Là địa phương đầu tiên ban hành Bộ Tiêu chí Du lịch xanh (năm 2021), ông Nguyễn Thanh Hồng, Giám đốc Sở VH-TT&DL Quảng Nam, cho hay, tính đến tháng 11/2023, đã có 20 đơn vị được cấp chứng nhận du lịch xanh (trong đó có 9 cơ sở lưu trú du lịch; 3 DN lữ hành; 8 điểm tham quan); gần 100 đơn vị du lịch ký cam kết thực hành, áp dụng bộ tiêu chí này trong quá trình hoạt động. 

Ngoài Hội An, hướng đến bảo tồn và phát triển bền vững, tháng 9/2023, đảo Cô Tô (Quảng Ninh) ban hành quy định không mang túi ni-lông, đồ nhựa sử dụng một lần, rác thải có nguy cơ ô nhiễm môi trường ra đảo. 

Khu du lịch Cần Giờ (TP.HCM) cũng đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ trở thành thành phố biển mang đặc trưng của một thành phố tăng trưởng xanh, thông minh, thân thiện môi trường.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của du lịch xanh - cách làm du lịch có trách nhiệm, giúp thực thi hiệu quả các mục tiêu phát triển du lịch bền vững, ông Nguyễn Lê Phúc, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, cho rằng, du lịch xanh ngày càng được quan tâm, trở thành hướng phát triển quan trọng của nhiều quốc gia trên thế giới. Do đó, “Du lịch và đầu tư xanh” được chọn là chủ đề của Ngày Du lịch thế giới năm 2023.

Tại Việt Nam, Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 xác định “Phát triển du lịch bền vững và bao trùm, trên nền tảng tăng trưởng xanh, tối đa hóa sự đóng góp của du lịch cho các mục tiêu phát triển bền vững”. Do đó, tại Nghị quyết 82, Chính phủ giao Bộ VH-TT&DL xây dựng và triển khai Chương trình hành động du lịch xanh giai đoạn 2023-2025, bảo vệ môi trường tự nhiên và xã hội tại các điểm đến du lịch trọng điểm theo định hướng “Điểm đến du lịch xanh, sạch, đẹp, văn minh, thân thiện”. 

Cần nhiều giải pháp đồng bộ

Các chuyên gia du lịch nhận định, bên cạnh yêu cầu từ chính nội tại của đơn vị, từ các cấp quản lý, du lịch xanh còn là yêu cầu thiết yếu từ chính du khách trong nước và quốc tế khi mà nhận thức về chất lượng dịch vụ đối với sản phẩm du lịch ngày càng nâng cao. Du khách không chỉ đòi hỏi dịch vụ chuyên nghiệp mà còn đặt ra yêu cầu sản phẩm tour phải có trách nhiệm với cộng đồng, với môi trường tại địa phương.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, phát triển du lịch xanh vẫn đang vướng nhiều rào cản.

Theo ông Phùng Quang Thắng, Phó chủ tịch Liên chi hội Lữ hành Việt Nam, các điểm đến nổi tiếng, đông khách như Hạ Long, Sapa, Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Quốc,... đang tạo áp lực lên môi trường và cơ sở hạ tầng. Mục tiêu của nhiều địa phương về tăng trưởng lượng khách không đi đôi với tính toán sức chứa của điểm đến.

Hơn nữa, tính mùa vụ cũng làm cho một số điểm du lịch quá tải vào các dịp cao điểm như mùa hè, lễ Tết,... Không ít nơi để xảy ra tình trạng xả rác bừa bãi, đặc biệt là rác thải nhựa và túi ni-lông. Nhận thức của một bộ phận du khách, một số cộng đồng địa phương về du lịch xanh còn hạn chế.

Vì vậy, Bộ tiêu chí Du lịch xanh và việc triển khai hiệu quả kế hoạch áp dụng bộ tiêu chí vào thực tế là vấn đề cốt lõi trong việc thực hiện mục tiêu phát triển du lịch xanh và đáp ứng xu thế của thị trường.

Việc cấp thiết hiện nay là rà soát lại các tiêu chí phát triển du lịch xanh của Việt Nam và ban hành bộ tiêu chí phù hợp với bối cảnh mới, trên cơ sở đó có hướng dẫn cụ thể để các địa phương áp dụng thống nhất và dễ dàng chi tiết hóa tiêu chí du lịch xanh phù hợp.

Hơn nữa, cần nâng cao nhận thức thay nhằm thay đổi hành vi vì mục tiêu phát triển du lịch xanh ở Việt Nam, cụ thể là nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường và văn hóa (đặc biệt là khách nội địa); giám sát các tác động của du lịch đến môi trường tự nhiên và văn hóa, từ đó có giải pháp… Cải thiện năng lực quản lý hiệu quả lượng khách du lịch tại các điểm đến; giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường trong kinh doanh du lịch và đặc biệt là tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan, thúc đẩy sự tham gia của người dân, xã hội và các doanh nghiệp du lịch vào công tác bảo vệ môi trường tự nhiên và văn hóa.

Ngoài ra, từ kinh nghiệm của Hội An, đại diện Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Nam kiến nghị Chính phủ cần có cơ chế ưu đãi khuyến khích, hỗ trợ đầu tư cho những dự án phát triển du lịch xanh, bền vững như cơ chế về chính sách thuê đất, sử dụng tài nguyên. 

Cách làm du lịch có trách nhiệm

Tháng 3/2021, Hiệp hội Du lịch Quảng Nam và UBND TP. Hội An ban hành Kế hoạch hành động đến năm 2023 áp dụng các DN du lịch giảm rác thải và rác thải nhựa, góp phần xây dựng “Hội An - Điểm đến xanh”. Trong đó, kêu gọi các doanh nghiệp, người dân tự nguyện tham gia, cùng triển khai.

Việc từ chối các sản phẩm nhựa dùng một lần, thay thế bằng các sản phẩm thân thiện với môi trường đã mang lại hiệu quả rõ rệt. 

Thay túi nilon bọc thùng rác bằng giấy báo, khách sạn La Siesta Hội An Resort & Spa ước tính đã cắt giảm hoàn toàn 3,5 tấn nhựa/năm. Từ chối chai nước nhựa, thay bằng chai thuỷ tinh và bình lọc để khách tự rót, Silk Sense Hoi An River Resort giảm được việc sử dụng 20.000 chai nhựa dùng một lần sau 1 năm rưỡi.

Tuy nhiên, bà Vũ Mỹ Hạnh, đại diện nhóm làm việc về Quản lý rác thải tại nguồn tại Hội An, nhận xét, hành động của doanh nghiệp du lịch là chưa đủ. Cần nâng cao năng lực và sự tham gia của cộng đồng người dân tại điểm đến trong việc thực hiện những hành động Không rác thải trong tại hộ gia đình, tại khu dân cư,... bởi đó là những hành động thiết thực đóng vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng điểm đến xanh. 

Là địa phương đầu tiên ban hành Bộ Tiêu chí Du lịch xanh (năm 2021), ông Nguyễn Thanh Hồng, Giám đốc Sở VH-TT&DL Quảng Nam, cho hay, tính đến tháng 11/2023, đã có 20 đơn vị được cấp chứng nhận du lịch xanh (trong đó có 9 cơ sở lưu trú du lịch; 3 DN lữ hành; 8 điểm tham quan); gần 100 đơn vị du lịch ký cam kết thực hành, áp dụng bộ tiêu chí này trong quá trình hoạt động. 

Ngoài Hội An, hướng đến bảo tồn và phát triển bền vững, tháng 9/2023, đảo Cô Tô (Quảng Ninh) ban hành quy định không mang túi ni-lông, đồ nhựa sử dụng một lần, rác thải có nguy cơ ô nhiễm môi trường ra đảo. 

Khu du lịch Cần Giờ (TP.HCM) cũng đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ trở thành thành phố biển mang đặc trưng của một thành phố tăng trưởng xanh, thông minh, thân thiện môi trường.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của du lịch xanh - cách làm du lịch có trách nhiệm, giúp thực thi hiệu quả các mục tiêu phát triển du lịch bền vững, ông Nguyễn Lê Phúc, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, cho rằng, du lịch xanh ngày càng được quan tâm, trở thành hướng phát triển quan trọng của nhiều quốc gia trên thế giới. Do đó, “Du lịch và đầu tư xanh” được chọn là chủ đề của Ngày Du lịch thế giới năm 2023.

Tại Việt Nam, Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 xác định “Phát triển du lịch bền vững và bao trùm, trên nền tảng tăng trưởng xanh, tối đa hóa sự đóng góp của du lịch cho các mục tiêu phát triển bền vững”. Do đó, tại Nghị quyết 82, Chính phủ giao Bộ VH-TT&DL xây dựng và triển khai Chương trình hành động du lịch xanh giai đoạn 2023-2025, bảo vệ môi trường tự nhiên và xã hội tại các điểm đến du lịch trọng điểm theo định hướng “Điểm đến du lịch xanh, sạch, đẹp, văn minh, thân thiện”. 

Cần nhiều giải pháp đồng bộ

Các chuyên gia du lịch nhận định, bên cạnh yêu cầu từ chính nội tại của đơn vị, từ các cấp quản lý, du lịch xanh còn là yêu cầu thiết yếu từ chính du khách trong nước và quốc tế khi mà nhận thức về chất lượng dịch vụ đối với sản phẩm du lịch ngày càng nâng cao. Du khách không chỉ đòi hỏi dịch vụ chuyên nghiệp mà còn đặt ra yêu cầu sản phẩm tour phải có trách nhiệm với cộng đồng, với môi trường tại địa phương.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, phát triển du lịch xanh vẫn đang vướng nhiều rào cản.

Theo ông Phùng Quang Thắng, Phó chủ tịch Liên chi hội Lữ hành Việt Nam, các điểm đến nổi tiếng, đông khách như Hạ Long, Sapa, Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Quốc,... đang tạo áp lực lên môi trường và cơ sở hạ tầng. Mục tiêu của nhiều địa phương về tăng trưởng lượng khách không đi đôi với tính toán sức chứa của điểm đến.

Hơn nữa, tính mùa vụ cũng làm cho một số điểm du lịch quá tải vào các dịp cao điểm như mùa hè, lễ Tết,... Không ít nơi để xảy ra tình trạng xả rác bừa bãi, đặc biệt là rác thải nhựa và túi ni-lông. Nhận thức của một bộ phận du khách, một số cộng đồng địa phương về du lịch xanh còn hạn chế.

Vì vậy, Bộ tiêu chí Du lịch xanh và việc triển khai hiệu quả kế hoạch áp dụng bộ tiêu chí vào thực tế là vấn đề cốt lõi trong việc thực hiện mục tiêu phát triển du lịch xanh và đáp ứng xu thế của thị trường.

Việc cấp thiết hiện nay là rà soát lại các tiêu chí phát triển du lịch xanh của Việt Nam và ban hành bộ tiêu chí phù hợp với bối cảnh mới, trên cơ sở đó có hướng dẫn cụ thể để các địa phương áp dụng thống nhất và dễ dàng chi tiết hóa tiêu chí du lịch xanh phù hợp.

Hơn nữa, cần nâng cao nhận thức thay nhằm thay đổi hành vi vì mục tiêu phát triển du lịch xanh ở Việt Nam, cụ thể là nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường và văn hóa (đặc biệt là khách nội địa); giám sát các tác động của du lịch đến môi trường tự nhiên và văn hóa, từ đó có giải pháp… Cải thiện năng lực quản lý hiệu quả lượng khách du lịch tại các điểm đến; giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường trong kinh doanh du lịch và đặc biệt là tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan, thúc đẩy sự tham gia của người dân, xã hội và các doanh nghiệp du lịch vào công tác bảo vệ môi trường tự nhiên và văn hóa.

Ngoài ra, từ kinh nghiệm của Hội An, đại diện Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Nam kiến nghị Chính phủ cần có cơ chế ưu đãi khuyến khích, hỗ trợ đầu tư cho những dự án phát triển du lịch xanh, bền vững như cơ chế về chính sách thuê đất, sử dụng tài nguyên. 

Trước đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8, Hội nghị cấp cao Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong (ACMECS) lần thứ 10 và Hội nghị cấp cao Hợp tác Campuchia - Lào - Myanmar - Việt Nam (CLMV) lần thứ 11 và làm việc tại Trung Quốc.

Chuyến công tác diễn ra từ ngày 5-8/11 theo lời mời của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường.

Tham gia đoàn công tác có: Bộ trưởng NN&PTNT Lê Minh Hoan; Bộ trưởng KH&CN Huỳnh Thành Đạt; Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh; Bí thư Tỉnh ủy Lai Châu Giàng Páo Mỹ; Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên Trần Quốc Cường; Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Trần Hồng Minh; Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam Đỗ Tiến Sỹ; Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Hoàng Xuân Chiến; Thứ trưởng Bộ Công an Lê Văn Tuyến; Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Sỹ Hiệp; Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Sao Mai; Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Côn Minh (Trung Quốc) Hoàng Minh Sơn.

Hội nghị thượng đỉnh GMS lần thứ 8là hội nghị cấp cao đầu tiên của hợp tác GMS được tổ chức trực tiếp trong vòng 6 năm qua sau khi chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Hội nghị có chủ đề “Hướng tới một cộng đồng tốt đẹp hơn thông qua phát triển theo hướng đổi mới sáng tạo”, sẽ bao gồm phiên họp hẹp và phiên họp toàn thể. Thành viên của GMS gồm Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam, Trung Quốc (với 2 tỉnh đại diện là Vân Nam và Quảng Tây). 

Mục tiêu của GMS là thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác phát triển kinh tế cùng có lợi giữa các nước; hỗ trợ các nước thực hiện thành công Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, đưa tiểu vùng Mekong mở rộng nhanh chóng trở thành vùng phát triển nhanh và thịnh vượng ở Đông Nam Á. GMS sẽ thực hiện mục tiêu này thông qua tiêu chí 3C là: Tăng cường tính kết nối (Connectivity), Tăng cường tính cạnh tranh (Competitiveness), Tăng cường tính cộng đồng (Community).

ACMECSlà khuôn khổ hợp tác kinh tế gồm 5 nước Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam nhằm tăng cường hợp tác kinh tế chung và song phương để khai thác và phát huy lợi thế so sánh giữa các vùng, các nước thành viên, nâng cao sức cạnh tranh, thu hẹp khoảng cách phát triển.

Hợp tác ACMECS tập trung thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và phát triển văn hóa trong khu vực thông qua nỗ lực chung trên tinh thần bình đẳng và hợp tác.

Hội nghị cấp cao CLMVđược tổ chức 2 năm/lần, quyết định những vấn đề lớn và định hướng hợp tác CLMV. Để triển khai hợp tác, các nước CLMV nhất trí thành lập 8 Nhóm công tác gồm thương mại - đầu tư, phát triển nguồn nhân lực, nông nghiệp, công nghiệp, năng lượng, công nghệ thông tin và truyền thông, giao thông và du lịch.

Thủ tướng Phạm Minh Chính có phát biểu quan trọng tại 3 hội nghị; gặp song phương với một số đối tác quan trọng; tham dự quảng bá du lịch Việt Nam, tọa đàm với doanh nghiệp; thăm một số cơ sở kinh tế, logistic tại Côn Minh và Trùng Khánh, Trung Quốc.

Thủ tướng dự kiến tiếp xúc với nhiều đối tác quan trọng, có tiềm năng hợp tác với Việt Nam. Trong đó có các đối tác phát triển, những thiết chế tài chính đa phương và nhiều cơ quan trung ương, bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp Trung Quốc...

Người đứng đầu Chính phủ sẽ tập trung thúc đẩy lĩnh vực hợp tác phù hợp với ưu tiên phát triển của Việt Nam như thương mại – xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ, tăng cường liên kết hạ tầng cứng - hạ tầng mềm, quản lý và sử dụng bền vững, hiệu quả nguồn nước xuyên biên giới; khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thông minh, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh...

Thủ tướng dự 3 hội nghị đa phương tại Trung Quốc: Nâng tầm vị thế Việt Nam

Đón Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn, về phía Trung Quốc có Ủy viên Thường vụ, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy tỉnh Vân Nam Lưu Phi; Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hà Vĩ; Phó Chủ nhiệm Ban Ngoại vụ tỉnh Vân Nam Mã Tác Hân.

Về phía Việt Nam có Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Sao Mai; Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Côn Minh Hoàng Minh Sơn; Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Quảng Châu Nguyễn Việt Dũng; Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Nam Ninh Đỗ Nam Trung; cán bộ, nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc, Tổng Lãnh sự quán Việt Nam và đại diện cộng đồng người Việt Nam tại Côn Minh.

Trước đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8, Hội nghị cấp cao Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong (ACMECS) lần thứ 10 và Hội nghị cấp cao Hợp tác Campuchia - Lào - Myanmar - Việt Nam (CLMV) lần thứ 11 và làm việc tại Trung Quốc.

Chuyến công tác diễn ra từ ngày 5-8/11 theo lời mời của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường.

Tham gia đoàn công tác có: Bộ trưởng NN&PTNT Lê Minh Hoan; Bộ trưởng KH&CN Huỳnh Thành Đạt; Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh; Bí thư Tỉnh ủy Lai Châu Giàng Páo Mỹ; Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên Trần Quốc Cường; Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Trần Hồng Minh; Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam Đỗ Tiến Sỹ; Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Hoàng Xuân Chiến; Thứ trưởng Bộ Công an Lê Văn Tuyến; Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Sỹ Hiệp; Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Sao Mai; Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Côn Minh (Trung Quốc) Hoàng Minh Sơn.

Hội nghị thượng đỉnh GMS lần thứ 8là hội nghị cấp cao đầu tiên của hợp tác GMS được tổ chức trực tiếp trong vòng 6 năm qua sau khi chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Hội nghị có chủ đề “Hướng tới một cộng đồng tốt đẹp hơn thông qua phát triển theo hướng đổi mới sáng tạo”, sẽ bao gồm phiên họp hẹp và phiên họp toàn thể. Thành viên của GMS gồm Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam, Trung Quốc (với 2 tỉnh đại diện là Vân Nam và Quảng Tây). 

Mục tiêu của GMS là thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác phát triển kinh tế cùng có lợi giữa các nước; hỗ trợ các nước thực hiện thành công Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, đưa tiểu vùng Mekong mở rộng nhanh chóng trở thành vùng phát triển nhanh và thịnh vượng ở Đông Nam Á. GMS sẽ thực hiện mục tiêu này thông qua tiêu chí 3C là: Tăng cường tính kết nối (Connectivity), Tăng cường tính cạnh tranh (Competitiveness), Tăng cường tính cộng đồng (Community).

ACMECSlà khuôn khổ hợp tác kinh tế gồm 5 nước Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam nhằm tăng cường hợp tác kinh tế chung và song phương để khai thác và phát huy lợi thế so sánh giữa các vùng, các nước thành viên, nâng cao sức cạnh tranh, thu hẹp khoảng cách phát triển.

Hợp tác ACMECS tập trung thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và phát triển văn hóa trong khu vực thông qua nỗ lực chung trên tinh thần bình đẳng và hợp tác.

Hội nghị cấp cao CLMVđược tổ chức 2 năm/lần, quyết định những vấn đề lớn và định hướng hợp tác CLMV. Để triển khai hợp tác, các nước CLMV nhất trí thành lập 8 Nhóm công tác gồm thương mại - đầu tư, phát triển nguồn nhân lực, nông nghiệp, công nghiệp, năng lượng, công nghệ thông tin và truyền thông, giao thông và du lịch.

Thủ tướng Phạm Minh Chính có phát biểu quan trọng tại 3 hội nghị; gặp song phương với một số đối tác quan trọng; tham dự quảng bá du lịch Việt Nam, tọa đàm với doanh nghiệp; thăm một số cơ sở kinh tế, logistic tại Côn Minh và Trùng Khánh, Trung Quốc.

Thủ tướng dự kiến tiếp xúc với nhiều đối tác quan trọng, có tiềm năng hợp tác với Việt Nam. Trong đó có các đối tác phát triển, những thiết chế tài chính đa phương và nhiều cơ quan trung ương, bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp Trung Quốc...

Người đứng đầu Chính phủ sẽ tập trung thúc đẩy lĩnh vực hợp tác phù hợp với ưu tiên phát triển của Việt Nam như thương mại – xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ, tăng cường liên kết hạ tầng cứng - hạ tầng mềm, quản lý và sử dụng bền vững, hiệu quả nguồn nước xuyên biên giới; khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thông minh, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh...

Thủ tướng dự 3 hội nghị đa phương tại Trung Quốc: Nâng tầm vị thế Việt Nam

Rác thải nhựa đang nặng hơn khối lượng của tất cả mọi người trên trái đất cộng lại

GS. Seth Marder - Giám đốc Viện Năng lượng tái tạo và bền vững, Đại học Colorado Boulder - 1 trong 3 diễn giả chính của toạ đàm - đưa ra một hình ảnh thú vị để mô tả tình trạng quá tải rác thải nhựa toàn cầu. Theo đó, trên hành tinh của chúng ta đang tồn tại khoảng 6,3 tỷ tấn rác thải nhựa. Con số này tương đương với khối lượng của 1 tỷ con voi châu Phi và nặng hơn khối lượng của tất cả mọi người trên trái đất cộng lại.

5 thập kỷ trước, việc phát hiện ra polymer - nguyên liệu chính tạo ra nhựa - được xem là một điều kỳ diệu. Polymer được dùng trong đại đa số các vật liệu gắn liền với sinh hoạt của con người ở mọi lĩnh vực, nhưng đồng thời cũng tạo nên phong cách sống “1 lần vứt đi”. Sinh hoạt phụ thuộc vào nhựa của con người thời hiện đại không chỉ tạo ra một khối lượng rác thải khổng lồ mà còn dẫn đến nguy cơ cạn kiệt nguồn tài nguyên, trong đó có nguyên liệu hoá thạch.

GS. Seth Marder cho biết, thách thức lớn nhất của giới khoa học là làm thế nào tạo ra được vật liệu nhựa có khả năng tuần hoàn, khi hết vòng đời thì sẽ trở về với cấu trúc nguyên liệu gốc. Các giải pháp tái chế hiện tại chỉ giải quyết phần ngọn và thực tế không hiệu quả. 

“Chúng ta cần suy nghĩ lại quá trình sản xuất nhựa ngay từ lúc thiết kế ban đầu chứ không phải tính toán xử lý vật liệu cuối vòng đời như đã làm. Điều này đòi hỏi sự phối hợp nghiên cứu liên ngành, từ phân tích cơ khí, tái chế và cả AI. AI và máy học ngày càng quan trọng khi thiết kế những vật liệu như thế này”, GS. Seth Marder phân tích.

GS. Seth Marder khẳng định, nhựa sẽ vẫn được con người dùng rộng rãi trong tương lai. Vì vậy, việc cải thiện thiết kế vật liệu nhựa để đảm bảo tính tuần hoàn là một vấn đề cấp bách. Bên cạnh đó, con người cũng cần thay đổi hành vi sử dụng nhựa của mình để đóng góp vào quá trình giảm thiểu râc thải nhựa toàn cầu.

Công suất sản xuất mô-đun năng lượng mặt trời sẽ đạt 3TW vào năm 2030

Cùng chủ đề về vật liệu, hai nhà khoa học khác là GS. Martin Andrew Green, Đại học New South Wales (Úc) - đồng chủ nhân Giải thưởng Chính VinFuture 2023 và GS. Marina Freitag, Đại học Newcastle (Anh) đặt ra vấn đề về vật liệu mới để nâng cao hiệu suất cho pin năng lượng mặt trời.

GS. Martin và nhóm nghiên cứu của ông đã giữ kỷ lục về hiệu suất pin mặt trời Silicon trong suốt 4 thập kỷ qua. Các loại pin mặt trời PERC và TOPCon do ông phát minh vào những năm 1980 và được đội ngũ của ông tiên phong triển khai hiện chiếm hơn 90% tổng sản lượng mô-đun năng lượng mặt trời Silicon được sản xuất trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, bối cảnh thế giới hiện đại đòi hỏi cần một hướng đi mới để cải thiện hiệu suất cho pin mặt trời Silicon nhằm tạo ra sự đột phá với mục tiêu đạt 3TW/năm vào năm 2030. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với việc giảm giá thành sản xuất pin năng lượng mặt trời, giảm phát thải carbon và nâng cao tính bền vững của kinh tế toàn cầu.

Thách thức với nhóm nghiên cứu của GS. Martin là tìm được một vật liệu có thể tích hợp với Silicon để tạo ra những tấm pin có công suất lớn.

GS. Marina Freitag đề xuất 1 giải pháp là dùng Perovskite - một loại khoáng sản được nhà khoa học Nga Lev Perovski tìm thấy ở dãy Ural cách đây 200 năm. Theo bà, nguyên liệu có sẵn và dồi dào này là giải pháp tốt nhất hiện nay. 

GS. Marina cho biết, Silicon nếu thêm Perovskite có khả năng giữ được ánh sáng nhiều hơn và lâu hơn, do đó đạt công suất cao hơn. Theo tính toán, pin mặt trời tích hợp vật liệu Silicon và Perovskite sẽ giảm thời gian hoàn vốn xuống còn 4 tháng và giảm phát thải C02 lên đến 50%.

Về vấn đề sử dụng AI trong việc nghiên cứu, sản xuất vật liệu mới, GS. Marina cho rằng cần tính toán đến chi phí năng lượng. Bên cạnh đó, để AI có thể tham gia vào lĩnh vực nghiên cứu vật liệu, các phòng thí nghiệm cần một kho dữ liệu đủ lớn. Điều này đòi hỏi sự hợp tác, chia sẻ dữ liệu nghiên cứu ở phạm vi toàn cầu.

Các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió và thủy điện ngày càng trở thành trụ cột trong việc giải quyết khủng hoảng năng lượng toàn cầu và giảm lượng khí thải carbon. Trong đó, vật liệu cho pin mặt trời đóng một vai trò then chốt. 

Pin mặt trời, sử dụng các vật liệu tiên tiến như Silicon, Perovskite và vật liệu hai chiều, đang giúp tăng cường hiệu suất chuyển đổi năng lượng mặt trời thành điện năng, đồng thời giảm chi phí sản xuất. Những tiến bộ này không chỉ giúp tăng cường khả năng tiếp cận của năng lượng sạch mà còn góp phần quan trọng vào việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững trên toàn cầu.  

Thế Định

Nếu thành hiện thực, đây sẽ là một cuộc cách mạng trong giải quyết vấn nạn ô nhiễm rác thải nhựa - một trong những thách thức lớn trên toàn cầu hiện nay. 

Rác thải nhựa đang nặng hơn khối lượng của tất cả mọi người trên trái đất cộng lại

GS. Seth Marder - Giám đốc Viện Năng lượng tái tạo và bền vững, Đại học Colorado Boulder - 1 trong 3 diễn giả chính của toạ đàm - đưa ra một hình ảnh thú vị để mô tả tình trạng quá tải rác thải nhựa toàn cầu. Theo đó, trên hành tinh của chúng ta đang tồn tại khoảng 6,3 tỷ tấn rác thải nhựa. Con số này tương đương với khối lượng của 1 tỷ con voi châu Phi và nặng hơn khối lượng của tất cả mọi người trên trái đất cộng lại.

5 thập kỷ trước, việc phát hiện ra polymer - nguyên liệu chính tạo ra nhựa - được xem là một điều kỳ diệu. Polymer được dùng trong đại đa số các vật liệu gắn liền với sinh hoạt của con người ở mọi lĩnh vực, nhưng đồng thời cũng tạo nên phong cách sống “1 lần vứt đi”. Sinh hoạt phụ thuộc vào nhựa của con người thời hiện đại không chỉ tạo ra một khối lượng rác thải khổng lồ mà còn dẫn đến nguy cơ cạn kiệt nguồn tài nguyên, trong đó có nguyên liệu hoá thạch.

GS. Seth Marder cho biết, thách thức lớn nhất của giới khoa học là làm thế nào tạo ra được vật liệu nhựa có khả năng tuần hoàn, khi hết vòng đời thì sẽ trở về với cấu trúc nguyên liệu gốc. Các giải pháp tái chế hiện tại chỉ giải quyết phần ngọn và thực tế không hiệu quả. 

“Chúng ta cần suy nghĩ lại quá trình sản xuất nhựa ngay từ lúc thiết kế ban đầu chứ không phải tính toán xử lý vật liệu cuối vòng đời như đã làm. Điều này đòi hỏi sự phối hợp nghiên cứu liên ngành, từ phân tích cơ khí, tái chế và cả AI. AI và máy học ngày càng quan trọng khi thiết kế những vật liệu như thế này”, GS. Seth Marder phân tích.

GS. Seth Marder khẳng định, nhựa sẽ vẫn được con người dùng rộng rãi trong tương lai. Vì vậy, việc cải thiện thiết kế vật liệu nhựa để đảm bảo tính tuần hoàn là một vấn đề cấp bách. Bên cạnh đó, con người cũng cần thay đổi hành vi sử dụng nhựa của mình để đóng góp vào quá trình giảm thiểu râc thải nhựa toàn cầu.

Công suất sản xuất mô-đun năng lượng mặt trời sẽ đạt 3TW vào năm 2030

Cùng chủ đề về vật liệu, hai nhà khoa học khác là GS. Martin Andrew Green, Đại học New South Wales (Úc) - đồng chủ nhân Giải thưởng Chính VinFuture 2023 và GS. Marina Freitag, Đại học Newcastle (Anh) đặt ra vấn đề về vật liệu mới để nâng cao hiệu suất cho pin năng lượng mặt trời.

GS. Martin và nhóm nghiên cứu của ông đã giữ kỷ lục về hiệu suất pin mặt trời Silicon trong suốt 4 thập kỷ qua. Các loại pin mặt trời PERC và TOPCon do ông phát minh vào những năm 1980 và được đội ngũ của ông tiên phong triển khai hiện chiếm hơn 90% tổng sản lượng mô-đun năng lượng mặt trời Silicon được sản xuất trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, bối cảnh thế giới hiện đại đòi hỏi cần một hướng đi mới để cải thiện hiệu suất cho pin mặt trời Silicon nhằm tạo ra sự đột phá với mục tiêu đạt 3TW/năm vào năm 2030. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với việc giảm giá thành sản xuất pin năng lượng mặt trời, giảm phát thải carbon và nâng cao tính bền vững của kinh tế toàn cầu.

Thách thức với nhóm nghiên cứu của GS. Martin là tìm được một vật liệu có thể tích hợp với Silicon để tạo ra những tấm pin có công suất lớn.

GS. Marina Freitag đề xuất 1 giải pháp là dùng Perovskite - một loại khoáng sản được nhà khoa học Nga Lev Perovski tìm thấy ở dãy Ural cách đây 200 năm. Theo bà, nguyên liệu có sẵn và dồi dào này là giải pháp tốt nhất hiện nay. 

GS. Marina cho biết, Silicon nếu thêm Perovskite có khả năng giữ được ánh sáng nhiều hơn và lâu hơn, do đó đạt công suất cao hơn. Theo tính toán, pin mặt trời tích hợp vật liệu Silicon và Perovskite sẽ giảm thời gian hoàn vốn xuống còn 4 tháng và giảm phát thải C02 lên đến 50%.

Về vấn đề sử dụng AI trong việc nghiên cứu, sản xuất vật liệu mới, GS. Marina cho rằng cần tính toán đến chi phí năng lượng. Bên cạnh đó, để AI có thể tham gia vào lĩnh vực nghiên cứu vật liệu, các phòng thí nghiệm cần một kho dữ liệu đủ lớn. Điều này đòi hỏi sự hợp tác, chia sẻ dữ liệu nghiên cứu ở phạm vi toàn cầu.

Các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió và thủy điện ngày càng trở thành trụ cột trong việc giải quyết khủng hoảng năng lượng toàn cầu và giảm lượng khí thải carbon. Trong đó, vật liệu cho pin mặt trời đóng một vai trò then chốt. 

Pin mặt trời, sử dụng các vật liệu tiên tiến như Silicon, Perovskite và vật liệu hai chiều, đang giúp tăng cường hiệu suất chuyển đổi năng lượng mặt trời thành điện năng, đồng thời giảm chi phí sản xuất. Những tiến bộ này không chỉ giúp tăng cường khả năng tiếp cận của năng lượng sạch mà còn góp phần quan trọng vào việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững trên toàn cầu.  

Thế Định