Nhận định, soi kèo Hà Tĩnh vs Thanh Hóa, 18h00 ngày 28/2: Những người khốn khổ

Hiếm có một cuốn sách nào có thể cắt nghĩa được phạm trù cái đẹp tỉ mỉ và cẩn trọng như công trình của Umberto Eco. Từ những câu chữ đầu tiên, ông đã đặt cho độc giả của mình một câu hỏi: Liệu cái đẹp và cái tốt có phải là một?Đành rằng giữa đẹp và tốt tồn tại một mối liên hệ chặt chẽ trong nhiều thời kỳ lịch sử khác nhau của con người, nhưng hai khái niệm này lại không thực sự đồng nghĩa. Hay nói cách khác, tốt là những điều chúng ta muốn có cho bản thân, trong khi đẹp là không mang trong mình sự tư hữu đó. 

Đi ngược lại những khuôn mẫu cơ bản nhất của con người cho rằng cái đẹp có liên quan mật thiết đến nghệ thuật, thậm chí nghệ thuật đại diện cho cái đẹp, Umberto Eco khẳng định mối quan hệ này “hoàn toàn không hiển nhiên như chúng ta nghĩ”. Dù vậy, lý do cuốn sách Lịch sử cái đẹplại sử dụng phần lớn dẫn chứng minh họa là các tác phẩm nghệ thuật là bởi trong nhiều thế kỷ qua, chính các nghệ sĩ, nhà thơ, tiểu thuyết gia là những người nói cho chúng ta biết cái gì được họ coi là đẹp, và họ cũng để lại dẫn chứng về chúng. 

Cái đẹp chưa bao giờ là tuyệt đối và bất biến mà mang nhiều diện mạo khác nhau tùy thời kỳ lịch sử và tùy quốc gia. Điều này được áp dụng không chỉ cho cái đẹp hình thể (của đàn ông, phụ nữ hay phong cảnh thiên nhiên) mà cả cái đẹp tâm linh, ý niệm, Đấng cứu thế hay thần thánh. Bởi vậy, theo dòng thời gian, cuốn bách khoa thư Lịch sử cái đẹp của Umberto Eco sẽ đưa độc giả đi từ thời Hy Lạp cổ đại tới tận ngày nay, để hé mở cánh cửa của sự đẹp dưới quan điểm của thời đại. 

Chương I và chương II tập trung vào lý tưởng thẩm mỹ thời Hy Lạp cổ đại, trong đó tác giả phác họa khái niệm sơ khởi của con người đương thời về cái đẹp là một thứ thường gắn liền với các môn nghệ thuật.

Chương III xem xét cái đẹp như là tỷ lệ và sự hài hòa, thể hiện ở các yếu tố như: cân đối về số học, hài hòa về nhịp điệu âm nhạc, hợp lý về tỷ lệ trong kiến trúc dưới góc nhìn của hình học không gian và biểu tượng học. 

Chương IV tác giả đặc biệt bày tỏ lòng yêu thích của mình với giai đoạn Trung cổ bằng cách đi sâu vào phân tích cái đẹp của thời kỳ này, dưới góc độ ánh sáng và màu sắc. Mặc dù tồn tại tới tận ngày nay một định kiến phổ biến rằng Trung cổ là một thời đại “tối tăm”, “thời đại đen tối” thì người Trung cổ lại tự coi mình sống trong một môi trường đầy ánh sáng. 

Các chương V-VI-VII-VIII đề cập đến nét đẹp của một đối tượng nghiên cứu cụ thể: cái đẹp của cái xấu, người phụ nữ, vệ nữ, các quý nương và anh hùng,... Mỗi đối tượng ở vào mỗi thời kỳ lại được con người khắc họa theo một tiêu chuẩn riêng. Đến cái xấu cũng có nét đẹp của riêng nó. Ở đó, tác giả chỉ rõ rằng “Cái xấu cần cho cái đẹp”...

Các phần còn lại của cuốn bách khoa thư được Umberto Eco dành cho ba giai đoạn quan trọng: Thế kỷ 18, thế kỷ 19 và thế kỷ 20.

Nhắc đến cái đẹp của thế kỷ 19, tác giả đi sâu vào cái đẹp lãng mạn trong Chủ nghĩa lãng mạn, cái đẹp trong tôn giáo và những cái đẹp mới,...

Ai cũng biết, muỗi là sinh vật nguy hiểm nhất trái đất, khiến lây lan những căn bệnh chết người. Chúng là nguồn cơn gây nên khoảng 830.000 ca tử vong mỗi năm ở châu Phi, Nam Mỹ, Trung Mỹ, Mexico và phần lớn các nước châu Á.

Năm 2018, khi dịch Zika bùng phát trên diện rộng càng khiến nhiều người lo lắng về căn bệnh do loài muỗi truyền virus. Nhưng khi tới Iceland, du khách không cần lo lắng về chúng.

Muỗi vốn thích nghi ở cả nơi có khí hậu khắc nghiệt cực nóng ẩm hoặc cực lạnh lẽo. Điều này minh chứng cho việc muỗi tồn tại cả ở Nam Cực - nơi lạnh giá nhất thế giới. Nhưng tại Iceland, địa hình không có ao cạn nên muỗi không có nơi đẻ trứng tạo ấu trùng. Trái ngược lại, tại Greendland, một con muỗi có thể to tới mức hạ gục một con tuần lộc cỡ nhỏ.

Nhà sinh thái học Lauren Culler cho biết, muỗi phát triển nhanh hơn, đồng nghĩa với việc có ít ngày bị động vật khác ăn thịt hơn. "Nghiên cứu cho thấy, khí hậu ấm lên sẽ khiến loài này sống sót tốt hơn cho tới khi trưởng thành", chuyên gia này giải thích.

Như đã nói ở trên, Iceland không có ao cạn, hồ để muỗi sinh sản. Hệ sinh thái của đất nước này chứng kiến 3 đợt đóng băng và tan băng chính trong năm. Như vậy, loài muỗi không đủ thời gian để trưởng thành ở nhiệt độ ấm trước khi trời lạnh trở lại.

Dù không có muỗi sống, nhưng Iceland hiện vẫn sở hữu một con muỗi duy nhất đang được... ngâm rượu và trưng bày tại bảo tàng lịch sử tự nhiên quốc gia. Du khách và người dân khi tới đây có thể chiêm ngưỡng một con độc nhất tại quốc gia này.

Ngoài Iceland, 3 nơi trên thế giới hiện tại cũng không có muỗi. Đó là các vùng đảo New Caledonia, Polynesia thuộc Pháp và Seychelles ở Nam Thái Bình Dương. Sự vắng mặt của muỗi ở 3 hòn đảo này có thể sẽ không bị phụ thuộc vào biến đổi khí hậu.

Nguyên nhân khiến muỗi không thể bay ra các vùng đảo này vì chúng nằm quá tách biệt so với các đại lục địa. Những hòn đảo này không có cả gia súc chăn nuôi. Đồng thời, chúng cũng cách rất xa các tuyến đường hàng hải của con người, hạn chế khả năng muỗi "du lịch" tới.

Bí ẩn những 'viên đá sống' ở Romania

Một thị trấn nhỏ ở Romania có tên Costesti là nơi có những biểu hiện địa chất bất thường với những tảng đá hình củ phình ra được gọi là Trovant.

Cánh rừng lim cổ thụ ước tính hơn nghìn năm tuổi tọa lạc trên vùng đồi rộng 5,7 hecta, có 242 cây lim xanh tạo nên cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ vô cùng độc đáo.

Có những gốc lim to, đường kính 1,5 m phải 2 đến 3 người ôm mới xuể. Người dân trong vùng cũng như khách thập phương khi tới chiêm bái, lễ Thánh tại Đền Và luôn có ý thức gìn giữ rừng lim.

Với những giá trị của mình, 85 cây lim cổ thụ cùng 2 cây ngọc lan và 2 cây đại tại khu di tích lịch sử Đền Và được Hội bảo vệ thiên nhiên môi trường Việt Nam công nhận là Cây di sản Việt Nam.

Lim là giống gỗ quý thuộc hàng tứ thiết, theo Lê Quý Đôn, giống cây lim: "Cây to đến mười người ôm, sắc tía đen, rắn chắc như đá, dùng làm nhà cửa, chùa, quán, thuyền bè, đồ đạc".

Với người dân Sơn Tây, khu rừng lim còn có ý nghĩa tâm linh, họ coi đây là khu rừng thiêng với nhiều câu chuyện kỳ lạ. Không một ai xâm phạm cánh rừng này dù chỉ là một cành củi.

Vào những buổi trưa hè nắng nóng, đám trẻ chăn trâu hay những người dân làm lụng vất vả ngoài đồng thường vào nghỉ ngơi bên những gốc lim, tránh nắng dưới những tán lá xum xuê.

Do tác động của thời gian một số cây lim cổ thụ đã bị sâu mục, rỗng ruột, héo cành, một số cây đã chết khô.

Một cây lim xanh có phần thân chết khô nhưng dưới gốc lại đang đâm chồi.

Những cây lim nhỏ ở tầm thấp. Tạm thời để cứu chữa rừng lim cổ, cơ quan chức năng đã đổ thêm đất màu, phun thuốc trừ sâu bệnh, trồng một số cây mới tại vị trí cây đã chết... Song các cách làm này đều chưa hiệu quả, nhiều cây vẫn đang đứng trước nguy cơ chết dần do sự tác động của thời gian và các loại sâu bệnh.

Bí mật trong 3 ngôi đền, chùa cổ ở Hưng Yên

Phố Hiến, chùa Chuông, đền thờ Chử Đồng Tử... mỗi di tích đều chứa đựng những truyền thuyết huyền bí, thấm đẫm màu sắc văn hóa từ ngàn xưa.