Android trên Pixel 3a XL

Trên Bphone 3

Android trên Nokia 1 Plus

Android trên Nokia 7.1

Android trên Moto G7 Play

Nhiều người thường nghĩ dòng Pixel và Nexus của Google trước đây đều sử dụng Android gốc, thế nhưng Google đã thực sự tách Android ra từ dự án mã nguồn mở từ nhiều năm trước. Google đã thay thế một số ứng dụng gốc, đưa launcher riêng của mình vào và bỏ qua những thứ như hỗ trợ thẻ microSD. Dù vậy, Android trên Pixel của Google lại trông gần tương tự như phiên bản gốc hơn so với giao diện của Samsung và đó đã dần trở thành một thứ hiển nhiên khi chúng ta nói về Android gốc.

Hệ điều hành di động Android đã bước sang thập kỉ thứ 2 và có nhiều bước tiến vượt bậc. Google đã từng tách các ứng dụng ra khỏi Android để cập nhật chúng một cách riêng biệt, cho phép họ có thể cập nhật các ứng dụng này trên mọi chiếc điện thoại đã cài đặt nó. Đây là một trong những khác biệt cơ bản giữa Android và iOS. Google tung ra các bản cập nhật cho ứng dụng của mình quanh năm, vốn được coi là một điểm nổi bật so với bản cập nhật iOS hàng năm.

Các phiên bản đầu tiên của Android vốn thiếu nhiều tính năng và giao diện không đặc sắc. Những người tiên phong cho Android như HTC đã thêm vào giao diện người dùng của riêng họ, mang đến một luồng gió mới cho Android. Chúng trông đẹp hơn, cung cấp các tùy chọn, tùy chỉnh hữu ích và thêm các tính năng mà người dùng mong muốn. Trong những năm qua, những ý tưởng tuyệt vời nhất của các nhà sản xuất đã được Google đưa thẳng vào nhân hệ điều hành Android, từ một màn hình chính bổ sung, chia cắt màn hình hay cho đến chế độ tối (dark mode).

Google rất vui khi tích hợp các ý tưởng tốt nhất từ sự tùy biến của nhà sản xuất, thứ mà vốn đã được thử nghiệm rộng rãi. Thông thường, những nhà sản xuất lấy ý tưởng từ các ứng dụng Android phổ biến. Đây như là một cơ chế tiến hóa nhằm cải thiện hệ điều hành liên tục. Chung quy lại, các nhà sản xuất tạo ra ý tưởng ban đầu cùng với nhiều phản hồi tích cực từ người dùng, Google sẽ lại cải tiến nó và tích hợp nó thẳng vào nhân Android gốc.

Các vấn đề với giao diện tùy biến của những nhà sản xuất thiết bị

Dù những giao diện của các nhà sản xuất đã giúp Android cải thiện trong nhiều năm qua, thế nhưng, nó vẫn có một số vấn đề nhất định. Chúng làm chậm việc cập nhật phần mềm, tiêu tốn nhiều không gian và tài nguyên hệ thống, kèm với đó là những ứng dụng bloatware không thể gỡ bỏ.

Chính những giao diện nhà sản xuất này đã khiến vấn đề phân mảnh Android không được giải quyết. Thời gian kể từ khi Google tung ra phiên bản Android mới cho đến lúc các nhà sản xuất này đưa chúng đến thiết bị của mình thường rất dài. Lý do là bởi vì họ phải tinh chỉnh giao diện và tính năng của riêng mình, sau đó qua quá trình thử nghiệm mới có thể đưa đến người dùng. Tổng thời gian của toàn bộ quá trình này phải mất vài tháng. Điều này gây ra các vấn đề về bảo mật mà đội ngũ phát triển Android đã mất rất nhiều công sức để hạn chế. Những người dùng điện thoại Android không chỉ phải chờ đợi để có những tính năng mới nhất, mà họ còn thiếu đi các bản vá bảo mật mới nhất, khiến thiết bị của họ có nguy cơ bị tấn công.

Các nhà sản xuất thường giới hạn số lượng bản cập nhật cho một số thiết bị tầm trung hoặc phổ thông, nhằm đảm bảo tiến độ phát triển chúng cho những thiết bị cao cấp của mình. Google cần đến một chiến lược khác, thế nên, họ đã phân tách các tính năng cơ bản trên Android thành những bản cập nhật ứng dụng và bản vá bảo mật mà không cần những nhà sản xuất phải tung ra các bản cập nhật phần mềm. Và thế là vấn đề đã được giải quyết một phần.

Một vấn đề khác mà người dùng thường gặp đối với các giao diện tùy biến này đó chính là hiệu năng. Giao diện TouchWiz của Samsung thường bị phàn nàn đã gây ra tình trạng chậm, giật. Điều này khiến Samsung phải mất nhiều năm để tinh chỉnh lại, nhưng về cơ bản, vấn đề này rất khó giải quyết khi mà đã "bén rễ" quá sâu vào lõi. Nhiều nhà sản xuất ít tiền hơn đã phải trằn trọc nhằm tạo ra phần mềm tốt. Và một câu hỏi được đặt ra là: Nếu không thể cải thiện được những gì mà Google đã cung cấp, tại sao lại thêm những phần mềm của riêng mình? Thực tế, vấn đề này đã được giải quyết một phần nhỏ nhờ vào sự cải thiện đáng kể trong phần cứng và sức mạnh xử lý đã được nâng lên một tầm cao mới.

Tuy nhiên, có vẻ như nhiều nhà sản xuất đã nhận ra vấn đề này và cắt giảm đi những thành phần bổ sung của riêng họ. Xu hướng chung ở hiện tại dường như đang hướng đến phiên bản Android gốc. Ngoài những chiếc Pixel của Google, chúng ta có thể thấy Motorola, ZTE, Asus hay Nokia giờ đây đã và đang sử dụng Android gốc hoặc một thứ gì đó trông rất gần với nó. Oxygen OS trên OnePlus cũng không khác là bao. Ngay cả Sony cũng sử dụng một giao diện trông gần giống với phiên bản gốc nhất cho các thiết bị mới ra mắt gần đây của mình.

Lẽ dĩ nhiên, sẽ có những trường hợp ngoại lệ và đó là 2 công ty đang đứng đầu bảng xếp hạng nhà sản xuất smartphone Android với số lượng điện thoại bán ra bằng tổng những nhà sản xuất khác cộng lại, Samsung và Huawei.  

Sự đa dạng mới là một phần của Android

Trong vài năm gần đây, nhiều người đã ca ngợi Pixel bởi chúng có giao diện đơn giản cùng với những tính năng hữu dụng mà vẫn đảm bảo được sự mượt mà. Trong khi đó, các giao diện như EMUI của Huawei hay những phiên bản của Samsung lại khá rắc rối. Tất nhiên, nó lại còn phụ thuộc vào suy nghĩ của mỗi người. Nhưng cũng phải thừa nhận rằng, trong những ngày đầu phát triển Android, giao diện Sense của HTC hay các phiên bản của Samsung đều đã cung cấp một số tính năng bổ sung thực sự hữu ích.

Thực tế, mọi người gắn bó với các thiết bị Galaxy của Samsung không chỉ vì họ biết mọi thứ hoạt động tốt thế nào, mà nó còn là sự tin tưởng về thương hiệu, hệ sinh thái các thiết bị rộng hơn cùng với những tính năng độc đáo mà Samsung cung cấp cho người dùng.

Chính điều này khiến các thương hiệu lớn muốn duy trì "sự đặc trưng" trên những thiết bị của mình. Những gì đang xảy ra với Huawei chính là minh chứng giải thích lý do tại sao việc duy trì một bản sắc và ứng dụng riêng biệt lại quan trọng đối với các nhà sản xuất. Điều gì sẽ xảy ra nếu một ngày Google quyết định ngừng hợp tác đối với họ?

Sự đa dạng mà Android cung cấp và các tùy chọn tinh chỉnh chính là một phần lớn trong sự thành công của nó. Và cũng chính điều đó lại là vấn đề cần giải quyết. Android có thể có nhiều tính năng mới, cung cấp cho chúng ta nhiều lựa chọn hơn. Không ai trong chúng ta, kể cả Google, muốn Android đồng nhất như iOS. Nhưng nếu các nhà sản xuất tiếp tục tạo ra giao diện của riêng mình thì chắc chắn có một số vấn đề cần được giải quyết triệt để.

Hòa hợp

Không có vấn đề gì mà các giao diện tùy biến và phiên bản Android gốc không thể tồn tại yên ổn. Chỉ là Google và các nhà sản xuất cần giải quyết một số vấn đề tiềm ẩn.

Bloatware là một trong những vấn đề lớn nhất, nhưng nó cũng lại rất dễ giải quyết. Những nhà sản xuất có thể muốn đưa các phiên bản ứng dụng của mình lên thiết bị, nhưng Android lại luôn cho phép bạn chọn ứng dụng nào được mặc định mở lên. Vấn đề thật sự với bloatware không phải là việc đi kèm cùng điện thoại mà là việc bạn không thể xóa bỏ nó. Nếu các nhà sản xuất không ngừng đưa bloatware lên sản phẩm, thì chí ít họ cũng có tùy chọn cho phép người dùng gỡ bỏ chúng, chứ không phải là vô hiệu hóa. Điều này giúp người dùng có thể xóa đi những liệu không cần thiết, tăng không gian trống và đôi khi là lấy lại được phần sức mạnh xử lý vốn bị bloatware chiếm.

Việc cập nhật phần mềm cũng cần được đẩy nhanh hơn. Ở hiện tại, Google vẫn đang phải giải quyết với các nhà sản xuất "lách luật", thế nhưng, chắc chắn rằng, tất cả chúng ta đều muốn họ sẽ tăng tốc việc cập nhật phần mềm hơn. Sony, OnePlus và Nokia (HMD Global) đã chứng minh rằng họ có thể hoàn toàn đẩy nhanh các bản cập nhật cho thiết bị của mình, dù chúng sở hữu giao diện riêng của nhà sản xuất. Samsung, Huawei và số còn lại cần phải làm điều này tốt hơn.

Với các smartphone giá rẻ và tầm trung, những nhà sản xuất thường không muốn dành thời gian hỗ trợ cho chúng. Thế nên, điều họ nên làm là tận dụng Android One nhằm đảm bảo chúng sẽ nhận được các phiên bản Android mới trong vòng 2 năm và 3 năm cho những bản cập nhật bảo mật. Người dùng không mua được một thiết bị flagship không đồng nghĩa rằng rủi ro bị tấn công của họ sẽ phải nhiều hơn. Điều đó là hoàn toàn bất công.

Dù xu hướng sử dụng Android gốc đang ngày càng phổ biến ở một vài phân khúc, thế nhưng, rõ ràng, rất khó để giết chết giao diện tùy biến của các nhà sản xuất ở hiện tại. Sẽ rất tuyệt nếu chúng cho phép chúng ta xóa bỏ ứng dụng rác và launcher đi kèm, thế nhưng, Samsung chắc chắn sẽ không làm điều đó. Nhu cầu duy trì bản sắc riêng của họ là một điều dễ hiểu. Sự đa dạng và đổi mới chắc chắn sẽ luôn song hành nếu các nhà sản xuất giải quyết được những vấn đề đã nêu ra ở trên và giao diện từ nhà sản xuất cũng có thể tiếp tục là một thành phần hỗ trợ mạnh mẽ cho sự phát triển của Android.

Minh Hùng theo Digital Trends

Sẽ có một số đông đồng ý rằng nên sử dụng Android gốc cho mọi thiết bị, nhưng số khác lại vẫn giữ quan điểm rằng nên giữ lại giao diện tùy biến của nhà sản xuất. Trên thực tế, đây là một vấn đề khá phức tạp.

Android gốc là gì? Chúng đã thay đổi như thế nào?

Trước khi đi sâu vào nó, chúng ta cần xác định chúng là những gì.

Android gốc là một phiên bản mã nguồn mở của hệ điều hành được phát triển bởi Google và là phiên bản Android đơn giản và cơ bản nhất. Chúng không có bất kì ứng dụng thừa thãi hay thiết lập bổ sung nào. Trông nó rất đơn giản, thậm chí đến mức khá tẻ nhạt. Đó là lý do tại sao Google thêm vào một chút tính năng hay tinh chỉnh bổ sung trên dòng smartphone Pixel đỉnh cao của họ.

Android trên Pixel 3a XL

Trên Bphone 3

Android trên Nokia 1 Plus

Android trên Nokia 7.1

Android trên Moto G7 Play

Nhiều người thường nghĩ dòng Pixel và Nexus của Google trước đây đều sử dụng Android gốc, thế nhưng Google đã thực sự tách Android ra từ dự án mã nguồn mở từ nhiều năm trước. Google đã thay thế một số ứng dụng gốc, đưa launcher riêng của mình vào và bỏ qua những thứ như hỗ trợ thẻ microSD. Dù vậy, Android trên Pixel của Google lại trông gần tương tự như phiên bản gốc hơn so với giao diện của Samsung và đó đã dần trở thành một thứ hiển nhiên khi chúng ta nói về Android gốc.

Hệ điều hành di động Android đã bước sang thập kỉ thứ 2 và có nhiều bước tiến vượt bậc. Google đã từng tách các ứng dụng ra khỏi Android để cập nhật chúng một cách riêng biệt, cho phép họ có thể cập nhật các ứng dụng này trên mọi chiếc điện thoại đã cài đặt nó. Đây là một trong những khác biệt cơ bản giữa Android và iOS. Google tung ra các bản cập nhật cho ứng dụng của mình quanh năm, vốn được coi là một điểm nổi bật so với bản cập nhật iOS hàng năm.

Các phiên bản đầu tiên của Android vốn thiếu nhiều tính năng và giao diện không đặc sắc. Những người tiên phong cho Android như HTC đã thêm vào giao diện người dùng của riêng họ, mang đến một luồng gió mới cho Android. Chúng trông đẹp hơn, cung cấp các tùy chọn, tùy chỉnh hữu ích và thêm các tính năng mà người dùng mong muốn. Trong những năm qua, những ý tưởng tuyệt vời nhất của các nhà sản xuất đã được Google đưa thẳng vào nhân hệ điều hành Android, từ một màn hình chính bổ sung, chia cắt màn hình hay cho đến chế độ tối (dark mode).

Google rất vui khi tích hợp các ý tưởng tốt nhất từ sự tùy biến của nhà sản xuất, thứ mà vốn đã được thử nghiệm rộng rãi. Thông thường, những nhà sản xuất lấy ý tưởng từ các ứng dụng Android phổ biến. Đây như là một cơ chế tiến hóa nhằm cải thiện hệ điều hành liên tục. Chung quy lại, các nhà sản xuất tạo ra ý tưởng ban đầu cùng với nhiều phản hồi tích cực từ người dùng, Google sẽ lại cải tiến nó và tích hợp nó thẳng vào nhân Android gốc.

Các vấn đề với giao diện tùy biến của những nhà sản xuất thiết bị

Dù những giao diện của các nhà sản xuất đã giúp Android cải thiện trong nhiều năm qua, thế nhưng, nó vẫn có một số vấn đề nhất định. Chúng làm chậm việc cập nhật phần mềm, tiêu tốn nhiều không gian và tài nguyên hệ thống, kèm với đó là những ứng dụng bloatware không thể gỡ bỏ.

Chính những giao diện nhà sản xuất này đã khiến vấn đề phân mảnh Android không được giải quyết. Thời gian kể từ khi Google tung ra phiên bản Android mới cho đến lúc các nhà sản xuất này đưa chúng đến thiết bị của mình thường rất dài. Lý do là bởi vì họ phải tinh chỉnh giao diện và tính năng của riêng mình, sau đó qua quá trình thử nghiệm mới có thể đưa đến người dùng. Tổng thời gian của toàn bộ quá trình này phải mất vài tháng. Điều này gây ra các vấn đề về bảo mật mà đội ngũ phát triển Android đã mất rất nhiều công sức để hạn chế. Những người dùng điện thoại Android không chỉ phải chờ đợi để có những tính năng mới nhất, mà họ còn thiếu đi các bản vá bảo mật mới nhất, khiến thiết bị của họ có nguy cơ bị tấn công.

Các nhà sản xuất thường giới hạn số lượng bản cập nhật cho một số thiết bị tầm trung hoặc phổ thông, nhằm đảm bảo tiến độ phát triển chúng cho những thiết bị cao cấp của mình. Google cần đến một chiến lược khác, thế nên, họ đã phân tách các tính năng cơ bản trên Android thành những bản cập nhật ứng dụng và bản vá bảo mật mà không cần những nhà sản xuất phải tung ra các bản cập nhật phần mềm. Và thế là vấn đề đã được giải quyết một phần.

Một vấn đề khác mà người dùng thường gặp đối với các giao diện tùy biến này đó chính là hiệu năng. Giao diện TouchWiz của Samsung thường bị phàn nàn đã gây ra tình trạng chậm, giật. Điều này khiến Samsung phải mất nhiều năm để tinh chỉnh lại, nhưng về cơ bản, vấn đề này rất khó giải quyết khi mà đã "bén rễ" quá sâu vào lõi. Nhiều nhà sản xuất ít tiền hơn đã phải trằn trọc nhằm tạo ra phần mềm tốt. Và một câu hỏi được đặt ra là: Nếu không thể cải thiện được những gì mà Google đã cung cấp, tại sao lại thêm những phần mềm của riêng mình? Thực tế, vấn đề này đã được giải quyết một phần nhỏ nhờ vào sự cải thiện đáng kể trong phần cứng và sức mạnh xử lý đã được nâng lên một tầm cao mới.

Tuy nhiên, có vẻ như nhiều nhà sản xuất đã nhận ra vấn đề này và cắt giảm đi những thành phần bổ sung của riêng họ. Xu hướng chung ở hiện tại dường như đang hướng đến phiên bản Android gốc. Ngoài những chiếc Pixel của Google, chúng ta có thể thấy Motorola, ZTE, Asus hay Nokia giờ đây đã và đang sử dụng Android gốc hoặc một thứ gì đó trông rất gần với nó. Oxygen OS trên OnePlus cũng không khác là bao. Ngay cả Sony cũng sử dụng một giao diện trông gần giống với phiên bản gốc nhất cho các thiết bị mới ra mắt gần đây của mình.

Lẽ dĩ nhiên, sẽ có những trường hợp ngoại lệ và đó là 2 công ty đang đứng đầu bảng xếp hạng nhà sản xuất smartphone Android với số lượng điện thoại bán ra bằng tổng những nhà sản xuất khác cộng lại, Samsung và Huawei.  

Sự đa dạng mới là một phần của Android

Trong vài năm gần đây, nhiều người đã ca ngợi Pixel bởi chúng có giao diện đơn giản cùng với những tính năng hữu dụng mà vẫn đảm bảo được sự mượt mà. Trong khi đó, các giao diện như EMUI của Huawei hay những phiên bản của Samsung lại khá rắc rối. Tất nhiên, nó lại còn phụ thuộc vào suy nghĩ của mỗi người. Nhưng cũng phải thừa nhận rằng, trong những ngày đầu phát triển Android, giao diện Sense của HTC hay các phiên bản của Samsung đều đã cung cấp một số tính năng bổ sung thực sự hữu ích.

Thực tế, mọi người gắn bó với các thiết bị Galaxy của Samsung không chỉ vì họ biết mọi thứ hoạt động tốt thế nào, mà nó còn là sự tin tưởng về thương hiệu, hệ sinh thái các thiết bị rộng hơn cùng với những tính năng độc đáo mà Samsung cung cấp cho người dùng.

Chính điều này khiến các thương hiệu lớn muốn duy trì "sự đặc trưng" trên những thiết bị của mình. Những gì đang xảy ra với Huawei chính là minh chứng giải thích lý do tại sao việc duy trì một bản sắc và ứng dụng riêng biệt lại quan trọng đối với các nhà sản xuất. Điều gì sẽ xảy ra nếu một ngày Google quyết định ngừng hợp tác đối với họ?

Sự đa dạng mà Android cung cấp và các tùy chọn tinh chỉnh chính là một phần lớn trong sự thành công của nó. Và cũng chính điều đó lại là vấn đề cần giải quyết. Android có thể có nhiều tính năng mới, cung cấp cho chúng ta nhiều lựa chọn hơn. Không ai trong chúng ta, kể cả Google, muốn Android đồng nhất như iOS. Nhưng nếu các nhà sản xuất tiếp tục tạo ra giao diện của riêng mình thì chắc chắn có một số vấn đề cần được giải quyết triệt để.

Hòa hợp

Không có vấn đề gì mà các giao diện tùy biến và phiên bản Android gốc không thể tồn tại yên ổn. Chỉ là Google và các nhà sản xuất cần giải quyết một số vấn đề tiềm ẩn.

Bloatware là một trong những vấn đề lớn nhất, nhưng nó cũng lại rất dễ giải quyết. Những nhà sản xuất có thể muốn đưa các phiên bản ứng dụng của mình lên thiết bị, nhưng Android lại luôn cho phép bạn chọn ứng dụng nào được mặc định mở lên. Vấn đề thật sự với bloatware không phải là việc đi kèm cùng điện thoại mà là việc bạn không thể xóa bỏ nó. Nếu các nhà sản xuất không ngừng đưa bloatware lên sản phẩm, thì chí ít họ cũng có tùy chọn cho phép người dùng gỡ bỏ chúng, chứ không phải là vô hiệu hóa. Điều này giúp người dùng có thể xóa đi những liệu không cần thiết, tăng không gian trống và đôi khi là lấy lại được phần sức mạnh xử lý vốn bị bloatware chiếm.

Việc cập nhật phần mềm cũng cần được đẩy nhanh hơn. Ở hiện tại, Google vẫn đang phải giải quyết với các nhà sản xuất "lách luật", thế nhưng, chắc chắn rằng, tất cả chúng ta đều muốn họ sẽ tăng tốc việc cập nhật phần mềm hơn. Sony, OnePlus và Nokia (HMD Global) đã chứng minh rằng họ có thể hoàn toàn đẩy nhanh các bản cập nhật cho thiết bị của mình, dù chúng sở hữu giao diện riêng của nhà sản xuất. Samsung, Huawei và số còn lại cần phải làm điều này tốt hơn.

Với các smartphone giá rẻ và tầm trung, những nhà sản xuất thường không muốn dành thời gian hỗ trợ cho chúng. Thế nên, điều họ nên làm là tận dụng Android One nhằm đảm bảo chúng sẽ nhận được các phiên bản Android mới trong vòng 2 năm và 3 năm cho những bản cập nhật bảo mật. Người dùng không mua được một thiết bị flagship không đồng nghĩa rằng rủi ro bị tấn công của họ sẽ phải nhiều hơn. Điều đó là hoàn toàn bất công.

Dù xu hướng sử dụng Android gốc đang ngày càng phổ biến ở một vài phân khúc, thế nhưng, rõ ràng, rất khó để giết chết giao diện tùy biến của các nhà sản xuất ở hiện tại. Sẽ rất tuyệt nếu chúng cho phép chúng ta xóa bỏ ứng dụng rác và launcher đi kèm, thế nhưng, Samsung chắc chắn sẽ không làm điều đó. Nhu cầu duy trì bản sắc riêng của họ là một điều dễ hiểu. Sự đa dạng và đổi mới chắc chắn sẽ luôn song hành nếu các nhà sản xuất giải quyết được những vấn đề đã nêu ra ở trên và giao diện từ nhà sản xuất cũng có thể tiếp tục là một thành phần hỗ trợ mạnh mẽ cho sự phát triển của Android.

Minh Hùng theo Digital Trends

Microsoft - một trong những đối tác phần mềm lớn nhất của Huawei - là đơn vị cấp phép sử dụng và cập nhật Windows trên nhiều dòng laptop của hãng công nghệ Trung Quốc.

Có thể họ im lặng vì vấn đề khá nhạy cảm, nhưng điều này đặt ra một câu hỏi thú vị: chuyện gì sẽ xảy ra nếu Microsoft (hoặc một đơn vị nào khác) tiếp tục hợp tác với Huawei bất chấp lệnh cấm của chính quyền Mỹ?

Theo The Verge, các công ty không tuân thủ lệnh cấm có thể đối mặt với hàng loạt án phạt dân sự. Tùy theo mức độ vi phạm, họ có thể bị phạt tiền, hạn chế hoặc ngừng cấp phép xuất khẩu. Tất cả được quyết định bởi những nhà điều tra của cơ quan Thực thi Xuất khẩu Mỹ (EE). Nếu hành vi nghiêm trọng, các công ty có thể bị khởi tố hình sự.

Tuy nhiên, với vị trí then chốt trong ngành công nghệ Mỹ, Microsoft ít có khả năng đối mặt nguy cơ tù tội. Thay vào đó họ sẽ bị phạt tiền khá nặng cùng những lệnh cấm dân sự khác.

Ngoài các doanh nghiệp Mỹ, bất cứ tổ chức, cá nhân nào có sử dụng công nghệ Mỹ đều thuộc phạm vi áp dụng của lệnh cấm xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ, phần mềm cho Huawei.

Điều này giải thích hành động của ARM, tập đoàn có trụ sở tại Anh chuyên cung cấp kiến trúc chip đã có kế hoạch ngừng cấp phép cho Huawei ngay sau khi chính quyền Donald Trump công bố quyết định cấm vận.

Nhiều khả năng thái độ im lặng của Microsoft chỉ là động tác “câu giờ”. Bản thân tổng thống Mỹ ám chỉ rằng hạn chế xuất khẩu với Huawei có thể được gỡ bỏ như một phần của thỏa thuận thương mại với Trung Quốc. Tuy nhiên, nếu lệnh cấm được áp dụng, hành động của Microsoft sẽ trở nên nguy hiểm cho chính họ.

Thế nhưng người Mỹ vẫn không mấy quan tâm đến Huawei. Tháng 7/2012, kênh YouTube Huawei Mobile thực hiện một video hỏi nhiều người tại New York cách đọc tên Huawei. Tất cả đều đọc sai. Khi được hỏi Huawei là gì dựa trên biểu tượng, một cô gái đoán đây là cửa hàng bán hoa. Một người khác thì đoán đây là hãng hàng không, hoặc hòn đảo vùng Hawaii.

7 năm sau, Huawei đã trở thành cái tên liên tục được nhắc đến. Người Mỹ có thể hình dung ra việc iPhone họ đang dùng có thể tăng giá khi Trung Quốc “trả đũa” Mỹ về vụ Huawei. Những nhà chính trị của Mỹ nhắc đến Huawei như mối nguy hại an ninh quốc gia.

Tháng 4/2019, trong một sự kiện công bố đấu giá băng tần cho mạng 5G, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói:

“Với tốc độ này, năm sau Mỹ sẽ có nhiều dải băng tần 5G nhất trên thế giới. Đó là thông báo trọng đại, bởi, như mọi người biết, có một số người đã vượt chúng ta”.

Mặc dù không nhắc đến tên, có thể hiểu ông Trump đang ám chỉ Huawei, công ty đi đầu về thiết bị 5G trên thế giới. Việc một công ty Mỹ cho là có liên quan chặt chẽ tới chính quyền Trung Quốc dẫn đầu cuộc đua công nghệ của tương lai khiến cho Mỹ và nhiều đồng minh đau đầu.

Công nghệ quan trọng nhất của thế kỷ 21

5G hay Thế hệ thứ 5 là tên gọi cho thế hệ mạng di động mới nhất. Nói một cách chuẩn xác hơn, đây là tập hợp các tiêu chuẩn kỹ thuật và công nghệ sẽ điều chỉnh cách hoạt động của một mạng viễn thông, như các tần số vô tuyến, cách xử lý tín hiệu của thiết bị.

Mỗi thế hệ mạng di động sẽ tồn tại và bị thay thế trong khoảng 10 năm. Sau mạng 4G, đã được phổ biến tại hầu hết quốc gia, thế giới đang tiến lên công nghệ 5G. Tuy nhiên bước tiến lên 5G không chỉ là sự nâng cấp định kỳ.

Giống như những thế hệ trước, 5G mang tới sự cải tiến vượt trội về tốc độ kết nối mạng. Về mặt lý thuyết, tốc độ tối đa của mạng 5G sẽ gấp 100 lần 4G. Trong thử nghiệm thực tế của các nhà mạng, tốc độ 5G nhanh hơn khoảng 20 lần so với 4G.

Mạng 5G

Tuy nhiên, tốc độ không phải thứ quan trọng nhất của mạng 5G. Độ trễ và băng thông của mạng 5G cũng tốt hơn rất nhiều. Với độ trễ thấp, các thiết bị sẽ mất ít thời gian để nhận và phản hồi tín hiệu của nhau. Băng thông lớn hơn giúp nhiều thiết bị kết nối cùng lúc với nhau hơn.

Điều đó mở ra khả năng kết nối dễ dàng, nhanh và rộng hơn hẳn cho hàng tỷ thiết bị trong tương lai. Những thiết bị này, nhờ 5G sẽ xuất hiện trong mọi lĩnh vực của cuộc sống, từ kinh doanh, giao thông đến y tế hay giáo dục.

Nói về 5G, ông Cristiano Amon, chủ tịch của Qualcomm chia sẻ: "Một chương mới của công nghệ đã bắt đầu. Mọi thứ sẽ được kết nối và trở nên thông minh”.

Việc kết nối mọi thứ không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế. Những dự án quốc phòng quan trọng đã được kết nối và sẽ trở thành mục tiêu của những cuộc tấn công mạng. Không ai muốn chỉ cho đối phương đường vào mạng lưới của mình.

Đầu năm 2018, cục tình báo điện tử của Australia (ASD) thực hiện một thử nghiệm. Nhóm tấn công, được cho truy cập vào mạng lưới thiết bị 5G, phải tìm ra liệu họ có thể làm những gì đối với mạng viễn thông quốc gia.

Kết quả thu được khiến quan chức an ninh và chính phủ Australia choáng váng. Theo Reuters, giám đốc ASD Mike Burgess giải thích rằng mọi cơ sở hạ tầng quan trọng của Australia, từ mạng lưới điện đến hệ thống thoát nước đều có thể bị kiểm soát nếu một vụ tấn công như vậy xảy ra trong thực tế.

5G sẽ thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của nhiều công nghệ mới

“Trong tương lai, chiến tranh sẽ không bắt đầu bằng vũ khí hạt nhân hay đạn dược. Nó bắt đầu bằng cách ngắt kết nối một quốc gia, bằng mạng lưới điện và cả mạng viễn thông”, nhà báo David E. Sanger, cây viết từ New York Times giải thích về vai trò của 5G với an ninh.

Thử nghiệm trên khiến cho các thành viên liên minh tình báo Five Eyes, bao gồm Australia, Canada, New Zealand, Vương quốc Anh và Mỹ trở nên cực kỳ cảnh giác với thiết bị 5G mà Huawei cung cấp. Từ năm 2018, ông Trump liên tục nói đến mạng 5G và quyết tâm của Mỹ để dẫn đầu cuộc đua 5G.

“5G là cuộc đua nước Mỹ buộc phải thắng”, ông Trump nói vào tháng 4/2019.

Sự vượt trội của Huawei

Từ lâu, Mỹ đã liệt kê Huawei và ZTE là những công ty có thể gây nguy hại đến an ninh quốc gia. Tháng 10/2012, ủy ban tình báo của Hạ viện Mỹ báo cáo Huawei và ZTE mang nguy cơ an ninh, và khuyến cáo các công ty Mỹ cùng chính phủ không hợp tác với 2 công ty Trung Quốc, đồng thời nên ngăn chặn mọi vụ mua bán, sáp nhập từ 2 công ty này.

Tuy nhiên, việc giảm ảnh hưởng của Huawei đã trở nên khó hơn khi thời điểm triển khai 5G đến gần. Công ty Trung Quốc là nhà cung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới, với doanh thu hơn 100 tỷ USD trong năm 2018. Họ chiếm gần 1/3 thị trường 4G toàn cầu, và có thể chiếm 1/2 thị trường 5G, theo nhà phân tích Andrew Entwistle của New Street Research.

Một phần nguyên nhân giúp Huawei vượt trội về công nghệ đến từ sự đầu tư của họ. Năm 2018, Huawei chi hơn 15 tỷ USD cho nghiên cứu, theo báo cáo tài chính công bố tháng 4/2019. Khoảng 80.000 nhân viên, tức gần một nửa tổng số nhân viên tại Huawei, làm công việc nghiên cứu.

Top công ty sở hữu bằng sáng chế 5G

Sự đầu tư của Huawei thể hiện ở những con số. Theo IPlytics, một công ty cung cấp số liệu về bằng sáng chế, Huawei sở hữu số bằng sáng chế về 5G lớn nhất thế giới, đồng thời đóng góp nhiều nhất về xây dựng tiêu chuẩn 5G. Điều đó có nghĩa khi các công ty muốn triển khai mạng 5G, rất có thể họ sẽ phải trả tiền cho Huawei hoặc dùng một tiêu chuẩn do Huawei đóng góp.

Một lợi thế khác của Huawei là họ tham gia vào cả thị trường thiết bị cho người dùng cuối. Là nhà sản xuất smartphone lớn thứ 2 thế giới, Huawei có thể triển khai sản phẩm 5G tới người dùng dễ dàng hơn nhiều so với Ericsson hay Nokia.

Nguyên nhân khiến cho 2 công ty Bắc Âu bị Huawei vượt qua còn đến từ sự chủ quan, theo nhà phân tích Dexter Thillien của Fitch Solutions. Với 3G và 4G, Huawei luôn phải đi trả tiền bản quyền để được dùng công nghệ. Ông Thillien cho rằng Ericsson và Nokia đã quan tâm đến lợi nhuận thu được từ bản quyền hơn là đầu tư nghiên cứu công nghệ thế hệ mới.

Những năm gần đây, Huawei đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng công nghệ 5G. Tại các hội nghị viễn thông, kỹ sư Huawei luôn xuất hiện đông đúc, và có thể gây ảnh hưởng tới các xu hướng phát triển. Theo Foreign Policy, Huawei đã đạt được vị thế chưa từng có trong ngành di động.

Khi Huawei phát triển mạnh mẽ, ngành viễn thông Mỹ đã chững lại từ những năm 2000. Những công ty viễn thông của họ như Lucent hay Motorola Solutions đều đã bán ngành kinh doanh thiết bị cho Alcatel và Nokia. Mỹ còn 1 công ty tên tuổi khác là Cisco Systems, nhưng họ chủ yếu bán hạ tầng viễn thông chứ không phải thiết bị như Huawei, Nokia, Ericsson.

Thị phần thiết bị viễn thông toàn cầu

Từ vị thế nước dẫn đầu về công nghệ viễn thông, giờ đây khi muốn xây dựng 5G, Mỹ buộc phải phụ thuộc vào những đối tác nước ngoài như Nokia, Ericsson. Đó là sự thật mà chính tổng thống Donald Trump cũng phải thừa nhận.

Dù đã bị “cấm cửa”, Huawei vẫn liên tục khai thác vào “nỗi đau” này để khẳng định mình mới là lựa chọn tốt nhất để Mỹ xây dựng mạng 5G.

Tại MWC 2019, khi nhiều quan chức Mỹ cũng có mặt để thuyết phục các nước không lựa chọn Huawei, chủ tịch luân phiên Guo Ping không quên chê bai công nghệ 5G của Mỹ.

“Tôi thấy tổng thống Mỹ nói trên Twitter rằng nước Mỹ cần mạng 5G, thậm chí là 6G nhanh hơn và thông minh hơn, và ông ấy nhận ra Mỹ đang đi sau trong công nghệ này. Tôi nghĩ thông điệp của ông ấy rõ ràng và chính xác”, ông Guo Ping nói trên sân khấu, phía sau là dòng chữ “Huawei chưa từng và sẽ không bao giờ cài cửa hậu”.

Nhà sáng lập Nhậm Chính Phi của Huawei cũng tỏ ra tự tin vào công nghệ 5G của công ty này.

“Những nhà chính trị Mỹ đã đánh giá thấp sức mạnh của chúng tôi. Công nghệ 5G của Huawei chắc chắn sẽ không bị ảnh hưởng. Nói về mặt công nghệ, các công ty khác chưa thể bắt kịp Huawei trong vòng 2-3 năm nữa”, ông Nhậm trả lời trong cuộc phỏng vấn của CCTV.

Nỗ lực cô lập Huawei của Mỹ

Cựu thủ tướng Malcolm Turnbull của Australia, sau khi thấy nguy cơ khi mạng 5G bị kiểm soát, đã tung khuyến cáo. Mỹ và đồng minh liên tục đưa ra những biện pháp cô lập, tẩy chay thiết bị Huawei trong năm 2018.

Tháng 8/2018, ông Trump ký lệnh cấm các nhà thầu của chính phủ Mỹ sử dụng công nghệ từ Huawei, ZTE. Cũng trong tháng này, Australia ra lệnh cấm các nhà cung cấp “có sự can thiệp của chính phủ nước ngoài” vào xây dựng mạng lưới 5G, một lệnh cấm nhắm tới Huawei và ZTE.

Tháng 11/2018, New Zealand ra lệnh cấm ngắn hạn với Huawei, không cho phép họ bán thiết bị 5G cho các nhà mạng của nước này. Tháng 12/2018, các nhà mạng lớn của Nhật đồng loạt thông báo không sử dụng thiết bị Trung Quốc để triển khai mạng 5G.

Sang năm 2019, Mỹ lại thể hiện quyết tâm gây ảnh hưởng ở châu Âu về vấn đề Huawei. Tháng 2/2019, Phó tổng thống Mike Pence xuất hiện tại Hội nghị An ninh Munich và lên tiếng cảnh báo.

“Chúng ta phải bảo vệ nền tảng viễn thông tối quan trọng. Chúng tôi không thể đảm bảo an toàn cho phương Tây nếu như những đồng minh của chúng tôi phụ thuộc vào phương Đông.

Mỹ đã nói rất rõ ràng với các đối tác an ninh về mối đe dọa từ Huawei và các công ty viễn thông khác của Trung Quốc. Mỹ kêu gọi mọi đối tác an ninh cùng thận trọng và từ chối mọi công ty có thể làm ảnh hưởng tới sự vững chắc của công nghệ viễn thông hay hệ thống an ninh quốc gia”, ông Mike Pence nói.

Chiến tranh thương mại Mỹ Trung tiếp tục căng thẳng

Mặc cho những nỗ lực, thậm chí là đe dọa của Mỹ, nhiều đồng minh không cấm cửa Huawei như họ mong muốn. Tháng 2/2019, thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern lại cho rằng “chưa có quyết định cuối cùng” về việc cấm Huawei.

Tháng 4/2019, Anh cho phép Huawei tham gia xây dựng “hạ tầng không phải nòng cốt” của mạng 5G. Chủ tịch Ủy ban Quản lý Viễn thông của Đức thì cho rằng không có mạng viễn thông nào, bao gồm Huawei, nên bị cấm tham gia xây dựng 5G.

Những diễn biến mới của cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung càng làm tình hình thêm căng thẳng. Tháng 5/2019, Tổng thống Trump quyết định thực hiện một nước đi được đánh giá là “bom hạt nhân” với Huawei.

Đòn hạ gục Huawei

Ngày 15/5, ông Trump ký sắc lệnh đặc biệt, cấm các công ty bị coi là mối đe dọa an ninh bán thiết bị cho Mỹ, đồng thời chặn không cho những công ty này mua thiết bị thiết yếu từ Mỹ. Đây được coi là “vòng kim cô” gắn lên Huawei.

Chỉ trong 1 tuần sau, những tin xấu liên tiếp đến với công ty Trung Quốc. Google, Intel, Qualcomm, Xilinx, Micron đồng loạt lên tiếng ngừng hợp tác với Huawei. Không chỉ có vậy, ARM Holdings, công ty có trụ sở tại Anh cũng thông báo nội bộ về việc đình chỉ kinh doanh với Huawei.

Mất Google, Qualcomm và ARM, Huawei gần như không còn khả năng tiếp tục kinh doanh smartphone. Mặc dù Bộ Thương mại Mỹ đã cấp giấy phép tạm thời cho Huawei tiếp tục kinh doanh với Mỹ thêm 3 tháng, họ rất khó giải quyết bài toán với ARM chỉ trong vài tháng.

Không có các linh kiện bán dẫn từ Mỹ, Huawei cũng khó có thể duy trì mảng kinh doanh thiết bị viễn thông. Ông Ryan Koontz, nhà phân tích tại Rosenblatt Securities phân tích trên Bloomberg:

“Huawei phụ thuộc rất nhiều vào các linh kiện bán dẫn của Mỹ và chắc chắn sẽ gặp khó khi không có các linh kiện này. Lệnh cấm của Mỹ sẽ khiến việc triển khai mạng 5G của Trung Quốc bị chậm lại cho tới khi hết bị cấm, đồng thời ảnh hưởng tới nhiều nhà cung cấp trên toàn thế giới”.

Hành động này của Mỹ đã bóp nghẹt cả 2 mảng kinh doanh quan trọng nhất của Huawei, đẩy công ty này đến đường cùng. Cây viết Tim Culpan của Bloomberg cho rằng đây là sự bắt đầu của một cuộc chiến tranh lạnh trong ngành công nghệ, khi Trung Quốc phải dồn toàn lực để chạy đua công nghệ với Mỹ.

Tờ Guardian của Anh thì cho rằng đây là một nước đi mà “mọi người đều thiệt hại”.

“Những tranh chấp này không hề liên quan đến công nghệ, mà là để xem ai mới là số 1. Dù Trung Quốc hay Mỹ chiến thắng, cả 2 bên đều thiệt hại, và có lẽ những bên thứ 3 như Anh mới bị thiệt hại nhiều nhất”, bài viết của Guardian nhận định.

Mỹ có thể chiến thắng trong cuộc đua 5G?

Với đòn hiểm dành cho Huawei, Mỹ có thể sẽ vượt qua Trung Quốc rồi trở thành kẻ chiến thắng trong cuộc đua 5G. Tuy nhiên điều đó có thể cũng không khiến cho cựu thủ tướng Australia Malcolm Turnbull hài lòng về cơ hội mà họ đã bỏ lỡ.

“Nhìn lại thì thật khó tin là những công ty đi đầu về công nghệ không dây – Mỹ, Anh, Đức, Nhật hay công nghệ Wi-Fi như Australia lại có ngày không thể có được một nhà cung cấp 5G hàng đầu để phục vụ các nhà mạng của họ”, ông Turnbull nói vào tháng 3/2019.

Đó cũng là suy nghĩ của ông Thomas J. Lauria, một nhà phân tích về thị trường viễn thông, từng làm việc tại AT&T.

“Thật buồn, với tư cách một người Mỹ, khi nhìn lại thị trường và phải tự đặt ra câu hỏi: điều gì đã xảy ra với ngành công nghiệp viễn thông của chúng ta”, ông Lauria nói với SCMP.

Theo Tuấn Anh - Nhân Lê / Zing

Huawei vừa để mất khách hàng 5G quan trọng

Hãng viễn thông Nhật Bản SoftBank vừa chọn Nokia Oyj và Ericsson AB làm nhà cung ứng thiết bị mạng không dây thế hệ tiếp theo, thay vì đối tác lâu năm Huawei.

Ngòi nổ cuộc chiến tranh lạnh ngành công nghệ

Năm 2009, nhà mạng Teliasonera của Thụy Điển bắt đầu xây dựng mạng 4G cho một loạt thành phố lớn tại Bắc Âu. Tại thành phố Oslo, Na Uy, Teliasonera lựa chọn công ty cung cấp thiết bị mà nhiều người chưa hề nghe tên: Huawei.

Cũng trong năm đó, Huawei nhận một hợp đồng lớn hơn để xây dựng lại toàn bộ mạng điện thoại của Na Uy, vốn trước đó do Ericsson của Thụy Điển và Nokia của Phần Lan phụ trách. Công ty Trung Quốc này hoàn thành dự án trước thời hạn và chi phí còn thấp hơn dự tính.

Theo Foreign Policy, nhiều chuyên gia trong ngành viễn thông nhận định 2009 đánh dấu vị thế mới của Huawei. Kể từ đây, họ không còn là công ty Trung Quốc chỉ biết giành giật thị phần bằng giá rẻ hay công nghệ đi sau nữa. Thế giới lúc này biết đến Huawei như một công ty viễn thông với công nghệ vượt trội, cạnh tranh những đại gia châu Âu như Ericsson hay Nokia ngay trên sân nhà.

Tổng thống Mỹ Donald Trump

Thế nhưng người Mỹ vẫn không mấy quan tâm đến Huawei. Tháng 7/2012, kênh YouTube Huawei Mobile thực hiện một video hỏi nhiều người tại New York cách đọc tên Huawei. Tất cả đều đọc sai. Khi được hỏi Huawei là gì dựa trên biểu tượng, một cô gái đoán đây là cửa hàng bán hoa. Một người khác thì đoán đây là hãng hàng không, hoặc hòn đảo vùng Hawaii.

7 năm sau, Huawei đã trở thành cái tên liên tục được nhắc đến. Người Mỹ có thể hình dung ra việc iPhone họ đang dùng có thể tăng giá khi Trung Quốc “trả đũa” Mỹ về vụ Huawei. Những nhà chính trị của Mỹ nhắc đến Huawei như mối nguy hại an ninh quốc gia.

Tháng 4/2019, trong một sự kiện công bố đấu giá băng tần cho mạng 5G, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói:

“Với tốc độ này, năm sau Mỹ sẽ có nhiều dải băng tần 5G nhất trên thế giới. Đó là thông báo trọng đại, bởi, như mọi người biết, có một số người đã vượt chúng ta”.

Mặc dù không nhắc đến tên, có thể hiểu ông Trump đang ám chỉ Huawei, công ty đi đầu về thiết bị 5G trên thế giới. Việc một công ty Mỹ cho là có liên quan chặt chẽ tới chính quyền Trung Quốc dẫn đầu cuộc đua công nghệ của tương lai khiến cho Mỹ và nhiều đồng minh đau đầu.

Công nghệ quan trọng nhất của thế kỷ 21

5G hay Thế hệ thứ 5 là tên gọi cho thế hệ mạng di động mới nhất. Nói một cách chuẩn xác hơn, đây là tập hợp các tiêu chuẩn kỹ thuật và công nghệ sẽ điều chỉnh cách hoạt động của một mạng viễn thông, như các tần số vô tuyến, cách xử lý tín hiệu của thiết bị.

Mỗi thế hệ mạng di động sẽ tồn tại và bị thay thế trong khoảng 10 năm. Sau mạng 4G, đã được phổ biến tại hầu hết quốc gia, thế giới đang tiến lên công nghệ 5G. Tuy nhiên bước tiến lên 5G không chỉ là sự nâng cấp định kỳ.

Giống như những thế hệ trước, 5G mang tới sự cải tiến vượt trội về tốc độ kết nối mạng. Về mặt lý thuyết, tốc độ tối đa của mạng 5G sẽ gấp 100 lần 4G. Trong thử nghiệm thực tế của các nhà mạng, tốc độ 5G nhanh hơn khoảng 20 lần so với 4G.

Mạng 5G

Tuy nhiên, tốc độ không phải thứ quan trọng nhất của mạng 5G. Độ trễ và băng thông của mạng 5G cũng tốt hơn rất nhiều. Với độ trễ thấp, các thiết bị sẽ mất ít thời gian để nhận và phản hồi tín hiệu của nhau. Băng thông lớn hơn giúp nhiều thiết bị kết nối cùng lúc với nhau hơn.

Điều đó mở ra khả năng kết nối dễ dàng, nhanh và rộng hơn hẳn cho hàng tỷ thiết bị trong tương lai. Những thiết bị này, nhờ 5G sẽ xuất hiện trong mọi lĩnh vực của cuộc sống, từ kinh doanh, giao thông đến y tế hay giáo dục.

Nói về 5G, ông Cristiano Amon, chủ tịch của Qualcomm chia sẻ: "Một chương mới của công nghệ đã bắt đầu. Mọi thứ sẽ được kết nối và trở nên thông minh”.

Việc kết nối mọi thứ không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế. Những dự án quốc phòng quan trọng đã được kết nối và sẽ trở thành mục tiêu của những cuộc tấn công mạng. Không ai muốn chỉ cho đối phương đường vào mạng lưới của mình.

Đầu năm 2018, cục tình báo điện tử của Australia (ASD) thực hiện một thử nghiệm. Nhóm tấn công, được cho truy cập vào mạng lưới thiết bị 5G, phải tìm ra liệu họ có thể làm những gì đối với mạng viễn thông quốc gia.

Kết quả thu được khiến quan chức an ninh và chính phủ Australia choáng váng. Theo Reuters, giám đốc ASD Mike Burgess giải thích rằng mọi cơ sở hạ tầng quan trọng của Australia, từ mạng lưới điện đến hệ thống thoát nước đều có thể bị kiểm soát nếu một vụ tấn công như vậy xảy ra trong thực tế.

5G sẽ thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của nhiều công nghệ mới

“Trong tương lai, chiến tranh sẽ không bắt đầu bằng vũ khí hạt nhân hay đạn dược. Nó bắt đầu bằng cách ngắt kết nối một quốc gia, bằng mạng lưới điện và cả mạng viễn thông”, nhà báo David E. Sanger, cây viết từ New York Times giải thích về vai trò của 5G với an ninh.

Thử nghiệm trên khiến cho các thành viên liên minh tình báo Five Eyes, bao gồm Australia, Canada, New Zealand, Vương quốc Anh và Mỹ trở nên cực kỳ cảnh giác với thiết bị 5G mà Huawei cung cấp. Từ năm 2018, ông Trump liên tục nói đến mạng 5G và quyết tâm của Mỹ để dẫn đầu cuộc đua 5G.

“5G là cuộc đua nước Mỹ buộc phải thắng”, ông Trump nói vào tháng 4/2019.

Sự vượt trội của Huawei

Từ lâu, Mỹ đã liệt kê Huawei và ZTE là những công ty có thể gây nguy hại đến an ninh quốc gia. Tháng 10/2012, ủy ban tình báo của Hạ viện Mỹ báo cáo Huawei và ZTE mang nguy cơ an ninh, và khuyến cáo các công ty Mỹ cùng chính phủ không hợp tác với 2 công ty Trung Quốc, đồng thời nên ngăn chặn mọi vụ mua bán, sáp nhập từ 2 công ty này.

Tuy nhiên, việc giảm ảnh hưởng của Huawei đã trở nên khó hơn khi thời điểm triển khai 5G đến gần. Công ty Trung Quốc là nhà cung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới, với doanh thu hơn 100 tỷ USD trong năm 2018. Họ chiếm gần 1/3 thị trường 4G toàn cầu, và có thể chiếm 1/2 thị trường 5G, theo nhà phân tích Andrew Entwistle của New Street Research.

Một phần nguyên nhân giúp Huawei vượt trội về công nghệ đến từ sự đầu tư của họ. Năm 2018, Huawei chi hơn 15 tỷ USD cho nghiên cứu, theo báo cáo tài chính công bố tháng 4/2019. Khoảng 80.000 nhân viên, tức gần một nửa tổng số nhân viên tại Huawei, làm công việc nghiên cứu.

Top công ty sở hữu bằng sáng chế 5G

Sự đầu tư của Huawei thể hiện ở những con số. Theo IPlytics, một công ty cung cấp số liệu về bằng sáng chế, Huawei sở hữu số bằng sáng chế về 5G lớn nhất thế giới, đồng thời đóng góp nhiều nhất về xây dựng tiêu chuẩn 5G. Điều đó có nghĩa khi các công ty muốn triển khai mạng 5G, rất có thể họ sẽ phải trả tiền cho Huawei hoặc dùng một tiêu chuẩn do Huawei đóng góp.

Một lợi thế khác của Huawei là họ tham gia vào cả thị trường thiết bị cho người dùng cuối. Là nhà sản xuất smartphone lớn thứ 2 thế giới, Huawei có thể triển khai sản phẩm 5G tới người dùng dễ dàng hơn nhiều so với Ericsson hay Nokia.

Nguyên nhân khiến cho 2 công ty Bắc Âu bị Huawei vượt qua còn đến từ sự chủ quan, theo nhà phân tích Dexter Thillien của Fitch Solutions. Với 3G và 4G, Huawei luôn phải đi trả tiền bản quyền để được dùng công nghệ. Ông Thillien cho rằng Ericsson và Nokia đã quan tâm đến lợi nhuận thu được từ bản quyền hơn là đầu tư nghiên cứu công nghệ thế hệ mới.

Những năm gần đây, Huawei đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng công nghệ 5G. Tại các hội nghị viễn thông, kỹ sư Huawei luôn xuất hiện đông đúc, và có thể gây ảnh hưởng tới các xu hướng phát triển. Theo Foreign Policy, Huawei đã đạt được vị thế chưa từng có trong ngành di động.

Khi Huawei phát triển mạnh mẽ, ngành viễn thông Mỹ đã chững lại từ những năm 2000. Những công ty viễn thông của họ như Lucent hay Motorola Solutions đều đã bán ngành kinh doanh thiết bị cho Alcatel và Nokia. Mỹ còn 1 công ty tên tuổi khác là Cisco Systems, nhưng họ chủ yếu bán hạ tầng viễn thông chứ không phải thiết bị như Huawei, Nokia, Ericsson.

Thị phần thiết bị viễn thông toàn cầu

Từ vị thế nước dẫn đầu về công nghệ viễn thông, giờ đây khi muốn xây dựng 5G, Mỹ buộc phải phụ thuộc vào những đối tác nước ngoài như Nokia, Ericsson. Đó là sự thật mà chính tổng thống Donald Trump cũng phải thừa nhận.

Dù đã bị “cấm cửa”, Huawei vẫn liên tục khai thác vào “nỗi đau” này để khẳng định mình mới là lựa chọn tốt nhất để Mỹ xây dựng mạng 5G.

Tại MWC 2019, khi nhiều quan chức Mỹ cũng có mặt để thuyết phục các nước không lựa chọn Huawei, chủ tịch luân phiên Guo Ping không quên chê bai công nghệ 5G của Mỹ.

“Tôi thấy tổng thống Mỹ nói trên Twitter rằng nước Mỹ cần mạng 5G, thậm chí là 6G nhanh hơn và thông minh hơn, và ông ấy nhận ra Mỹ đang đi sau trong công nghệ này. Tôi nghĩ thông điệp của ông ấy rõ ràng và chính xác”, ông Guo Ping nói trên sân khấu, phía sau là dòng chữ “Huawei chưa từng và sẽ không bao giờ cài cửa hậu”.

Nhà sáng lập Nhậm Chính Phi của Huawei cũng tỏ ra tự tin vào công nghệ 5G của công ty này.

“Những nhà chính trị Mỹ đã đánh giá thấp sức mạnh của chúng tôi. Công nghệ 5G của Huawei chắc chắn sẽ không bị ảnh hưởng. Nói về mặt công nghệ, các công ty khác chưa thể bắt kịp Huawei trong vòng 2-3 năm nữa”, ông Nhậm trả lời trong cuộc phỏng vấn của CCTV.

Nỗ lực cô lập Huawei của Mỹ

Cựu thủ tướng Malcolm Turnbull của Australia, sau khi thấy nguy cơ khi mạng 5G bị kiểm soát, đã tung khuyến cáo. Mỹ và đồng minh liên tục đưa ra những biện pháp cô lập, tẩy chay thiết bị Huawei trong năm 2018.

Tháng 8/2018, ông Trump ký lệnh cấm các nhà thầu của chính phủ Mỹ sử dụng công nghệ từ Huawei, ZTE. Cũng trong tháng này, Australia ra lệnh cấm các nhà cung cấp “có sự can thiệp của chính phủ nước ngoài” vào xây dựng mạng lưới 5G, một lệnh cấm nhắm tới Huawei và ZTE.

Tháng 11/2018, New Zealand ra lệnh cấm ngắn hạn với Huawei, không cho phép họ bán thiết bị 5G cho các nhà mạng của nước này. Tháng 12/2018, các nhà mạng lớn của Nhật đồng loạt thông báo không sử dụng thiết bị Trung Quốc để triển khai mạng 5G.

Sang năm 2019, Mỹ lại thể hiện quyết tâm gây ảnh hưởng ở châu Âu về vấn đề Huawei. Tháng 2/2019, Phó tổng thống Mike Pence xuất hiện tại Hội nghị An ninh Munich và lên tiếng cảnh báo.

“Chúng ta phải bảo vệ nền tảng viễn thông tối quan trọng. Chúng tôi không thể đảm bảo an toàn cho phương Tây nếu như những đồng minh của chúng tôi phụ thuộc vào phương Đông.

Mỹ đã nói rất rõ ràng với các đối tác an ninh về mối đe dọa từ Huawei và các công ty viễn thông khác của Trung Quốc. Mỹ kêu gọi mọi đối tác an ninh cùng thận trọng và từ chối mọi công ty có thể làm ảnh hưởng tới sự vững chắc của công nghệ viễn thông hay hệ thống an ninh quốc gia”, ông Mike Pence nói.

Chiến tranh thương mại Mỹ Trung tiếp tục căng thẳng

Mặc cho những nỗ lực, thậm chí là đe dọa của Mỹ, nhiều đồng minh không cấm cửa Huawei như họ mong muốn. Tháng 2/2019, thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern lại cho rằng “chưa có quyết định cuối cùng” về việc cấm Huawei.

Tháng 4/2019, Anh cho phép Huawei tham gia xây dựng “hạ tầng không phải nòng cốt” của mạng 5G. Chủ tịch Ủy ban Quản lý Viễn thông của Đức thì cho rằng không có mạng viễn thông nào, bao gồm Huawei, nên bị cấm tham gia xây dựng 5G.

Những diễn biến mới của cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung càng làm tình hình thêm căng thẳng. Tháng 5/2019, Tổng thống Trump quyết định thực hiện một nước đi được đánh giá là “bom hạt nhân” với Huawei.

Đòn hạ gục Huawei

Ngày 15/5, ông Trump ký sắc lệnh đặc biệt, cấm các công ty bị coi là mối đe dọa an ninh bán thiết bị cho Mỹ, đồng thời chặn không cho những công ty này mua thiết bị thiết yếu từ Mỹ. Đây được coi là “vòng kim cô” gắn lên Huawei.

Chỉ trong 1 tuần sau, những tin xấu liên tiếp đến với công ty Trung Quốc. Google, Intel, Qualcomm, Xilinx, Micron đồng loạt lên tiếng ngừng hợp tác với Huawei. Không chỉ có vậy, ARM Holdings, công ty có trụ sở tại Anh cũng thông báo nội bộ về việc đình chỉ kinh doanh với Huawei.

Mất Google, Qualcomm và ARM, Huawei gần như không còn khả năng tiếp tục kinh doanh smartphone. Mặc dù Bộ Thương mại Mỹ đã cấp giấy phép tạm thời cho Huawei tiếp tục kinh doanh với Mỹ thêm 3 tháng, họ rất khó giải quyết bài toán với ARM chỉ trong vài tháng.

Không có các linh kiện bán dẫn từ Mỹ, Huawei cũng khó có thể duy trì mảng kinh doanh thiết bị viễn thông. Ông Ryan Koontz, nhà phân tích tại Rosenblatt Securities phân tích trên Bloomberg:

“Huawei phụ thuộc rất nhiều vào các linh kiện bán dẫn của Mỹ và chắc chắn sẽ gặp khó khi không có các linh kiện này. Lệnh cấm của Mỹ sẽ khiến việc triển khai mạng 5G của Trung Quốc bị chậm lại cho tới khi hết bị cấm, đồng thời ảnh hưởng tới nhiều nhà cung cấp trên toàn thế giới”.

Hành động này của Mỹ đã bóp nghẹt cả 2 mảng kinh doanh quan trọng nhất của Huawei, đẩy công ty này đến đường cùng. Cây viết Tim Culpan của Bloomberg cho rằng đây là sự bắt đầu của một cuộc chiến tranh lạnh trong ngành công nghệ, khi Trung Quốc phải dồn toàn lực để chạy đua công nghệ với Mỹ.

Tờ Guardian của Anh thì cho rằng đây là một nước đi mà “mọi người đều thiệt hại”.

“Những tranh chấp này không hề liên quan đến công nghệ, mà là để xem ai mới là số 1. Dù Trung Quốc hay Mỹ chiến thắng, cả 2 bên đều thiệt hại, và có lẽ những bên thứ 3 như Anh mới bị thiệt hại nhiều nhất”, bài viết của Guardian nhận định.

Mỹ có thể chiến thắng trong cuộc đua 5G?

Với đòn hiểm dành cho Huawei, Mỹ có thể sẽ vượt qua Trung Quốc rồi trở thành kẻ chiến thắng trong cuộc đua 5G. Tuy nhiên điều đó có thể cũng không khiến cho cựu thủ tướng Australia Malcolm Turnbull hài lòng về cơ hội mà họ đã bỏ lỡ.

“Nhìn lại thì thật khó tin là những công ty đi đầu về công nghệ không dây – Mỹ, Anh, Đức, Nhật hay công nghệ Wi-Fi như Australia lại có ngày không thể có được một nhà cung cấp 5G hàng đầu để phục vụ các nhà mạng của họ”, ông Turnbull nói vào tháng 3/2019.

Đó cũng là suy nghĩ của ông Thomas J. Lauria, một nhà phân tích về thị trường viễn thông, từng làm việc tại AT&T.

“Thật buồn, với tư cách một người Mỹ, khi nhìn lại thị trường và phải tự đặt ra câu hỏi: điều gì đã xảy ra với ngành công nghiệp viễn thông của chúng ta”, ông Lauria nói với SCMP.

Theo Tuấn Anh - Nhân Lê / Zing

Huawei vừa để mất khách hàng 5G quan trọng

Hãng viễn thông Nhật Bản SoftBank vừa chọn Nokia Oyj và Ericsson AB làm nhà cung ứng thiết bị mạng không dây thế hệ tiếp theo, thay vì đối tác lâu năm Huawei.