Hai cuốn sách tuyển chọn các bài nói, bài viết, bài phát biểu, thư, điện… tiêu biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong 3 năm 2021 - 2023 triển khai Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; thể hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của Tổng Bí thư trên các lĩnh vực, với các ngành, các cấp, các địa phương. Việc xuất bản hai cuốn sách này là sự tiếp nối các cuốn sách của Tổng Bí thư đã xuất bản trong nhiệm kỳ khoá XI và khóa XII của Đảng.

Cuốn sách “Biến thách thức thành cơ hội, quyết tâm tạo đột phá đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững” tuyển chọn các bài phát biểu, bài viết, bài trả lời phỏng vấn, thư, điện... của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ tháng 4/2021 đến tháng 12/2022.

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, tác động đến toàn thế giới, trong nước cũng ảnh hưởng rất nặng nề, song sự định hướng mang tầm chiến lược của Trung ương Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư là động lực quan trọng để toàn Đảng, toàn dân ta vượt qua khó khăn, thử thách, nhanh chóng cụ thể hoá, triển khai Nghị quyết và những mục tiêu của Đại hội XIII với quyết tâm cao nhằm tạo ra bước đột phá, biến thách thức thành cơ hội, tận dụng mọi thời cơ, tranh thủ mọi điều kiện, hoàn thành các kế hoạch đề ra với kết quả cao nhất.

Điểm mới trong phương pháp làm việc của nhiệm kỳ XIII là ngay sau Đại hội, các hội nghị toàn quốc của Quốc hội, Chính phủ và của các khối: Nội chính, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Quốc phòng, An ninh, Văn hoá, Đối ngoại... được tổ chức đồng bộ, bài bản ngay từ đầu nhiệm kỳ đã định hướng rõ ràng, đúng đắn cho việc triển khai thực hiện Nghị quyết trong cả hệ thống chính trị, sự vào cuộc ngay từ đầu của các ngành, các cấp, các địa phương, sự đoàn kết, nỗ lực của toàn dân với các mục tiêu phát triển đất nước trong 5 năm 2021 - 2026 cũng như những năm tiếp theo.

Tổng Bí thư khẳng định, phương pháp làm việc này “thể hiện sự phối hợp rất nhịp nhàng, ăn khớp của cả hệ thống chính trị ở nước ta; sự đoàn kết nhất trí cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta; một phương thức, cách làm rất bài bản, hợp lý, khoa học”.

Cuốn sách “Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng” tuyển chọn các bài phát biểu, bài viết, bài trả lời phỏng vấn, thư, điện... tiêu biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong năm 2023, cho thấy sự chỉ đạo sát sao, tâm huyết của người đứng đầu Đảng ta với các vấn đề quan trọng của đất nước trong năm 2023 - năm bản lề thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Về thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, phát biểu tại Hội nghị giữa nhiệm kỳ (Hội nghị Trung ương 7), Tổng Bí thư khẳng định: Trong bối cảnh rất đặc biệt với nhiều khó khăn, thách thức, “nhờ có quyết tâm cao và sự nỗ lực phấn đấu, đóng góp to lớn, bền bỉ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, chúng ta đã thực hiện thắng lợi, khá toàn diện mục tiêu, nhiệm vụ: Vừa tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh, vừa thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng và hiệu quả”.

Năm 2023, tăng trưởng kinh tế đạt hơn 5%, là mức cao so với các nước trong khu vực và trên thế giới; lần đầu tiên GDP của nước ta đạt mức 430 tỷ đô la Mỹ, đứng thứ 3 trong ASEAN và thuộc nhóm 40 nền kinh tế lớn nhất thế giới, 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại, thu hút đầu tư nước ngoài.

Điểm đặc biệt là, trong nhiệm kỳ Đại hội XIII, hoạt động đối ngoại của Việt Nam tiếp tục diễn ra sôi động, liên tục, đạt nhiều kết quả quan trọng, trở thành điểm sáng đầy ấn tượng của năm 2023, góp phần quan trọng giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, nâng cao vị thế, uy tín của đất nước trên trường quốc tế.

Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, chúng ta tiếp tục phát huy trường phái đối ngoại và ngoại giao thời đại Hồ Chí Minh, mang đậm bản sắc "cây tre Việt Nam", "gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển", thấm đượm tâm hồn, cốt cách và khí phách của dân tộc Việt Nam: mềm mại, khôn khéo, nhưng rất kiên cường.

Một điểm sáng nổi bật của năm 2023 là công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị tiếp tục có nhiều đổi mới, chuyển biến tích cực, đạt được những kết quả quan trọng. Với tinh thần “không dừng, không nghỉ”, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, trong năm 2023, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được triển khai quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, bài bản, tạo sức răn đe, cảnh tỉnh rất lớn. Nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng nghiêm trọng, nhất là các vụ “đại án”, tiếp tục được phát hiện, điều tra, khởi tố, truy tố, xét xử nghiêm minh, được cán bộ, đảng viên và nhân dân hoan nghênh, đánh giá cao, đồng tình ủng hộ.

Những kết quả đạt được trong 3 năm 2021 - 2023 là quan trọng, song thời gian tới, tình hình quốc tế diễn biến nhanh chóng, phức tạp hơn. Ở trong nước, bên cạnh thời cơ, thuận lợi là những hạn chế, yếu kém và khó khăn, thách thức, vì vậy Tổng Bí thư nhiều lần nhắc nhở: “Chúng ta tuyệt nhiên không chủ quan, tự mãn, quá say sưa với những kết quả, thành tích đã đạt được, bởi vì đất nước ta vẫn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn, đặc biệt là những khó khăn thách thức gay gắt, mới xuất hiện”.

Năm 2024 - năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Tổng Bí thư yêu cầu phải “tập trung ưu tiên thúc đẩy, nâng cao chất lượng tăng trưởng, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động trên cơ sở giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội. Tiếp tục theo dõi sát tình hình quốc tế và trong nước để kịp thời có những quyết sách phù hợp, hiệu quả; phấn đấu đạt mức cao nhất các mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu của năm 2023 và cả nhiệm kỳ khóa XIII”. 

Tổng Bí thư tin tưởng rằng, kết quả đạt được và kinh nghiệm đã có, cùng với “khí thế mới, động lực mới, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta sẽ tiếp tục đoàn kết, chung sức, đồng lòng, phấn đấu, quyết tâm, nỗ lực cao hơn nữa; năng động, sáng tạo hơn nữa, sáng suốt nắm bắt thời cơ, thuận lợi, vững vàng vượt qua khó khăn, thách thức, hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra cho cả nhiệm kỳ khóa XIII, xây dựng đất nước ta ngày càng phát triển, cường thịnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, như Bác Hồ và toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta hằng mong đợi”.

Hai cuốn sách của Tổng Bí thư thể hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, mang tầm chiến lược của người đứng đầu Đảng ta đối với những vấn đề quan trọng của đất nước, là tài liệu quý để các cấp, các ngành, các địa phương, các tổ chức đảng nghiên cứu, quán triệt nhằm hoàn thành thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Nhằm lan tỏa sâu rộng ý nghĩa, nội dung, giá trị của hai cuốn sách quý đến với bạn đọc trên cả nước, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật cũng phát hành bản điện tử hai cuốn sách của Tổng Bí thư trên trang https://sachquocgia.vn.

 - Đó là thông tin được Bộ GD-ĐT xác định để chuẩn bị cho triển khai áp dụng chương trình phổ thông mới tại hội nghị triển khai công tác chuẩn bị các điều kiện để áp dụng chương trình, SGK mới do Sở GD-ĐT Hà Nội tổ chức ngày 20/1.

Thiếu hàng nghìn giáo viên ở cấp Tiểu học

Để chuẩn bị các điều kiện áp dụng chương trình, SGK mới, Bộ GD-ĐT đã có báo cáo kết quả rà soát thực trạng điều kiện về đội ngũ giáo viên hiện nay và dự báo nhu cầu cho chương trình mới.

Theo Bộ GD-ĐT, nhu cầu về giáo viên ở các cấp để thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới về cơ bản không có sự biến động nhiều so với số giáo viên hiện có.

Đối với tiểu học, bình quân 1 năm có 2% giáo viên nghỉ hưu, tương đương với 7940 giáo viên, như vậy, số được tuyển mới bổ sung thay thế giáo viên nghỉ hưu hàng năm sẽ khoảng 3.970 giáo viên, cộng với mỗi năm tuyển mới khoảng 3.900 giáo viên do tăng quy mô, trung bình mỗi năm sẽ tuyển mới khoảng hơn 7.000 nghìn giáo viên.

Các đại biểu dự hội nghị trực tuyến của Hà Nội về chuẩn bị cho chương trình giáo dục phổ thông mới sáng 20/1. Ảnh: Thanh Hùng

Do đó, theo Bộ GD-ĐT, các địa phương cần tính toán cụ thể số lượng giáo viên cần tuyển theo nhu cầu từng năm, ưu tiên tuyển dụng giáo viên tiểu học, giáo viên tiếng Anh, Tin học còn thiếu, hạn chế hoặc không tuyển giáo viên các môn Âm nhạc, Mỹ thuật, Thể dục, vì các môn học này giáo viên tiểu học đã được đào tạo để dạy.

Theo tính toán của Bộ GD-ĐT, căn cứ vào lộ trình triển khai, bắt đầu từ năm học 2021-2022 đến năm học 2023-2024, mỗi năm học sẽ phải tuyển bổ sung khoảng 2.000 giáo viên tiếng Anh và khoảng 2.000 giáo viên Tin học.

Đồng thời, cần rà soát để tuyển dụng số giáo viên tiếng Anh, Tin học còn trong diện hợp đồng lao động.

Hiện cả nước thiếu khoảng 5.616 giáo viên tiếng Anh, 5.607 giáo viên Tin học ở tiểu học.

Dấu (+) là số GV thừa so với tổng số GV hiện có, dấu (-) là số GV thiếu so với tổng số GV hiện có

Có thể tạm dừng tuyển mới để giải quyết tình trạng thừa giáo viên THCS

Ở cấp THCS, bình quân 1 năm có 2% giáo viên THCS nghỉ hưu, tương đương với 6.219 giáo viên, như vậy số tuyển bổ sung thay thế nghỉ hưu là 3.110, cộng với số giáo viên cần tuyển mới do tăng quy mô học sinh là 1.250 GV.

So với số giáo viên THCS đang thừa là 9.246 (tính đến thời điểm tháng 11/2017) thì các địa phương cần tính toán cụ thể số lượng giáo viên cần tuyển mới, trong đó ưu tiên tuyển giáo viên cho những môn học còn thiếu.

Đối với giáo viên dạy môn Tin học trong chương trình mới (theo chương trình hiện hành là môn học tự chọn) đã được bố trí cơ bản là đủ cho các trường THCS.
Bộ GD-ĐT cho rằng, đối với các địa phương đang thừa giáo viên, trong khoảng 3 năm học tới, có thể tạm dừng tuyển mới để giải quyết dứt điểm tình trạng thừa giáo viên. Đồng thời, rà soát, sắp xếp, điều tiết giáo viên hợp lý giữa các trường trên cùng địa bàn để bảo đảm hợp lý về số lượng giáo viên và cơ cấu môn học cho từng trường THCS theo số lượng hiện có.

Tuy nhiên, các địa phương cần rà soát để xác định giáo viên đã được tuyển dụng (biên chế), giáo viên hợp đồng để có phương án tuyển dụng ngay từ năm học 2018-2019.

Dấu (+) là số GV thừa so với tổng số GV hiện có, dấu (-) là số GV thiếu so với tổng số GV hiện có

Về cấp THPT, bình quân 1 năm có 2% số giáo viên nghỉ hưu, tương đương với khoảng 3.014 giáo viên, số được tuyển mới bổ sung thay thế giáo viên nghỉ hưu hàng năm sẽ khoảng 1.507 giáo viên, cộng với số giáo viên cần tuyển mới do tăng quy mô học sinh là 2.250.

Theo Bộ GD-ĐT, trên cơ sở số giáo viên thừa khoảng 8.874 giáo viên THPT khi thực hiện chương trình mới, các địa phương cần tính toán nhu cầu tuyển mới từ nay đến năm 2025 để vừa giải quyết bài toán thừa và nhu cầu tuyển bổ sung.

Trong đó để ưu tiên tuyển giáo viên dạy môn Nghệ thuật 5.400 người (Âm nhạc 2.700, Mỹ thuật 2.700) để bắt đầu dạy từ năm 2021.

Dấu (+) là số GV thừa so với tổng số GV hiện có, dấu (-) là số GV thiếu so với tổng số GV hiện có

Xây dựng mới 50 chương trình đào tạo

Theo kế hoạch của Bộ GD-ĐT, từ nay đến năm 2024, Bộ sẽ ban hành chuẩn, tiêu chuẩn cùng các chương trình đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý trường phổ thông thống nhất cả nước, trong đó có chương trình đào tạo giáo viên dạy các môn học mới.

Bộ cũng giáo các trường sư phạm trọng điểm, chủ chốt phối hợp với các cơ sở đào tạo giáo viên, cán bộ quản lý trường phổ thông và Chương trình ETEP tổ chức các tập huấn về đổi mới chương trình, bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

Cùng đó, tiến hành nghiên cứu đổi mới chương trình, nội dung đào tạo để xây dựng mới 50 chương trình đào tạo thống nhất trong cả nước; xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu và lộ trình đổi mới chương trình, SGK; phối hợp với địa phương xây dựng chương trình, tài liệu và tổ chức các khóa bồi dưỡng tập trung về phát triển các năng lực nghề nghiệp nền tảng.

Cơ sở vật chất còn thiếu hụt để đáp ứng chương trình phổ thông mới

Cả nước có 28.177 cơ sở giáo dục phổ thông công lập, trong đó có 15.050 trường tiểu học, 10.697 trường trung học cơ sở, 2.430 trường trung học phổ thông, 14.883.647 học sinh, 476.924 lớp học và 419.903 phòng học.

Song những điều kiện về phòng học bộ môn, trang thiết bị dạy học, thư viện hiện chưa đáp ứng được nhu cầu.

Các cơ sở giáo dục (đặc biệt ở các vùng Đông Bắc, Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ) còn nhiều phòng học bán kiên cố, phòng học tạm thời và phải đi thuê, mượn các cơ sở bên ngoài.

Cả nước có 419.903 phòng học, trong đó số phòng học kiên cố khoảng 323.551 phòng, đạt tỷ lệ 77,1% (tiểu học 68,7%, trung học cơ sở 85,7%, trung học phổ thông 93,9%).

Tỷ lệ trung bình phòng học/lớp là 0,88 (tiểu học 0,89; trung học cơ sở 0,86; trung học phổ thông 0,88).

Tỷ lệ trung bình phòng học kiên cố/lớp là 0,68 (tiểu học 0,61; trung học cơ sở 0,74; trung học phổ thông 0,83).

Về phòng học bộ môn, cấp THCS có 30.817 phòng/10.697 trường/146.910 lớp, tương đương tỷ lệ 2,88 phòng/trường (số phòng đáp ứng quy định là 20.573 phòng, đạt tỷ lệ 66,8%).

Cấp THPT có 11.750 phòng/2.349 trường/60.084 lớp, tương đương tỷ lệ 5 phòng/trường (số phòng đáp ứng quy định là 8.555 phòng, đạt tỷ lệ 72,8%).

Số lượng thiết bị phòng học bộ môn mới chỉ đáp ứng được khoảng 68% nhu cầu giảng dạy.

Số lượng bàn ghế 2 chỗ đạt khoảng 63% nhu cầu tối thiểu (cấp tiểu học là 65%, cấp trung học cơ sở là 65%, cấp trung học phổ thông là 60%).

Về thiết bị ứng dụng công nghệ thông tin, trung bình tại cấp tiểu học 2,1 trường có 01 phòng máy, tại cấp THCS 1,3 trường có 01 phòng máy và cấp THPT mỗi trường có 1,9 phòng máy.

Để đáp ứng được nhu cầu giảng dạy tối thiểu, tại cấp tiểu học và THCS, mỗi trường cần ít nhất 1 phòng máy và đối với cấp THPT, mỗi trường cần ít nhất 2 phòng máy.

Về thiết bị dạy học ngoại ngữ, trung bình tại cấp tiểu học có gần 1 bộ/trường, cấp trung học cơ sở có khoảng 4 bộ/trường và cấp trung học phổ thông có khoảng 14 bộ/trường.

Các thiết bị này chủ yếu là những thiết bị cầm tay, đơn chiếc phục vụ cho việc giảng dạy của giáo viên, các hệ thống thiết bị dạy ngoại ngữ chuyên dùng còn ít.

Thanh Hùng

Thừa giáo viên nhưng vẫn ký hợp đồng số lượng lớn

Theo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ, một số đơn vị ký hợp đồng với giáo viên, nhân viên thừa so với nhu cầu. Có huyện thừa giáo viên, nhân viên nhưng vẫn tiếp tục ký hợp đồng với số lượng lớn.