Thịt nướng cháy có thể phát sinh nhiều chất độc (Ảnh: Getty).
Trong khi đó, khi thịt được nướng ở nhiệt độ cao, đặc biệt là khi nó bị cháy sém, các hợp chất nguy hiểm như: amin dị vòng (HCAs) và hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs) sẽ hình thành.
Theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), đây là những hợp chất có khả năng gây ung thư khi tích tụ trong cơ thể. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ thường xuyên thịt nướng chứa HCAs và PAHs có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng, ung thư dạ dày và nhiều loại ung thư khác.
Cơ chế của việc này rất rõ ràng. Khi thực phẩm, đặc biệt là thịt, tiếp xúc với nhiệt độ cao, cấu trúc hóa học của protein trong thịt thay đổi, hình thành các chất gây hại. Quá trình này thường xảy ra khi thịt được nướng hoặc rán ở nhiệt độ cao trong thời gian dài.
Khi ăn đồ nướng, gan phải xử lý các hợp chất HCAs và PAHs được tạo ra từ quá trình nướng cháy. Điều này tạo ra "gánh nặng kép" cho gan, khiến gan dễ bị tổn thương vì kết hợp thịt nướng và bia.
Một nghiên cứu từ Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) chỉ ra rằng, khi phải đồng thời xử lý ethanol từ bia và các chất độc hại từ thịt nướng, gan dễ bị quá tải, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh gan nghiêm trọng.
Điều này đặc biệt nguy hiểm với những người có thói quen uống nhiều bia trong mỗi bữa ăn đồ nướng.
Tăng nguy cơ hình thành gốc tự do
Kết hợp bia với đồ nướng không chỉ tác động đến gan mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình oxy hóa trong cơ thể, dẫn đến sự hình thành các gốc tự do. Đây là những phân tử có thể phá hủy tế bào và ADN.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng, uống bia cùng với thịt nướng cháy làm gia tăng nồng độ gốc tự do trong cơ thể. Lượng gốc tự do tăng cao có thể gây lão hóa sớm và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như ung thư và bệnh tim mạch.
Lời khuyên từ chuyên gia
Để hạn chế những rủi ro sức khỏe, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo:
- Hạn chế uống bia khi ăn đồ nướng. Thay vào đó, có thể sử dụng các loại nước không cồn hoặc nước ép trái cây để giảm áp lực lên gan.
-Tẩm ướp thịt với các loại gia vị chống oxy hóa như: tỏi, nghệ, và các loại rau thơm. Nghiên cứu cho thấy, việc tẩm ướp thịt trước khi nướng với các loại gia vị này có thể giảm lượng HCAs và PAHs hình thành trong quá trình nướng.
- Ăn kèm rau xanh và trái cây tươi. Rau xanh và trái cây giàu chất xơ và chất chống oxy hóa giúp trung hòa các chất độc hại sinh ra trong quá trình nướng thịt.
" alt=""/>Cặp đôi "đồ nướng, bia lạnh" đặc biệt có hại cho ganUng thư trực tràng thường gặp ở người trên 50 tuổi, tuy nhiên gần đây đang có xu hướng trẻ hóa (Ảnh: Mayo Clinic).
Ung thư trực tràng bắt đầu khi các tế bào khỏe mạnh trong trực tràng phát triển những thay đổi (đột biến) trong ADN của chúng.
Đối với hầu hết các bệnh ung thư trực tràng, không rõ nguyên nhân gây ra các đột biến khiến ung thư hình thành.
Di truyền đột biến gen làm tăng nguy cơ ung thư trực tràng
Ở một số gia đình, đột biến gen được truyền từ cha mẹ sang con cái làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Những đột biến này chỉ liên quan đến một tỷ lệ nhỏ bệnh ung thư trực tràng. Một số gen liên quan đến ung thư đại trực tràng làm tăng nguy cơ phát triển bệnh, nhưng chúng không làm cho bệnh không thể tránh khỏi.
Hai hội chứng ung thư đại trực tràng di truyền được xác định rõ là:
- Hội chứng Lynch: Hội chứng Lynch, còn được gọi là ung thư đại trực tràng không polyp di truyền (HNPCC), làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết và các bệnh ung thư khác. Những người mắc hội chứng Lynch có xu hướng phát triển ung thư ruột kết trước 50 tuổi.
- Đa polyp tuyến gia đình (FAP): FAP là một rối loạn hiếm gặp gây ra hàng ngàn khối u trong niêm mạc đại tràng và trực tràng. Những người bị FAP không được điều trị có nguy cơ phát triển ung thư ruột kết hoặc trực tràng trước 40 tuổi cao hơn đáng kể.
Xét nghiệm di truyền có thể phát hiện những hội chứng này và các hội chứng ung thư đại trực tràng di truyền hiếm gặp hơn.
Các yếu tố rủi ro
Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ ung thư trực tràng cũng giống như những yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết.
- Tuổi: Ung thư đại trực tràng có thể được chẩn đoán ở mọi lứa tuổi, nhưng hầu hết những người mắc loại ung thư này đều trên 50 tuổi.
- Bệnh viêm ruột: Các bệnh viêm mãn tính ở đại tràng và trực tràng như viêm loét đại tràng và bệnh Crohn làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
- Các hội chứng di truyền làm tăng nguy cơ ung thư trực tràng: Các hội chứng di truyền qua nhiều thế hệ trong gia đình bạn có thể làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết và trực tràng, bao gồm hội chứng FAP và Lynch.
- Tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng: Bạn có nhiều khả năng phát triển ung thư đại trực tràng nếu bạn có cha mẹ, anh chị em ruột hoặc con bị ung thư ruột kết hoặc trực tràng.
- Ăn một chế độ ăn ít rau: Ung thư đại trực tràng có thể liên quan đến chế độ ăn ít rau và nhiều thịt đỏ, đặc biệt khi thịt bị cháy hoặc chín kỹ.
- Tập thể dục quá ít: Nếu bạn không hoạt động, bạn có nhiều khả năng phát triển ung thư đại trực tràng. Hoạt động thể chất thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ ung thư.
- Bệnh tiểu đường: Những người mắc bệnh tiểu đường túyp 2 kiểm soát kém có thể tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
- Béo phì: Những người béo phì có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn so với những người có cân nặng khỏe mạnh.
- Hút thuốc: Những người hút thuốc có thể tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
- Uống rượu: Thường xuyên uống nhiều hơn ba loại đồ uống có cồn mỗi tuần có thể tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng
- Xạ trị cho bệnh ung thư trước đó: Xạ trị hướng vào bụng để điều trị ung thư trước đó có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
" alt=""/>Có những đặc điểm này cần đề phòng ung thư trực tràng