Khởi đầu trải nghiệm tất cả trong một tại lễ công bố dự án TT AVIO

Đi kèm với đó là hoạt động giao dịch ngầm về mọi loại dữ liệu, từ nhật ký trò chuyện đến ảnh cá nhân bị “lãng quên” từ lâu trên các diễn đàn, mạng xã hội cổ xưa.

Luật sư Edward Klaris từ Klaris Law cho biết những gã khổng lồ công nghệ đang sốt sắng tìm kiếm những người nắm bản quyền dữ liệu của những “nội dung riêng tư mà không thể loại bỏ” trong quá trình thu thập dữ liệu và huấn luyện AI. Hãng luật này đang tư vấn cho một số khách hàng mua bản quyền nội dung và cấp phép lưu trữ ảnh, phim, sách phục vụ đào tạo AI với giá hàng chục triệu USD.

Business Research Insightsước tính giá trị thị trường mua bán dữ liệu cho AI hiện ở mức 2,5 tỷ USD và sẽ tăng lên 30 tỷ USD trong vòng một thập kỷ.

Meta, Google, Amazon và Apple đều có thoả thuận với nhà cung cấp hình ảnh Shutterstock. Nguồn tin của Reuterscho hay, giá trị các hợp đồng rơi vào khoảng từ 25 triệu USD đến 50 triệu USD. Những công ty AI nhỏ hơn cũng không đứng ngoài cuộc chơi khiến chợ dữ liệu càng thêm nhộn nhịp suốt hai tháng qua.

Freepik, đối thủ của Shutterstock, cũng cho biết họ có thoả thuận với hai công ty công nghệ lớn, cấp phép phần lớn kho lưu trữ 200 triệu hình ảnh với mức giá từ 0,02 USD đế 0,04 USD mỗi hình ảnh. CEO Joaquin Cuenca Abela tiết lộ còn có thêm 5 giao dịch tương tự nhưng từ chối tiết lộ danh tính bên mua.

OpenAI, một trong những khách hàng đầu tiên của Shutterstock, cũng đã ký thoả thuận cấp phép với ít nhất bốn tổ chức xuất bản tin tức bao gồm AP, Axel Springer và Thomson Reuters.

Ngành công nghiệp dữ liệu AI

Ngành công nghiệp dữ liệu AI chuyên dụng đang dần định hình. Defined.ai, trụ sở Seattle đang cấp phép dữ liệu cho một loạt công ty bao gồm Google, Meta, Apple, Amazon và Microsoft.

Giá cả khác nhau tùy theo người mua và loại nội dung, nhưng CEO Daniela Braga cho biết các công ty thường sẵn sàng trả từ 1 đến 2 USD cho mỗi hình ảnh, 2 đến 4 USD cho mỗi video dạng ngắn và 100 đến 300 USD mỗi giờ cho phim dài hơn. Trong khi đó, giá thị trường cho văn bản là 0,001 USD mỗi từ.

Defined.ai cho biết, các tập dữ liệu “có nguồn gốc hợp pháp” do có sự đồng ý từ những người chủ sở hữu và đã loại bỏ thông tin nhận dạng cá nhân. Công ty cũng chia sẻ khoản thu nhập với các nhà cung cấp nội dung. Sau đó, các nhà cung cấp nội dung trả chủ sở hữu bản quyền 20-30% tổng giá trị giao dịch.

Theo một nhà cung cấp dữ liệu trụ sở Brazil, những hình ảnh đắt giá nhất trong danh mục thường là hình ảnh đào tạo hệ thống AI chặn nội dung bạo lực. Do đó, công ty thu thập hình ảnh về hiện trường vụ án, bạo lực và các cuộc phẫu thuật chủ yếu từ cảnh sát, phóng viên ảnh tự do và sinh viên y khoa ở những khu vực như Nam Mỹ và châu Phi. 

Rủi ro quyền riêng tư người dùng

Các chuyên gia nhận định, việc đưa những "tên tuổi Internet cũ" như Photobucket trở lại, sử dụng nội dung làm nhiên liệu cho đào tạo AI có thể gây ra một số rủi ro nghiêm trọng, đặc biệt về quyền riêng tư của người dùng.

"Có nghĩa là, những bức ảnh hoặc nội riêng tư của một người được đăng cách đây vài thập kỷ có thể xuất hiện trở lại trong kết quả đầu ra của AI mà không cần thông báo hoặc có sự đồng ý rõ ràng", một chuyên gia cho biết.

Braga của Defined.ai cho biết công ty tránh mua nội dung từ các đơn vị mang tính "nền tảng" như Photobucket. Thay vào đó, công ty lấy nguồn ảnh trên mạng xã hội do KOL tạo ra - những người có yêu cầu rõ ràng hơn về quyền cấp phép.

"Tôi thấy lấy nội dung từ nền tảng cũ rất rủi ro", Braga nói. "Nếu có AI nào đó tạo ra thứ gì đó giống với hình ảnh của một người chưa bao giờ đồng ý chia sẻ, đó là một vấn đề".

Photobucket không phải là nền tảng cũ duy nhất bán nội dung cho công ty AI. Automattic, công ty mẹ của Tumblr, tháng trước cũng cho biết đang chia sẻ nội dung với "công ty AI được chọn lọc". Trong tháng 2, Reddit cũng đạt được thỏa thuận với Google về việc huấn luyện AI.

Dù vậy vào tháng 3, Reddit nói quyết định cấp phép dữ liệu cho bên thứ ba đào tạo AI khiến công ty trở thành mục tiêu điều tra của Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ. Mạng xã hội thừa nhận rằng hành vi này có thể vi phạm các quy định về quyền riêng tư và sở hữu trí tuệ đang có

Sáng thứ bảy hôm nọ, tôi và Vũ – người bạn từ thời phổ thông – rủ nhau tới quán cafe, hàn huyên về chuyện gia đình, việc dạy dỗ con.

Lúc ấy, chị Hạnh phụ huynh mà tôi đã dạy con chị từ ba năm trước, bước vào cùng một người bạn gái.

Nghe Vũ than vãn về chuyện con cái, chị Hạnh niềm nở kể cho chúng tôi nghe về chuyện của chị.

Con trai của chị Hạnh, bé Đức Duy – trước là học trò của tôi, nay đã học lớp 8. Đức Duy là một học sinh giỏi, là một cán sự lớp thường được tuyên dương dưới cờ. Em còn là một thành viên trong đội học sinh giỏi Toán của Trường THCS Kim Hồng, thành phố Cao Lãnh.

Chị hỏi tôi: “Thầy còn nhớ lúc cháu học lớp 5 của thầy không?”.

“Nhớ chứ chị”. Tôi trả lời nhanh và gọn như vậy là vì Duy được xem là một trong những học sinh cá biệt lúc bấy giờ.

Em có thông minh, nhạy bén nhưng vô cùng hiếu động và chưa bao giờ cẩn thận được điều gì. Chính vì vậy, sách vở như tập nháp, chữ viết thì nguệch ngoạc, áo quần xộc xệch, dơ bẩn...

Tôi đã từng phải mời chị Hạnh đến trao đổi và báo lại tình hình. Cuộc trò chuyện của tôi và chị rất tốt đẹp. Tôi thấy vui vì đã trút được nỗi lo lắng của mình và nhận được sự cảm thông, chia sẻ của phụ huynh. Nhưng tôi đã vô tình để lại nỗi buồn cho chị qua lời chào và ánh nhìn khi tạm biệt.

Thấy tôi nhớ ra ngay như vậy, chị Hạnh phấn khích kể lại quá trình dạy con cho chúng tôi nghe.

“Khi trò chuyện với thầy xong. về nhà tôi quan tâm con nhiều hơn. Tôi không lớn tiếng với con mà ngược lại, đã chăm chút con từng tí một, kiểm tra sách vở kỹ càng.

Tôi không phê bình hay chê con mà lấy những sách vở đẹp ra để so sánh, khuyến khích, chẳng hạn: Quyển vở của con học hằng ngày nên cũ, giấy quăng góc là lẽ đương nhiên rồi... mình có cách nào giữ cho sách vở mình sạch, đẹp không quăng góc không con? Nếu mình giữ được thẳng thóm như mấy quyển vở này thì nó sẽ bền, đẹp hơn... đúng không con?

Tôi khuyến khích Duy nói ra vài cách rồi cùng thảo luận rồi tôi nêu ra cách làm của mình. Đơn giản vậy mà có tác dụng đó thầy” – chị nhẹ nhàng khoe.

“Thấy con mê chơi, lăn lộn dưới đất quần áo dơ bẩn, xộc xệch, tôi nghĩ ra một cách: Mỗi ngày, tôi tìm một chuyện gì đó để khen Duy rồi thưởng cho con món quà.

Món quà đơn giản là: Ủi cho con bộ đồ để đi học.

Ủi xong, tôi giả bộ trách mình: Trời ơi bộ đồ con đẹp thế này mà lâu rồi mình không nhận ra vậy con? Mình thiếu sót quá phải không con? Thôi từ đây về sau mẹ sẽ ủi mấy bộ đồng phục này cho con mỗi ngày.

Con mặc vào rồi tôi ngắm và trầm trồ khen ngợi. Những ngày đầu đi học về, quần áo con vẫn dơ bẩn, tôi thấy cũng tức và buồn nhưng cố gắng kiềm chế giấu trong lòng, không trách hờn con.

Con về, tôi ngắm lại bộ đồ và mỗi ngày tôi khen một chỗ: Ít dơ hơn rồi nè, không bị nhăn nếp nhiều nè...

Những lời khen của tôi đã có tác dụng. Chỉ hơn hai tuần thôi, khi đi học về tôi không cần phải hỏi nữa mà Duy tự chạy vào khoe với mẹ: Mẹ thấy đồ con đẹp chưa?...”.

Kể đến đấy chị ngừng lại nhìn mọi người. Rồi không kiềm chế được cảm xúc của mình, với giọng nghèn nghẹn nhưng trong trẻo, hân hoan, chị nói: “Tôi sung sướng lắm thầy ơi!”.

Cảm giác vui sướng của chị đã khiến chúng tôi bật cười. Tiếng cười như tiếp sức thêm niềm vui của chị, chị tiếp tục chia sẻ: “Thầy biết không? Từ khi áo quần của Duy thẳng thớm, tính tình nó cũng thay đổi. Vào trường không chạy nhảy, đùa giỡn quá mức như trước, sách vở sạch sẽ hơn. Rồi trong mọi việc tôi đều thấy Duy luôn cẩn thận và tiến bộ hẳn lên.

Từ lúc thay đổi như vậy, Duy học giỏi hẳn lên rồi đạt được nhiều thành tích như hôm nay”.

“Tôi vui quá thầy ơi!” – chị thốt lên.

Câu chuyện của chị quá thật, quá đời thường nhưng đã để lại cho tôi một bài học vô cùng quý và đầy ý nghĩa.

Giáo dục không thể một sớm một chiều, không thể một ngày một bữa mà làm nên. Dục tốc bất đạt. Mọi việc đều có căn cơ của nó. Hãy bình tĩnh tìm ra nguyên do của những hạn chế rồi tìm cách khắc chế những hạn chế ấy.

Chị Hạnh đã dạy con một cách nhẹ nhàng, không roi đòn, lớn tiếng hay nặng nhẹ nhưng đã đem lại một kết quả vô cùng to lớn. Đấy chính là một bài học lớn cho quý thầy cô, cho ngành giáo dục của chúng ta.

Hãy lấy những cái đẹp để khắc chế những cái xấu, hãy xem những kết quả đạt được là khắc tinh của những hạn chế yếu kém.

Không nên xỉa xói quá sâu vào những tồn tại khuyết điểm mà hãy chỉ ra cách khắc phục, biện pháp để làm sao đạt được kết quả cao hơn. Sự khuyến khích động viên, những cái nhìn tích cực, sự đánh giá, ghi nhận của mọi người là một trong những thành tố quan trọng góp phần to lớn vào kết quả đạt được của mỗi cá nhân.

NGƯT, ThS Tô Ngọc Sơn

7 câu nói gây hại cho con bố mẹ không lường trước

Nếu không cẩn trọng, vô tình những câu nói cha mẹ thốt ra có thể làm thay đổi thế giới quan và ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ.

Theo Tổng thư ký tòa soạn VnEconomy Đào Quang Bính, muốn kinh tế báo chí phát triển, việc đầu tiên các tòa soạn phải giải quyết là khâu phân phối nội dung. Điều này cũng giống như với những người làm kinh doanh, phải tìm cách bán hàng, tức tính toán đầu ra của sản phẩm. 

Trước kia, tòa soạn phải in báo giấy, sau đó vận chuyển tới các sạp báo. Khâu phát hành chiếm hơn một nửa tiền bán báo thu được, trong khi việc tiếp cận trực tiếp khách hàng gặp nhiều khó khăn. Để giải bài toán này, VnEconomy đã đưa sản phẩm tới tay người đọc dưới dạng số, thông qua các nền tảng số. 

Tạp chí này hiện tổ chức bán gói dịch vụ bao gồm 52 số tạp chí dưới dạng file .pdf, trên nền tảng báo chí thu phí PostEnp của Công ty phát hành báo chí trung ương. Nhờ phát hành bản điện tử, VnEconomy không phải bỏ tiền in, nhưng có thể tiếp cận khách hàng toàn cầu mà không mất thêm chi phí. 

Để thu hút độc giả, gói dịch vụ còn đính kèm theo Askonomy - một trợ lý ảo, chuyên trả lời thông tin kinh tế. Askonomy là khoản giá trị gia tăng, cũng là hạt nhân trong mô hình kinh tế báo chí mà VnEconomy hướng đến. 

Dùng trợ lý ảo như công cụ tư vấn kinh doanh 

Ra mắt lần đầu vào tháng 3/2023, Askonomy là trợ lý ảo được xây dựng dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn. Phiên bản Askonomy 2024 là sản phẩm của người Việt, với mã nguồn và dữ liệu hoàn toàn đặt tại máy chủ trong nước.

Đối tượng người sử dụng của Askonomy là các quan chức, trợ lý, người làm kinh doanh, doanh nhân, nhà hoạch định chính sách, sinh viên,… những người quan tâm đến kinh tế Việt Nam. Do hỗ trợ cả tiếng Việt và tiếng Anh, các nhà đầu tư nước ngoài cũng có thể tìm đến chatbot này như một kênh thông tin để tham khảo.

Hiện Askonomy hoạt động trên nền web. Người dùng trả tiền đọc báo sẽ được cấp quyền truy cập chatbot của VnEconomy. Khi được đặt câu hỏi, chatbot sẽ đưa ra câu trả lời cụ thể, dựa trên nguồn nội dung dữ liệu là các bài viết được đăng tải trên tạp chí. 

Theo ông Trần Hoài Văn, Giám đốc vận hành (COO) Actable AI, đơn vị phát triển Askonomy, dữ liệu đào tạo trợ lý ảo là các thông tin đã xác thực, có độ tin cậy cao, và được cập nhật liên tục. Askonomy còn có khả năng đồ thị hóa dữ liệu trả lời dưới dạng bảng biểu. Đây là điểm khác biệt cơ bản giữa Askonomy và ChatGPT. 

"Trợ lý thông tinlà sản phẩm báo chí hoàn toàn mới, có tính đột phá trong ngành truyền thông. Cách làm này giúp độc giả chuyển từ việc đọc báo sang chủ động hỏi đáp để cập nhật thông tin. Trên thế giới mô hình này hiện rất ít, không nhiều. Ngay cả Financial Times cũng chỉ mới công bố thử nghiệm chatbot", ông Văn chia sẻ.

Trao đổi với VietNamNet, Tổng thư ký tòa soạn VnEconomy Đào Quang Bính, “cha đẻ” về ý tưởng của Askonomy lý giải: “Ask tức là hỏi, Askonomy tức là hỏi về kinh tế. A là chữ đầu tiên trong bảng chữ cái, cũng là tên viết tắt của lá bài cao nhất trong bộ bài tây (Át – Ace). Tôi mong muốn Askonomy sẽ giống như con Át chủ bài trong kế hoạch phát triển của tạp chí”. 

Lý giải thêm, ông Bính cho hay, khi phát triển trợ lý ảo, VnEconomy không hướng đến việc bán tài khoản để thu tiền. Mục đích đầu tiên là đưa nội dung chuẩn chỉ đến với người đọc. Nhưng điều sâu xa hơn mà đơn vị này hướng tới là xây dựng nên một cộng đồng những người sử dụng chatbot để đưa ra quyết định kinh doanh. 

“Khi đã có cộng đồng, bên cạnh nguồn thu từ việc bán báo, các nhà quảng cáo sẽ xuất hiện. Chúng tôi đang đi tiên phong, làm thành mô hình có thể nhân rộng ra các báo. Đây sẽ là con đường chuẩn chỉ để giải bài toán kinh tế báo chí, vấn đề đau đầu của các tòa soạn Việt Nam”, ông Bính nói. 

Chia sẻ về những dự định tiếp theo, theo Tổng thư ký tòa soạn Tạp chí Kinh tế Việt Nam, VnEconomy đang tích hợp AI vào cả khâu sản xuất và phân phối nội dung. 

Trước mắt, Askonomy sẽ tóm tắt các bài báo quan trọng, bằng dạng voice, theo xu hướng nội dung ngắn, rồi tự động gửi tới người mua báo để độc giả có thể nghe trên ô tô. Do có khả năng chuyển ngữ Việt – Anh, tới đây VnEconomy sẽ ra mắt số báo tiếng Anh đầu tiên dịch tự động bằng AI được đào tạo chuyên biệt.