Sau gần 10 năm theo đuổi vụ kiện thân chủ để đòi tiền hứa thưởng, mới đây, TAND Cấp cao tại TP.HCM đã tuyên buộc những người thừa kế của bà Vương Thị Khanh và ông Nguyễn Đắc Quang phải có trách nhiệm trả cho luật gia Đặng Đình Thịnh 113 tỷ đồng.

“Việc khởi kiện thân chủ của mình ra tòa là điều không ai mong muốn, tôi rất đau lòng, khổ tâm khi phải làm việc này”.

Luật gia Thịnh nhớ lại, năm 2006, bà Khanh từ Mỹ về Việt Nam đã cùng con trai là ông Quang tới gặp để nhờ ông đòi giúp lại căn nhà của gia đình ở 446-448 Nguyễn Thị Minh Khai (quận 3, TP.HCM).

Theo hồ sơ bà Khanh cung cấp, giữa tháng 12/1980, trước khi xuất cảnh, vợ chồng bà đã ủy quyền quản lý, sử dụng căn nhà cho ông Phan Bình. Đến tháng năm 2000, căn nhà đã được xác lập sở hữu Nhà nước.

Nhận tập hồ sơ của mẹ con bà Khanh cung cấp, ông Thịnh về đọc đi đọc lại, nghiên cứu tính pháp lý, cơ sở để có thể đòi lại căn nhà. Ông nhận thấy thân chủ đi nước ngoài hợp pháp, gia đình không làm việc trong chế độ cũ. Vì vậy, ông Thịnh quyết định nhận lời.

Ròng rã nhiều năm đi khiếu nại giúp thân chủ tại các cơ quan chức năng ở TP.HCM và của Trung ương, vị luật gia nhiều lần nhận được các quyết định bác khiếu nại.

Vụ việc đi vào ngõ cụt khiến luật gia Thịnh nhiều lúc thấy nản lòng, nhưng được sự động viên của gia đình và mong muốn bảo vệ công lý nên ông lại tiếp tục hành trình của mình.

Để tìm cơ sở pháp lý chứng minh rằng Nhà nước quản lý căn nhà là không đúng, ông đã tới thư viện Quốc gia cả tuần trời để tìm các tài liệu lưu trữ.

Cuối cùng khiếu nại của ông đã được Chính phủ xem xét, giao cho cơ quan liên ngành gồm: Bộ Xây dựng, Thanh tra Chính phủ, UBND TP.HCM xem xét giải quyết rồi báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Cơ quan liên ngành đã dựa trên Nghị quyết 1037 của Quốc hội về xem xét, giải quyết việc quản lý nhà theo chính sách XHCN và nhận thấy, việc Nhà nước quản lý căn nhà của bà Khanh là không đúng.

 Vì vậy, tháng 6/2011, Bộ Xây dựng đã ra Quyết định trả lại căn nhà cho bà Khanh.

“Chính phủ sẵn sàng khôi phục quyền sở hữu tài sản của Việt kiều, điều này thể hiện Nhà nước ta là một Nhà nước pháp quyền. Bà Khanh là Việt kiều đầu tiên được Nhà nước trả lại căn nhà có giá trị lớn. Từ vụ việc của bà Khanh đã tạo tiền lệ tốt cho các vụ việc tương tự sau này”, luật gia Đặng Đình Thịnh cho hay.

Thân chủ bất ngờ “lật kèo”

Ngay khi căn nhà được trao trả, ông Thịnh viết thư gửi qua Mỹ báo tin vui cho bà Khanh. Thế nhưng, 2 lá thư được gửi đi nhưng bà Khanh “bặt vô âm tín”, không một lời phúc đáp. Nhận thấy điều bất thường, ông Thịnh đã lẳng lặng đi tìm hiểu thì phát hiện ra gia đình bà Khanh đã âm thầm đem căn nhà vừa đòi được đi bán và nhận đặt cọc của tận 2 người.

Lúc này, gia đình bà Khanh đã thản nhiên “lật kèo”, không chịu thực hiện hợp đồng hứa thưởng mà chỉ đưa một ít chi phí đi lại cho ông Thịnh.

Cực chẳng đành, ông Thịnh đã làm đơn khởi kiện thân chủ của mình ra tòa.

Năm 2015, TAND TP.HCM xử sơ thẩm đã buộc mẹ con bà Khanh phải thực hiện hợp đồng hứa thưởng cho ông Thịnh và trả lại tiền cọc cho người mua căn nhà.

Sau phiên sơ thẩm, VKSND TP.HCM đã kháng nghị hủy một phần bản án do vi phạm tố tụng. Ông Thịnh kháng cáo, đề nghị tách quan hệ tranh chấp hứa thưởng của ông ra giải quyết. Những người có quyền và nghĩa vụ liên quan cũng kháng cáo.

Tháng 6/2016, TAND Cấp cao tại TP.HCM xử phúc thẩm, chấp nhận một phần kháng nghị của VKS, một phần kháng cáo của ông Thịnh, buộc đồng bị đơn là bà Khanh và ông Quang trả cho ông Thịnh gần 55 tỷ đồng hứa thưởng. 

Tháng 7/2017, Chánh án TAND Tối cao đã ra Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đề nghị Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm, hủy 2 Bản án sơ thẩm và phúc thẩm. 

Tháng 5/2022, phiên sơ thẩm lần 2 tuyên buộc bị đơn phải thực hiện hợp đồng hứa thưởng, phải trả cho ông Thịnh 68 tỷ đồng.

Sau đó, ông Thịnh đã làm đơn kháng cáo, đề nghị cấp phúc thẩm buộc các thừa kế của bà Khanh và ông Quang phải trả 35% giá trị toàn bộ nhà đất đòi được theo thời giá hiện nay là 113 tỷ đồng.

Những người trong ngành ước tính quy mô của đội "tàu bóng tối” đó gần 600 chiếc, tương đương khoảng 10% tổng số tàu chở dầu cỡ lớn trên toàn cầu. Và con số tiếp tục gia tăng.

Theo CNN, ai sở hữu và vận hành số tàu này vẫn là một câu hỏi hóc búa. Khi việc mua bán dầu mỏ Nga trở nên phức tạp hơn trong năm qua, nhiều chủ hàng phương Tây đã rút dịch vụ của họ. Tuy nhiên, những nhà cung cấp dịch vụ mới, ít được biết đến bắt đầu nhập cuộc, với sự tham gia của các công ty vỏ bọc ở Dubai trong một số trường hợp. Một số mua tàu thuyền từ châu Âu, trong khi số khác khai thác những con tàu cũ kỹ, ọp ẹp, đáng lẽ đã bị đưa đến bãi phế liệu.

Đội tàu nói trên càng trở nên quan trọng khi Moscow cố gắng tránh giao dịch với các chủ hàng phương Tây, trong bối cảnh các khách hàng ở Trung Quốc và Ấn Độ đang thay thế các khách hàng ở châu Âu, vốn bị cấm mua dầu mỏ Nga vận chuyển bằng đường biển hoặc các sản phẩm tinh chế của Nga như dầu diesel.

Việc giao hàng cho những khách mua ở xa hơn đòi hỏi phải có thêm tàu và các chủ tàu rõ ràng sẵn sàng đối phó với sự phức tạp cũng như rủi ro pháp lý gia tăng, đặc biệt sau khi nhóm G7 áp giá trần đối với nhiên liệu Nga.

Việc mở rộng đội "tàu bóng tối” làm nổi bật những thay đổi đáng kể do cuộc xung đột Nga – Ukraine gây ra cho thị trường dầu mỏ toàn cầu. Trong nỗ lực duy trì hoạt động, nước xuất khẩu dầu thô lớn thứ 2 thế giới đã định hình lại mô hình giao dịch hàng chục năm tuổi và chia hệ thống năng lượng của thế giới thành 2 phần.

“Có đội tàu đang không tham gia bất kỳ hoạt động kinh doanh nào của Nga và một đội tàu khác hầu như chỉ phục vụ các giao dịch của Nga. Chỉ có rất ít đảm đương cả hai”, Richard Matthews, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của hãng môi giới tàu biển quốc tế EA Gibson nói.

Matthew Wright, chuyên gia phân tích hàng hóa cấp cao tại công ty tư vấn thị trường Kpler, lại phân loại các tàu vận chuyển dầu thô của Nga thành 2 loại là “tàu xám” và “tàu bóng tối”.

Trong đó, tàu xám để chỉ các phương tiện được bán kể từ khi chiến sự Nga – Ukraine bùng phát, chủ yếu từ các chủ sở hữu ở châu Âu cho các công ty ở Trung Đông và châu Á trước đây không hoạt động trong thị trường vận tải dầu. Tàu bóng tối là những tàu kỳ cựu, được sử dụng nhằm tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây và gần đây đã chuyển sang chở dầu thô Nga.

Theo ông Wright, hiện có bằng chứng ám chỉ các “tàu bóng tối” đã ngụy trang hoạt động bằng cách tắt bộ phát đáp AIS, thiết bị giúp nhận diện và định vị các con tàu.

Nếu số tàu đang được sử dụng chuyên chở các sản phẩm dầu mỏ và dầu thô của Nga chiếm tỉ lệ lớn hơn trong tổng số phương tiện vận tải toàn cầu, điều đó sẽ ăn mòn công suất, làm tăng chi phí cho tất cả các nhà kinh doanh dầu mỏ và rốt cuộc đẩy giá thành nhiên liệu đến tay người tiêu dùng.

Hơn thế nữa, các chuyên gia cảnh báo, đội “tàu bóng tối” có thể đang giúp Nga tăng khả năng né tránh các đòn trừng phạt của phương Tây hoặc bán dầu mỏ trên giá trần. Chúng cũng làm cho việc phân biệt chính xác các sản phẩm của Nga đang được bán với giá bao nhiêu trở nên khó khăn hơn.

Các nhà phân tích đã tìm thấy bằng chứng trong dữ liệu hải quan hé lộ, dầu Urals tiêu chuẩn của Nga đang được bán tại các cảng trọng yếu với giá cao hơn nhiều mức giá chính thức.

Hiện cũng có lo ngại về vấn đề an toàn. Đội tàu bóng tối được cho bao gồm nhiều tàu trên 15 năm tuổi, độ tuổi mà các công ty dầu mỏ chính thống thường cho chúng nghỉ hưu vì hao mòn. Giờ đây, ngày càng nhiều những chiếc tàu như vậy đang thực hiện các chuyến đi khắp thế giới.

“Tất cả những tàu cũ này có thể không được bảo dưỡng theo tiêu chuẩn mà chúng nên có. Khả năng xảy ra sự cố tràn dầu hoặc tai nạn nghiêm trọng đang tăng lên từng ngày khi đội tàu này phát triển”, ông Matthews khuyến cáo.

Hé lộ cách Nga đối phó các lệnh trừng phạt của phương Tây