Vào tháng 10/2023, Bộ GD-ĐT đã ban hành quy chế thi chọn học sinh giỏi quốc gia với nhiều điểm mới. Trong đó, số lượng thí sinh dự thi mỗi môn thi của các đơn vị tối đa là 10 thí sinh, riêng TP.HCM và Hà Nội 20 thí sinh.

Quy chế này cũng quy định thay việc tổ chức buổi thi thực hành bằng việc đề thi các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học có nội dung hỏi yêu cầu thí sinh giải quyết bằng kiến thức liên quan đến kỹ năng thí nghiệm, thực hành.

Ngoài ra, tỷ lệ thí sinh đoạt giải chiếm 60% tổng số thí sinh (những năm trước là 50%); trong đó, tổng số giải Nhất, Nhì, Ba không vượt quá 60% tổng số giải; số giải Nhất không vượt quá 5% tổng số giải. Tỷ lệ này bảo đảm phù hợp với quy định của các Olympic khu vực và quốc tế.

Quy chế mới cũng bổ sung quy định về việc cấp Giấy chứng nhận tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia cho các thí sinh tham dự kỳ thi nhưng không đoạt giải. Điều này giúp các em có được thông tin lưu giữ lâu dài cho cá nhân về tham gia kỳ thi.

Bộ GD-ĐT cho biết, kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia được tổ chức nhằm động viên, khuyến khích người dạy và người học phát huy năng lực sáng tạo; góp phần thúc đẩy việc cải tiến, nâng cao chất lượng dạy và học; đồng thời phát hiện người học có năng khiếu về môn học để tạo nguồn bồi dưỡng, thực hiện mục tiêu đào tạo nhân tài cho đất nước.

Trước đó, xác nhận với VietNamNet Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Ninh bà Chu Thị Thu Thuỷ, cho biết, con chó tấn công 14 người đã bị bắt lại, xử lý và gửi mẫu xét nghiệm trong chiều cùng ngày. Đến ngày 29/2, kết quả mẫu dương tính với virus dại.

Cũng theo bà Thuỷ, trước đó, từ tháng 1 đến tháng 2 vừa qua, trên địa bàn huyện Đầm Hà phát hiện 2 ổ dịch bệnh dại ở 2 hộ gia đình. Cơ quan chức năng địa phương đã bắt và tiêu hủy 6 con chó theo quy định.

Ngày 2/3, UBND huyện Đầm Hà ra văn bản yêu cầu khẩn trương triển khai các biện pháp phòng, chống bệnh dại trên địa bàn.

Theo đó, Phòng Nông nghiệp & PTNT huyện Đầm Hà kiểm tra việc thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh dại trên đàn chó, mèo nuôi tại các xã, thị trấn. 

Phòng cũng giao Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật chủ trì trưng dụng cán bộ thú y cấp xã, phân công cán bộ kỹ thuật trực tiếp chỉ đạo công tác khoanh vùng, dập địch tại xã Dực Yên; Thực hiện tiêm phòng vắc xin dại cho đàn chó, mèo nuôi (100% tổng đàn) tại xã Dực Yên xong trước 17h ngày 2/3.

Sự phát triển của AI tạo sinh đã phản ánh sự phát triển của khoa học máy tính, dù cho nó đã phát triển một cách đáng kể trước đó. Các mô hình máy tính lớn, vận hành tập trung của một số ít “người chơi” đã nhường chỗ cho những loại máy nhỏ hơn, hiệu quả hơn mà các doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu có thể tiếp cận được.

Trong những thập kỷ sau đó, những tiến bộ ngày càng nhanh trong lĩnh vực này đã cho ra đời những chiếc máy tính tại gia để những người yêu thích có thể mày mò. Theo thời gian, những chiếc máy tính cá nhân mạnh mẽ và nhỏ gọn đã trở nên phổ biến.

AI tạo sinh đã đạt đến giai đoạn “cá nhân hóa” - và cũng giống như máy tính, những tiến bộ đột phá nhằm đạt được hiệu suất cao trong những sản phẩm nhỏ gọn hơn. Năm 2023 đã chứng kiến sự bùng nổ lớn của các mô hình ngày càng hiệu quả với các mã nguồn mở được cấp phép, bắt đầu bằng sự ra mắt của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) LlaMa của Meta và tiếp theo là các mô hình nhưu StableM, Falcon, Mistral và Llama 2. Được cải tiến với các kĩ thuật mới và bộ dữ liệu lấy từ các nguồn mở, nhiều mô hình mở giờ đây có thể hoạt động tốt hơn tất cả các mô hình mã nguồn đóng trên hầu hết các đầu mục chấm điểm, dù cho lượng tham số nhỏ hơn nhiều.

Khi tốc độ cái tiến công nghệ ngày càng tăng, khả năng mở rộng của các mô hình tiên tiến nhất theo từng ngày sẽ thu hút được sự chú ý nhiều nhất. Nhưng những phát triển có tác động mạnh nhất có lẽ là những phát triển tập trung vào các lĩnh vực quản trị, phần mềm trung gian, đào tạo kĩ thuật và đường truyền dữ liệu giúp AI tổng hợp trở nên đáng tin cậy, bền vững và dễ tiếp cận hơn với cả doanh nghiệp và người dùng.

Dưới đây là một số xu hướng AI được dự đoán phát triển trong năm 2024

Các ứng dụng AI vào đời sống ngày càng phát triển

AI đa thể thức

Các mô hình ngôn ngữ nhỏ (hơn) và đa dạng nguồn mở

Thiếu hụt GPU và chi phí dữ liệu đám mây

Tối ưu hóa mô hình để ngày càng dễ tiếp cận hơn

Các mô hình cục bộ và đường truyền dữ liệu tùy chỉnh

Các nền tảng xây dựng trợ lý ảo mạnh mẽ hơn

Các mối quan ngại về quy định, bản quyền và đạo đức AI

Shadow AI (và các chính sách AI của công ty)

(Theo IBM)

Để trải nghiệm đào tạo y khoa không khác gì ngoài đời thực, theo ông Nguyễn Hoàng Việt - Trưởng phòng Vận hành trường Đại học VinUni, SIM mô phỏng một bệnh viện thực tế với trang thiết bị tân tiến nhất: 4 phòng thực hành kỹ năng, 1 phòng cấp cứu, 6 phòng mổ/Hồi sức tích cực, 4 phòng Nội trú, 1 mô phỏng căn hộ, 10 OSCE (phòng thi thực hành kỹ năng lâm sàng), 2 phòng thực tế ảo (VR/AR), 2 quầy điều dưỡng, 1 phòng pha thuốc, 8 phòng học lý thuyết, 1 phòng điều khiển trung tâm. Những trang bị này cho phép SIM đào tạo đa dạng, từ kỹ thuật y khoa/điều dưỡng, tới kỹ năng giao tiếp, tình huống cấp cứu người bệnh theo nhóm, chăm sóc người bệnh tại nhà, hay thậm chí là điều phối luồng bệnh nhân ra vào phòng khám.

“Tôi đã được tham quan nhiều trung tâm đào tạo tiền lâm sàng, cơ sở vật chất thực sự ảnh hưởng lớn đến hiệu quả đào tạo. Ví dụ nếu giảng viên chỉ được trang bị một mô hình cánh tay dạy sinh viên cả về kỹ thuật tiêm lẫn giao tiếp và thái độ cho người học thì cảm giác sẽ bị hạn chế. Ở SIM, học viên sẽ cảm giác giống như một bệnh viện thật, người bệnh thật. Tính thật là điều cốt lõi trong đào tạo mô phỏng vì nó giúp người học thực sự trải qua những điều chân thực, qua đó học và nhớ được nhiều hơn”, ông Việt nói.

Một điều khá đặc biệt là toàn bộ quá trình học viên thực hành liên tục được ghi lại bởi hệ thống camera bố trí dày đặc trên trần nhà. Theo đó, giảng viên có thể quan sát mọi thao tác của học viên từ nhiều góc độ. Trung tâm còn sử dụng hệ thống Simboost - hệ thống cho phép ghi hình mọi thao tác của học viên theo thời gian thực và lưu trữ trên cloud. Cùng với đó là thiết bị mic vô hướng trên trần nhà để ghi lại âm thanh một cách chân thực nhất. Học viên không phải đeo mic cài áo bất tiện và cho cảm giác đang phải diễn.

Sau bước thực hành, tất cả học viên sẽ được quay lại phòng học chung. Học viên có cơ hội được xem lại phần thực hành của chính mình, tự nhận xét và rút kinh nghiệm dưới sự hướng dẫn của giảng viên.

Từ những hình ảnh được ghi lại đủ mọi góc, giảng viên và học viên cùng thảo luận tình huống dựa trên video, từ đó hoàn thiện kỹ năng cho học viên cũng như các bạn cùng khóa. 

“Trải nghiệm với mô hình là điều ở trung tâm mô phỏng nào cũng có nhưng cốt lõi là người học phải được ngồi lại soi xét lại từng cử chỉ, hành vi. Tại SIM, các giảng viên chú trọng bước phân tích, nhìn lại và rút ra bài học. Giảng viên có cách tiếp cận mà tôi cho là đơn nhất tại Việt Nam để đào sâu tư duy của học viên, tìm ra lý do tại sao họ có thao tác đó, hành động đó, lời nói, ánh mắt đó… Giảng viên tập trung sửa hành vi từ gốc, tức là sửa “đầu” chứ không phải chỉ sửa tay”, PGS.TS Nguyễn Hoàng Long chia sẻ.

Chính những điều đó tạo nên sự khác biệt và thế mạnh tại SIM là đào tạo toàn diện bao gồm kỹ năng, kiến thức và thái độ thực hành.

Đặc biệt, tại SIM, thay vì chỉ để học viên trải nghiệm trên “đường bằng”, giảng viên sẽ gài vào những tình huống phát sinh, thậm chí là “đánh lừa” học viên để nếu học viên không chú tâm, họ sẽ phạm sai. Chẳng hạn, giảng viên xoay mô hình để học viên dễ dàng truyền vào tay liệt của bệnh nhân, dù đã được học là cần tránh bên liệt khi cắm đường truyền, hoặc cho diễn viên đóng vai người nhà bệnh nhân khóc lóc ở cửa khi bác sĩ đang dốc sức cấp cứu trong phòng. 

“Nếu không dạy, học viên ra ngoài sẽ phạm lỗi. Ở đây, chúng tôi liên tục “bẫy” để họ học được những bài học nhớ đời. Sai trên mô hình có thể sửa. Còn nếu sai trên bệnh nhân thật, cái giá phải trả vô cùng đắt”, PGS.TS Long nói về triết lý “gài bẫy” mà mình tâm đắc. Ông cho rằng đây là triết lý nhân văn mà SIM theo đuổi, từ đó giúp học viên trang bị được những bài học, kỹ năng và bản lĩnh rất vững chắc để sau này hành nghề. 

Chú trọng sự thấu cảm trong y tế

Trung tâm Mô phỏng (SIM) hiện không chỉ đào tạo cho sinh viên, mà còn mở rộng với nhân viên y tế từ hệ thống Vinmec khắp cả nước và các bệnh viện, trường học. Trưởng phòng Vận hành VinUni Nguyễn Hoàng Việt cho biết một mảng quan trọng khác đang được chú trọng là kỹ năng giao tiếp. 

“Chúng tôi đã đào tạo cho Vinmec đội ngũ chăm sóc khách hàng, thu ngân từ các tình huống đơn giản, thường gặp ví dụ như nhầm tiền của khách, khách cáu giận, sai thông tin… Ngoài ra còn là những tình huống phức tạp như đào tạo cho bác sĩ ung bướu trong trường hợp đưa tin xấu như thông báo cho người mẹ về thông tin con bị ung thư máu. Chúng tôi có các bước chuẩn để làm sao người bệnh tiếp nhận những thông tin đó đỡ đau đớn nhất”, ông Việt cho hay.

Nói thêm về điều này, PGS.TS Nguyễn Hoàng Long chia sẻ: “Cách chúng tôi làm là đập bỏ tư duy cũ của người giao tiếp. Nhiều bác sĩ lâu năm họ phản ứng rằng tôi làm cả 30 năm nay rồi, ngày nào tôi chả báo 2-3 cái tin ung thư, sao lại bắt tôi học. Nhưng khi được đưa vào các tình huống như thế, họ được trải nghiệm, được tự suy ngẫm và thay đổi cách ứng xử, thậm chí quay trở lại thành người chia sẻ các quy trình đó tới đồng nghiệp”.

Theo ông Nguyễn Hoàng Việt, hệ thống y tế hiện nay đang phát triển rất nhanh. Một trong các điểm yếu và bất cập của y tế Việt Nam hiện nay là vấn đề giao tiếp giữa nhân viên y tế với người bệnh. Giao tiếp tốt là phương tiện cốt yếu để xây dựng mối quan hệ chuyên nghiệp và sẻ chia sự thấu cảm với người bệnh. Ông mong muốn nhân rộng mô hình đào tạo kỹ năng giao tiếp để cải thiện chất lượng về giao tiếp trong hệ thống y tế nói chung.

Đậu Linh