Theo giới chuyên môn, đây là cuộc đối đầu không thực sự cân sức. Quảng Nam chỉ có lợi thế sân nhà, còn Hà Nội có lực lượng được đánh giá cao hơn hẳn. Đội bóng thủ đô cũng thể hiện quyết tâm bằng việc rút các trụ cột ra nghỉ sớm ở trận bán kết cúp Quốc gia trước đó, còn Quảng Nam mất nhiều sức trước Bình Dương.

Một bất lợi với Hà Nội đó là họ không có sự phục vụ của Omar vì nhận đủ hai thẻ vàng. Đây là một tổn thất không nhỏ khi Omar là chân sút chủ lực của đội bóng thủ đô mua này.

Hà Nội hướng tới cú ăn hai, và giành cúp quốc gia đầu tiên trong lịch sử

Dẫu vậy, các CĐV đội khách cũng không có gì phải lo lắng, bở họ vẫn còn rất nhiều những cầu thủ đẳng cấp, có thể kể đến Văn Quyết, Quang Hải, Đỗ Hùng Dũng, hay thậm chí là Ngân Văn Đại hay lão tướng Thành Lương.

Trong khi đó, ở vị trí thủ môn, Văn Công chấn thương nhưng Phí Minh Long đã cho thấy anh luôn sẵn sàng thay thế. Ở trận bán kết thắng TPHCM 3-0, Minh Long đã có màn trình diễn rất thuyết phục.

Với Quảng Nam, họ trải qua nhiều thăng trầm mùa này và có lúc nằm ở khu vực cuối BXH. Tuy nhiên sau khi HLV trẻ Vũ Hồng Việt dẫn dắt, mọi chuyện đã thay đổi. Được chơi trên sân nhà, HLV Hồng Việt cùng các học trò hiểu rằng mình phải tận dụng được lợi thế rất lớn này để khoả lấp khoảng cách về lực lượng với đối thủ.

Đại Nam

BXH vòng loại World Cup 2022 khu vực Nam Mỹ

Thiên Bình

Neymar kiến tạo, Brazil chính thức giành vé dự VCK World Cup 2022

Neymar sắm vai kiến tạo giúp Brazil thắng tối thiểu Colombia, ở lượt trận thứ 13 Vòng loại World Cup 2022 khu vực Nam Mỹ.

Các nền tảng mạng xã hội và trò chơi điện tử được thiết kế dựa trên thuật toán "kích thích dopamine" gây nghiện, khiến trẻ mất tập trung vào thực tế và bỏ bê trách nhiệm. Các tính năng tự động phát (autoplay), tự động âm thanh (autosound) và thuật toán liên tục cung cấp nội dung theo sở thích, làm trẻ dán mắt vào các thiết bị điện tử. Đặc biệt, não bộ non nớt của trẻ em rất nhạy cảm, có thể bị "lập trình" bởi các "vòng lặp" nội dung vô bổ và thiếu lành mạnh, làm giảm khả năng tư duy, phát triển trí tuệ, và ảnh hưởng sức khỏe tinh thần.

Về lối sống, tiếp xúc với hình ảnh "ảo hoàn hảo" làm trẻ so sánh bản thân với người khác, dẫn đến trầm cảm và tự ti. Hiện tượng này được gọi là "so sánh xã hội". Trẻ còn chịu áp lực bởi tiêu chuẩn sắc đẹp phi thực tế từ influencer, KOL, và quảng cáo. Nhiều trẻ cố gắng thay đổi hình dáng hoặc phong cách, dẫn đến rối loạn ăn uống và những hành vi không lành mạnh. Cảm giác sợ bị bỏ lỡ (FOMO) khiến trẻ thêm căng thẳng khi thấy mình thiếu các trải nghiệm mà cộng đồng chia sẻ.

Về thể chất, việc lướt mạng hoặc chơi game trễ vào ban đêm gây rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng đến cảm xúc và việc học tập. Hộp sọ mỏng của trẻ hấp thụ bức xạ điện từ nhiều hơn, gây lo ngại về tác động lâu dài của công nghệ. Ánh sáng xanh từ màn hình làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ và tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng. Trẻ dễ bị hội chứng thị giác màn hình với triệu chứng đau đầu, khô mắt và mỏi mắt. Ngoài ra, tư thế cúi đầu kéo dài gây đau cột sống và hội chứng "text neck" đặc biệt nguy hại trong giai đoạn phát triển xương. Thiếu vận động do sử dụng thiết bị quá mức làm tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường, và rối loạn chuyển hóa.

Não của trẻ còn bị ảnh hường bởi những thông tin nhạy cảm và lệch lạc trên mạng, dễ dẫn đến việc bị thao túng về tâm lý và tư duy, từ đó bị thao túng về hành vi.

Tình trạng bắt nạt qua mạng ngày một nghiêm trọng. Trẻ bị quấy rối hoặc làm nhục trực tuyến, gây tổn thương tâm lý. Trẻ cũng dễ bị lôi kéo vào các hành vi không lành mạnh như sử dụng rượu, thuốc lá, chất kích thích, tình dục, bài bạc, và cá độ, gây hậu quả nặng nề đến sức khỏe, tiền bạc, và tương lai.

Ngoài ra, trẻ chưa hiểu rõ tác động của "dấu chân kỹ thuật số", dễ chia sẻ thông tin cá nhân hoặc đăng nội dung ảnh hưởng đến tương lai.

Mạng xã hội và trò chơi cũng làm suy giảm kỹ năng giao tiếp của trẻ. Việc thiếu tương tác ngoài đời thực khiến trẻ thiếu nhạy cảm trước các cảm xúc thật và ngôn ngữ cơ thể. Trẻ quan tâm ưu tiên các mối quan hệ ảo, trở nên tự cô lập với gia đình và bạn bè.

Để bảo vệ trẻ em, nhiều quốc gia áp dụng các biện pháp như giới hạn độ tuổi, kiểm soát nội dung, quyền kiểm soát của phụ huynh, giáo dục kỹ năng số và xây dựng khung pháp lý. Tại Mỹ, Đạo luật bảo vệ quyền riêng tư trẻ em trên mạng (COPPA) yêu cầu người dùng mạng xã hội phải từ 13 tuổi trở lên. Hàn Quốc yêu cầu sự đồng ý của phụ huynh đối với người dùng dưới 16 tuổi. Quy định bảo vệ dữ liệu chung (GDPR) của Liên minh Châu Âu yêu cầu sự đồng ý của phụ huynh khi xử lý dữ liệu cá nhân của trẻ dưới 16 tuổi. Trung Quốc sử dụng hệ thống xác minh danh tính thực để giám sát hoạt động người dùng mạng xã hội và chỉ cho phép trẻ em dưới 14 tuổi sử dụng 40 phút mỗi ngày với nội dung phù hợp.

Tại Việt Nam, Nghị định 147/2024/NĐ-CP sẽ có hiệu lực vào ngày 25/12/2024. Nghị định này quy định trẻ dưới 16 tuổi không được tự tạo tài khoản mạng xã hội, cha mẹ hoặc người giám hộ phải đăng ký thay và giám sát nội dung truy cập của trẻ. Nghị định cũng giới hạn thời gian chơi game trực tuyến cho người dưới 18 tuổi, không quá 60 phút mỗi trò chơi và tổng cộng không quá 180 phút mỗi ngày. Các doanh nghiệp dịch vụ trò chơi điện tử phải thực hiện biện pháp bảo vệ trẻ em, như phân loại trò chơi theo độ tuổi và cung cấp công cụ kiểm soát cho phụ huynh.

Cha mẹ đặc biệt đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ trẻ khỏi tác hại của mạng xã hội. Một biện pháp hiệu quả là tắt (Off/Disable) các tính năng tự động phát và tự động âm thanh. Kinh nghiệm cá nhân cho thấy, việc tắt các tính năng tự động này đã giảm trên 90% thời gian màn hình. Vì vậy, tôi đặc biệt khuyến khích mọi người làm theo. Ngoài ra, cha mẹ có thể giới hạn thời gian sử dụng màn hình thông qua các chức năng tích hợp trên thiết bị hoặc ứng dụng quản lý thời gian: chỉ cho phép trẻ truy cập mạng xã hội hoặc chơi game sau khi hoàn thành bài tập, giúp việc nhà, và không cho phép sử dụng thiết bị điện tử trong giờ ăn hoặc trước khi đi ngủ. Cha mẹ cũng nên là tấm gương, tránh lạm dụng thiết bị điện tử trước mặt trẻ.

Giáo dục trẻ kỹ năng số là cần thiết, để trẻ nhận diện nội dung không phù hợp, thông tin giả, và hành vi bắt nạt. Trẻ cần hiểu cách bảo vệ thông tin cá nhân, tạo mật khẩu mạnh, và chỉ kết bạn với người quen. Tăng cường hoạt động ngoại khóa, thể thao, hoặc giao lưu gia đình là cách giúp trẻ giảm phụ thuộc vào mạng xã hội. Các sở thích như đọc sách, vẽ tranh, học nhạc, hay tham gia các câu lạc bộ như hướng đạo sinh, cờ vua cũng là giải pháp hữu ích.

Mạng xã hội bên cạnh những lợi ích, bộc lộ nhiều mặt tiêu cực cho người dùng, đặc biệt là trẻ em, mà "thối não" có lẽ là một hình ảnh biểu tượng rất dễ hình dung.

Bùi Mẫn

- Em gái tôi sinh năm 1998, là học sinh. Trên đường đến nhà bạn rủ đi học thêm đã bị 2 nam thanh niên lạ mặt đi theo và quấy rối (sờ mông, ngực em tôi).

TIN BÀI KHÁC: