Ngày hội Trải nghiệm VinUni diễn ra vào ngày 25/11 vừa qua đã thu hút hơn 4.000 người tham dự bao gồm phụ huynh, học sinh, doanh nghiệp… Từ sáng sớm, rất đông học sinh đã có mặt để đăng ký check-in.

Với không ít học sinh, tham dự sự kiện VinUni Open Day là cơ hội để khám phá mọi điều về ngôi trường đạt chuẩn quốc tế này, không chỉ tìm hiểu về cơ sở vật chất mà còn trực tiếp trải nghiệm không khí học tập sôi nổi và chương trình học theo tiêu chuẩn Ivy League. Các lớp học thử bao gồm nhiều môn học đặc biệt thuộc 4 viện: Khoa học Sức khoẻ, Kinh doanh Quản trị, Khoa học và Giáo dục Khai phóng, Kỹ thuật và Khoa học Máy tính.

Thế Định

Thực hiện ước mơ của mẹ

May-Britt và Edvard Moser, đều sinh vào đầu những năm 1960 và bắt đầu cuộc hành trình khoa học của mình một cách độc lập trước khi đi chung con đường. 

Edvard Moser, sinh ra ở TP Ålesund (Na Uy) tập trung nghiên cứu mối liên hệ giữa tâm lý học và sinh lý thần kinh và nhận bằng Tiến sĩ từ ĐH Oslo vào năm 1995. Trong khi đó, vợ ông May-Britt lớn lên tại một trang trại cừu nhỏ trên một hòn đảo xa xôi của Na Uy. Bà là con út trong gia đình có 5 người con.

Cha bà là thợ mộc, còn mẹ ở nhà chăm sóc con cái và trang trại. Tuy vậy, mẹ của Moser đã từng khao khát được làm việc trong lĩnh vực y tế. Không muốn con gái đi theo con đường của mình, bà đã khuyến khích Moser tránh cuộc sống nội trợ bằng cách học tập chăm chỉ ở trường, theo Nobel.org. 

Tại ĐH Oslo vào đầu những năm 80, Moser ban đầu không rõ về định hướng của mình. Tương lai của bà trở nên rõ ràng hơn khi có sự đồng hành của một sinh viên trẻ khác- cũng là chồng của bà sau này, Edvard Moser. 

Họ cùng nhau quyết định sẽ nghiên cứu tâm lý học. “Chúng tôi chỉ đơn giản là khao khát tìm hiểu về bộ não”. 

Tình bạn và niềm đam mê trí tuệ chung của họ đã phát triển thành mối quan hệ hợp tác lãng mạn và chuyên nghiệp kéo dài hàng thập kỷ. Cặp đôi kết hôn vào năm 1985.

Trong khi lấy bằng tiến sĩ và tiến hành nghiên cứu khoa học, gia đình Mosers chào đón 2 con gái, Isabel vào năm 1991 và Ailin vào năm 1995. Tuy nhiên, May-Britt vẫn tiếp tục công việc. “Không gì có thể ngăn cản chúng tôi”. Những con chuột thí nghiệm trở thành thú cưng của con gái họ.

Bước ngoặt trong sự nghiệp

Vợ chồng Mosers nhận bằng Tiến sĩ về sinh lý thần kinh vào năm 1995 và sau khi được đào tạo sau tiến sĩ ở Edinburgh.

Bước ngoặt trong sự nghiệp của cặp đôi diễn ra khi họ gia nhập phòng thí nghiệm của John O'Keefe tại ĐH College London (UCL). O'Keefe là nhân vật chủ chốt trong lĩnh vực thần kinh và ông đặt nền móng cho việc hiểu cách bộ não tạo ra các bản đồ không gian trong đầu. 

Vào năm 2005, vợ chồng nhà Moser đã phát hiện ra các tế bào trong não chuột có chức năng như một loại hệ thống định vị tích hợp, giúp động vật biết chúng đang ở đâu, chúng đang đi đâu và chúng đã ở đâu. Đây là các ô lưới.

Họ nhận thấy các tế bào lưới cung cấp một hệ thống tọa độ độc đáo cho phép não tạo ra các bản đồ tinh thần về môi trường xung quanh. Phát hiện này là một bước tiến đáng kể trong việc tìm hiểu cách não xử lý thông tin không gian.

 Ý nghĩa của khám phá này vừa thực tế vừa sâu sắc. Các tế bào này đã được chứng minh là tồn tại ở loài linh trưởng và được tìm thấy ở tất cả các loài động vật có vú, bao gồm cả con người. 

Vợ chồng Mosers suy đoán rằng cách não ghi lại và ghi nhớ chuyển động trong không gian có thể là nền tảng của mọi trí nhớ. 

Bổ sung cho khám phá của họ về các ô lưới, Mosers cũng nâng cao sự hiểu biết về “ô vị trí”. Những tế bào này, nằm ở vùng hải mã, kích hoạt khi động vật chiếm một vị trí cụ thể trong môi trường của nó. 

Sự tương tác phức tạp giữa các ô lưới và ô vị trí cung cấp một khuôn khổ toàn diện cho hệ thống định vị của não, cho phép động vật, bao gồm cả con người, định hướng môi trường xung quanh và hình thành ký ức không gian.

Tác động và sự công nhận khoa học

Tầm quan trọng của công trình của nhà Moser vượt xa giới hạn phòng thí nghiệm của họ. Những khám phá này đã mở ra những con đường mới cho nghiên cứu về khoa học thần kinh, tâm lý học và thần kinh học. 

“Cả hai chúng tôi đều đến từ những gia đình không có truyền thống học thuật và sinh sống ở những nơi không chú trọng học thuật. Ở quê hương chúng tôi, không có ai có trình độ đại học, không có ai để hỏi thăm. Không có công thức nào về cách thực hiện những việc này.” Edvard Moser nói.

“Tôi vô cùng ngưỡng mộ công việc của họ”. Nhà thần kinh học đoạt giải Nobel Eric Kandel, Viện trưởng Viện Khoa học Não Kavli tại ĐH Columbia (Mỹ) và là người đã theo dõi sự nghiệp của cặp đôi Moser kể từ khi họ còn là nghiên cứu sinh, cho biết. 

Câu chuyện của cặp đôi nhà Moser đóng vai trò là ngọn hải đăng truyền cảm hứng cho các nhà khoa học, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác, sự cống hiến và sự tò mò trong việc nâng cao kiến thức khoa học. 

Gia đình Moser đã chứng minh rằng những khám phá mang tính đột phá không chỉ là kết quả của tài năng cá nhân mà còn có thể xuất hiện từ sức mạnh tổng hợp của niềm đam mê chung và kiến thức chuyên môn bổ sung cho nhau.

Ngoài những nỗ lực nghiên cứu, Mosers còn đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy môi trường nghiên cứu hợp tác và hỗ trợ. Họ đồng sáng lập Viện Khoa học thần kinh hệ thống Kavli và Trung tâm tính toán thần kinh tại ĐH Khoa học và Công nghệ Na Uy (NTNU) ở TP Trondheim, Na Uy.

Tử Huy

Chỉ tiêu và mức điểm nhận hồ sơ xét tuyển nguyện vọng bổ sung đào tạo đại học, cao đẳng ngành quân sự cơ sở năm 2023 như sau:

Chiến dịch “Dám bày tỏ, tiếng Anh là chuyện nhỏ” được triển khai từ ngày 7/12 với chuỗi hoạt động dành cho các bạn học sinh từ lớp 1 đến lớp 9. Đến với chiến dịch, các bạn học sinh không chỉ được cung cấp những kiến thức, mẹo học tiếng Anh, mà còn có cơ hội trải nghiệm, tương tác miễn phí với sản phẩm MobiEnglish của mobiEdu - nền tảng học tiếng Anh dành cho mọi lứa tuổi, mang chất lượng quốc tế. 

Đăng kí chương trình “Học tiếng Anh MobiEnglish, tích xu đổi quà” thuộc chiến dịch, người tham gia có cơ hội nhận tài khoản học miễn phí tại chuyên trang mobienglish.vn. Sau thời gian 2 tuần trải nghiệm (từ 11/12-24/12), Ban tổ chức sẽ trao giải cho top người tham gia đạt điểm cao trên bảng xếp hạng với nhiều phần quà giá trị và ý nghĩa.

Bên cạnh đó, tại fanpage mobiEdu.vn, các bạn học sinh có thể tham gia chơi các mini-game, nhận nhiều quà tặng hấp dẫn từ mobiEdu và tìm hiểu thêm các nội dung kiến thức, bí kíp học tập môn tiếng Anh bổ ích.

"Dám bày tỏ, tiếng Anh là chuyện nhỏ" là thông điệp mà mobiEdu muốn truyền tải. Các bạn học sinh hãy bắt đầu học tiếng Anh ngay hôm nay để có thể tự tin tỏa sáng, khẳng bản thân và đưa Việt Nam vươn tầm quốc tế. mobiEdu luôn đồng hành cùng các bạn trên những chặng đường chinh phục tri thức.

Để biết thêm chi tiết chương trình “Học tiếng Anh MobiEnglish, tích xu đổi quà” truy cập mobiedu.vn/mobienglish hoặc fanpage https://www.facebook.com/mobiedu.vn. 

Ngọc Minh

- Giáo sư đánh giá thế nào về quá trình chuyển đổi xanh trong lĩnh vực giao thông trên toàn cầu?

Chúng ta đang được chứng kiến những đổi mới công nghệ diễn ra rất nhanh chóng. Các phát minh hiện nay đang giúp nỗ lực giảm phát thải đạt hiệu quả cao hơn, đặc biệt là trong lĩnh vực giao thông. Nhưng chúng ta vẫn chưa thể vội mừng, vì vẫn còn nhiều quốc gia chưa khẩn trương triển khai các kế hoạch nhằm đạt được mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu: cắt giảm tối thiểu 90% khí thải nhà kính cho đến năm 2050. Tất cả các quốc gia đã và đang phát triển cần tăng cường việc sử dụng phương tiện công cộng một cách hiệu quả hơn. Các quốc gia cũng cần đẩy nhanh xu hướng điện hóa để xe điện trở thành “một bình thường mới”, và pin cùng tấm năng lượng mặt trời cần đạt mức tái chế cao hơn. 

- Theo giáo sư, đâu là những thách thức quan trọng về mặt kỹ thuật khi triển khai các công nghệ bền vững mới cũng như điện hóa giao thông, đặc biệt ở các khu vực đang phát triển như Đông Nam Á?

Tôi nghĩ vấn đề không hẳn ở khía cạnh công nghệ. Biến đổi khí hậu và các hiện tượng khí hậu cực đoan hiện nay không còn liên quan đến công nghệ nữa. Vấn đề là chúng ta chưa thúc đẩy đủ nhanh nỗ lực phi carbon hóa hệ thống năng lượng. Và nguyên nhân nằm ở các yếu tố chính sách và xã hội nhiều hơn. 

Theo quan sát của tôi, các công nghệ về năng lượng mặt trời, điện gió, địa nhiệt... đang phát triển rất nhanh, nhưng tốc độ này chưa đi đôi ở phương diện triển khai và áp dụng vào thực tế. Đó mới là thách thức, và vấn đề là cần đưa nỗ lực phi carbon hóa trở thành cốt lõi của nền kinh tế hiện nay, chứ không chỉ là công nghệ đang tiến triển tới đâu.

Giải thưởng tôn vinh những người tiên phong trong đổi mới sáng tạo

- Ông đánh giá thế nào về những nỗ lực và tiến bộ trong chuyển đổi sang năng lượng bền vững và giao thông xanh ở khu vực Đông Nam Á?

Chắc chắn, Châu Á đang có những bước tiến ấn tượng khi hầu hết các quốc gia đang tăng cường phát triển các ngành công nghiệp năng lượng sạch. Việc các Tập đoàn như Vingroup đầu tư quyết liệt vào các phương tiện chạy điện đã gây tiếng vang lớn. Một tín hiệu tích cực khác là nỗ lực tăng cường xe máy điện ở Indonesia.

Nhưng đồng thời chúng ta vẫn thấy sự mở rộng của những ngành gây ô nhiễm. Việc thay thế nguồn năng lượng hóa thạch bằng năng lượng sạch vẫn chưa đáng kể. Ở khía cạnh này, không chỉ Đông Nam Á, mà hầu hết các quốc gia trên thế giới đều chưa giải quyết được triệt để vấn đề. Nhìn chung, để loại bỏ những nguồn năng lượng là tác nhân ô nhiễm đòi hỏi những chính sách mạnh mẽ.

- Vậy, giáo sư trông đợi điều gì khi đến Việt Nam tham dự và trình bày tại Tọa đàm do Quỹ VinFuture tổ chức sắp tới đây?

Hiển nhiên, những sự kiện quan trọng như vậy, và rộng hơn là Giải thưởng VinFuture, cho thấy tất cả chúng ta đều đề cao đổi mới sáng tạo và những người đi đầu trong nỗ lực này. Nhưng điều tôi đặc biệt hy vọng là chúng ta sẽ cùng nhìn nhận rằng các phát minh, sáng kiến công nghệ giúp thay đổi thế giới không chỉ khởi nguồn từ những nước giàu mà hoàn toàn có thể đến từ các quốc gia đang phát triển. 

Không những thế, khi được khai sinh từ những khu vực đang phải đối mặt với các thách thức gay gắt nhất, các phát minh này có thể chú trọng nhiều hơn vào việc phát triển nguồn năng lượng sạch và những giải pháp xanh. Với tầm ảnh hưởng toàn cầu, VinFuture không chỉ thu hút sự chú ý của thế giới dành cho các vấn đề cấp bách đó mà còn tập hợp được trí tuệ của nhân loại để tìm kiếm lời giải cho các bài toán chung. Qua đó, giải thưởng sẽ góp phần tạo ra sự thay đổi tích cực, đồng thời nâng cao vị thế của Việt Nam cũng như các nước đang phát triển.

 Thế Định