Nhằm từng bước tháo gỡ khó khăn, bất cập trong việc tuyển dụng giáo viên dạy các môn học mới theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, Bộ GD-ĐT đã xây dựng và Chính phủ lập đề nghị xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về việc cho phép tuyển dụng người có trình độ cao đẳng để dạy một số môn học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Bộ GD-ĐT cũng đang triển khai nghiên cứu chế độ phụ cấp ưu đãi viên chức ngành giáo dục và thực hiện rà soát, nghiên cứu đề xuất chính sách về chế độ tiền lương đối với viên chức các trường PTDTNT, trường PTDTBT và trường phổ thông có học sinh bán trú ở khu vực miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. 

Thiếu giáo viên gây khó khăn cho năm học mới

Tuy nhiên, Bộ GD-ĐT cũng chỉ rõ, tình trạng thiếu giáo viên cục bộ vẫn tồn tại ở hầu hết các địa phương, nhất là giáo viên dạy các môn học mới (tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật) nhưng chậm được khắc phục.

Cụ thể, tiếng Anh, Tin học trước đây là môn tự chọn nay được đưa vào chương trình bắt buộc từ lớp 3; bổ sung mới môn nghệ thuật cấp THPT; thiếu giáo viên các môn tự chọn như tiếng dân tộc thiểu số. Điều này gây khó khăn cho việc triển khai thực hiện chương trình và kế hoạch dạy học. 

Phát biểu tại hội nghị, đại diện tỉnh Điện Biên, ông Vừ A Bằng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, hiện nay đội ngũ giáo viên của địa phương này còn thiếu khá nhiều so với định mức, đặc biệt ở các môn tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật. Đội ngũ này thường có sự biến động khá lớn mỗi khi kết thúc năm học do giáo viên chuyển công tác về miền xuôi, gây khó khăn cho quá trình triển khai năm học mới.

Mặc dù tỉnh Điện Biên cũng có những chính sách đặc thù để thu hút tuyển dụng, nhất là với giáo viên các môn Tin học, tiếng Anh và các môn chuyên biệt nhưng đến nay vẫn không có nguồn tuyển. 

“Căn cứ vào Nghị định 141, chúng tôi ưu tiên con em trên địa bàn, thực hiện chính sách cử tuyển, đào tạo tập trung vào các ngành Tin học, Ngoại ngữ... Tuy nhiên, đến nay sau 3 năm thực hiện, mới có 72 sinh viên đi học cử tuyển các ngành này, trong đó Ngoại ngữ 45 em, Tin học 5 em, còn lại là các ngành chuyên biệt khác”, ông Bằng cho biết.

Trước thực tế này, ông Bằng đề xuất tiếp tục áp dụng chính sách thu hút giáo viên trong toàn bộ thời gian công tác tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; hợp đồng không thời hạn đối với giáo viên công tác ở vùng đặc biệt khó khăn từ 10 năm trở lên. Đồng thời, các giáo viên công tác tại vùng đặc biệt khó khăn sẽ được hỗ trợ các chi phí như: tiền thuê nhà, tiền đi lại (nếu dạy tại các điểm bản), tiền trực trưa...

Tại TPHCM, bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TP, cho hay hiện nay nhóm giáo viên các môn Tin học, tiếng Anh, Mỹ thuật, Âm nhạc tại thành phố này rất khó tuyển dụng do lương quá thấp.

“Với điều kiện mặt bằng lương trung bình tại TPHCM như hiện nay, giáo viên các khối ngành này không thể tuyển được và cũng không thể đề xuất với HĐND TPHCM cơ chế, chính sách về tài chính, hỗ trợ riêng như cách HĐND có cơ chế, chính sách riêng cho giáo viên mầm non”, bà Thúy nói.

Bà Thúy kiến nghị Bộ GD-ĐT nghiên cứu, tham mưu Chính phủ tháo gỡ khó khăn về cơ chế tài chính, tạo điều kiện cho các tỉnh, thành phố xây dựng cơ chế đặc thù để tuyển dụng các giáo viên Tin học, tiếng Anh, Mỹ thuật, Âm nhạc.

Tính đến tháng 4/2024, cả nước còn thiếu 113.491 giáo viên các cấp học mầm non, phổ thông. 

Bên cạnh đó, cơ cấu đội ngũ nhà giáo còn mất cân đối giữa các môn học trong cùng một cấp học, giữa các vùng miền có điều kiện kinh tế - xã hội khác nhau; chỉ tiêu phân bổ giáo viên cho các địa phương đa số thấp hơn so với nhu cầu thực tế. Tỷ lệ giáo viên/lớp ở các cấp học đều thấp hơn định mức quy định của Bộ GD-ĐT. 

Bộ GD-ĐT cho rằng nguyên nhân chủ yếu là do sức hút vào ngành còn hạn chế; tình trạng giáo viên nghỉ việc vẫn cao; nguồn tuyển giáo viên một số môn học đặc thù còn thiếu; việc tuyển dụng của các địa phương chậm, hiện còn khoảng 72.000 biên chế được giao chưa tuyển dụng.

Bên cạnh đó, số lớp học, số lượng học sinh tăng dẫn đến nhu cầu giáo viên tăng; công tác quy hoạch, dự báo nhu cầu giáo viên từ cấp chiến lược đến các địa phương chưa sát, không theo kịp thực tế; biến động dân số, dịch chuyển lao động giữa các vùng miền với số lượng lớn và không có quy luật.

'Chất lượng đội ngũ giáo viên là điểm nghẽn rất lớn của ngành giáo dục'

GS Nguyễn Thị Doan, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam, cho rằng, vấn đề được coi là điểm nghẽn cơ bản nhất của giáo dục hiện nay cần giải quyết là chất lượng đội ngũ giáo viên.

“Đây là một thách thức cho ngành giáo dục”. 

Theo bà Doan, thế hệ giáo viên hiện nay đang ở độ tuổi gen Y, còn gen X rất ít. Thế hệ gen Y khoảng sinh từ năm 1971 đến 1986 đã bắt đầu tiếp thu khoa học công nghệ rất tốt. Họ bắt đầu bứt phá lên, dám đổi mới chứ không như lứa gen X. 

“Thế hệ học sinh chúng ta đang đào tạo là thế hệ gen Z. Những thế hệ này ‘tắm’ mình trong công nghệ. Vậy đội ngũ giáo viên phải nắm bắt các đặc điểm của thế hệ học sinh này để nâng cao chất lượng. Nhưng chất lượng đội ngũ của giáo viên của chúng ta vẫn là điểm nghẽn rất lớn. Cần phải đánh giá học sinh của chúng ta là ai, đang ở đâu, để giáo viên cũng phải ‘đắm mình’ trong công nghệ, phù hợp đối tượng mà chúng ta giảng dạy”, bà Doan nói.

Điểm nghẽn thứ hai theo bà Doan là áp lực thành tích đè nặng lên thầy trò và phụ huynh, học sinh.

Vấn đề thứ ba, theo bà Doan, đời sống giáo viên còn khó khăn. Vì đời sống còn khó khăn nên giáo viên không có nhiều thời gian cho đọc và tự học. “Thử hỏi rằng, giáo viên đã dành bao nhiêu thời gian để đọc, tự học và nâng cao trình độ? Trong khi đọc và tự học mới nên vấn đề”, bà Doan nói.  

Bà Doan cũng cho hay, trong bối cảnh số hóa nhưng sổ sách, báo cáo hiện vẫn là những điều mất thời gian của giáo viên.

Để chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam tốt hơn, Chủ tịch Hội Khuyến học việt Nam nhấn mạnh, cần kích đẩy chất lượng giáo dục. “Muốn kích đẩy, phải nâng cao chất lượng đội ngũ vì người thầy là “chìa khóa”. Đây là bài toán rất khó, lâu dài và đòi hỏi các cấp, các ngành, tất cả các tỉnh thành đều phải vào cuộc”, bà Doan khẳng định.  

Tính đến hết năm học 2023-2024, tỉ lệ đạt chuẩn được đào tạo theo Luật Giáo dục 2019 của giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục mầm non là 89,3%, cấp tiểu học là 89,9%, THCS 93,8%, THPT 99,9%. So với năm học 2022-2023, tỉ lệ giáo viên đạt chuẩn theo Luật Giáo dục 2019 ở cấp mầm non tăng 1,9%, cấp tiểu học tăng 5,5%, cấp THCS tăng 2,9%.

Tuy nhiên, theo Bộ GD-ĐT, một bộ phận nhỏ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục ngại đổi mới, chưa nhận thức đúng về tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng thường xuyên nên việc bồi dưỡng còn hình thức, đối phó, thời gian dành cho việc tự học, tự bồi dưỡng còn hạn chế. Chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục không đồng đều, đặc biệt là ở các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, còn khoảng cách lớn so với các vùng thuận lợi.

Năm 2024, Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội tuyển 2.480 sinh viên với 4 phương thức gồm: Xét học bạ, xét điểm thi tốt nghiệp THPT, xét tuyển kết hợp điểm thi tốt nghiệp với năng khiếu, xét tuyển thẳng và ưu tiên xét tuyển.

Năm ngoái, với nhóm lấy điểm chuẩn thang 30, ngành Công nghệ thông tin có điểm chuẩn cao nhất vào Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội với 24,75 điểm. Xếp sau đó là ngành Thiết kế đồ họa với 24 điểm, ngành Quản lý xây dựng lấy 23,93 điểm. Kỹ thuật xây dựng lấy đầu vào thấp nhất với 20,01 điểm.

Ở thang 40, trường nhân đôi môn năng khiếu (Vẽ mỹ thuật, Hình họa mỹ thuật), điểm chuẩn cao nhất ở ngành Kiến trúc với 28,8 điểm, Quy hoạch vùng và đô thị với 28 điểm, còn lại phổ biến ở mức 23-24 điểm.

Điểm chuẩn Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông cao nhất 26,4

Thủ tướng đề nghị hai bên triển khai kết quả điện đàm cấp cao giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Emmanuel Macron tháng 10/2023, cũng như cơ chế hợp tác liên ngành giữa hai nước.

Thủ tướng đánh giá cao vai trò, tiếng nói và sáng kiến của Pháp trên các diễn đàn quốc tế và khu vực như Liên Hợp Quốc, ASEAN-EU, Pháp ngữ... Việt Nam sẵn sàng phối hợp chặt chẽ với Pháp để ứng phó với thách thức toàn cầu.  

Thủ tướng khuyến khích các doanh nghiệp Pháp hợp tác, đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, dược phẩm…

Đề nghị Pháp tăng học bổng cho sinh viên Việt Nam; tiếp tục hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng người Việt Nam tại Pháp làm ăn, học tập và sinh sống để phát huy vai trò cầu nối kinh tế, văn hóa giữa hai nước.

Đại sứ Olivier Brochet cho biết Tổng thống Emmanuel Macron vẫn giữ ấn tượng sâu sắc về chuyến thăm chính thức Pháp năm 2021 của Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Đại sứ khẳng định Pháp đánh giá cao vị thế, vai trò của Việt Nam và mong muốn tiếp tục thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước phát triển sâu rộng, toàn diện hơn nữa, đặc biệt sẽ nỗ lực triển khai hiệu quả ba lĩnh vực hợp tác trụ cột được nêu trong điện đàm cấp cao giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Emmanuel Macron. 

Đại sứ Pháp cho biết, Bộ trưởng Quân đội Pháp Sébastien Lecornu cùng Quốc Vụ khanh phụ trách Cựu Chiến binh và Ký ức chiến tranh sẽ thăm Việt Nam và dự kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, trên tinh thần “khép lại quá khứ, hướng tới tương lai” và cùng hợp tác vì sự phát triển của quốc gia và nhân dân hai nước.

Mong muốn Việt Nam dạy tiếng Tây Ban Nha trong hệ thống THPT

Cũng trong chiều nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Đại sứ Tây Ban Nha Carmen Cano de Lasala tới chào xã giao nhân dịp bắt đầu nhiệm kỳ.

Việt Nam luôn coi trọng và mong muốn đưa quan hệ Đối tác chiến lược với Tây Ban Nha lên một tầm cao mới, tương xứng với tiềm năng hợp tác của hai bên. 

Về chính trị - ngoại giao, Thủ tướng đề nghị hai bên tăng cường các hoạt động trao đổi đoàn, tiếp xúc các cấp và triển khai hiệu quả các cơ chế hợp tác song phương. 

Thủ tướng gửi lời mời tới Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez sớm thăm chính thức Việt Nam; cảm ơn lời mời thăm Tây Ban Nha của Thủ tướng Pedro Sanchez và đề nghị Bộ Ngoại giao hai nước thu xếp chuyến thăm. 

Về kinh tế - thương mại, Thủ tướng đề nghị Tây Ban Nha mở cửa thị trường cho mặt hàng của Việt Nam, đặc biệt là hàng nông nghiệp, điện tử, hàng dệt may. Việt Nam sẵn sàng đón nhận những mặt hàng chất lượng cao của Tây Ban Nha. 

Thủ tướng Phạm Minh Chính hoan nghênh Tây Ban Nha đã khai trương Phòng Thương mại tại Việt Nam trong năm 2023. Thủ tướng đề nghị Đại sứ thúc đẩy doanh nghiệp Tây Ban Nha đầu tư vào Việt Nam trong lĩnh vực có thế mạnh như hạ tầng giao thông, năng lượng tái tạo, du lịch, giáo dục, đặc biệt là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyển giao khoa học công nghệ.

Chia sẻ những ý kiến của Thủ tướng, Đại sứ Carmen Cano de Lasala cho biết, doanh nghiệp Tây Ban Nha ngày càng muốn hợp tác với Việt Nam, đề xuất 4 lĩnh vực trọng tâm bao gồm cơ sở hạ tầng, năng lượng tái tạo, quốc phòng và du lịch.

Tây Ban Nha sẵn sàng hợp tác đầu tư, chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ Việt Nam trong quá trình phát triển đường sắt cao tốc, chuyển đổi năng lượng và phát triển ngành du lịch. 

Đại sứ Tây Ban Nha cho biết đang phối hợp cùng với các Đại sứ quán các nước Mỹ Latinh tại Việt Nam để tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế về giảng dạy tiếng Tây Ban Nha tại Việt Nam lần thứ nhất, mong muốn Việt Nam đưa tiếng Tây Ban Nha vào chương trình giảng dạy tại hệ thống THPT.