CEO của OpenAI Sam Altman vừa công bố một bài viết mới về tương lai của trí tuệ nhân tạo (AI), gây xôn xao trong giới công nghệ.

Từ lâu, cha đẻ ChatGPT đã coi AI như là chìa khóa giải quyết các vấn đề lớn của nhân loại. Lần này, ông đưa mọi thứ lên một tầm cao mới: "god mode" - chế độ của những vị thần sáng tạo, thay đổi tương lai loài người.

Những tuyên bố mơ hồ và thổi phồng

Ông tuyên bố rằng nhân loại đang trên bờ vực của một cuộc cách mạng siêu trí tuệ. Trong vài thập kỷ tới, chúng ta sẽ có thể làm được những điều mà ông bà chúng ta tưởng như là phép thuật.

"AI sẽ cung cấp cho con người những công cụ để giải quyết các vấn đề khó và giúp chúng ta bổ sung những ‘trụ cột’ mới vào ‘giàn giáo của sự tiến bộ’ mà chúng ta chưa thể tự mình tìm ra”, ông viết.

Song, theo TechCrunch, những người hoài nghi có thể càng thêm cảnh giác với những lời tuyên bố quá mơ hồ và thổi phồng của ông. Người dùng @sharkjacobs trên Hacker Newsđã bày tỏ nghi ngờ về cả những người phát triển AI lẫn tiềm năng thực sự của công nghệ này.

"Tôi không phải là người hoài nghi về AI, tôi sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) hàng ngày và thấy chúng rất hữu ích. Nhưng những phát ngôn như thế này khiến tôi rất hoài nghi về những người đang tạo ra và bán AI”, người dùng viết.

Bài viết của Altman bao quát nhiều khía cạnh, từ việc AI sẽ giúp nhân loại vượt qua giới hạn đến thay đổi hoàn toàn cách thức làm việc, học tập. “Mỗi người sẽ có một đội ngũ AI cá nhân, gồm những chuyên gia ảo ở nhiều lĩnh vực khác nhau, làm việc cùng nhau để tạo ra gần như bất kỳ thứ gì chúng ta tưởng tượng", cha đẻ ChatGPT hình dung.

Sam Altman, giám đốc điều hành và đồng sáng lập OpenAI, phát biểu trong phiên điều trần tại Thượng viện vào tháng 5/2023. Ảnh: Bloomberg.

Mặc dù rất hấp dẫn, ý tưởng này cũng đặt ra nhiều câu hỏi. Liệu việc tạo ra "gần như bất kỳ thứ gì" có thật sự là điều tốt? Liệu những "chuyên gia ảo" này có thực sự là những trí tuệ độc lập hay chỉ đơn thuần là tổng hợp lại kiến thức của các chuyên gia người thật?

Một trong những ý tưởng của Sam Altman là việc trẻ em sẽ có "gia sư ảo”, cung cấp chương trình học điều chỉnh theo nhu cầu cá nhân. Đây có thể là một giải pháp tiềm năng cho những gia đình không có điều kiện thuê gia sư riêng.

Tuy nhiên, Altman không nêu rõ AI sẽ được kiểm chứng và quản lý thế nào để đảm bảo chất lượng giáo dục cho trẻ em. Việc giao phó vai trò quan trọng như vậy cho một cỗ máy đòi hỏi phải được nghiên cứu kỹ lưỡng và thử nghiệm trong thời gian dài.

Bên cạnh đó, Altman cũng cho rằng AI sẽ cải thiện dịch vụ y tế, giúp tạo ra phần mềm y khoa theo nhu cầu cá nhân. Dù việc áp dụng AI trong y học có rất nhiều triển vọng, tuyên bố AI sẽ làm "tất cả những gì con người có thể tưởng tượng" có vẻ đang quá đề cao vai trò của công nghệ này. Y tế là một lĩnh vực phức tạp và không dễ dàng bị thay thế hoàn toàn bởi máy móc, ít nhất là trong tương lai gần.

Trong bài viết, CEO OpenAI còn đề cập đến thịnh vượng toàn cầu. Ông tuyên bố nhân loại đang đứng trước "bước nhảy vọt tiếp theo của sự thịnh vượng" và tin tưởng rằng AI sẽ "cải thiện rất lớn cuộc sống của con người trên toàn thế giới".

Đây là một giấc mơ đẹp, nhưng cũng là điểm khiến Altman bị chỉ trích nhiều nhất. Việc Altman đề cập đến sự thịnh vượng mà không đưa ra cách cụ thể để AI đạt được điều này khiến những tuyên bố của ông trở nên thiếu thuyết phục.

“Giống như các cải tiến công nghệ khác, AI trong tương lai gần có thể dẫn đến tình trạng thất nghiệp trước khi tạo ra việc làm mới. Nếu nó giải phóng con người, họ sẽ trả tiền thuê nhà hoặc mua thức ăn như thế nào trong một xã hội tư bản - vốn quy đổi lao động thành chi phí sinh hoạt cho tất cả, trừ những người siêu giàu?”, TechCrunchviết.

Lời hứa viển vông về siêu trí tuệ

Trong bài viết, Altman cũng cảnh báo về những rủi ro nếu chúng ta không đầu tư đúng mực vào hạ tầng để hỗ trợ AI. Ông lo ngại rằng AI sẽ trở thành tài nguyên hạn chế và gây ra chiến tranh nếu không được phát triển hợp lý.

Đây là một viễn cảnh khá viển vông. Nhiều người cho rằng Altman đang cố tình tạo ra tâm lý hoảng loạn để thúc đẩy các chính phủ và doanh nghiệp đầu tư vào AI nhiều hơn.

Một câu hỏi lớn đặt ra ở đây là nếu AI thực sự có khả năng mang lại thịnh vượng toàn cầu, ai sẽ là người được hưởng lợi? Altman vẽ nên một bức tranh lạc quan về tương lai, nhưng nhiều người lo ngại rằng sự phát triển của AI có thể làm tăng thêm sự bất bình đẳng. Bởi công nghệ này có thể dễ dàng bị lợi dụng để phục vụ cho những người giàu có, thay vì mang lại lợi ích cho toàn bộ nhân loại.

Một trong những tuyên bố gây tranh cãi nhất của Altman là khả năng đạt được siêu trí tuệ nhân tạo (superintelligence) hay trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) trong vòng vài nghìn ngày. Theo TechRadar, siêu trí tuệ sẽ giúp AI vượt qua những bộ óc thông minh nhất của con người và trở thành công cụ đưa sự phát triển lên một tầm cao mới.

CEO OpenAI viết: "Có thể chúng ta sẽ có được siêu trí tuệ trong vài nghìn ngày nữa, có thể sẽ lâu hơn. Nhưng tôi tin chắc chúng ta sẽ đạt được điều đó”.

Không chỉ là một giải pháp thay thế cho Google hay công cụ giúp làm bài tập về nhà, Altman cho rằng AI sẽ thay đổi sự tiến bộ của nhân loại. Ảnh: AA Photo.

Đối với nhiều chuyên gia, AGI vẫn là một khái niệm mơ hồ. Có nhiều ý kiến cho rằng việc đạt được AGI là một thách thức không hề nhỏ, ít nhất là ở mức độ như những gì Altman miêu tả. Theo TechCrunch, điểm kết thúc của AI có thể là những mô hình thông minh hơn, nhưng không nhất thiết phải là những mô hình có khả năng hiểu biết tương đương với con người.

Trong suốt bài viết, cha đẻ ChatGPT nhấn mạnh rằng tương lai của AI sẽ là một kỷ nguyên của trí thông minh (The Intelligence Age).

Ông cho rằng sự phát triển của AI sẽ mang lại những thành tựu đáng kinh ngạc, từ việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu đến thiết lập các thuộc địa không gian và thậm chí là giải mã toàn bộ các ngành khoa học. Với nhiều người, những tuyên bố này nghe như từ một tiểu thuyết khoa học viễn tưởng hơn là một dự báo thực tế.

Tuy nhiên, giữa những lời ca ngợi và hứa hẹn, Altman cũng thừa nhận rằng sự phát triển của AI không hoàn toàn tích cực. Ông viết: "Đây sẽ không phải là một câu chuyện hoàn toàn tích cực, nhưng mặt tích cực quá lớn đến mức chúng ta nợ bản thân mình và cả tương lai, phải tìm ra cách để đối mặt với những rủi ro phía trước".

Dùng ChatGPT thế nào để không tạo ra nội dung vô tri

Sự phát triển của AI mở ra nhiều tiềm năng nhưng cũng có không ít mối lo đối với ngành xuất bản, đặc biệt là nhóm tác giả viết sách.

Các tác giả sách cần phải chấp nhận sự vươn lên của AI, sử dụng chúng như một "siêu trợ lý" thay vì chối bỏ trào lưu. Chia sẻ với Tri thức - Znews, nhiều cây viết cho rằng người làm sách vẫn có thể đứng vững trong thời đại AI nếu biết cách tận dụng sức mạnh của trí tuệ nhân tạo.

Tổng thống đắc cử Donald Trump (phải) và tỷ phú Elon Musk. Ảnh: Bloomberg.

Theo phân tích của Fortune, việc ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ sẽ tác động lớn đến ngành công nghệ. Bên cạnh lĩnh vực chống độc quyền hay trí tuệ nhân tạo (AI), ông Trump có thể ban hành các chính sách hạn chế xuất khẩu công nghệ.

Để đạt tiến bộ về khoa học công nghệ, hợp tác với Mỹ là cần thiết với hầu hết quốc gia đang phát triển, trong đó gồm Việt Nam, bởi Mỹ có năng lực và ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực.

Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng những chính sách dự kiến của ông Trump có thể tác động đến sự phát triển công nghệ của Việt Nam, đặc biệt là AI và an toàn thông tin.

Hợp tác về an toàn thông tin

TS Sreenivas Tirumala, giảng viên cấp cao ngành Công nghệ thông tin - Đại học RMIT Việt Nam, cho rằng các thỏa thuận công nghệ giữa Việt Nam và Mỹ, được ký kết vào tháng 9 nhiều khả năng vẫn duy trì dưới chính quyền ông Trump.

Tuy nhiên, các chính sách mới dựa trên chủ trương “Nước Mỹ trên hết” (nhấn mạnh vào thiết kế, phát triển và sản xuất tại Mỹ) có thể tác động đến chuyển giao công nghệ thông qua các doanh nghiệp Mỹ tại nước ngoài, đang có kế hoạch đầu tư vào Việt Nam.

Quan hệ hợp tác an ninh mạng giữa Mỹ và Việt Nam nhiều khả năng được duy trì dưới thời ông Trump. Ảnh minh họa: Bloomberg.

Theo East Asia Forum, Việt Nam đang đối mặt nhiều thách thức liên quan đến an ninh mạng. Tuy nhiên, quan hệ đối tác với Mỹ có thể giúp Việt Nam đối phó vấn đề.

“Mỹ có thể cung cấp các công nghệ cần thiết để hỗ trợ Việt Nam đối phó vấn đề này. Qua đó, Mỹ cũng có khả năng giám sát những tác nhân đe dọa chung.

Trong bối cảnh các mạng lưới an toàn thông tin phi tập trung đang phổ biến hơn, Mỹ có thể cân nhắc đầu tư hợp tác với Việt Nam”, TS Tirumala nhận định.

Tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực AI

Năm 2024, thống kê của Liên Hợp Quốc cho thấy Việt Nam xếp thứ 71/193 quốc gia về Chỉ số Phát triển Chính phủ điện tử (EDGI), thuộc nhóm “rất cao”.

Theo TS Tirumala, quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam đang diễn ra tốt, nhưng một số lĩnh vực vẫn cần đẩy mạnh tự động hóa, đặc biệt là dịch vụ. Đây là lĩnh vực mà các công ty lớn của Mỹ như Microsoft có thể muốn theo đuổi.

Dù các lĩnh vực quan trọng như nông nghiệp, sản xuất và dầu khí có thể cải thiện qua chuyển đổi số, việc hợp tác với Mỹ trong lĩnh vực này khó khả thi.

“Đó là bởi ông Donald Trump đang khuyến khích các công ty Mỹ quay lại Mỹ, hoặc triển khai kế hoạch sản xuất mới trong nước. Do đó, dự kiến có rất ít (hoặc không có) hỗ trợ chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực này”, đại diện RMIT Việt Nam nhận định.

Trong khi đó, AI được xem là lĩnh vực hợp tác tiềm năng. Theo chuyên gia, Mỹ đang dẫn đầu thế giới về tiến bộ công nghệ đặc biệt là AI. Trong khi đó, Việt Nam là quốc gia mới nổi về AI nên hợp tác và chuyển giao công nghệ rất quan trọng.

Tỷ phú Elon Musk trong một chiến dịch tranh cử của ông Trump hồi tháng 10. Ảnh: Bloomberg.

Theo TS Tirumala, các chính sách mà ông Trump đề xuất chưa đề cập cụ thể đến kế hoạch triển khai hoặc cung cấp hỗ trợ trong lĩnh vực AI. Tuy nhiên, những diễn biến gần đây về hợp tác công nghệ cho thấy Mỹ có thể quan tâm đến việc đầu tư (và thử nghiệm) các công nghệ dựa trên AI để quản lý thảm họa và thiên tai ở Việt Nam.

“Việc tìm kiếm hỗ trợ trong các lĩnh vực như ô nhiễm không khí và dự báo thời tiết là giải pháp đôi bên cùng có lợi cho cả Mỹ và Việt Nam.

Mỹ sẽ có cơ hội thử nghiệm thiết bị mới và các mô hình dựa trên AI của họ tại Việt Nam trước khi triển khai trên quy mô lớn trong nước”, TS Tirumala cho biết.

Dù vậy, khả năng hợp tác trong lĩnh vực này vẫn chưa chắc chắn với lập trường của ông Trump về biến đổi khí hậu.

“Nhìn vào những gì diễn ra trong quá khứ cũng như lập trường hiện tại của Tổng thống đắc cử Donald Trump, chúng ta có thể kỳ vọng việc trao đổi công nghệ và kiến thức song phương vẫn tiến triển dù có một số hạn chế tiềm ẩn”, TS Tirumala nói thêm.

Những câu chuyện ít được biết về tỷ phú công nghệ

Tủ sách Công nghệ đem đến cho độc giả những cuốn sách hay nhất, đúc kết hàng trăm giờ chia sẻ của Steve Jobs, Elon Musk và những người liên quan. Chúng chứa đựng những câu chuyện công nghệ thú vị, ít khi được bật mí.

Bé trai bị vỡ ruột sau khi bị anh trai ném lon bia trúng bụng. ảnh: BSCC

Qua thăm khám, bác sĩ chẩn đoán bé có dấu hiệu tổn thương ruột, chỉ định phẫu thuật gấp. Kíp mổ phát hiện ổ bụng bé có nhiều dịch đục, trên đoạn giữa ruột non có 1 lỗ vỡ gần 2cm, dịch và phân xì vào ổ bụng gây viêm phúc mạc.

Bác sĩ đã tiến hành khâu lại đoạn ruột vỡ, rửa sách ổ bụng và đặt ống dẫn lưu. Sau mổ, tình trạng bé đã ổn định.

Các bác sĩ khuyến cáo phụ huynh lưu ý trẻ khi gặp chấn thương, đặc biệt các chấn thương vùng đầu, ngực, bụng, không chỉ đánh giá tổn thương bên ngoài mà phải đến viện để được kiểm tra. Bác sĩ sẽ đánh giá các cơ quan bên trong để tránh bỏ sót các thương tổn nguy hiểm.

Phan Nhơn

Nghề cô đúc nhôm giúp người dân nơi đây ngày càng giàu có nhưng cũng khiến họ phải gánh chịu những hệ lụy nghiêm trọng do ô nhiễm môi trường. Cùng với làng nghề giấy Phong Khê (TP Bắc Ninh), cụm công nghiệp Phú Lâm (huyện Tiên Du), làng Mẫn Xá là 1 trong 3 điểm nóng về ô nhiễm môi trường tại Bắc Ninh.

Trước thực tế trên, năm 2016, UBND tỉnh Bắc Ninh quyết định thành lập cụm công nghiệp làng nghề Mẫn Xá với tổng diện tích 29,6 ha và 619 lô đất, do Công ty Cổ phần Tập đoàn Hanaka làm chủ đầu tư.

Mục đích của việc thành lập cụm công nghiệp là thu hút và di dời các hộ sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ từ các làng nghề vào khu sản xuất tập trung nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Tuy nhiên, sau 8 năm thành lập, đến nay cụm công nghiệp làng nghề Mẫn Xá mới thu hút được 77 cơ sở vào sản xuất. Đáng nói, tình trạng ô nhiễm tại cụm công nghiệp vẫn tồn tại. 

Theo ghi nhận của PV Báo điện tử VTC News, các cơ sở sản xuất tại cụm công nghiệp Mẫn Xá chỉ xây dựng đơn giản, lắp đặt ống khói và xả trực tiếp bụi, khí thải ra môi trường mà không có bất kỳ biện pháp thu gom, xử lý nào theo quy định. Khói bụi và mùi khét lẹt từ các lò cô đúc nhôm vẫn hàng ngày xả thẳng ra môi trường, đe dọa sức khỏe người dân.

Theo quy hoạch, cụm công nghiệp làng nghề được thiết kế gồm trạm xử lý nước thải lẫn khu tập kết xỉ thải tập trung, nhưng đến nay, mọi thứ vẫn chưa hoàn thành. Vì thế, những bãi đất trống trong cụm công nghiệp được người dân tận dụng để đổ thải tràn lan.

Việc xây dựng cụm công nghiệp chẳng những không giảm được ô nhiễm, mà còn trở thành nguồn phát sinh thêm sự ô nhiễm.

Anh M.Q.T. (Công ty nhôm T.T.Đ) cho cho biết, khi có chủ trương chuyển sản xuất từ làng nghề ra cụm công nghiệp, anh cũng như nhiều hộ ở đây đều rất vui và ủng hộ vì nghĩ rằng sẽ được đảm bảo các điều kiện về môi trường. Tuy nhiên, thực tế lại hoàn toàn khác, ô nhiễm lại chuyển từ làng nghề ra cụm công nghiệp.

"Khi mua đất ở làng nghề, chủ đầu tư không hướng dẫn chúng tôi xây dựng như thế nào, đặc biệt cụm công nghiệp chưa hoàn thiện các thủ tục xây dựng hạ tầng như phòng cháy chữa cháy, xử lý nước thải nên chúng tôi không xin được ĐTM (báo cáo đánh giá tác động môi trường) theo đúng quy định", anh T. cho biết thêm.

Cũng như anh M.Q.T., chị M.T.T. (Công ty nhôm Đ.D) cho biết, khi xây dựng nhà xưởng tại cụm công nghiệp, gia đình chị không được đơn vị nào hướng dẫn nên cứ xây theo tư duy có bao nhiêu đất thì xây bấy nhiêu để sản xuất.

"Hiện chúng tôi đã đầu tư hàng tỷ đồng để xây dựng nhà xưởng, tuy nhiên vì không có hướng dẫn cụ thể nên tôi không biết đầu tư hệ thống xử lý bụi, khí thải như thế nào cho đúng quy định. Nếu có hướng dẫn cụ thể thì việc đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải, khí thải và chất thải rắn là điều cấp thiết để đảm bảo sản xuất lâu dài",chị T. nói.

Mới đây, UBND tỉnh Bắc Ninh thành lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra tại cụm công nghiệp làng nghề Mẫn Xá và các cơ sở sản xuất trong cụm công nghiệp này.

Nội dung kiểm tra tập trung vào việc chấp hành các quy định về môi trường, phòng cháy chữa cháy, cứu nạn cứu hộ, quy hoạch, xây dựng; trách nhiệm của chủ đầu tư trong việc thực hiện các quy định liên quan.

Trên cơ sở rà soát, lập danh sách các hộ kinh doanh, cơ sở sản xuất, kho hàng hóa trong cụm công nghiệp làng nghề Mẫn Xá, đoàn kiểm tra sẽ làm việc trực tiếp với chủ đầu tư, chủ cơ sở, nghe đại diện cơ sở sản xuất báo cáo việc chấp hành các quy định của pháp luật về môi trường, phòng cháy chữa cháy, cứu nạn cứu hộ, quy hoạch, xây dựng.

Đoàn sẽ kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế tại các cơ sở. Mỗi lĩnh vực kiểm tra lập biên bản làm việc riêng, tham mưu hoàn thiện hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật và trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản chỉ đạo hoặc quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Thời gian kiểm tra từ ngày 1/11 đến khi hoàn thành mục tiêu đợt kiểm tra.

Video: Ô nhiễm 'chết chóc' bủa vây ngôi làng ở Bắc Ninh