Tôi chuẩn bị khoảng 30 tác phẩm lấy từ 3 cuốn sách ảnh nude: Xuân thì, Miền cổ tích và một phần chưa từng công bố. Chúng đang nằm trong kia, lần đầu công bố trong triển lãm “Hồn đá” này.

Mỗi bức ảnh là một câu chuyện. Tôi đã cân đối số tác phẩm phải có đủ góc cận cảnh, trung cảnh và toàn cảnh. Thậm chí với chụp ngoại cảnh, tôi phải cân đối bao nhiêu tấm chụp ở biển, bao nhiêu tấm chụp trên rừng, bên suối, đồi cát…

- Sau mấy tháng, không rõ ảnh nude của anh đã đến được phòng khách chưa?

Để biết thoát hay chưa, có lẽ tôi phải đến phòng tắm của từng nhà để kiểm tra! (cười) Họ mang những tác phẩm của tôi về nhà, như bạn, hãy tự hỏi mình trưng bày chúng ở đâu là xứng đáng nhất? Tôi tin chúng sẽ được trưng ở những nơi trang trọng nhất trong nhà, thay vì phòng tắm hay phòng ngủ như trước đây.

- 20 năm, ảnh khỏa thân nghệ thuật đã cởi mở hơn xưa nhiều. Anh xin triển lãm còn gặp khó khăn không? 

Hồi xưa, tôi từng xin phép triển lãm ảnh nude và thất bại 3 lần. Sau đó, tôi tuyên bố không bao giờ xin phép triển lãm ảnh nude thêm lần nào nữa. May thay, tôi đã được Hội Nhiếp ảnh TP. HCM thay mình lo thủ tục, xin triển lãm “Miền cổ tích” lần trước và lần này (triển lãm “Hồn đá”) là Hội Mỹ thuật TP. HCM.

Theo tôi được biết, Sở VH-TT-DL TP. HCM đã rất cởi mở với các tác phẩm của tôi. Họ làm quy trình rất chặt chẽ và đúng hẹn. Có lẽ, họ biết ông Thái Phiên chụp ảnh đàng hoàng. Tôi cho rằng, với tư duy làm văn hóa như các nhà quản lý ở thành phố chúng ta hiện nay sẽ giúp cởi trói cho nghệ thuật, mang nghệ thuật đến gần với công chúng và những người nghệ sĩ chúng tôi cũng đỡ phần nào tủi hờn. Tôi hoan nghênh điều ấy vô cùng.

NAG Thái Phiên bên tác phẩm "Trái cấm".

- Không nhiều nhiếp ảnh gia dám chụp nude, và trong số đó, càng không nhiều nhiếp ảnh gia chụp nude dám chụp phần nhạy cảm. Thái Phiên và “Hồn đá” lần này cũng vậy? 

Dưới góc độ của nhà y khoa, bất cứ bộ phận nào trên cơ thể người đều chỉ là tế bào nên tôi không việc gì phải né tránh cả. Tuy nhiên, cách thể hiện sao để 50% các nhà quản lý ưng thuận, 50% công chúng có thể đón nhận, đó là quá trình dài mà chúng tôi phải làm từng bước thầm thì công chúng mới thẩm thấu được.

Nếu bây giờ tôi chụp bộ phận sinh dục của mẫu nữ và trưng chúng ra, tôi thấy đẹp nhưng chưa chắc bạn thấy đẹp thì sao? Sẽ là một cuộc tranh luận gay gắt. Vì vậy, tôi nghĩ trước mắt cần phải có thời gian. Nếu được, bạn hãy đến nhà tôi, tôi sẽ cho bạn xem những tác phẩm chụp bộ phận sinh dục đẹp tuyệt vời như những đóa hoa.

- NAG Phạm Hoài Nam từng nói tôi: “Cơ thể trần trụi của con người là tạo vật hoàn hảo của tự nhiên. Người già đẹp theo kiểu già, người mập đẹp theo kiểu mập…”. Anh sẽ thử thách mình với mẫu có ngoại hình đặc biệt ở bộ ảnh kế tiếp?

Cảm ơn bạn vì câu hỏi hay. Một bông hoa đang nụ, khi nở hay đã héo úa đều có vẻ đẹp của riêng nó. Chúng ta không nên hỏi vì sao tôi chỉ chụp hoa nụ mà không chụp hoa héo, hoa úa vì mỗi người cảm nhận vẻ đẹp của bông hoa theo cách khác nhau. Bạn thấy hoa héo, hoa úa đẹp thì cứ việc chụp đi, còn tôi chỉ thích chụp hoa nụ.

Có người còn hỏi tôi: Vì sao anh không chụp nude nam? Tôi kêu bạn ấy hãy tự đi mà chụp nude nam, mắc mớ gì phải bắt tôi chụp. Tôi chỉ làm chuyên một phần rất nhỏ trong biển mênh mông nghệ thuật ảnh khỏa thân.

Nét đẹp cơ thể phụ nữ như hòa vào hòn đá.

- Những tác phẩm này định giá ra sao? 

Rất khó để định giá cho từng tác phẩm vì nghệ thuật là vô giá. Từ “vô giá” hiểu theo nghĩa không đáng giá hay không thể định giá đều được cả. (cười) Vì vậy, chúng tôi đã cùng nhau trăn trở về tất cả chi phí để cho ra một tác phẩm như vậy, thậm chí gồm cả tiền thuê mặt bằng triển lãm… để cho ra một con số mang tính tượng trưng.

Bạn thử ra những chỗ bán ngoạn thạch, mỗi viên đá ở đó không in gì đã có giá gấp đôi một tác phẩm của tôi rồi. Vì vậy, tôi cố gắng quảng bá để đưa ảnh khỏa thân nghệ thuật đến gần công chúng chứ không đặt nặng chuyện kinh doanh, lời lỗ gì. Dĩ nhiên, tôi cũng cần một phần lợi nhuận để tiếp tục làm nghề.

Xin nói thêm, tôi là cử nhân quản trị kinh doanh nên không dại gì đầu tư vào nghệ thuật kiếm lời.

- Chúng ta nghe rất nhiều chuyện góc khuất nghề mẫu chụp nude. Nên chăng phải có luật tác nghiệp chụp nude vì đã đến lúc người chụp lẫn người mẫu đều cần được bảo vệ cụ thể?

Trước hết, vì sao lần này Hội Mỹ thuật thay tôi xin phép triển lãm chứ không phải Hội Nhiếp ảnh? Vì chúng tuy là ảnh khỏa thân nhưng được thể hiện trên chất liệu đá, lại là độc bản nên không thuộc nhiếp ảnh nữa rồi. Có thể gọi, những ảnh nude in đá của tôi là lai tạo giữa nhiếp ảnh và mỹ thuật.

Căn cứ Nghị định 113/2013/NĐ-CP về hoạt động mỹ thuật, các ảnh in đá độc bản của tôi là loại hình đồ họa nên tôi mới xin Hội Mỹ thuật lo thủ tục pháp lý.

Trong ngành y có Lời thề Hippocrates về tâm, đức của người bác sĩ thì tự tôi cũng có lời thề tương tự như vậy khi làm việc với người mẫu nữ. Trong hát quan họ, các liền anh liền chị hát với nhau, luyến láy nhau, đánh mắt đưa tình như thế nhưng không lấy nhau. Đó là lệ chứ không phải luật và nhiếp ảnh chúng tôi cũng có lệ như vậy.

- Thời buổi này, anh mang thề thốt ra nói, liệu có mơ hồ?

Lời thề trung thực nhất nằm trong tim của mỗi người. Những người giơ tay thề thốt, trông thế thôi chứ đừng tin họ! Thay vào đó, hãy lắng nghe nhịp đập của con tim.

Tác phẩm "Sóng đỏ" và hình dáng tự nhiên của đá như dành cho nhau.

- Chúng ta nói nhiều về chụp khỏa thân nghệ thuật, còn trào lưu chụp khỏa thân thì sao? Khi thời gian qua, có quá nhiều người rủ rê nhau chụp khỏa thân, từ Tuyệt Tình Cốc, phố cổ Hội An đến… đèo Mã Pí Lèng?

Tôi xin phép đính chính rằng chữ “nake” mới là cởi truồng, còn “nude” đã bao hàm yếu tố nghệ thuật trong đó. Thấy một thằng bé cởi truồng, chúng ta không thể nói nó đang nude được.

Vậy làm sao để phân biệt nghệ thuật và phi nghệ thuật? Với những người ngoại đạo, như công chúng, nếu đứng trước tác phẩm nào làm chân – thiện – mỹ trong bạn rung cảm, nâng tâm hồn của mình lên tầm cao hơn, thì đó là nghệ thuật.

Xã hội có rất nhiều tầng lớp. Người ít học thẩm thấu nghệ thuật kém hơn người có học; người ngoại đạo thẩm thấu lại kém hơn người học chuyên ngành nghệ thuật. Chẳng hạn, những bạn nào chuyên ngành nghệ thuật sẽ có thể hiểu được ông tác giả bộ “Hồn đá” này muốn truyền tải gì. Tương tự, nhạc giao hưởng không thuộc về đại chúng, chỉ những ai có hiểu biết về âm nhạc mới nghe được tiếng suối reo, chim hót trong bài giao hưởng.

Vì thế, chụp ảnh khỏa thân nghệ thuật không thể trở thành phong trào như nuôi cá, nuôi tôm được. Loại hình này cực kỳ kén chọn, từ người mẫu, người chụp đến đối tượng thụ hưởng (khán giả). Chúng ta có mở cửa cho ảnh khỏa thân nghệ thuật đi nữa thì cũng chỉ có số ít như chúng tôi dám dấn thân.

Trên mạng xã hội bây giờ có quá nhiều ảnh khỏa thân, phần lớn thuộc loại đưa máy lên bấm cái tách là ra ảnh. Thể loại đó, tôi gọi là ảnh cởi truồng, cần phân biệt với ảnh nude.

Nhân đây, tôi rất cảm ơn Bộ VH-TT-DL, thông qua Cục Mỹ thuật Nhiếp ảnh & Triển lãm đã mở ra cuộc triển lãm nude ở Hà Nội năm ngoái, giúp đưa nghệ thuật chân chính đối trọng lại với ảnh cởi truồng kia.

Tôi quan điểm cứ trồng nhiều hoa thì dần dần cỏ dại sẽ bị lấn át.

Gia Bảo

Ảnh & clip: Bảo Hòa

'Cơ thể trần trụi của con người là tạo vật hoàn hảo của tự nhiên'

- Phạm Hoài Nam bình thản nói về chuyện chụp nude. Ít ai còn nhớ rằng anh được biết đến đầu tiên từ chụp nude và cũng từng bị ‘đập’ vì chụp nude.

Tuổi thơ của chị Nguyễn Thị Luyện (35 tuổi, dược sĩ, quê Quảng Nam) gắn liền với những ngày theo ba mẹ ra đồng. Trải nghiệm cắt lúa, nhổ cỏ trở thành ký ức đáng nhớ trong cuộc sống của chị.

Khi trưởng thành, chuyển vào TP.HCM sinh sống, chị Luyện vẫn không quên những năm tháng dầm mưa dãi nắng. Niềm đam mê ấy càng trỗi dậy mãnh liệt khi chị và gia đình chuyển đến ngôi nhà mới cũng ở TP.HCM vào đầu năm 2019.

Lúc này, chị đang mang bầu bé thứ 3 ở tháng thứ 7. Dù vậy chị vẫn hào hứng bắt tay vào thiết kế lại sân thượng, trồng các loại rau ăn lá.

Vườn sân thượng đầy rau xanh, là nguồn cung ứng cho gia đình chị.

Tuy nhiên, ý tưởng làm vườn của chị Luyện bị gia đình phản đối kịch liệt. Bầu 7 tháng nặng nề, bụng khá lớn, làm vườn là việc rất khó khăn. Mọi người trong nhà không yên tâm khi thấy chị Luyện khiêng từng chậu cây, bao đất từ dưới nhà lên sân thượng tầng 5. Chồng chị đặc biệt không đồng ý.

Biết khó “qua ải” chồng nên chị phải lén lút mua cây, mua hạt giống. Chị cho hay, mỗi lần ai ship đồ đến, chị luôn phải nói với chồng là được cho. Với chị, cách thuyết phục đơn giản nhất là im lặng và chứng minh bằng thành quả.

“Lúc ấy, mình quá đam mê nên dù bị ngăn cản vẫn kiên trì thực hiện. Mình vẫn luôn động viên cả nhà rằng mình làm được. Và cũng luôn tự nhắc nhở bản thân phải cẩn thận, làm chậm nhưng chắc”.

Hai mùa trồng rau ăn lá đã cho thu hoạch rất tốt. Có động lực, chị Luyện bắt tay sửa giàn leo cũ và mua các loại hạt như: dưa gang, dưa lưới… về trồng.

Vườn rau ăn lá cho thu hoạch tốt sau 2 mùa.

Sân thượng 12m2, “bỏ túi” hơn 2 tạ dưa

Khoảng đầu năm 2020, chị  Luyện “mon men” vào hội nhóm làm vườn trên mạng xã hội. Thấy người ta trồng dưa lưới sai trĩu quả, chị lập tức bắt tay thực hiện. Chị xem hành trình trồng dưa như một thử thách. Nhờ trồng dưa, các con của chị được mẹ “chiêu đãi” những trái ngọt thơm, sạch sẽ.

Vườn dưa lúc lỉu quả khiến ai cũng trầm trồ.

Thay vì trồng trong nhà màng như phương pháp truyền thống, chị Luyện trồng 50 gốc dưa lưới lộ thiên trên khoảng sân thượng tầng 5, rộng 12m2. Ban đầu vì nóng vội, chị Luyện liên tiếp gặp thất bại ở khâu xử lý đất và chọn hạt giống.

Những gốc dưa vàng được chị Luyện chăm sóc tỉ mỉ, khéo léo.

“Thấy vợ làm không thành, chồng mình lại phản đối. Anh nói trồng dưa lưới phải có kỹ thuật, nhà màng và kinh nghiệm. Mình thì ‘tay không bắt giặc’, khó thành công”, chị kể.

Tuy nhiên, chị không buồn về những lời chồng nói mà coi đó như động lực để cố gắng.

Chị tiếp tục tham khảo kiến thức trên mạng, học hỏi kỹ năng từ những người có kinh nghiệm. Theo chị, khâu xử lý đất là quan trọng nhất. Đất nên trộn kết hợp phân hữu cơ gà nén, trùn quế, phân dơi khô trộn cùng tro trấu, xơ dừa. Tất cả những loại nguyên liệu này đều được bán trên thị trường. Ngoài ra, cách chọn hạt giống chuẩn là khâu quyết định.

Người trồng cần am hiểu về sự phát triển của cây để bón phân, xử lý sâu bệnh kịp thời. Làm được những điều đó, cây ắt sẽ sinh trưởng tốt, cho trái to, đều và ngọt.

Đây còn là nơi tham quan lý thú của các con chị.

Sau gần 3 tháng, cây chị Luyện trồng đã cho những trái dưa đầu tiên. Mỗi gốc được cắt tỉa, chị chỉ giữ lại 1-2 trái để có được quả chất lượng tốt nhất. Hàng sáng, sau khi vun vén cho tổ ấm nhỏ, chị lại dành thời gian chăm sóc, tưới tiêu cho vườn.

Đến buổi tối, khi các con đã ngủ, chị Luyện - lúc này đã là bà mẹ 4 con lại lọ mọ lên vườn để kiểm tra. Chị thường sử dụng gừng, tỏi, ớt xay nhuyễn rồi ngâm rượu trắng để làm thuốc trừ sâu. Theo chị, cách làm này giúp ngăn ngừa sâu bệnh rất hiệu quả mà an toàn.

Chị Luyện rất hào hứng sau mỗi lần thu hoạch. Ngoài phần dưa cho gia đình, chị còn chia sẻ thành quả với hàng xóm, người thân. Ai nấy đều khen ngợi khiến chị rất vui.

Sau mỗi lần thu hoạch, chị chia thành quả cho gia đình, hàng xóm cùng thưởng thức.

Vụ dưa lưới xuân hè vừa qua, chị thu hoạch gần 100 trái các loại. Mỗi trái nặng từ 2kg đến 5kg. Tổng thu lên tới gần 2 tạ. Nhìn những trái dưa lủng lẳng trên giàn, gia đình chị Luyện rất vui mừng.

“Ai cũng bất ngờ với thành quả mà mình đạt được, còn khen mình trồng mát tay”, chị chia sẻ.

Chị đã chứng minh cho ông xã thấy có cố gắng là có thành công.

Thấy vợ thành công, chồng chị cũng đã hiểu ra. Anh nhiệt tình giúp đỡ chị chăm sóc vườn. Anh cải tạo thêm diện tích sân thượng, mua thêm đất, hạt giống tốt. Từ khi có khu vườn, gia đình chị Luyện được thoải mái ăn mà không lo về giá.

Ngoài trồng dưa lưới, chị cũng rất mát tay khi trồng các loại rau, quả phục vụ cho bữa ăn hằng ngày. Nơi này mang đến cho chị những trải nghiệm quý báu. Nó giúp chị giải tỏa căng thẳng, xua tan áp lực trong cuộc sống.

Ngoài dưa, chị còn trồng nhiều loại cây ăn quả, rau xanh khác.

“Nếu nói tốn bao nhiêu tiền cho khu vườn, mình không thể đếm nổi. Người ta ‘chơi lớn’ đầu tư một lần, mình có con nhỏ nên mỗi ngày chi một ít. Số tiền nhỏ thành lớn. Cái quan trọng vẫn là công sức, mồ hôi của mình. Nó còn giá trị hơn rất nhiều tiền bạc. Nhưng nhìn thành quả có được, mình thấy tất cả đều xứng đáng”, chị Luyện bộc bạch.

Nhìn trái ổi và cà chua sau thu hoạch, ai nấy đều tấm tắc.

Bài: Như Ý

Ảnh: Nhân vật cung cấp

Nghỉ hưu sớm, người phụ nữ về ngoại ô sống an yên bên khu vườn trăm hoa

Sau nhiều năm "lăn lộn" với công việc, khi bước sang tuổi 40, Chen Ying Ying quyết định sống một cuộc đời khác, an yên, chậm rãi.