 |
| Dọc Quốc lộ 1A (đoạn từ cầu vượt Quang Trung đến ngã tư An Sương) có nhiều người hành nghề mát-xa vỉa hè thâu đêm. |
15 năm hành nghề mát-xa vỉa hè
19h30, dọc Quốc lộ 1A (đoạn từ cầu vượt Quang Trung đến ngã tư An Sương, Quận 12, TP.HCM) vang lên thanh âm lắc cắc phát ra từ cây lắc của những người mát-xa dạo.
Không biết từ bao giờ, những người hành nghề mát-xa vỉa hè chọn đoạn đường này để “mở tiệm mát-xa dã chiến”. Họ trải sẵn đôi chiếu nhựa, ngồi trên vỉa hè, tay cầm cây lắc chào mời khách.
Khác với những loại hình mát-xa khác, dịch vụ của những người này thuần tuý chỉ có đấm bóp, giác hơi cho khách. Dọc theo đoạn đường này có hơn chục “tiệm mát-xa dã chiến” đơn sơ và trần trụi giữa hè phố.
Chúng tôi ghé vào “tiệm” của anh Vũ Xuân Đăng (42 tuổi, ngụ Quận 12, TP.HCM). Đang dở tay giác hơi cho nam thanh niên người lấm lem dầu nhớt, anh Đăng nói mình đã hành nghề này 15 năm.
“Trước đây, tôi làm thợ hồ. Sau lần gặp tai nạn lao động, tôi yếu hẳn, không làm việc nặng được nữa. Một lần, tôi thấy người ta đi mát-xa dạo nên xin học nghề. Sau đó, tôi ra bến xe An Sương đấm bóp cho khách. Bây giờ, tôi ra vỉa hè ngồi làm”, anh Đăng kể.
Theo anh, nghề này không có trường lớp đào tạo bài bản mà chỉ người trước truyền cho người sau. Nghề cũng không phải đầu tư quá nhiều bởi chỉ cần bộ cốc thuỷ tinh để giác hơi, chai cồn để vệ sinh cốc, chai dầu cù là và đôi chiếu nhựa cùng 2 cái gối cho khách nằm.
 |
| Đồ nghề của họ là đôi chiếu nhựa, ống thủy tinh, chai dầu cù là, chai đựng cồn để vệ sinh ống giác hơi. |
Anh Đăng chia sẻ: “Nói là vậy, nhưng nghề gì cũng có cái khó của nó. Khi đấm, bóp mình phải dẻo tay, biết dùng lực vừa đủ. Như thế, khi đấm, người thợ vừa tạo ra thanh âm nghe giòn giã, vui tai vừa khiến khách thư giãn, thoải mái”.
“Đặc biệt, trong thao tác bẻ, kéo các khớp, nếu không có kỹ thuật, mình có thể khiến khách bị đau, thậm chí sái, trật khớp. Không nắm tốt kỹ thuật, không có nghề, khách không được thư giãn mà còn đau nhức, mệt mỏi”, anh nói thêm.
Với mỗi suất đấm bóp, giác hơi, anh Đăng và các đồng nghiệp thu của khách từ 50-60.000 đồng. Để có thể sống với nghề, những người này phải thức thâu đêm để phục vụ khách.
Phía bên kia đường, đối diện với anh Đăng là “tiệm mát-xa dã chiến” của anh Hùng (45 tuổi, quê tỉnh Vĩnh Phúc). Anh Hùng nói, nghề mát-xa vỉa hè đã nuôi anh cùng gia đình nhỏ của mình suốt chục năm nay.
Mỗi tối, sau khi cơm nước, anh lại gom đồ nghề ra vỉa hè ngồi chờ khách. Anh trải sẵn chiếu, ra ngồi sát mé đường, tay liên tục lắc cây lắc chào mời.
Mỗi khi có người chạy qua, anh đều mời gọi một cách lịch sự. Khách dừng xe, anh tận tình hướng dẫn, dắt xe của khách lên vỉa hè, dựng ngay ngắn rồi lau chùi, phủi bụi trên đôi chiếu mới mời khách nằm xuống để anh mát-xa.
Sự tận tình của anh đem lại lượng khách dồi dào, đủ để anh trang trải cuộc sống, nuôi 2 con ở quê nhà. Anh kể: “Trước đây, tôi làm nhiều nghề nhưng cuộc sống vẫn bấp bênh”.
“Sau này, tôi theo người ta học nghề đấm bóp, giác hơi rồi ra đây làm. Có đêm tôi làm đến 4h sáng mới về. Tiền từ nghề này cùng lương vợ tôi đi thu gom ve chai cũng đủ trang trải, nuôi 2 con ở quê”, anh kể thêm.
Chốn thư giãn của người lao động nghèo
Khách của dịch vụ mát-xa vỉa hè là dân lao động, tài xế, thợ máy, thợ hồ… tan ca trễ. Sau những giờ làm việc mệt nhọc, trên đường về, họ ghé lại để được đấm bóp, giác hơi cho “giãn cơ”.
 |
| Khách của những tiệm mát-xa "dã chiến" chủ yếu là dân lao động. |
Anh Đăng cho biết, vào ngày cuối tuần, khách đông hơn. Có hôm anh phục vụ không kịp, đấm bóp rã rời đôi tay. Tuy nhiên, vì muốn có thêm thu nhập, giữ khách, anh phải cố thức thâu đêm.
Anh nói: “Cuối tuần, khách đông vì họ thường đi nhậu, cơ thể mệt mỏi. Họ cần mình đấm bóp, giác hơi cho đỡ mệt. Đặc biệt, việc giác hơi đúng cách có tác dụng giã rượu rất hay”.
“Người bị cảm, trúng gió, giác hơi sẽ nhanh khỏi. Giác hơi kết hợp với đấm bóp giúp mình lưu thông khí huyết”, anh Đăng phân tích thêm.
Vừa dứt lời, anh đón người khách quen là một tài xế xe ba gác chuyên chở vật liệu xây dựng gần đó. Tấp xe vào lề, người này đến chỗ đôi chiếu nhựa trải sẵn của anh Đăng, cởi, vắt chiếc áo lên chiếc xe máy.
Ông nằm xuống chiếu, gối đầu lên chiếc gối được anh Đăng chuẩn bị sẵn. Anh đốt que đóm đã nhúng cồn để vệ sinh ống thủy tinh, đốt hết oxy trong ống để giác hơi lên lưng khách.
Sau đó, anh thực hiện các động tác mát-xa chân và tay cho vị khách quen. Được yêu cầu, anh tiếp tục giác hơi lên ngực khách và kết thúc bài mát-xa của mình bằng việc thoa dầu.
 |
| Thu nhập từ nghề giúp anh nuôi sống bản thân, gia đình. |
Cùng lúc đó, phía bên kia đường, anh Hùng cũng thực hiện bài đấm bóp cho một nam thanh niên làm nghề tài xế. Tay anh thoăn thoắt gõ, đấm lên vai, tay của khách, phát ra tiếng kêu “tách tách” giòn giã.
Lúc chúng tôi có mặt, lưng anh thanh niên đã được giác hơi chi chít những vòng tròn đỏ bầm. Nằm thư giãn trong màn đấm bóp dẻo tay của anh Hùng, nam thanh niên cho biết, sau một ngày ngồi trước vô lăng đến “tê lưng”, anh thường ghé anh Hùng mát-xa.
“Lần đầu giác hơi, tôi tưởng sẽ đau tuy nhiên, khi xong rồi lại thấy rất thoải mái, cơ thể nhẹ nhàng, thư giãn. Không đau chút nào. Nói chung, giác hơi xong, đấm bóp, thoa dầu, tôi không còn cảm thấy mệt mỏi nữa”, nam tài xế tiết lộ.
Anh Hùng chia sẻ, cũng như anh, những người hành nghề mát-xa thâu đêm tại đây đều cố gắng chứng tỏ với khách, bản thân hành nghề “lành mạnh”. Anh nói: “Làm nghề này cũng nhiều cám dỗ như bị người biến thái dụ dỗ, khách nữ chèo kéo… Tuy nhiên, các trường hợp này chỉ xảy ra đối với những người đi đấm bóp dạo”.
“Vì họ phải vào nhà của khách mát-xa, đấm bóp. Nhiều em trẻ thường bị người không đứng đắn lợi dụng, quấy rối… Còn ở đây, chúng tôi ngồi trên vỉa hè nên không ai dám làm chuyện không tôn trọng nhau như thế”, anh Hùng chia sẻ.
Liều lĩnh bán dâm, người chuyển giới bị quỵt tiền, hành hung
Nhiều người chuyển giới vin vào cớ bị xã hội kỳ thị, cơ thể yếu ớt nên không thể kiếm được việc làm để bán dâm, bất chấp vô số tai họa rình rập.
" alt="Phía sau những đêm trắng mát"/>
Phía sau những đêm trắng mát
Việt Nam là một trong số quốc gia có mức độ đa dạng sinh học cao nhất của thế giới. Tuy nhiên, nguồn tài nguyên quý từ các loài động vật hoang dã (ĐVHD) đang mất dần do tác động tiêu cực từ việc tiêu thụ sản phẩm từ ĐVHD cho mục đích cá nhân như trang trí, để phô trương, cầu bình an hay chữa bệnh. |
Thống kê các vụ bắt giữ vận chuyển, buôn bán trái phép tê tê tại Việt Nam từ năm 2015-2019. (Nguồn: Cơ quan thẩm quyền Quản lý CITES Việt Nam (CITES MA) |
Theo thống kê, nhu cầu xuất khẩu và sử dụng động vật hoang dã (ĐVHD) làm thực phẩm, thuốc, thời trang, vật trang trí tại Việt Nam lên đến khoảng 3.700 - 4.500 tấn. Theo Cơ quan thẩm quyền Quản lý CITES Việt Nam, từ năm 2015 - 2019, các cơ quan chức năng đã tịch thu hơn 36 tấn ngà voi và hơn 37 tấn tê tê (bao gồm cá thể sống và vảy).
 |
Thống kê các vụ bắt giữ vận chuyển trái phép ngà voi tại Việt Nam từ năm 2015-2019. (Nguồn: Cơ quan thẩm quyền Quản lý CITES Việt Nam (CITES MA) |
Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (C49) đã thống kê, khoảng 4.000 - 4.500 tấn ĐVHD được buôn bán, vận chuyển bất hợp pháp với 405 trường hợp buôn bán tê tê bị bắt giữ tại Việt Nam (2010 - 2015), buôn bán trái phép ngà voi, chủ yếu là từ châu Phi, đã tăng gấp hai lần từ năm 2007.
Riêng đối với loài tê tê và voi, vấn nạn này đang diễn ra với quy mô lớn, mức độ ngày càng tinh vi. Các chuyên gia bảo tồn cảnh báo nếu nạn thảm sát ĐVHD vẫn diễn ra, các loài voi, tê tê, tê giác hoang dã toàn cầu sẽ có nguy cơ bị tuyệt chủng.
Trước bối cảnh này, Cơ quan Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chia sẻ thông điệp và lời kêu gọi mạnh mẽ đến cộng đồng để thay đổi hành vi sai lệch. Chiến dịch truyền thông thay đổi hành vi xã hội về việc giết hại, buôn bán ĐVHD sử dụng chủ đề “Ngưng tạo nghiệp”, hướng tới mục tiêu giảm triệt để các nhu cầu và giao dịch mua bán, tiêu thụ bất hợp pháp ĐVHD và các sản phẩm có nguồn gốc từ các loài hoang dã, đặc biệt là loài voi và tê tê với mục đích thể hiện địa vị, cầu may hay chữa bệnh. Chiến dịch kêu gọi cộng đồng ngừng tin vào những lời truyền miệng không xác thực, ngừng tiếp tay đe doạ sự sống của ĐVHD vì nhu cầu vị kỷ.
Thông điệp chung của chiến dịch là chung tay cùng chấm dứt nhu cầu và hành vi săn bắn, tiêu thụ trái phép ĐVHD chính là chấm dứt những đau đớn của động vật hoang dã, tổn thương tiêu cực mà hệ sinh thái tự nhiên đang chịu đựng do chính hành vi của loài người.
Nằm trong khuôn khổ dự án “Phòng, chống buôn bán trái pháp luật các loài động, thực vật hoang dã", chiến dịch lần này do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ và được thực hiện bởi Tetra Tech phối hợp với Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam, Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn.
Giám đốc Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam, bà Hà Thị Tuyết Nga chia sẻ: “Tất cả những nỗ lực để bảo tồn động vật hoang dã sẽ là vô ích nếu không có sự cam kết và hành động quyết liệt từ phía các đối tượng sử dụng. Chúng ta không thể tiếp tục làm ngơ trước việc tàn phá, rút cạn kiệt nguồn tài nguyên tự nhiên. Mỗi người cần có hành động cu thể góp phần chung tay ngăn chặn hành vi tiêu thụ và buôn bán trái phép ĐVHD”.
Doãn Phong
" alt="USAID triển khai chiến dịch bảo vệ voi và tê tê tại Việt Nam"/>
USAID triển khai chiến dịch bảo vệ voi và tê tê tại Việt Nam
