Tới đây, ngành giáo dục sẽ triển khai nhiều hoạt động bổi dưỡng, đào tạo, đào tạo lại, thực hiện các chuẩn như chuẩn giáo viên, chuẩn hiệu trưởng, đặc biệt là thực hiện dân chủ trong nhà trường. Rất nhiều quy định cần rà soát lại, những gì không phù hợp, gây áp lực cho giáo viên sẽ cắt bỏ. Thậm chí, thi giáo viên giỏi cũng phải thực chất. Bộ đã chỉ đạo cắt giảm nhiều cuộc thi, hay số sách, đánh giá cũng phải giảm bớt".

Đó là chia sẻ của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ tại tọa đàm “Áp lực của giáo viên: Nguyên nhân và giải pháp” do Bộ GD-ĐT phối hợp với Trường ĐH Sư phạm Hà Nội tổ chức ngày 14/12.

Sau liên tiếp các vụ việc tiêu cực liên quan đến giáo viên xảy ra, tọa đàm nhằm phần nào tìm ra nguyên nhân và giải pháp khắc phục.

Không thể đổ lỗi cho áp lực nghề nghiệp

"Nếu không nhìn nhận một cách thẳng thắn trên tinh thần xây dựng thì không chủ động đưa ra giải pháp. Không chủ động giải quyết vấn đề, sẽ bị cuốn theo. Ai cũng biết giáo dục đào tạo phải ổn định nhưng ổn định trong sự thay đổi, bởi thế giới đang đổi thay rất mạnh. Nhưng thay đổi như thế nào cho phù hợp để không tạo ra cú sốc, để đội ngũ giáo viên hưởng ứng một cách thật sự, tạo được động lực cho giáo viên là việc cần được quan tâm" - ông Nhạ nói.

Bộ trưởng Giáo dục cho rằng nhu cầu chính đáng của mọi người là ai muốn yêu nghề và cống hiến thì công việc phải ổn định và có thu nhập đủ sống. Giáo viên được xem là "nghề cao quý" và "chính sự kỳ vọng này đôi khi tạo ra áp lực cho thầy cô”.

Áp lực của người thầy đến từ chính bản thân họ, môi trường, cơ chế chính sách cho đến vị trí việc làm, thu nhập, đãi ngộ phụ cấp,...chưa kể đến môi trường xã hội, phụ huynh và thậm chí là học sinh. “Hiện nay, mỗi gia đình thường có 1-2 cháu nên đều tạo điều kiện rất tốt. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có những vấn đề ngược chiều”.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ chia sẻ tại tọa đàm. Ảnh: Thanh Hùng

Theo bộ trưởng, nghề nào cũng sẽ có những áp lực riêng, nhưng không phải vì thế mà có những biểu hiện đi ngược lại phẩm chất và chuẩn mực.

“Những việc làm không đúng là không thể chấp nhận được. Không thể đổ cho áp lực. Thầy cô vin vào áp lực và có những hành vi đi ngược lại với thuần phong mỹ tục, chuẩn mực giáo dục thì chúng ta không chấp nhận. Nhưng không phải vì một số cá biệt ấy mà khái quát lên làm cho phần lớn các thầy cô rất đau lòng, lo lắng. Trách nhiệm của chúng ta là chưa đúng thì sửa sai, không sửa được thì phải loại ra khỏi ngành. Những thầy cô làm tốt cần được động viên, khích lệ”.

Giáo viên phải kiên nhẫn, yêu nghề, mến trẻ

Bộ trưởng cho biết, trước hết, tới đây sẽ tập trung vào chính sách tuyển sinh các trường sư phạm để nhà trường tuyển sinh được các giáo sinh phù hợp. “Phù hợp ở đây không phải chỉ là điểm cao. Bởi điểm cao là một điều kiện nhưng nghề giáo cần những phẩm chất riêng. Giáo viên phải có phẩm chất kiên nhẫn, yêu nghề, mến trẻ".

Người đứng đầu ngành giáo dục cũng chia sẻ những ý kiến tư vấn phù hợp, Bộ trưởng sẽ cố gắng làm sao chuyển thành chính sách sớm để hỗ trợ các giáo viên yên tâm, cống hiến cho ngành giáo dục.

Thanh Hùng

Chủ tịch Hà Tĩnh truy gắt chuyện biệt phái giáo viên

Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Đặng Quốc Khánh yêu cầu Sở GD&ĐT báo cáo lại việc biệt phái giáo viên, vì qua thông tin tỉnh nắm được thì việc biệt phái vừa qua có "vấn đề".  

Theo đó, tổng cộng 40.000 người được khảo sát từ các hộ gia đình ở khắp tỉnh thành trên cả Trung Quốc ngoại trừ khu vực Tây Tạng, Tân Cương, Hồng Kông, Macao và Đài Loan. 

Cuộc khảo sát cho thấy, trong năm học 2018-2019, chi tiêu giáo dục trung bình của mỗi gia đình trên toàn Trung Quốc là 11.300 NDT (khoảng 38,6 triệu đồng) và các gia đình chi trung bình 8.139 NDT (khoảng 27,8 triệu đồng) cho mỗi đứa trẻ. Chi tiêu giáo dục trung bình của các gia đình thành thị là 14.200 NDT (khoảng 48,5 triệu đồng), gấp 1,7 lần so với các gia đình nông thôn là 8.205 NDT (khoảng 28 triệu đồng).

Chi phí giáo dục của một gia đình cho một đứa trẻ từ 3 tuổi mẫu giáo đến tốt nghiệp đại học là khoảng 233.000 NDT (khoảng 797 triệu đồng). Trong số đó, 20% hộ gia đình có mức chi tiêu thấp nhất vào khoảng 180.000 NDT (khoảng 616 triệu đồng), 20% hộ gia đình có mức chi tiêu trung bình khoảng 224.000 NDT (khoảng 766 triệu đồng) và 20% hộ gia đình có mức chi tiêu cao nhất khoảng 424.000 NDT (khoảng 1,4 tỷ đồng).

Chi tiêu giáo dục gia đình trong nghiên cứu này bao gồm phần chi tiêu trong khuôn viên trường bao gồm học phí, phí đồng phục, chi phí ăn uống, phí thi cử, ăn ở, khám sức khỏe... và phần ngoài trường bao gồm phí thực tập ngoài trường, các lớp học, sản phẩm và dịch vụ giáo dục trực tuyến…

Dựa trên kết quả khảo sát, nhóm nhà nghiên cứu Ngụy Dịch ước tính quy mô tổng chi tiêu giáo dục của hộ gia đình ở tất cả các cấp học trên toàn quốc là khoảng 21.632,1 tỷ NDT, tương đương 2,4% GDP Trung Quốc năm 2018. Theo "Niên giám thống kê tài trợ giáo dục Trung Quốc 2019", tổng đầu tư vào giáo dục trên toàn quốc năm 2018 là 46.143,00 tỷ NDT, trong đó 36.995,77 tỷ NDT là từ ngân sách quốc gia, chiếm 4,11% GDP.

Từ góc độ gánh nặng giáo dục, tỷ lệ thấp nhất là ở giai đoạn giáo dục bắt buộc, tiếp theo là giai đoạn giáo dục mầm non. Tỷ lệ gánh nặng của gia đình đối với học sinh trung học và sinh viên đại học ngày càng tăng. Nghiên cứu cũng cho thấy, ở các gia đình nông thôn, chi tiêu cho giáo dục của mỗi sinh viên đại học chiếm 35% tổng chi tiêu của gia đình.

 Qua số liệu khảo sát nhiều năm, nhà nghiên cứu Ngụy Dịch thấy được đặc điểm trong việc đầu tư vào giáo dục của các gia đình Trung Quốc. Ví dụ, trình độ học vấn của cha mẹ càng cao, đặc biệt là người mẹ, mức đầu tư của gia đình cho việc học tập của con cái càng cao.

“Cần phải nói rằng, không có sự khác biệt đáng kể về giới tính trong việc đầu tư cho giáo dục. Các gia đình có thu nhập cao đầu tư nhiều hơn cho các hoạt động ngoại khóa cho con gái và nhiều bé gái được đầu tư nhiều hơn vào các sở thích nghệ thuật như piano, thanh nhạc, mỹ thuật, rèn luyện ngôn ngữ”. Ngụy Dịch cho biết, còn có một nguyên nhân khác là con gái “ngoan ngoãn hơn”, hiểu tâm tư và sẵn sàng đáp ứng mong đợi của cha mẹ.

Tháng 7/2021, chính sách “giảm gấp đôi” (giảm bớt gánh nặng cho các gia đình phải trang trải học phí ngoài giờ) được thực hiện. Thống kê khảo sát của Viện cho thấy tỷ lệ dạy kèm ngoài trường đã giảm từ 24% (2019) xuống 17% (2022). Tuy vậy, đầu tư giáo dục của gia đình sau khi chính sách này không ảnh hưởng nhiều đến các hộ gia đình bởi phụ huynh đều “rất sẵn lòng” chi tiền cho việc học hành của con cái.

Ngoài ra, xét trên bình diện tỷ lệ chi tiêu cho giáo dục trong tổng chi tiêu của gia đình, mức trung bình toàn quốc chiếm 14,9%, khu vực nông thôn là 15,8% và khu vực thành thị là 14,1%. Xét theo vùng, tỷ trọng chi tiêu giáo dục của hộ gia đình ở vùng Đông Bắc cao hơn đáng kể so với các vùng khác (18,8%), tiếp theo là miền Trung và miền Tây, lần lượt là 15,7% và 14,4%, trong khi miền Đông là vùng thấp nhất với 14%.

Sự chênh lệch lớn nhất trong chi tiêu giáo dục giữa các gia đình thành thị và nông thôn là ở giai đoạn tiểu học, tiếp theo là mầm non và THCS. Sự khác biệt dần thu hẹp ở giai đoạn THPT, thậm chí còn có sự đảo ngược giữa hộ gia đình thành thị và nông thôn trong giáo dục trung cấp nghề. 

Tử Huy