Trí tuệ cảm xúc

Trí tuệ cảm xúc (EQ) đơn giản là khả năng kiểm soát và thể hiện cảm xúc của con người, cũng như hiểu và định hình cảm xúc của người khác. Dù là giao tiếp với đồng nghiệp, người sử dụng dịch vụ hay khách hàng riêng, mỗi người đều cần có mức độ thông minh cảm xúc nhất định.

Ví dụ như hãy tưởng tượng quản lý của bạn là một người có EQ thấp, họ sẽ không thể giao tiếp với bạn một cách hiệu quả, không hiểu tại sao bạn phải làm việc từ xa vì lý do cá nhân, không thể giúp bạn kiểm soát căng thẳng. Đơn giản vì họ không hiểu.

Đúng là đã có những robot được phát triển trí thông minh nhân tạo để đọc các tín hiệu cảm xúc, nhưng chúng không thể thay thế con người, nhất là trong các tình huống phức tạp. Chúng có thể ghi nhận cảm xúc, nhưng xây dựng mối quan hệ và thể hiện sự đồng cảm với khách hàng, với đồng nghiệp lại là câu chuyện khác.

Đặt ra đề bài và đi tìm đáp án

Vì robot không thể tận dụng và hiểu tâm lý như con người, chúng sẽ không thể đặt ra vấn đề và tìm cách giải quyết vấn đề như những chuyên gia thiết kế sản phẩm, quảng cáo, và tiếp thị đang làm.

Giả sử, bạn tạo một quảng cáo trên Facebook, nhưng mọi người không tương tác với nó. Liệu một máy tính có thể lý giải chuẩn xác nguyên nhân và đưa ra giải pháp không? Nó có thể đưa ra một số công thức và điều chỉnh quảng cáo, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng hiệu quả. Thông thường, để giải quyết vấn đề này bạn phải hiểu thị hiếu nhóm khách hàng của mình.

Giải quyết vấn đề một cách sáng tạo có thể bao gồm: giải quyết xung đột giữa các nhân viên, giải quyết các mối lo của khách hàng, hoặc thậm chí điều chỉnh các quy trình làm việc nội bộ sao cho phù hợp với tâm tư số đông.

(Nguồn hình: Freepik)

Quản lý (cả công nghệ lẫn nhân lực)

Nhiều công ty đang sử dụng phần mềm và trí tuệ nhân tạo để quản lý nhân sự, sản phẩm, dịch vụ. Sự can thiệp này cho phép nhân viên giảm tải các thao tác thủ công và tập trung vào những nhiệm vụ quan trọng hơn.

Về mặt kỹ thuật, tự động hóa đã bắt đầu tiếp quản nhiều nơi làm việc, nhưng doanh nghiệp vẫn cần con người để giám sát nó. Ví dụ như vị trí kế toán hoặc bộ phận hành chính, ở vị trí này nhân sự có thể sử dụng một chương trình để theo dõi doanh thu và chi phí. Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi chương trình đó bị treo, có lỗi hệ thống? Chủ doanh nghiệp sẽ chuyển sang sử dụng một phần mềm hoặc quy trình tự động khác ngay không?

Câu trả lời là không, họ cần một người có chuyên môn để phát hiện sai sót, sử dụng những kỹ năng, kinh nghiệm có sẵn để sửa chữa, kiểm tra thiệt hại. Để quản lý nhân viên thì máy tính hay tự động hóa đơn giản không thể thay thế con người.

Do đó, trên con đường thăng tiến sự nghiệp, làm nổi bật kinh nghiệm trong việc quản lý cả công nghệ và con người sẽ giúp nhà tuyển dụng nhận ra giá trị của bạn.

(Nguồn hình: Freepik)

Giao tiếp

Có thể nhiều người đã thấy những tin tức về việc robot giao tiếp với nhau, thậm chí là giao tiếp với con người. Nhưng chúng vẫn không thể hoàn toàn thay thế con người, bao gồm cả đối nội trong công ty lẫn đối ngoại với đối tác, khách hàng.

Những ngày phải làm việc tại nhà do cách ly toàn xã hội, chắc hẳn ai cũng thấy việc giao tiếp với đồng nghiệp qua hệ thống tin nhắn tuy có giúp duy trì vận hành công việc nhưng không thể hiệu quả và nhanh bằng tương tác trực tiếp.

Khi nói về kỹ năng giao tiếp, cũng cần quan tâm đến kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ - điều quan trọng trong giao tiếp công việc và cả đời thường.

Nói một cách đơn giản, robot không thể giao tiếp như con người với con người được. Chính vì vậy, khi muốn thăng tiến trong sự nghiệp, bạn cần dành thời gian để trau chuốt những kỹ năng mềm, đặc biệt, hãy làm nổi bật các thành quả mình từng đạt được trong CV.

Còn khá xa để dự đoán chính xác cách công nghệ định hình lực lượng lao động. Tự động hóa đã “chiếm lĩnh” một số công việc, nhưng công nghệ vẫn khó có thể thay thế con người trong một số kỹ năng nhất định.

Vậy nên để AI không “cướp đi” công việc của mình, đầu tiên, hãy tiếp tục tập trung vào công việc và phát triển các kỹ năng chuyên môn của bạn; thứ hai, hãy lưu ý đến các kỹ năng nói trên khi bạn cập nhật CV của mình; thứ ba, kể cả khi không cần một công việc mới ngay, hãy cứ mài giũa, nâng cao các kỹ năng liên quan đến công nghệ cao để có thể thích ứng khi cần. 

(Nguồn: CareerBuilder)

Ông Nguyễn Lâm Thanh, Đại diện Tiktok Việt Nam dẫn chứng bằng câu chuyện thực tế của một chàng trai là họa sĩ.

Trước đây, bạn trẻ này kiếm sống hàng ngày bằng cách vẽ các bức tranh cho khách du lịch đến Đà Nẵng. Nhưng khi dịch Covid-19 ập đến, không có khách du lịch, bạn trẻ này lâm vào cảnh khó khăn và không đủ tiền để sống. Cuối cùng, chàng trai quyết định vẽ các bức tranh và quay clip lại rồi phát lên mạng xã hội. Chỉ sau 6 tháng, tài khoản của cậu đã có 1,8 triệu người theo dõi và trung bình mỗi clip được đăng tải có đến 5 triệu người xem. Nhờ đó, bạn trẻ này lại có một cuộc sống bình thường trở lại.

Ông Nguyễn Lâm Thanh

“Trước đây, chúng ta vẫn nghĩ sinh viên thì phải học cho thật giỏi. Chuyện đó cần thiết, nhưng sinh viên giờ đây cần phải nhìn ra cả cuộc sống xã hội bên ngoài nữa”, ông Thanh nói.

Ông Thanh cho hay, có những sinh viên hơi nặng về học hành, dẫn đến việc không bắt kịp trong việc sử dụng các công cụ trong thế giới mới.

“Qua nhiều công ty, trong quá trình tuyển dụng, tôi thấy rất nhiều bạn học giỏi nhưng lại không biết các công cụ trên internet. Ngược lại, một số bạn biết các công cụ này nhưng lại sử dụng tập trung vào việc giải trí nên bảng điểm lại quá tệ.

"Cờ đến tay người trẻ"

Ông Phạm Hải Văn, Tổng Giám đốc điều hành Haravan miền Bắc cũng cho rằng, các bạn trẻ đang có một lợi thế rất lớn trong bối cảnh chuyển đổi số.

“Những người 40, 50 tuổi, giờ nói chuyển đổi số cực kỳ vất vả, thậm chí học trước quên sau. Nhưng các em đang có một lợi thế rất lớn là chính mình đang sống trong và sử dụng những công nghệ chuyển đổi số hàng ngày. Cái quan trọng mà các em cần chuẩn bị đó là sự chủ động và thay đổi tư tưởng rằng chuyển đổi số là một lựa chọn. Bởi nó không còn là sự lựa chọn nữa mà buộc chúng ta phải làm. Nếu không vận động thì các em sẽ bị đứng ngoài cuộc chơi” - Ông Văn nói.

Ông Phạm Hải Văn

Ngoài ra, ông Văn cho rằng, các bạn trẻ cũng cần chủ động hơn trong việc tìm kiếm thông tin. 

“Các bạn trẻ bây giờ hay mắc một điều là cái gì cũng hỏi, trong khi hầu như tất cả mọi thứ đều có sẵn. Các bạn rất lười trong việc chủ động tìm hiểu. Tất nhiên đặt câu hỏi là không xấu nhưng chúng ta hãy đặt sau khi đã chủ động tìm hiểu thì sẽ tốt hơn”.

Cô Đào Cẩm Thủy, giảng viên Viện Quản trị Kinh doanh, Trường ĐH Kinh tế, ĐHQGHN cũng cho rằng các bạn trẻ nên biết áp dụng tối ưu những công cụ mới, công nghệ mới.

“Đừng chỉ dùng những công cụ đó trên phương diện để giải trí. Bởi khi biết kết hợp nhiều thứ với nhau một cách hiệu quả thì chúng ta sẽ có thể giúp cho việc học của mình dễ dàng và hiệu quả hơn rất nhiều, chứ không chỉ sau này khi ra trường mới có thể vận dụng”.

Thanh Hùng

Chuyển đổi số: Con đường nhanh nhất tạo ra đột phá cho giáo dục

Chương trình chuyển đổi số quốc gia mà Thủ tướng ban hành đã đặt chuyển đổi số giáo dục lên vị trí ưu tiên cao nhất. Đây con đường đúng và nhanh nhất để tạo ra sự đột phá cho ngành.

Nghiên cứu năm 2020 được công bố trên tạp chí chuyên ngành tâm lý BMC Psychology nhận thấy sự bất ổn về mặt cảm xúc và phản ứng thái quá là động lực chính dẫn đến ly hôn của nhiều cặp vợ chồng.

Các chuyên gia chỉ ra một số đặc điểm tính cách gây đổ vỡ hôn nhân nhiều nhất.

Thành kiến tiêu cực quá mạnh mẽ làm xung đột leo thang

Một trong những lý do chính khiến sự tiêu cực gây bất lợi cho hôn nhân là việc một người nhìn nhận vấn đề qua lăng kính bi quan, làm leo thang các xung đột.

Nghiên cứu ghi nhận các cặp vợ chồng tiêu cực cao hơn có mức độ hài lòng trong hôn nhân thấp hơn. Một số người có xu hướng tập trung quá nhiều vào những đặc điểm xấu của bạn đời. Họ coi ngay cả những bình luận hoặc hành động lành tính từ đối tác là thù địch hoặc đe dọa.

Những người suy nghĩ tiêu cực nhạy cảm hơn với căng thẳng. Họ phản ứng với cảm xúc không cân xứng về mọi vấn đề và tạo ra một "bãi mìn" cảm xúc, dẫn đến xung đột liên tục, hiểu lầm và kiệt sức cho cả hai đối tác.

Ví dụ, người chồng quên đổ rác, người vợ tiêu cực coi đây là bằng chứng của sự thiếu tôn trọng, dẫn đến một cuộc tranh cãi thái quá. Sự tấn công liên tục của tiêu cực đè nặng lên cả hai, khiến mối quan hệ trở nên căng thẳng. Sự bất ổn về mặt cảm xúc này có thể khiến hai người xa nhau theo thời gian.

Phản ứng mang tính cảm xúc có thể làm suy yếu sự thân mật

Những người sống cảm tính thái quá thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc, do đó, phản ứng bằng sự nhạy cảm cao độ, bộc phát dữ dội và chậm phục hồi sau những phút tiêu cực.

Một nghiên cứu năm 2022 được công bố trên tạp chí Frontiers in Psychology cho thấy những người có xu hướng phản ứng cảm tính thái quá dễ bị vợ/chồng coi là không thân thiện hoặc thậm chí là thù địch. Bạn đời của họ thường cảm thấy bị tổn thương, bị bỏ rơi hoặc bị hiểu lầm, dẫn đến chất lượng hôn nhân giảm sút.

Các nhà nghiên cứu cho rằng tác động có hại của phản ứng thái quá về cảm xúc có thể dẫn đến hành vi rút lui, chẳng hạn như tránh gần gũi, phớt lờ cảm xúc của nhau hoặc từ chối tham gia vào các cuộc trò chuyện quan trọng. Nếu không can thiệp, điều này sẽ tạo ra một vòng xoáy đi xuống của sự cô lập, oán giận và cuối cùng là ly hôn.

Thùy Linh(Theo Psychology Today)