Gần 70 năm sau, Quỳnh Nghĩa và Tiến Thủy lại về chung một nhà. Đầu tháng này, thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính xã Quỳnh Nghĩa và Tiến Thủy, huyện Quỳnh Lưu đề nghị điều chỉnh đặt tên mới thành Phú Nghĩa. Tên mới, thực ra là cũ này, có vẻ nhận được sự đồng thuận. Các xã còn lại lận đận hơn. Chính quyền áp dụng nguyên tắc ghép tên hai xã hiện tại, Quỳnh Đôi sáp nhập với Quỳnh Hậu thành Đôi Hậu; Quỳnh Mỹ - Quỳnh Hoa thành Hoa Mỹ; Sơn Hải - Quỳnh Thọ thành Hải Thọ. Nhưng nhiều xã không muốn bị mất, dù chỉ một nửa, tên gốc của mình.

Trước sự phản ứng mạnh, huyện Quỳnh Lưu dự định làm lại quy trình đặt tên xã vào tháng tới, sau khi được tỉnh chỉ đạo.

Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã giai đoạn 2023-2030 yêu cầu cân nhắc yếu tố truyền thống, văn hóa, tập quán nhưng dường như thiếu phương pháp và tiêu chí rõ ràng cho cách đặt tên.

Mỗi địa phương một giải pháp. Huyện Ứng Hòa, Hà Nội đề xuất phương án "hòa cả làng", Cao Thành, Sơn Công và Đồng Tiến thành Cao Sơn Tiến; trong khi quận Đống Đa chấp thuận "đôi bạn cùng tiến" Phương Liên - Trung Tự, Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Điểm bất cập của một số tên mới là đánh mất các địa danh nổi tiếng, như trường hợp vùng đất khoa bảng Quỳnh Đôi, tạo ra tên xa lạ (Cao Sơn Tiến) hoặc quá dài, gây khó cho người dân khi làm thủ tục hành chính. Một số tỉnh, thành, sợ vướng vấn đề đặt tên, đang manh nha đề xuất thay địa danh bằng con số khô khan.

Theo thống kê, đợt sắp xếp bắt buộc 2023-2025 gồm 56 tỉnh, 33 huyện và hơn 1.300 xã, phường. Nếu tính trung bình 3.500 dân/xã và 100.000 dân/huyện, ước chừng gần 8 triệu người dân sẽ có tên quê quán, địa chỉ thường trú mới. Đó là chưa kể hàng triệu người khác cũng sẽ bị ảnh hưởng, bởi thông tin quê quán truyền qua nhiều đời.

Chính phủ cần 1.323 tỷ đồng (55 triệu USD) ngân sách Trung ương để thực hiện chương trình sắp xếp. Ngân sách gồm kinh phí xây dựng đề án tại địa phương, tuyên truyền, vận động, lấy ý kiến cử tri, chi trả chế độ cho cán bộ, công chức dôi dư. Dự toán chưa tính tới chi phí thay đổi dữ liệu địa danh trong hệ thống thông tin nhà nước, chi phí cơ sở vật chất như thay con dấu, thay tên trụ sở, cũng như nguồn lực người dân bỏ ra để cập nhật giấy tờ tùy thân.

Tôi chỉ phải thay đổi tên quê quán, nửa vui vì được quay về địa danh thân thương cũ, nửa băn khoăn về những bất tiện trong việc cập nhật thông tin. Nhiều người vất vả hơn. Chẳng hạn, người thân của tôi ở phường Trung Tự, trong một ngày, bỗng nhận tin sẽ phải thay cả tên quê lẫn địa chỉ nơi ở. Họ có thêm nỗi lo về việc giao dịch các tài sản có liên quan tới địa chỉ, ví dụ hợp đồng mua bán nhà, chứng nhận quyền sử dụng đất. Tại các cuộc họp lấy ý kiến, đa phần cư dân thắc mắc vấn đề này.

Chủ trương sáp nhập các đơn vị hành chính hướng tới giảm chi ngân sách, về lâu dài, tạo không gian phát triển kinh tế, xã hội. Chương trình sắp xếp tới năm 2030 dự kiến giúp giảm cán bộ cấp huyện khoảng 2.500 người, cấp xã 27.900 người và cán bộ không chuyên trách cấp xã 16.000 người. Theo báo cáo của Chính phủ, trong giai đoạn 2019-2021, việc tái cơ cấu các đơn vị hành chính giúp tiết kiệm ngân sách 2.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, các chi phí vô hình và hữu hình của việc "tách ra nhập vào" chưa được tính toán đầy đủ, do đó người dân chưa được tiếp cận tổng thể các hoạt động này.

Trong xây dựng pháp luật, công cụ Đánh giá tác động chính sách (Regulatory Impact Assessment - RIA), hiện được các nước phát triển áp dụng triệt để nhằm lượng hóa tác động của thay đổi chính sách tới các nhóm bị ảnh hưởng. Theo đó, nhóm dự thảo luật chịu trách nhiệm xác định vấn đề, phương án chính sách, cân đối lợi ích chi phí của từng phương án và chọn phương án tối ưu, đồng thời, thông tin rõ ràng kết quả đánh giá tới người ra quyết định và các bên liên quan. Theo các chuyên gia phát triển của Mỹ, nước đầu tiên áp dụng RIA, một đồng bỏ ra cho RIA, doanh nghiệp và người dân tiết kiệm được khoảng 100 nghìn đồng. Dù Việt Nam làm quen với RIA từ giữa những năm 2000, việc áp dụng cách tiếp cận này chưa thành thói quen trong hoạt động ban hành chính sách trong nước. Đó là một trong những lý do khiến nhiều quy định vừa ban hành phải thay đổi, hoặc nhiều đề xuất mới chào sân đã phải dừng, ví dụ mất bằng lái xe phải thi lại, hay mỗi người dân chỉ được bán 3-5 nhà trong một năm.

Với việc sắp xếp đơn vị hành chính, mục tiêu cắt giảm gánh nặng ngân sách có thể thực hiện thông qua tăng cường năng lực của cán bộ. Một chức danh có thể phụ trách nhiều xã mà không cần thay, xóa tên xã nào. Tương tự, cán bộ chuyên môn có thể đảm nhận công việc của nhiều xã.

Nếu sáp nhập được xác định mang lại nhiều lợi ích hơn, việc đặt tên mới cần tiến hành thấu đáo, trên nguyên tắc duy trì di sản văn hóa, lịch sử, tinh thần của địa phương. Người dân, các chuyên gia kinh tế, lịch sử, văn hóa, ngôn ngữ, truyền thông cần được mời tham gia ý kiến từ sớm để đề xuất các phương án toàn diện, tạo đồng thuận trong cộng đồng.

Chu toàn như vậy sẽ hạn chế được những trường hợp máy móc như "Đôi Hậu" quê tôi.

Cẩm Hà

Sáu năm sau, anh ấy cầu hôn tôi ở Montreal. Một năm sau, chúng tôi kết hôn và có tuần trăng mật tuyệt vời ở châu Âu.

Ba tháng sau đó, tôi phát hiện mình có thai.

Ngày 5 tháng 1, tôi bị sảy thai. 

Chúng tôi phát hiện ra tôi có thai vào ngày 13 tháng 10. Chu kỳ của tôi trễ 8 ngày mà bình thường tôi không bao giờ trễ kinh cả. Tôi thức dậy lúc 5h30 sáng, quyết định thử thai tại nhà, kết quả là 2 vạch. Tôi đánh thức chồng dậy, suýt ấn cả que thử vào mặt anh ấy. Chúng tôi rất vui mừng.

Ngay tuần sau tôi đi khám, bác sĩ nói rằng tôi có thai khoảng 5 tuần, dự sinh khoảng ngày 18-20 tháng 7. Chúng tôi đã trì hoãn lần siêu âm đầu tiên cho đến sau kỳ nghỉ vì đi du lịch đến các bang dịp Giáng sinh. Em gái tôi sắp cưới nên tôi muốn dành thời gian để chúc mừng đôi trẻ.

Không bị buồn nôn và nôn mửa nhưng tôi có tất cả các triệu chứng tiêu chuẩn của thai kỳ: căng tức ngực, mệt mỏi, tăng cảm giác thèm ăn… Đêm cuối cùng trong chuyến đi đến Houston vào tháng 12 năm 2009, tôi nhận thấy mình bị ra máu. Vì để quên mất cuốn cẩm nang mang thai ở nhà, tôi lên mạng để tra (thật không bao giờ nên làm thế). Tất cả các tìm kiếm đều nói cùng một điều: Đó là dấu hiệu bất thường, dấu hiệu của sẩy thai. Tôi hốt hoảng. Kevin và em gái tôi đã cố gắng giúp tôi bình tĩnh lại nhưng đêm đó tôi không ngủ được một giây nào. 

Ngay sau khi về nhà, chúng tôi đến phòng khám thì bác sĩ cho biết cổ tử cung đã đóng và đôi khi có hiện tượng ra máu khi có thai nhưng phụ nữ vẫn mang thai đủ tháng. Để chắc chắn rằng mọi thứ đều ổn, tôi lên lịch tái khám tại khoa Đánh giá thai sớm ở một bệnh viện khác. Tôi đã bị thuyết phục rằng cả em bé và tôi đều ổn sau khi khám đánh giá thai sớm về. Nhưng đó chỉ là cho đến khi họ cho tôi siêu âm…

Tôi biết là có chuyện chẳng lành khi bác sĩ chỉ im lặng nhìn vào màn hình. Rồi cô ấy chỉ vào tử cung của tôi, túi thai và thai nhi. Phần quan trọng bị thiếu là nhịp tim của thai nhi. Giữa tiếng nức nở, tôi hỏi cô ấy có chắc không. Cô ấy nói cô ấy rất tiếc, thật không may. Tôi không biết đã làm thế nào mà lái xe về được nhà hôm đó. Khi chồng tôi ra mở cửa tôi đã khóc nức nở.

Bác sĩ cho tôi 3 sự lựa chọn: Đợi cơ thể tống thai ra ngoài, tiêm thuốc nong, nạo hoặc kê đơn thuốc để gây sảy thai. Chẳng đời nào tôi muốn đợi cơ thể mình tự làm những gì nó phải làm nên việc uống thuốc là điều không cần bàn cãi. 

Tám giờ sau khi uống thuốc, tôi bắt đầu thấy đau lưng và đau bụng dữ dội. Vì vậy, tôi đã hét lên để chồng tôi giúp tôi. Anh ấy tỉnh dậy trong hoảng loạn và bắt đầu xoa lưng tôi để làm dịu cơn đau nhưng không giúp gì được. Cơn đau thật tồi tệ. Những giờ tiếp theo là khoảnh khắc đau thương nhất của cuộc đời tôi. 

Không có từ nào có thể mô tả nỗi đau và tuyệt vọng mà tôi cảm thấy. Tôi cứ nghĩ rằng sau ngần ấy năm, giờ tôi đã sẵn sàng làm mẹ, tôi buộc phải đối đầu với nỗi kinh hoàng ghê gớm và khó hiểu nhất khi mất con. Những tiếng nấc nghẹn ngào thay cho tiếng than khóc của tôi và tôi bắt đầu tự trách mình khi nghĩ rằng vì sao mà tôi sảy thai như vậy.

Nếu tôi không nhuộm tóc vài tuần trước, nếu tôi không uống một ngụm rượu nhỏ, nếu tôi nghỉ ngơi thay vì đi du lịch, nếu tôi chịu thêm chút canxi vào chế độ ăn uống của tôi…

Sau đó, tôi đã thuyết phục bản thân rằng mình bị sảy thai đơn giản là nghiệp chướng vì đã có lúc sống vô tâm, hay quá khích trong quá khứ. Có lẽ tôi sảy thai vì quá tự mãn trong hạnh phúc của mình. Tôi chỉ muốn ai đó nói cho tôi biết những gì tôi đã làm, không làm hoặc nên làm để điều này không xảy ra!

Hóa ra, 1/5 trường hợp mang thai dẫn đến sảy thai trước khi kết thúc 3 tháng thai kỳ đầu tiên, bất thường nhiễm sắc thể là một trong những lý do hàng đầu. Khi chúng tôi quay lại bệnh viện để tái khám, bác sĩ hỏi tôi tình hình thế nào. Tôi không thiết trả lời. Chồng tôi làm cho tôi món trứng và thịt xông khói cho bữa sáng, tôi hầu như không động đến. Khi anh ấy cố gắng xoa dịu tôi bằng sự vuốt ve, tôi sửng cồ để anh ấy dừng lại.

Anh ấy hỏi tôi có chuyện gì. Tôi cắn môi vì anh ấy hỏi tôi một câu ngu ngốc như vậy. Anh dọn bát đĩa, hôn tạm biệt tôi và bảo tôi gọi anh nếu cần bất cứ điều gì. 

Tôi nghĩ việc gọi anh có gì mà quan trọng, chẳng làm cho tôi vơi được nỗi đau mất con. Nhưng tôi ngay lập tức cảm thấy tội lỗi vì đã nghĩ ra những suy nghĩ tồi tệ như vậy.

Chồng tôi là người rắn rỏi. Anh ấy cũng rất giỏi chế ngự cảm xúc, ơn trời, bởi tôi quá tập trung vào nỗi đau của mình đến gần như quên mất rằng anh ấy cũng trải qua điều tương tự.

Trong vòng hai năm tiếp theo, tôi có thêm hai lần sảy thai, tất cả là ba lần sảy thai trong ba năm.

Tôi đã có một vài cuộc tư vấn với hai bác sĩ sản khoa khác nhau nhưng tôi tin rằng mình là người có lỗi vì không thể duy trì việc mang thai. Đó là một vòng luẩn quẩn tàn khốc của việc tôi tự làm mình đau và ghét cơ thể mình vì không thể làm mẹ. Tôi đã trải qua quá trình phân tích tâm lý chuyên sâu để giúp vượt qua cảm giác tội lỗi và trầm cảm. 

Sau lần sảy thai thứ ba, tôi tin rằng mình sẽ không thể sinh con và với trái tim nặng trĩu, chúng tôi quyết định từ bỏ các phương pháp điều trị sinh sản và xem xét việc nhận con nuôi. Tôi cũng phải học cách tha thứ cho những hạn chế của cơ thể. Tôi không ngừng tự nhủ chỉ vì tôi không thể làm mẹ ruột của một đứa trẻ nào đó sẽ không khiến tôi trở thành một người phụ nữ không thể làm người mẹ đầy yêu thương nuôi dưỡng đứa trẻ nào cần tôi. 

Chúng tôi dần điều chỉnh suy nghĩ về việc nhận con nuôi khi tôi phát hiện ra mình có thai. Chúng tôi kiêng ăn mừng cho đến tuần thai thứ 10 khi cuối cùng cũng có tim thai. Chúng tôi chưa bao giờ đi xa được như vậy trước đây và đó là một cảm giác tuyệt vời.

Tôi không nghĩ rằng mình dám tin đó là lần mang thai thành công cho đến khi tôi được ôm đứa con gái nhỏ ngọt ngào của mình vào ngày 27 tháng 3. 

Và hiện giờ, sau 21 tháng, con gái nhắc nhở tôi rằng hãy tận hưởng khoảnh khắc này của cuộc sống vì chẳng ai hiểu những điều tốt đẹp mình có được nếu chưa trải qua điều tồi tệ.

Con gái dạy tôi rằng ngày mai là một món quà mình sẽ nhận được nhưng hôm nay là món quà cần tận hưởng, nâng niu.

Vợ cũ đòi hàn gắn vì biết tôi bất ngờ được thừa kế tiền tỷ

Nhiều năm bỏ đi về chê tôi nghèo khó, nay vợ cũ bất ngờ quay lại, đòi hàn gắn tình cảm.

1/2 con gà luộc, 1 mớ rau răm, 1/2 củ hành tây
Gia vị: Tỏi, ớt, hạt tiêu, nước mắm, đường, chanh, dấm.

Cách làm

Gà xé nhỏ, rau răm nhặt lấy phần ngọn, thái rối. Hành tây xắt mỏng, ngâm vào bát nước đá có pha chút dấm và đường cho hành được giòn và bớt hăng. Cuối cùng, bạn vớt ra vắt qua hoặc để ráo nước.

Nước trộn gỏi:

5 thìa canh nước đun sôi để nguội, 2 thìa canh đường , 3 thìa canh nước mắm khuấy cho tan đường , 2 thìa canh nước cốt chanh, 1 thìa cà phê tỏi băm, 1/2 thìa cà phê ớt băm tuỳ độ cay, 1/2 thìa cà phê hạt tiêu.

Bạn xếp thịt gà, hành tây, rau răm vào bát, cho từ từ phần nước trộn vào, không nên đổ hết một lần, nêm nếm đến khi vừa miệng thì dừng lại.

Vậy là, bạn đã có món gỏi gà rau răm đầy hấp dẫn rồi. Chúc các bạn ngon miệng bên gia đình!

Cách làm canh cua rau rút đúng vị cho bữa cơm ngày hè

Thời tiết mùa hè oi bức, ngoài các loại canh chua nấu từ sấu, thanh trà, me, quả dọc.... thì canh cua nấu khoai sọ là món ăn dân dã, dễ nấu và phù hợp cho bữa cơm gia đình.