- Dạ đúng số rồi anh, nhưng mẹ em đã qua đời ngày hôm qua vì Covid-19 anh ạ!
Cuộc gọi truy vết F0 từ đầu tuần trước khiến tôi trăn trở đến tận bây giờ.
Hơn một tháng làm nhiệm vụ truy vết ở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương, nhóm chúng tôi đã thực hiện hơn 4.000 cuộc gọi cho các F0 để thực hiện nhiệm vụ. Mỗi cuộc trò chuyện đôi khi không chỉ dừng lại ở những câu hỏi - đáp về yếu tố dịch tễ đơn thuần, mà còn là câu chuyện rất "đời" của chính các "F".
Tiến vào tâm dịch
Trưa 6/7, tôi cùng hơn 300 bạn học và các thầy cô, trong lực lượng của trường Đại học Y Hà Nội chi viện miền Nam, đặt chân xuống Sân bay Tân Sơn Nhất.
![]() |
Đoàn sinh viên và cán bộ Đại học Y Hà Nội chi viện các "điểm nóng". |
Trên chuyến xe đi từ TPHCM về Bình Dương, ấn tượng lớn nhất lúc đó là sự thay đổi gần như 180 độ của nơi này so với những hình ảnh mà tôi còn nhớ trong chuyến đi đúng một năm về trước. Sự nhộn nhịp, phồn hoa bị thay thế bằng những con đường vắng hoe, cánh cửa đóng chặt của các hàng quán và tiếng còi xe cấp cứu.
Khung cảnh ảm đạm này cũng cảnh báo chúng tôi về một cuộc chiến không dễ dàng ở trước mắt.
![]() |
Chuyến xe đưa lực lượng chi viện Đại học Y Hà Nội tiến về Bình Dương. |
Đẩy "KPI" lên gấp 3 lần để chạy đua với Covid-19
Tôi cùng 27 bạn sinh viên khác trong đoàn được phân công vào tổ truy vết các F0.
Nhóm chúng tôi làm việc tại một trụ sở UBND phường. Căn phòng có sức chứa tối đa hơn 20 người, không bật điều hòa, cửa sổ mở thoáng, ngồi giãn cách, thường xuyên lau mặt bàn bằng cồn để đảm bảo môi trường sạch khuẩn.
![]() |
Nơi lực lượng truy vết làm việc là một phòng họp trong trụ sở UBND phường. |
Một ngày làm việc bắt đầu bằng những cuộc gọi đến số máy của người có trong danh sách dương tính với SARS-CoV-2 từ lô mẫu xét nghiệm vừa chạy hôm trước.
Để tránh ồn ào, chúng tôi tách nhau ra để gọi điện, tìm mọi vị trí, người ra ban công, người ngồi hiên nhà, bất cứ chỗ nào miễn có nơi kê sổ để ghi chép.
Khai thác thông tin về tình trạng sức khỏe của F0 và những người liên quan; lịch trình di chuyển, tiếp xúc; lập cầu nối 2 chiều giữa F0 và lực lượng chức năng địa phương nếu họ có nhu cầu cần được giải quyết; cùng những vấn đề chuyên môn khác nếu cần là mục tiêu mà chúng tôi cần đạt được trong mỗi cuộc gọi.
![]() |
Sau khi có kết quả xét nghiệm SARS-CoV-2, danh sách các bệnh nhân dương tính sẽ được chuyển lên lực lượng truy vết (Ảnh minh họa). |
Từ những thông tin này, chúng tôi sẽ lập báo cáo dịch tễ của F0 và lên phương án xuống cộng đồng để truy vết ngay trong ngày nếu cần.
Thời gian đầu, mỗi ngày Bình Dương ghi nhận khoảng 50 - 100 ca, còn ở thời điểm hiện tại, con số này đã ở mức trên 1.000 thậm chí có ngày trên 2.000 - 3.000 ca bệnh được ghi nhận. Điều này đồng nghĩa với việc khối lượng công việc của chúng tôi cũng tăng lên rất nhiều.
Từ 10 F0/người/ngày, đến nay chúng tôi đang đặt "KPI" cao gấp 3 lần để đuổi kịp diễn biến dịch bệnh.
![]() |
Số F0 liên tục gia tăng kéo theo áp lực của lực lượng truy vết (Ảnh minh họa). |
Là sinh viên ngành Bác sĩ đa khoa, truy vết F0 không phải là thế mạnh của tôi. Song, những khóa tập huấn thường kì của nhà trường cho lực lượng dự bị chống dịch, cũng giúp tôi đủ tự tin về năng lực chuyên môn. Tuy nhiên, khó khăn đôi khi lại phát sinh từ chính những điều mà tôi không hề nghĩ đến trước khi bước vào cuộc chiến thực sự.
Cuộc trò chuyện đặc biệt với các "F"
Một đặc điểm chung của hầu hết các bệnh nhân hay người nhà của họ, mà tôi cảm nhận được qua những cuộc gọi, chính là tâm lý lo sợ và thậm chí là hoảng loạn.
Từ thực tế này, tổ truy vết vẫn thường xuyên trao đổi chuyên môn với nhau để tìm ra cách khai thác thông tin để ít ảnh hưởng tâm lý các bệnh nhân nhất.
![]() |
Minh Hải là trưởng nhóm truy vết của đoàn sinh viên Đại học Y Hà Nội hỗ trợ thành phố Thuận An, Bình Dương. |
Có trường hợp con là F0 nhưng số điện thoại được cung cấp cho lực lượng truy vết lại là của bố, mẹ và đang không ở cùng con. Biết được tin con dương tính SARS-CoV-2, họ đều rất hoảng hốt. Liên tiếp những câu hỏi về tình hình, sức khỏe từ phía đầu dây bên kia, bởi có lẽ với họ lúc này, chúng tôi là kênh thông tin duy nhất về con mình. Tiếc rằng, chúng tôi cũng là người đang đi tìm lời giải cho những câu hỏi đó.
Một cuộc gọi khác đến người đàn ông đã ngoài 30 tuổi. Sau khi được thông báo có kết quả dương tính SARS-CoV-2, câu hỏi đầu tiên của anh ta không phải là về tình trạng của mình, mà là cô con gái đã có triệu chứng sốt 2 ngày nay.
Nhiều người sợ cách ly tập trung hơn cả Covid-19, thế nên việc đầu dây bên kia tắt máy hay giả vờ báo nhầm số ngay sau khi chúng tôi giới thiệu là lực lượng truy vết là chuyện xảy ra như cơm bữa.
"Các em gọi thế này chị biết mình là F0 rồi. Nhưng chị sợ người thân của mình phải vào khu cách ly, sinh hoạt, ăn uống không hợp và nhỡ đâu có nguy cơ lây nhiễm chéo, nên chị sẽ không trả lời câu hỏi của em", một F0 từng "bất hợp tác" với chúng tôi theo cách đặc biệt như vậy. Và dĩ nhiên, đây là tình huống không hề có trong "sách vở".
Cũng đã không dưới 10 lần, khi cuộc gọi truy vết được thực hiện thì bệnh nhân đã nằm trong phòng Hồi sức cấp cứu và thậm chí có người đã trút hơi thở cuối cùng từ trước đó. Gác máy sau mỗi cuộc gọi như vậy, tôi lại suy nghĩ về sự nguy hiểm của Covid-19 và trách nhiệm đi trước diễn biến dịch của lực lượng trên tuyến đầu chúng tôi.
Sức nặng của số "1"
Những cuộc trò chuyện với "F" không chỉ gói gọn trên điện thoại. Tất cả mọi ngày, chúng tôi đều có một danh sách dài những trường hợp cần truy vết cộng đồng.
Đặc điểm của Bình Dương là nhiều khu công nghiệp. Do đó, địa bàn chúng tôi xuống truy vết cộng đồng thường là các khu nhà trọ công nhân nằm san sát nhau.
![]() |
Tổ truy vết trên đường đến điểm truy vết cộng đồng. |
Những trường hợp cần tìm gặp để điều tra dịch tễ chủ yếu là gia đình, đồng nghiệp hay hàng xóm của bệnh nhân. Trong các cuộc truy vết cộng đồng, lo lắng không phải là tâm lý của riêng các "F", mà cả của chính nhân viên y tế, khi mỗi cuộc đối thoại đều tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm.
Điều quan trọng nhất và cũng là thử thách lớn nhất khi truy vết cộng đồng là phải xác định được người mình vừa điều tra là F1 hay F2. Có trường hợp một người phụ nữ là vợ sống cùng nhà với F0. Theo logic thông thường, người này chắc chắn sẽ là F1.
Thế nhưng kết quả điều tra lại cho thấy, người chồng đã cách ly tại công ty từ cách đây 10 ngày, nghĩa là khả năng nguồn lây của F0 không liên quan đến gia đình. Do đó, chúng tôi phải tự đặt ra câu hỏi cho chính mình trong mọi tình huống.
![]() |
Trong các cuộc truy vết cộng đồng, lo lắng không phải là tâm lý của riêng các "F", mà cả của chính nhân viên y tế, khi mỗi cuộc đối thoại đều tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm (Ảnh minh họa). |
Thời gian đầu, F1 phải đi cách ly tập trung, F2 cách ly tại nhà. Do vậy, chỉ khác một con số đã là sự thay đổi rất lớn, đặc biệt là khi những trường hợp được điều tra là trẻ em hay người già.
Chính vì vậy, trước khi đặt bút kết luận, chúng tôi phải rất cẩn trọng. Ngoài bám thật sát hướng dẫn chuẩn của Bộ Y tế, nếu có bất kì điểm gì chưa chắc chắn, chúng tôi sẽ phải xin ý kiến của lực lượng y tế địa phương hoặc nếu cần là tham vấn các thầy, chuyên gia dịch tễ của Đại học Y Hà Nội.
Tôi còn nhớ như in về một trường hợp cụ bà 70 tuổi, tôi trực tiếp điều tra truy vết và xác định là F1. Chỉ 15 phút sau, con gái của bà gọi cho tôi vừa nói vừa nấc nghẹn: "Em xem kỹ lại kết quả giúp chị. Mẹ chị chừng này tuổi rồi, sợ bà vào khu cách ly nhỡ may…".
Thế nên, với chúng tôi, đưa ra một quyết định chính xác không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn mà còn là trách nhiệm với xã hội.
Nguyễn Ngọc Minh Hải, 23 tuổi, quê Quảng Ninh là sinh viên chuyên ngành Bác sĩ Đa khoa, Đại học Y Hà Nội. Ngày 6/7, Minh Hải cùng hơn 300 sinh viên và cán bộ Đại học Y Hà Nội "nam tiến" để chi viện cho các điểm nóng về dịch. |
Theo Dân Trí
Bên cạnh khó khăn khi thực hiện hàng nghìn cuộc gọi mỗi ngày, các thành viên đội truy vết F0 ở TP.HCM còn kể nhiều câu chuyện cảm động của những con người phía bên kia đầu dây.
" alt=""/>Lực lượng truy vết kể lại những cuộc trò chuyện đặc biệt với F0, F1...Thung lũng Bắc Sơn nằm trong Công viên địa chất Lạng Sơn (Ảnh: Lang Son Geopark).
Công viên gồm 38 điểm tham quan thuộc 4 tuyến du lịch gồm: Tuyến một là Khám phá thế giới thượng ngàn; tuyến hai là Hành trình về miền thiên giới; tuyến ba là Cuộc sống dân dã nơi trần thế; tuyến bốn là Đường đến thủy cung.
Đến với Công viên địa chất Lạng Sơn, ngoài việc khám phá những nét độc đáo của giá trị di sản (văn hóa, đa dạng sinh học, địa chất - địa mạo, địa văn hóa, khảo cổ học), du khách có thể tham gia trò chơi leo núi mạo hiểm.
Công viên địa chất Lạng Sơn cũng bao gồm nhiều di chỉ khảo cổ có giá trị như Hang Thẩm Khuyên, Thẩm Hai, Kéo Lèng, nền văn hóa Bắc Sơn... chứng minh nơi đây là một trong những chiếc nôi của người Việt cổ trong một hệ sinh thái núi đá vôi với gần 800 loài thực vật, trong đó có hàng chục loài được ghi trong Sách đỏ Việt Nam...
Dự kiến, Công viên địa chất Lạng Sơn sẽ nhận bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu UNESCO vào năm 2025 tại Chile.
Ông Lưu Bá Mạc - Phó giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn - đánh giá, sự ghi nhận này sẽ giúp cho tỉnh Lạng Sơn có thêm động lực cũng như cơ hội tập trung nguồn lực đẩy mạnh công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản địa chất, di sản văn hóa, lịch sử, khảo cổ, đa dạng sinh học, cũng như các danh lam thắng cảnh đặc sắc của tỉnh Lạng Sơn.
Ông Mạc nói thêm, Sở đã triển khai nhiều giải pháp đẩy mạnh phát triển du lịch, như việc ban hành các kế hoạch thực hiện các chương trình, đề án trọng tâm về phát triển du lịch, kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực du lịch, phát triển các sản phẩm du lịch mới.
Đồng thời, nơi đây cũng tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch, đẩy mạnh hợp tác quốc tế với Trung Quốc để thu hút khách du lịch tới tham quan tại các địa điểm ở Lạng Sơn.
Đánh giá cao tiềm năng phát triển du lịch của Công viên địa chất Lạng Sơn sau khi được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu, ông Trương Quốc Hùng - Chủ tịch CLB Lữ hành Hà Nội - cho rằng, đây là "đòn bẩy" thu hút du khách trong nước, quốc tế đến Lạng Sơn nói riêng, Việt Nam nói chung.
"Tuy nhiên, địa phương cần quan tâm đến công tác bảo tồn để phát triển bền vững, gìn giữ thiên nhiên hoang sơ và nền văn hóa bản địa, tránh tình trạng phát triển "nóng", không bê tông hóa phá vỡ cảnh quan", ông Hùng nói.
Chia sẻ về các bước đi tiếp theo trong thời gian tới, bà Phạm Thị Hương - Phó Trưởng Ban quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn - cho biết, bên cạnh việc xây dựng tour tâm linh gắn với tín ngưỡng thờ Mẫu tại các ngôi đền nằm trong vùng lõi, Ban quản lý của Công viên địa chất cũng triển khai xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng để thu hút du khách trong và ngoài nước.
Bà Hương cho biết thêm, một dự án quan trọng khác cũng được hoàn thiện trong thời gian tới là Trung tâm phức hợp Công viên địa chất Lạng Sơn có quy mô 20.000-30.000m2, bao gồm: Trung tâm quản lý điều hành đón tiếp, trung tâm thương mại dịch vụ, chợ đêm truyền thống, bảo tàng đạo Mẫu, bảo tàng trưng bày tiến hóa sự sống vùng Công viên địa chất Lạng Sơn...
Các dự án này sẽ góp phần hoàn thiện các chức năng, qua đó phát huy giá trị và "đánh thức" tiềm năng phát triển du lịch của Công viên địa chất Lạng Sơn.
Ông Nguyễn Quý Phương - Trưởng phòng Quản lý xúc tiến du lịch, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam (Bộ VH-TT&DL) (Ảnh: Trung tâm thông tin du lịch).
Ông Nguyễn Quý Phương - Trưởng phòng Quản lý xúc tiến du lịch, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam (Bộ VH-TT&DL) - nhận định, Lạng Sơn là một trong những cửa ngõ lớn đón khách du lịch quốc tế.
Để tận dụng cơ hội và lợi thế này, tỉnh Lạng Sơn cần tiếp tục tập trung làm mới sản phẩm du lịch, đào tạo và đào tạo lại nguồn nhân lực du lịch, đổi mới công tác xúc tiến quảng bá du lịch; tiếp tục hỗ trợ và liên kết trao đổi khách với các doanh nghiệp du lịch và các địa phương khác trên cả nước.
"Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam sẽ luôn đồng hành cùng các doanh nghiệp du lịch, các địa phương trong đó có tỉnh Lạng Sơn nhằm tận dụng tốt những cơ hội, đón đầu xu hướng du lịch trên thế giới… góp phần tạo dựng từng bước đi vững chắc, tạo đà bứt phá cho du lịch Việt Nam phát triển", ông Phương khẳng định.
Công viên địa chất Lạng Sơn được thành lập từ năm 2021, có phạm vi thuộc các huyện Bắc Sơn, Chi Lãng, Hữu Lũng, Lộc Bình, Văn Quan và thành phố Lạng Sơn với tổng diện tích 4.842 km2.
Do nằm chủ yếu trong cánh cung Bắc Sơn là một khối núi đá vôi lớn, thuộc địa phận hai tỉnh Lạng Sơn và Bắc Giang nên nơi đây có nhiều hang động đồ sộ, hùng vĩ bậc nhất Việt Nam.
" alt=""/>Phát triển du lịch nhưng không "bê tông hóa" ở Công viên địa chất Lạng Sơn