Bà Đặng Anh Thư - Phó cục trưởng Cục Hạ tầng Kỹ thuật - cho biết: “Lợi ích trước mắt của việc nâng cấp hệ thống chiếu sáng đô thị bao gồm giảm đáng kể mức tiêu thụ năng lượng, dẫn đến giảm hoá đơn tiền điện và lượng khí thải carbon liên quan. Để thực hiện mục tiêu cải thiện lĩnh vực chiếu sáng đô thị theo chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ bao gồm giảm 30% điện năng tiêu thụ trong giai đoạn 2023 - 2025 và lắp đặt 100% đèn LED vào năm 2025, cần đặt ra các yêu cầu và giải pháp thực hiện cụ thể”. 

Ông Nguyễn Đức Trung Kiên – Chuyên gia chính sách (VETS) cho biết tổng nhu cầu vốn đầu tư của chương trình đầu tư quốc gia về phát triển chiếu sáng đô thị (2026-2030) dự kiến khoảng 51.000 tỷ đồng. Trong đó, dự kiến nguồn vốn được phân bổ: 15-20% vốn ngân sách, 60% nguồn vốn vay từ các tổ chức tài chính quốc tế, 20-25% nguồn vốn đầu tư theo mô hình ESCO (mời các công ty dịch vụ năng lượng, quỹ đầu tư tham gia đầu tư).

Bà Nguyễn Thị Như Vân - chuyên gia hiệu quả năng lượng và cơ sở dữ liệu - đánh giá: “Đa số các đô thị loại đặc biệt, I, II, III, IV có tỷ lệ chiều dài đường phố được chiếu sáng cao do hệ thống chiếu sáng cơ bản đã hoàn chỉnh. Còn khá nhiều đô thị loại V ở vùng sâu, vùng xa hệ thống đường phố còn chưa hoàn thiện vì vậy hệ thống chiếu sáng công cộng thô sơ, chủ yếu sử dụng đèn tự phát của người dân…”. 

“Hầu hết địa phương có đèn chiếu sáng và cáp được lắp đặt trên trụ điện lực dẫn đến độ cao của đèn và khoảng cách bố trí của trụ điện không giống nhau vì vậy chưa đảm bảo chất lượng chiếu sáng theo quy định. Ngoài ra, tại nhiều địa phương đèn đường do tuổi thọ đèn cao dẫn đến giảm hiệu suất, cây xanh che khuất, thiết kế không đạt yêu cầu”, chuyên gia Nguyễn Thị Như Vân cho biết. 

Thời gian qua, các nghiên cứu trường hợp toàn cầu đã chứng minh hiệu quả năng lượng là một phương pháp hiệu quả để giảm chi phí năng lượng và vận hành, nâng cấp cơ sở hạ tầng công cộng, chi phí vốn đầu tư cao cho các công nghệ tiết kiệm năng lượng được bù đắp bằng việc giảm chi phí năng lượng và O&M trong suốt thời gian của dự án và các biện pháp can thiệp EE giúp giảm phát thải từ đó hỗ trợ các mục tiêu giảm phát thải.  

Về nguồn tài chính truyền thống đối với các khoản tài trợ, trợ cấp từ ngân sách nhà nước và các khoản vay có bảo lãnh chính phủ, bao gồm hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) đã có những lợi thế nhất định vì đã phát triển khung pháp lý trong các nguồn đầu tư truyền thống và phổ biến với các dự án cơ sở hạ tầng công cộng, chiếu sáng đô thị có thể phải đối mặt với nhu cầu cạnh tranh về phân bổ ngân sách. 

Ông Vũ Quang Đăng -  Chuyên gia tư vấn năng lượng quốc gia của ADB đánh giá: Hiệu quả năng lượng là một phương pháp hiệu quả để giảm chi phí năng lượng và vận hành, nâng cấp cơ sở hạ tầng công cộng.

Chi phí vốn đầu tư cao cho các công nghệ tiết kiệm năng lượng sẽ được bù đắp bằng việc giảm chi phí năng lượng và O&M (giảm chi phí vận hành và bảo trì) trong suốt thời gian của dự án. Ngoài ra việc này cũng giúp giảm phát thải thông qua các biện pháp can thiệp EE (mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050).

Ông Đăng đưa ra trường hợp của Chính phủ Campuchia. Nước này đã vay gói dựa trên chính sách trị giá 50 triệu USD (40 triệu USD vay từ ADB, 10 triệu USD từ quỹ ACGF). Trong số này có 23 triệu USD đầu tư hỗ trợ chuyển đổi năng lượng.

Từ khoản vay này, Campuchia đã phát triển hệ thống lưu trữ năng lượng pin nối lưới đầu tiên của nước này. Hệ thống chiếu sáng ở các tỉnh Kampot và Kep hiệu quả đã chứng minh và trình diễn tiết kiệm chi phí và lợi ích cho du lịch, an toàn công cộng. Thông qua cải cách chính sách, sản lượng điện tái tạo đến năm 2027 dự kiến sẽ tăng ít nhất 25% so với mức cơ bản vào năm 2021.

Mới đây, Cục Hạ tầng Kỹ thuật thuộc Bộ Xây dựng và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đã đồng tổ chức Hội thảo Báo cáo kết quả đánh giá thực trạng phát triển chiếu sáng đô thị quốc gia và tập huấn cơ sở dữ liệu chiếu sáng đô thị. 

Tính đến năm 2023, Việt Nam có hơn 2 triệu đèn chiếu sáng, trong đó hơn 40% là đèn LED, với tổng chiều dài hệ thống chiếu sáng đạt khoảng 98 nghìn km và công suất lắp đặt 217 MW. Việc chuyển đổi sang sử dụng đèn LED và áp dụng các công nghệ chiếu sáng thông minh, tiết kiệm năng lượng có tiềm năng giúp Việt Nam tiết kiệm 3,5 triệu MWh điện năng, tương đương 8 nghìn tỷ đồng và 2 triệu tấn CO2 trong giai đoạn từ 2024 đến 2030.

Bà Đặng Anh Thư - Phó cục trưởng Cục Hạ tầng Kỹ thuật - cho biết: “Lợi ích trước mắt của việc nâng cấp hệ thống chiếu sáng đô thị bao gồm giảm đáng kể mức tiêu thụ năng lượng, dẫn đến giảm hoá đơn tiền điện và lượng khí thải carbon liên quan. Để thực hiện mục tiêu cải thiện lĩnh vực chiếu sáng đô thị theo chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ bao gồm giảm 30% điện năng tiêu thụ trong giai đoạn 2023 - 2025 và lắp đặt 100% đèn LED vào năm 2025, cần đặt ra các yêu cầu và giải pháp thực hiện cụ thể”. 

Ông Nguyễn Đức Trung Kiên – Chuyên gia chính sách (VETS) cho biết tổng nhu cầu vốn đầu tư của chương trình đầu tư quốc gia về phát triển chiếu sáng đô thị (2026-2030) dự kiến khoảng 51.000 tỷ đồng. Trong đó, dự kiến nguồn vốn được phân bổ: 15-20% vốn ngân sách, 60% nguồn vốn vay từ các tổ chức tài chính quốc tế, 20-25% nguồn vốn đầu tư theo mô hình ESCO (mời các công ty dịch vụ năng lượng, quỹ đầu tư tham gia đầu tư).

Bà Nguyễn Thị Như Vân - chuyên gia hiệu quả năng lượng và cơ sở dữ liệu - đánh giá: “Đa số các đô thị loại đặc biệt, I, II, III, IV có tỷ lệ chiều dài đường phố được chiếu sáng cao do hệ thống chiếu sáng cơ bản đã hoàn chỉnh. Còn khá nhiều đô thị loại V ở vùng sâu, vùng xa hệ thống đường phố còn chưa hoàn thiện vì vậy hệ thống chiếu sáng công cộng thô sơ, chủ yếu sử dụng đèn tự phát của người dân…”. 

“Hầu hết địa phương có đèn chiếu sáng và cáp được lắp đặt trên trụ điện lực dẫn đến độ cao của đèn và khoảng cách bố trí của trụ điện không giống nhau vì vậy chưa đảm bảo chất lượng chiếu sáng theo quy định. Ngoài ra, tại nhiều địa phương đèn đường do tuổi thọ đèn cao dẫn đến giảm hiệu suất, cây xanh che khuất, thiết kế không đạt yêu cầu”, chuyên gia Nguyễn Thị Như Vân cho biết. 

Thời gian qua, các nghiên cứu trường hợp toàn cầu đã chứng minh hiệu quả năng lượng là một phương pháp hiệu quả để giảm chi phí năng lượng và vận hành, nâng cấp cơ sở hạ tầng công cộng, chi phí vốn đầu tư cao cho các công nghệ tiết kiệm năng lượng được bù đắp bằng việc giảm chi phí năng lượng và O&M trong suốt thời gian của dự án và các biện pháp can thiệp EE giúp giảm phát thải từ đó hỗ trợ các mục tiêu giảm phát thải.  

Về nguồn tài chính truyền thống đối với các khoản tài trợ, trợ cấp từ ngân sách nhà nước và các khoản vay có bảo lãnh chính phủ, bao gồm hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) đã có những lợi thế nhất định vì đã phát triển khung pháp lý trong các nguồn đầu tư truyền thống và phổ biến với các dự án cơ sở hạ tầng công cộng, chiếu sáng đô thị có thể phải đối mặt với nhu cầu cạnh tranh về phân bổ ngân sách. 

Ông Vũ Quang Đăng -  Chuyên gia tư vấn năng lượng quốc gia của ADB đánh giá: Hiệu quả năng lượng là một phương pháp hiệu quả để giảm chi phí năng lượng và vận hành, nâng cấp cơ sở hạ tầng công cộng.

Chi phí vốn đầu tư cao cho các công nghệ tiết kiệm năng lượng sẽ được bù đắp bằng việc giảm chi phí năng lượng và O&M (giảm chi phí vận hành và bảo trì) trong suốt thời gian của dự án. Ngoài ra việc này cũng giúp giảm phát thải thông qua các biện pháp can thiệp EE (mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050).

Ông Đăng đưa ra trường hợp của Chính phủ Campuchia. Nước này đã vay gói dựa trên chính sách trị giá 50 triệu USD (40 triệu USD vay từ ADB, 10 triệu USD từ quỹ ACGF). Trong số này có 23 triệu USD đầu tư hỗ trợ chuyển đổi năng lượng.

Từ khoản vay này, Campuchia đã phát triển hệ thống lưu trữ năng lượng pin nối lưới đầu tiên của nước này. Hệ thống chiếu sáng ở các tỉnh Kampot và Kep hiệu quả đã chứng minh và trình diễn tiết kiệm chi phí và lợi ích cho du lịch, an toàn công cộng. Thông qua cải cách chính sách, sản lượng điện tái tạo đến năm 2027 dự kiến sẽ tăng ít nhất 25% so với mức cơ bản vào năm 2021.

Bộ cũng quán triệt sâu sắc tinh thần phụng sự, lấy người dân, doanh nghiệp, địa phương làm trung tâm phục vụ; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong thực hiện nhiệm vụ, công vụ. Đẩy mạnh bồi dưỡng đạo đức công vụ, phòng chống tham nhũng, tiêu cực cho công chức, viên chức, người lao động.

Ngoài ra, Bộ cũng công khai, minh bạch trong tổ chức, hoạt động; đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân. Rà soát, cập nhật quy chế, quy định, quy trình công tác, đặc biệt trong lĩnh vực phát sinh tham nhũng, tiêu cực...

Xây dựng và thực hiện quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn trong mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công, đầu tư, xây dựng cơ bản, tài chính và ngân sách. 

Về phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao cho biết, đã tăng cường theo dõi, nắm bắt dư luận, đặc biệt coi trọng vai trò, phản ánh của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, kịp thời báo cáo, tham mưu cấp có thẩm quyền có biện pháp xử lý nghiêm minh.

Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, tập trung vào những khâu, lĩnh vực có rủi ro phát sinh tham nhũng, tiêu cực hoặc có nhiều phản ánh của người dân để chấn chỉnh, xử lý kịp thời.

Theo Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Bộ đã thực hiện nghiêm túc việc xác minh tài sản, thu nhập cá nhân.

Năm 2021, Bộ Ngoại giao đã hoàn thành kê khai tài sản, thu nhập lần đầu đối với 1.695 trường hợp có nghĩa vụ kê khai. Năm 2022, xác minh tài sản, thu nhập đối với đối tượng kê khai hằng năm. Đến nay, đã xác minh 26 trường hợp có nghĩa vụ kê khai hằng năm của năm 2022 và năm 2023; đang chuẩn bị xác minh 13 trường hợp của năm 2024.

Qua xác minh cho thấy, cơ bản các bản kê khai được kê khai đầy đủ, rõ ràng; nguồn gốc tài sản, thu nhập tăng thêm được giải trình cụ thể, chưa có trường hợp bị kiến nghị xử lý do vi phạm quy định. Đến nay, chưa ghi nhận có khiếu nại đối với các kết luận xác minh.

Quyết tâm cao nhất trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Về phương hướng, giải pháp, Bộ trưởng cho biết, sẽ thường xuyên, liên tục cập nhật, phổ biến, quán triệt nghiêm túc các quy định, chỉ thị, hướng dẫn mới về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; quyết tâm cao nhất đưa kế hoạch thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực năm 2024 của Bộ Ngoại giao đi vào cuộc sống.

Bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất, chặt chẽ, quyết liệt của Ban cán sự đảng, Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Bộ Ngoại giao; phát hiện và chỉ đạo xử lý kịp thời, chấn chỉnh những khâu, mắt xích yếu, việc khó, còn nhiều vướng mắc; tập trung vào những lĩnh vực trọng tâm, nhiệm vụ trọng yếu.

Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện các quy chế, quy trình công tác theo hướng công khai, minh bạch nhằm phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực trong tất cả các mặt công tác, đặc biệt những lĩnh vực được xác định là dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; phòng ngừa từ sớm, từ xa tham nhũng, tiêu cực.

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao cũng khẳng định tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, tập trung vào các lĩnh vực được xác định là dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực hoặc những vấn đề nổi cộm, bức xúc... Tiếp tục thực hiện tốt việc luân chuyển cán bộ gắn với đào tạo, bồi dưỡng và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nhất là với các vị trí, lĩnh vực công tác dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn vừa có báo cáo phục vụ phiên chất vấn tại phiên họp 31 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào ngày 18/3. Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực ngoại giao là một trong các nội dung sẽ được chất vấn.

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho biết, thời gian qua, Bộ Ngoại giao quán triệt đầy đủ, sâu sắc các chủ trương, chính sách, quy định của Đảng, Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, với phương châm “phòng ngừa, ngăn chặn là chính”.

Bộ cũng đã kiện toàn Ban Chỉ đạo của Bộ Ngoại giao về phòng, chống tham nhũng do Bộ trưởng làm Trưởng ban.

Về phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực, Bộ trưởng cho biết tăng cường phổ biến, quán triệt, giáo dục pháp luật về phòng chống tham nhũng, tiêu cực; chú trọng công tác chính trị, tư tưởng; phát huy vai trò của cấp ủy, công đoàn; đề cao tính gương mẫu và trách nhiệm của người đứng đầu và đảng viên.

Bộ cũng quán triệt sâu sắc tinh thần phụng sự, lấy người dân, doanh nghiệp, địa phương làm trung tâm phục vụ; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong thực hiện nhiệm vụ, công vụ. Đẩy mạnh bồi dưỡng đạo đức công vụ, phòng chống tham nhũng, tiêu cực cho công chức, viên chức, người lao động.

Ngoài ra, Bộ cũng công khai, minh bạch trong tổ chức, hoạt động; đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân. Rà soát, cập nhật quy chế, quy định, quy trình công tác, đặc biệt trong lĩnh vực phát sinh tham nhũng, tiêu cực...

Xây dựng và thực hiện quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn trong mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công, đầu tư, xây dựng cơ bản, tài chính và ngân sách. 

Về phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao cho biết, đã tăng cường theo dõi, nắm bắt dư luận, đặc biệt coi trọng vai trò, phản ánh của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, kịp thời báo cáo, tham mưu cấp có thẩm quyền có biện pháp xử lý nghiêm minh.

Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, tập trung vào những khâu, lĩnh vực có rủi ro phát sinh tham nhũng, tiêu cực hoặc có nhiều phản ánh của người dân để chấn chỉnh, xử lý kịp thời.

Theo Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Bộ đã thực hiện nghiêm túc việc xác minh tài sản, thu nhập cá nhân.

Năm 2021, Bộ Ngoại giao đã hoàn thành kê khai tài sản, thu nhập lần đầu đối với 1.695 trường hợp có nghĩa vụ kê khai. Năm 2022, xác minh tài sản, thu nhập đối với đối tượng kê khai hằng năm. Đến nay, đã xác minh 26 trường hợp có nghĩa vụ kê khai hằng năm của năm 2022 và năm 2023; đang chuẩn bị xác minh 13 trường hợp của năm 2024.

Qua xác minh cho thấy, cơ bản các bản kê khai được kê khai đầy đủ, rõ ràng; nguồn gốc tài sản, thu nhập tăng thêm được giải trình cụ thể, chưa có trường hợp bị kiến nghị xử lý do vi phạm quy định. Đến nay, chưa ghi nhận có khiếu nại đối với các kết luận xác minh.

Quyết tâm cao nhất trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Về phương hướng, giải pháp, Bộ trưởng cho biết, sẽ thường xuyên, liên tục cập nhật, phổ biến, quán triệt nghiêm túc các quy định, chỉ thị, hướng dẫn mới về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; quyết tâm cao nhất đưa kế hoạch thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực năm 2024 của Bộ Ngoại giao đi vào cuộc sống.

Bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất, chặt chẽ, quyết liệt của Ban cán sự đảng, Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Bộ Ngoại giao; phát hiện và chỉ đạo xử lý kịp thời, chấn chỉnh những khâu, mắt xích yếu, việc khó, còn nhiều vướng mắc; tập trung vào những lĩnh vực trọng tâm, nhiệm vụ trọng yếu.

Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện các quy chế, quy trình công tác theo hướng công khai, minh bạch nhằm phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực trong tất cả các mặt công tác, đặc biệt những lĩnh vực được xác định là dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; phòng ngừa từ sớm, từ xa tham nhũng, tiêu cực.

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao cũng khẳng định tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, tập trung vào các lĩnh vực được xác định là dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực hoặc những vấn đề nổi cộm, bức xúc... Tiếp tục thực hiện tốt việc luân chuyển cán bộ gắn với đào tạo, bồi dưỡng và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nhất là với các vị trí, lĩnh vực công tác dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng.