Trung thu tại Việt Nam được xem như ngày Tết của thiếu niên, nhi đồng. Ảnh minh họa.

Tại Việt Nam, tết Trung thu hay còn gọi là ngày Tết thiếu nhi, được tổ chức vào ngày Rằm tháng Tám (âm lịch) hằng năm. Thế nhưng, không phải ai cũng biết về nguồn gốc và ý nghĩa từ xa xưa của ngày lễ.

Giải thích vấn đề này, ông Nguyễn Hùng Vĩ - nhà nghiên cứu văn học dân gian, nguyên giảng viên trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho hay, con người từ xa xưa bằng kinh nghiệm và quan sát tự nhiên thấy trong vòng xấp xỉ 30 ngày đêm thì có 1 ngày trăng tròn. Đồng thời, người ta thấy trong 1 năm có 12 lần trăng như vậy và trong đó có 1 lần trăng tròn hơn tất cả những lần trăng tròn khác.

Khi đó, con người chưa biết cách tính quỹ đạo của mặt trăng, mặt trời nên người ta quan sát xung quanh, cứ đến ngày ánh trăng tròn nhất, sáng nhất, trời mát… thì đi ra khỏi nơi cư trú để giao lưu, nhảy múa, ca hát và thậm chí là đi kiếm ăn trong ngày đó. Và lâu dần thành thói quen.

Sau đó, các hệ thống tín ngưỡng và tập tục, đặc biệt là tôn giáo ra đời, người ta dựa vào đó để tạo ra lễ tiết.

Người phương Đông sử dụng lịch âm dương (hay còn gọi là âm lịch) nên lấy trăng tròn làm mốc. Họ thấy vào mùa thu (tháng Tám âm lịch) trăng thường tròn nhất nên lấy ngày Rằm tháng Tám làm lễ Trung thu.

Khi Việt Nam hội nhập vào nền tảng văn hóa châu Á thì có tết Trung thu. Các nước sử dụng âm lịch như Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore… đều có tết Trung thu.

Từ những lễ tiết như vậy, mỗi nơi sáng tạo ra một số truyền thuyết về nguồn gốc ra đời để giải thích cho nhau hiểu vì sao lại như thế. Ở Việt Nam có các sự tích như Hậu Nghệ - Hằng Nga, sự tích chú Cuội…

“Sáng tạo theo truyền thuyết đó là nghệ thuật thì chúng ta nên tôn trọng tác phẩm nghệ thuật dân gian ấy, chứ đó không phải khoa học”, ông Vĩ nói.

Chuyên gia văn hóa Nguyễn Hùng Vĩ nói thêm, thời kỳ chưa có tôn giáo, Trung thu mang ý nghĩa đó là ngày trăng sáng nhất, mọi người ra khỏi nơi cư trú để giao lưu, nhảy múa, hát ca, gia tăng tinh thần cộng đồng.

Từ khi trở thành nghi lễ, lễ hội, Trung thu mang nhiều ý nghĩa khác nhau. Trước hết, ngày tết Trung thu là để con người đoàn viên với nhau, ra tăng sự đoàn kết. Tiếp theo đó là hướng đến trăng (hay còn gọi là Tết trông trăng) và hướng đến truyền thuyết cổ xưa về trăng để không quên gốc gác của mình.

Cuối cùng, Trung thu là dịp để mọi người vui chơi, giải trí, hướng đến cuộc sống an lành, tương lai tốt đẹp hơn. Đây mới là giá trị chính của tết Trung thu.

Tại Việt Nam, theo ông Vĩ, tết Trung thu gần với ngày Tết độc lập (2/9/1945), cũng Trung thu năm 1945, Bác Hồ gửi thư cho thiếu nhi. Do đó, tết Trung thu Việt Nam hướng đến thiếu niên, nhi đồng một cách mạnh mẽ, thậm chí ở Việt Nam còn gọi tết Trung thu là tết Thiếu nhi.

Việt Nam cũng có 1 bài hát “Rước đèn ông sao” ra đời năm 1956 của nhạc sĩ Phạm Tuyên. Bài hát mang bản sắc Việt Nam và bản sắc cách mạng.

Tất cả những thứ trên đối với chuyên gia Nguyễn Hùng Vĩ đó là một thành quả, một biểu tượng về mặt văn hóa của riêng Việt Nam.

Về mâm cỗ Trung thu, theo ông Vĩ, thường có các loại bánh hình mặt trăng, các bánh hình con vật, tò he, các con vật bằng bưởi, hoa trái. … Mâm cỗ cũng là mâm cúng gia tiên, cúng Phật… tùy theo phong tục của mỗi tôn giáo.

Bài cúng Rằm tháng 8 theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam

Để quý độc giả tiện theo dõi, VietNamNet xin giới thiệu bài cúng Rằm tháng 8 theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam. 

Trung thu tại Việt Nam được xem như ngày Tết của thiếu niên, nhi đồng. Ảnh minh họa.

Tại Việt Nam, tết Trung thu hay còn gọi là ngày Tết thiếu nhi, được tổ chức vào ngày Rằm tháng Tám (âm lịch) hằng năm. Thế nhưng, không phải ai cũng biết về nguồn gốc và ý nghĩa từ xa xưa của ngày lễ.

Giải thích vấn đề này, ông Nguyễn Hùng Vĩ - nhà nghiên cứu văn học dân gian, nguyên giảng viên trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho hay, con người từ xa xưa bằng kinh nghiệm và quan sát tự nhiên thấy trong vòng xấp xỉ 30 ngày đêm thì có 1 ngày trăng tròn. Đồng thời, người ta thấy trong 1 năm có 12 lần trăng như vậy và trong đó có 1 lần trăng tròn hơn tất cả những lần trăng tròn khác.

Khi đó, con người chưa biết cách tính quỹ đạo của mặt trăng, mặt trời nên người ta quan sát xung quanh, cứ đến ngày ánh trăng tròn nhất, sáng nhất, trời mát… thì đi ra khỏi nơi cư trú để giao lưu, nhảy múa, ca hát và thậm chí là đi kiếm ăn trong ngày đó. Và lâu dần thành thói quen.

Sau đó, các hệ thống tín ngưỡng và tập tục, đặc biệt là tôn giáo ra đời, người ta dựa vào đó để tạo ra lễ tiết.

Người phương Đông sử dụng lịch âm dương (hay còn gọi là âm lịch) nên lấy trăng tròn làm mốc. Họ thấy vào mùa thu (tháng Tám âm lịch) trăng thường tròn nhất nên lấy ngày Rằm tháng Tám làm lễ Trung thu.

Khi Việt Nam hội nhập vào nền tảng văn hóa châu Á thì có tết Trung thu. Các nước sử dụng âm lịch như Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore… đều có tết Trung thu.

Từ những lễ tiết như vậy, mỗi nơi sáng tạo ra một số truyền thuyết về nguồn gốc ra đời để giải thích cho nhau hiểu vì sao lại như thế. Ở Việt Nam có các sự tích như Hậu Nghệ - Hằng Nga, sự tích chú Cuội…

“Sáng tạo theo truyền thuyết đó là nghệ thuật thì chúng ta nên tôn trọng tác phẩm nghệ thuật dân gian ấy, chứ đó không phải khoa học”, ông Vĩ nói.

Chuyên gia văn hóa Nguyễn Hùng Vĩ nói thêm, thời kỳ chưa có tôn giáo, Trung thu mang ý nghĩa đó là ngày trăng sáng nhất, mọi người ra khỏi nơi cư trú để giao lưu, nhảy múa, hát ca, gia tăng tinh thần cộng đồng.

Từ khi trở thành nghi lễ, lễ hội, Trung thu mang nhiều ý nghĩa khác nhau. Trước hết, ngày tết Trung thu là để con người đoàn viên với nhau, ra tăng sự đoàn kết. Tiếp theo đó là hướng đến trăng (hay còn gọi là Tết trông trăng) và hướng đến truyền thuyết cổ xưa về trăng để không quên gốc gác của mình.

Cuối cùng, Trung thu là dịp để mọi người vui chơi, giải trí, hướng đến cuộc sống an lành, tương lai tốt đẹp hơn. Đây mới là giá trị chính của tết Trung thu.

Tại Việt Nam, theo ông Vĩ, tết Trung thu gần với ngày Tết độc lập (2/9/1945), cũng Trung thu năm 1945, Bác Hồ gửi thư cho thiếu nhi. Do đó, tết Trung thu Việt Nam hướng đến thiếu niên, nhi đồng một cách mạnh mẽ, thậm chí ở Việt Nam còn gọi tết Trung thu là tết Thiếu nhi.

Việt Nam cũng có 1 bài hát “Rước đèn ông sao” ra đời năm 1956 của nhạc sĩ Phạm Tuyên. Bài hát mang bản sắc Việt Nam và bản sắc cách mạng.

Tất cả những thứ trên đối với chuyên gia Nguyễn Hùng Vĩ đó là một thành quả, một biểu tượng về mặt văn hóa của riêng Việt Nam.

Về mâm cỗ Trung thu, theo ông Vĩ, thường có các loại bánh hình mặt trăng, các bánh hình con vật, tò he, các con vật bằng bưởi, hoa trái. … Mâm cỗ cũng là mâm cúng gia tiên, cúng Phật… tùy theo phong tục của mỗi tôn giáo.

Bài cúng Rằm tháng 8 theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam

Để quý độc giả tiện theo dõi, VietNamNet xin giới thiệu bài cúng Rằm tháng 8 theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam. 

Tình yêu của họ bắt đầu từ khi cả hai còn niên thiếu, người thôn trên, kẻ thôn dưới.

"Nói thật hồi đầu, tôi đâu có ưng ông ấy. Ông đi chơi với bè bạn, hay dùng cây dù móc vào cổ tôi, mà nói hoài không sửa", cụ bà chia sẻ.

Cụ Trạc lập tức phân trần: "Hồi đó đi học và đi bộ đội, tôi thấy bà ấy đẹp gái, dễ thương nên lấy cây dù móc vào cổ bà rồi nói: Cúc à, về với tôi".

Cụ Trạc và cụ Cúc

Vừa nói, cụ ông vừa đưa cây dù mang đến trường quay để diễn tả lại "chiêu bài" tán tỉnh cụ Cúc khiến Quyền Linh và Ngọc Lan bật cười thích thú.

Năm 21 tuổi, ông bà chính thức về chung một nhà. Cụ bà kể lại: "Trước khi kết hôn tụi tôi cũng không có tiếp xúc nhiều. Đến khi cưới rồi, do tôi bị bệnh cũng không ngủ chung. Chuyện đến tai bố chồng, bố chồng mắng chồng tôi, bảo sao cưới mà không ngủ với vợ. Lúc đó tôi cũng hoảng hồn...".

Cụ Trạc cũng nói thêm: "Thời kháng chiến, tôi hay dùng chiếc xe chở bà đi khắp nơi. Vợ chồng trẻ cứ trên chiếc xe đạp đó mà tâm tình. Hơn 1 năm sau kết hôn, chúng tôi có con gái đầu lòng, sau đó cứ 2 năm thì thêm một đứa. Vì tôi là y tá, có sẵn đồ trong nhà nên 3 đứa đều do tôi đỡ đẻ cho bà".

Thế nhưng biến cố ập đến khi ông bị quân địch bắt đi tù vì tiếp tế thuốc men, tiền bạc cho quân tập kết. Thời điểm đó, bà một mình bươn chải để nuôi con trong suốt 11 năm.

"Trông hoài không thấy ông ấy về. Mình ở nhà lo cho con, chứ không quá buồn vì ông bị nhốt tù chứ có ở với ai đâu mà buồn", cụ Cúc nhớ lại.

"11 năm thăm nuôi ông ấy, khi về, ông ấy không già mà tôi lại già. Có thời gian, người ta chuyển ông đi sang nhà tù khác, tôi phải lặn lội đi tìm.

Đến nơi, tôi tìm tên chồng mà họ nói không có nên tôi phải xuống chỗ ông tỉnh trưởng để hỏi vẫn không có. Cùng đường, tôi ngồi ở chỗ toà tỉnh trưởng. Ông tỉnh trưởng sắp xếp cho tôi gặp các tù nhân ở đó để nhận mặt.

May mắn là gặp được, chồng la tôi quá trời sao vào được đến đây. Lúc đó tôi mừng quá chỉ biết cười thôi, không khóc được”, cụ bà 88 tuổi nhớ lại.

Sau khi ra tù, cụ Trạc được trả về quê nhà. Cụ bà lại lặn lội đi đón chồng nhưng ông vẫn lưu luyến cách mạng nên muốn ở lại quê nhà không chịu vào Nam cùng gia đình.

Ông giải thích: "Thời gian được trả về quê hương, tôi thấy ở trên bảo đi nữa. Mấy người đi chung với tôi cũng đã đi hết rồi nên tôi lưu luyến lắm. Bởi vì tôi thương cách mạng, nên muốn ở được thời gian nào thì hay thời gian đó".

Ông khẳng định hoàn toàn không nghi ngờ gì bà trong suốt 11 năm xa cách, dù khoảng thời gian đó, bà được người khác để ý nhưng vẫn luôn một lòng với chồng.

Họ đã có 66 năm hạnh phúc cùng nhau

Sau khi gia đình đoàn tụ, ông bà có thêm 2 người con nữa và sống hạnh phúc cùng nhau.

Được biết, ông là một người đàn ông lãng mạn, hay mang đến những món quà bất ngờ dành cho bà.

Đến chương trình, ông cũng gửi lá thư đầy ân tình đến bà: "Anh bị giặc bắt tù khi tuổi còn non, đầu còn chưa bạc. Rồi thì em đi thăm anh. Giặc đưa anh đến phương nào, anh đi phương Bắc, em tìm phương Nam.

Qua cơn giông tố, vợ chồng sống hạnh phúc bên nhau, bên con cháu. Đến nay tuổi đã già, sức đã yêu, đầu đã bạc, răng đã long nhưng anh vẫn luôn mong mình vẫn sẽ cùng nhau nắm tay đi đến hết cuộc đời. Anh muốn mình cùng nhau trải qua nhiều vui buồn. Yêu em".

Trước khi kết thúc chương trình, ông nắm tay bà ân cần: "Chúng mình cùng sống trăm năm hạnh phúc" khiến MC Quyền Linh và Ngọc Lan đều rất xúc động.

Người đàn ông 88 tuổi cũng nhắn nhủ đến khán giả, đặc biệt là thế hệ trẻ, hãy noi gương người xưa để cùng sống hạnh phúc đến đầu bạc răng long.

Chuyện tình 20 năm hạnh phúc của cặp đôi kém may mắn

21 tuổi, họ đều gặp một tai nạn giao thông và không còn nguyên vẹn đôi chân. Nhưng điều không may mắn đó lại tạo nên sự đồng cảm, giúp họ đến gần nhau hơn.

Chương trình “Tình Trăm Năm” tập 4 gây xúc động với câu chuyện tình 66 năm - đẹp và cũng đầy gian truân, của cụ ông Tô Văn Trạc và cụ bà Trần Thị Cúc (88 tuổi, quê Quảng Ngãi).

Tình yêu của họ bắt đầu từ khi cả hai còn niên thiếu, người thôn trên, kẻ thôn dưới.

"Nói thật hồi đầu, tôi đâu có ưng ông ấy. Ông đi chơi với bè bạn, hay dùng cây dù móc vào cổ tôi, mà nói hoài không sửa", cụ bà chia sẻ.

Cụ Trạc lập tức phân trần: "Hồi đó đi học và đi bộ đội, tôi thấy bà ấy đẹp gái, dễ thương nên lấy cây dù móc vào cổ bà rồi nói: Cúc à, về với tôi".

Cụ Trạc và cụ Cúc

Vừa nói, cụ ông vừa đưa cây dù mang đến trường quay để diễn tả lại "chiêu bài" tán tỉnh cụ Cúc khiến Quyền Linh và Ngọc Lan bật cười thích thú.

Năm 21 tuổi, ông bà chính thức về chung một nhà. Cụ bà kể lại: "Trước khi kết hôn tụi tôi cũng không có tiếp xúc nhiều. Đến khi cưới rồi, do tôi bị bệnh cũng không ngủ chung. Chuyện đến tai bố chồng, bố chồng mắng chồng tôi, bảo sao cưới mà không ngủ với vợ. Lúc đó tôi cũng hoảng hồn...".

Cụ Trạc cũng nói thêm: "Thời kháng chiến, tôi hay dùng chiếc xe chở bà đi khắp nơi. Vợ chồng trẻ cứ trên chiếc xe đạp đó mà tâm tình. Hơn 1 năm sau kết hôn, chúng tôi có con gái đầu lòng, sau đó cứ 2 năm thì thêm một đứa. Vì tôi là y tá, có sẵn đồ trong nhà nên 3 đứa đều do tôi đỡ đẻ cho bà".

Thế nhưng biến cố ập đến khi ông bị quân địch bắt đi tù vì tiếp tế thuốc men, tiền bạc cho quân tập kết. Thời điểm đó, bà một mình bươn chải để nuôi con trong suốt 11 năm.

"Trông hoài không thấy ông ấy về. Mình ở nhà lo cho con, chứ không quá buồn vì ông bị nhốt tù chứ có ở với ai đâu mà buồn", cụ Cúc nhớ lại.

"11 năm thăm nuôi ông ấy, khi về, ông ấy không già mà tôi lại già. Có thời gian, người ta chuyển ông đi sang nhà tù khác, tôi phải lặn lội đi tìm.

Đến nơi, tôi tìm tên chồng mà họ nói không có nên tôi phải xuống chỗ ông tỉnh trưởng để hỏi vẫn không có. Cùng đường, tôi ngồi ở chỗ toà tỉnh trưởng. Ông tỉnh trưởng sắp xếp cho tôi gặp các tù nhân ở đó để nhận mặt.

May mắn là gặp được, chồng la tôi quá trời sao vào được đến đây. Lúc đó tôi mừng quá chỉ biết cười thôi, không khóc được”, cụ bà 88 tuổi nhớ lại.

Sau khi ra tù, cụ Trạc được trả về quê nhà. Cụ bà lại lặn lội đi đón chồng nhưng ông vẫn lưu luyến cách mạng nên muốn ở lại quê nhà không chịu vào Nam cùng gia đình.

Ông giải thích: "Thời gian được trả về quê hương, tôi thấy ở trên bảo đi nữa. Mấy người đi chung với tôi cũng đã đi hết rồi nên tôi lưu luyến lắm. Bởi vì tôi thương cách mạng, nên muốn ở được thời gian nào thì hay thời gian đó".

Ông khẳng định hoàn toàn không nghi ngờ gì bà trong suốt 11 năm xa cách, dù khoảng thời gian đó, bà được người khác để ý nhưng vẫn luôn một lòng với chồng.

Họ đã có 66 năm hạnh phúc cùng nhau

Sau khi gia đình đoàn tụ, ông bà có thêm 2 người con nữa và sống hạnh phúc cùng nhau.

Được biết, ông là một người đàn ông lãng mạn, hay mang đến những món quà bất ngờ dành cho bà.

Đến chương trình, ông cũng gửi lá thư đầy ân tình đến bà: "Anh bị giặc bắt tù khi tuổi còn non, đầu còn chưa bạc. Rồi thì em đi thăm anh. Giặc đưa anh đến phương nào, anh đi phương Bắc, em tìm phương Nam.

Qua cơn giông tố, vợ chồng sống hạnh phúc bên nhau, bên con cháu. Đến nay tuổi đã già, sức đã yêu, đầu đã bạc, răng đã long nhưng anh vẫn luôn mong mình vẫn sẽ cùng nhau nắm tay đi đến hết cuộc đời. Anh muốn mình cùng nhau trải qua nhiều vui buồn. Yêu em".

Trước khi kết thúc chương trình, ông nắm tay bà ân cần: "Chúng mình cùng sống trăm năm hạnh phúc" khiến MC Quyền Linh và Ngọc Lan đều rất xúc động.

Người đàn ông 88 tuổi cũng nhắn nhủ đến khán giả, đặc biệt là thế hệ trẻ, hãy noi gương người xưa để cùng sống hạnh phúc đến đầu bạc răng long.

Chuyện tình 20 năm hạnh phúc của cặp đôi kém may mắn

21 tuổi, họ đều gặp một tai nạn giao thông và không còn nguyên vẹn đôi chân. Nhưng điều không may mắn đó lại tạo nên sự đồng cảm, giúp họ đến gần nhau hơn.

Sắc đỏ tiếp tục trong những phút đầu giờ chiều. Nhưng khoảng 30 phút sau, chỉ số cải thiện nhanh chóng rồi dần dần leo trên 1.275 điểm. Một lần nữa, lực bán theo phiên ATC khiến thị trường rung lắc.

VN-Index đóng cửa ở sát 1.272 điểm, tăng hơn 2 điểm so với tham chiếu. Chứng khoán lấy lại sắc xanh sau 4 phiên điều chỉnh trước đó. Số cổ phiếu giảm giá trên sàn HoSE lại nhiều hơn lượng tăng nhưng không quá cách biệt, lần lượt là 179 mã và 176 mã.