ vàng sơ, lấy ra. Phi thơm hành tỏi với ít ớt màu; hòa đường, nước mắm, muối, một ít bột ngọt hoặc bột nêm vào chén nước cho tan ra rồi chế vào chảo dầu, đun sôi, hạ lửa nhỏ vừa.

Tiếp theo, xếp lại cá vào chảo, để sôi liu riu cho đến khi cá thấm gia vị rồi cho dưa hồng muối đã cắt thành lát dày vừa ăn vào. Tiếp tục để lửa liu riu cho đến khi vị chua của dưa thấm vào cá và các loại gia vị trong chảo cá thấm vào dưa hồng, rắc tiêu và thả vài trái ớt vào kho chung sẽ rất thơm. Thành phẩm là một chảo cá còn lúp xúp nước, màu vàng đẹp; cá, dưa và các loại gia vị quyện vào nhau đậm đà thành một món ăn hoàn hảo.

Canh dưa hồng

Dưa hồng tươi thường được dùng để nấu canh. Mỗi nơi sẽ nấu một kiểu khác nhau. Ở Bình Định quê tôi, người ta thường nấu canh với tôm tươi, cá mục hấp hoặc cá cơm mồm hấp. Người Bình Định nấu với gì cũng giã ra, có thể chỉ vì thói quen hoặc như vậy sẽ ngọt nước hơn. Dưa hồng rửa sạch, bào vỏ, bỏ hạt, bằm thành sợi nhỏ. Cá nục hấp lấy thịt giã nhuyễn, xào sơ rồi nêm nếm, cho nước vào đun sôi, thêm dưa vào, chờ nước sôi lại thì bắc xuống liền.

Nếu không thích xào cá, bạn có thể ướp với hành, ớt, tiêu, nước mắm, muối, bột ngọt hoặc bột nêm. Đun nồi nước sôi, cho cá và dưa vào, đợi nước sôi lại, bắc xuống bếp, nêm hành ngò. Dưa hồng nấu với tôm tươi hay cá cơm mờm cũng theo cách như vậy. Chỉ mất chừng mười phút, bạn sẽ có ngay nồi canh thanh mát, ngon lành.

Dưa hồng trộn nước mắm cũng đủ ngon

Chỉ với một chén nước mắm ớt tỏi thật ngon và vài trái dưa hồng muối chua cũng thành một món ăn gây… hao cơm. Dưa hồng muối chua xắt lát vừa ăn, vắt ráo nước, làm chén nước mắm pha với ớt, tỏi, đường, bột ngọt trộn vào, có thể ăn ngay hoặc chờ 20 phút đến nửa tiếng cho dưa ngấm gia vị, trở nên đậm đà hơn. Hôm nào lười trộn, bạn chỉ cần rửa sạch dưa, xắt lát, pha chén nước mắm cho ngon rồi cứ vậy mà ăn, cũng ngon ngang ngửa kiểu trộn nước mắm. Khi không có dưa hồng muối, cứ bào vỏ, bằm sợi trái dưa hồng tươi đem trộn với chén nước mắm ớt tỏi, ăn ngon không kém.

Dưa hồng trộn nước mắm

Những ngày chay, mẹ tôi còn lấy dưa chưa chín già, xắt lát chấm với muối đậu phộng hoặc muối mè. Món ăn có vị mát mát, ngọt ngọt, béo béo. Vị ngọt mát của dưa hồng khiến mẹ tôi mê hơn dưa hấu. Kể sơ sơ vài món cũng đủ thấy đây là thứ nguyên liệu tuyệt diệu từ thiên nhiên. Đây là một trong những loại trái mà ăn kiểu nào cũng ngon, rẻ tiền và không tốn nhiều thời gian chế biến.

Đứng trong bếp kho nồi cá mà tôi nhớ hồi còn nhỏ, mẹ bận chợ búa kiếm tiền nên mấy anh em đi học về lại tất tả chia nhau đứa ở nhà nhóm lửa bắc cơm, đứa đạp xe ra chợ mua đồ ăn, đứa chiên cá, đứa xắt dưa, đứa giã nước mắm... Đứa nào đứa nấy nhỏ xíu vậy mà hay, xoay xở chỉ hơn nửa tiếng đã có cơm ăn.

Các món ăn kể trên thường có trong mâm cơm nhà tôi vì nấu nhanh, để mấy đứa nhỏ đang tuổi ăn tuổi lớn như anh em tôi lúc đó nhanh có cơm bỏ vào bụng sau một buổi học đói meo. Mà nguyên liệu ngày đó sao ngon quá, con cá mắt tươi trong, nước mắm thơm ngon mùi cá cơm. Cho nên bây giờ nhiều khi nấu thì nấu vậy mà trong đầu vẫn cứ luẩn quẩn tìm kiếm mùi vị ngày xưa.

Tội nghiệp bà mẹ già ở quê, hễ tới mùa dưa hồng là lại mua gửi vô cho mấy đứa con sống ở thành phố, kèm theo vài con cá ghe mới vô và cả mớ cá hấp ngọt ngon. Tụi con cứ thèm ăn những món quê trớt như vậy đó, để nhớ quê, để má có cớ gửi vô và để anh em tụi con chạy qua chạy lại nhà nhau lấy đồ ăn, thăm hỏi, chọc ghẹo nhau.

Theo Phụ nữ TP.HCM