Để có kinh phí phát triển dự án này, Nguyễn Văn An đã phải làm đủ nghề để huy động vốn như bán sách, làm thuê, tổ chức các giải chạy… Đây cũng là cơ duyên giúp chàng trai trở thành một doanh nhân trẻ.

Nguyễn Văn An

“Thời sinh viên, tôi từ Bắc Giang xuống Hà Nội ở trọ và thường nhận được những lọ muối lạc vừng mẹ gửi cho đứa con xa nhà. Những lọ muối lạc vừng gắn liền với tuổi thơ nghèo khó cùng với khoai độn, rau muống xào, tóp mỡ...

Mỗi lần ăn tôi thấy rất ngon, thường gợi nhớ về tuổi thơ, bữa cơm nhà. Chúng tôi nảy ra ý tưởng: Sao không bán để gây quỹ phát triển các câu lạc bộ sách?”, anh An chia sẻ.

Được một số ngôi chùa tạo điều kiện, họ mang những hộp muối lạc vừng này bán tại các cửa chùa vào ngày Rằm và mùng 1 cho những người ăn chay.

Sản phẩm được nhiều người đón nhận, năm 2017, Nguyễn Văn An quyết định kinh doanh món ăn một cách chuyên nghiệp hơn. Tốt nghiệp ĐH Bách Khoa, An dễ dàng có được một công việc ổn định. Vì vậy khi anh bỏ việc, vay tiền để kinh doanh muối lạc vừng, bố mẹ anh rất lo lắng.

“Muối lạc vừng là sản phẩm phổ biến, dễ làm. Ở mỗi gia đình, người ta đều có thể tự tay làm ăn. Muốn chinh phục được khách hàng, phải có sự khác biệt và làm điều khác biệt từ thứ đơn giản quả thật không hề dễ dàng”, An chia sẻ.

An cùng 2 người bạn nữa vay mượn bạn bè, ngân hàng… số tiền 100 triệu đồng. Họ bắt tay vào khởi nghiệp với “món ăn của người nghèo” bằng cách huy động các cô, các mẹ ở quê làm lạc vừng để bán với quy mô lớn.

Các chàng trai cũng tham gia vào việc tạo sản phẩm. Sau các buổi họp CLB Sách và Hành động vào 9h đêm, họ bắt tay sao lạc vừng đến 12h đêm. 4h sáng, họ lại tiếp tục công việc cùng các bà, mẹ.  

Sản phẩm của họ gồm muối lạc vừng, kẹo lạc, ruốc nấm, miến dong...

“Ban đầu sản phẩm được đánh giá tốt nhưng sau thời gian ngắn, các mẻ muối lạc không còn đều như trước, lạc dễ ra dầu ẩm và nồng mùi. Chúng tôi đành ngậm ngùi dừng bán để nghiên cứu lại sản phẩm.

Suốt 1 năm sau đó, chúng tôi trực tiếp tìm nguyên nhân, từ nguồn nguyên liệu đầu vào, rồi bóc tách từng bước trong khâu sản xuất, rồi đóng gói, vận chuyển...”, An nói.

Anh chia sẻ thêm: “Mẹ tôi thì cứ buồn hoài vì nghĩ mình làm lạc không ngon ảnh hướng đến việc kinh doanh của con. Nhiều mẻ muối lạc mẹ gửi lên Hà Nội, mấy anh em chia nhau ăn dần mà vẫn nói với mẹ là bán được. Cuối cùng, tôi tránh câu chuyện muối lạc mỗi lần nói chuyện với mẹ với lý do sản phẩm bán theo mùa”.

Theo anh An, việc đưa một sản phẩm thủ công, truyền thống ra thương mại là một bài toán khó. Bạn có 10 lọ muối lạc ngon, nhưng việc để có 1 nghìn thậm chí 1 triệu lọ muối lạc ngon là một câu chuyện hoàn toàn khác. Làm sao vẫn giữ được hương vị truyền thống mà đáp ứng được sản lượng lớn ở quy mô công nghiệp chưa bao giờ là câu hỏi dễ dàng.

Làm ra một mẻ rất vất vả, tốn nhiều công sức nhưng những nếu không đạt đều phải hủy. “Có mẻ lên đến 100 kg vẫn phải hủy hết, hủy xong chỉ biết động viện nhau bớt buồn”, anh kể. Họ quyết tâm tìm ra nguyên nhân, cuối cùng, đáp án nằm ở độ ẩm không đều của từng mẻ lạc.  

Năm 2018, họ đem sản phẩm ra thị trường một lần nữa sau khi khắc phục các nhược điểm. Lần này, An tự tin mình đã hoàn toàn chinh phục được khách hàng.

Nguyễn Văn An và bố mẹ

“Mỗi khâu có những bí quyết riêng để đảm bảo độ ngon. Ví dụ rang, sấy thì phải đều và không để sản phẩm tiết ra dầu, gây mùi hôi. Tỉ mỉ nhất là khâu loại bỏ hạt hỏng, bởi ăn phải một hạt như vậy sẽ làm hỏng toàn bộ vị của sản phẩm”, Anh chia sẻ.

Thay vì các lọ nhựa hoặc hút túi chân không, muối lạc của An được cho vào các lọ thủy tinh và nhãn sản xuất bằng giấy. “Đầu tư vào vật dụng đựng chúng tôi muốn nâng tầm món ăn này và cũng đảm bảo tiêu chí thân thiện môi trường.

Chúng tôi cũng có chính sách đổi lọ với giá 5000 đồng/lọ. Nếu khách tích được 10 lọ, nhân viên sẽ đến tận nơi thu gom và trả tiền cho khách”, anh giải thích thêm.

Sản lượng trung bình 1 tấn/tháng. Doanh thu của họ khoảng 300 triệu/tháng, và 3-4 tỷ/năm. Ngoài muối lạc vừng, họ phát triển thêm ruốc nấm, kẹo lạc, miến dong… Muối lạc vừng của họ đã xuất hiện trên hơn 60 cửa hàng thực phẩm sạch khắp Hà Nội và có dự định xuất ngoại vào năm sau.

“Hạnh phúc nhất là chúng tôi có nguồn lực để phát triển dự án Sách và Hành động. Ban đầu, tôi bắt tay vào kinh doanh để có chi phí thực hiện các hoạt động vì cộng đồng nhưng trong tương lai tôi sẽ phải định hướng lại.

Dự án Sách và Hành động phải có thể tự sống được bằng nguồn lực của chính nó. Chúng tôi quản lý trực tiếp 140 câu lạc bộ. Năm tới, dự kiến chúng tôi phát triển thêm 80-100 câu lạc bộ nữa để lan tỏa văn hóa đọc”.

Ước mơ ‘bắt tay thầy hiệu trưởng’ giúp 9X Bắc Giang trở thành thủ lĩnh

Danh sách 30 gương mặt dưới tuổi 30 nổi bật nhất năm 2020 do tạp chí Forbes Việt Nam bình chọn đã gọi tên một chàng trai sinh năm 1992, Bắc Giang.

Thực hành ESG đang dần trở thành xu thế bắt buộc với doanh nghiệp trên toàn cầu. Khi thực hành ESG, doanh nghiệp sẽ khắc phục những yếu điểm về quản trị, tối ưu chi phí, tối ưu hóa tài nguyên. Triển khai ESG cũng giúp doanh nghiệp mở ra những cơ hội, mô hình kinh doanh mởi để từ đó tối đa hóa và giảm thiểu rủi ro.

Tuy nhiên xu hướng này cũng gây áp lực đối với doanh nghiệp Việt vì chi phí tăng lên nhiều khi gia tăng các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội. Ngoài ra, ESG còn là lĩnh vực rất mới tại Việt Nam cũng như chưa có hành lang pháp lý cụ thể.

Chia sẻ tại Hội thảo "Quản trị doanh nghiệp theo định hướng ESG - Làm gì, từ đâu?" do báo Dân trítổ chức cuối tháng 8 vừa qua, ông Nguyễn Đức Minh - Phó chủ tịch Hiệp hội Sản xuất sản phẩm công nghiệp chủ lực TP Hà Nội (HAMI) cho rằng doanh nghiệp không cần quá lo lắng về việc gấp rút triển khai ESG.

Từ kinh nghiệm thực tế của doanh nghiệp đang triển khai ESG, ông Minh cho rằng việc quan trọng nhất là doanh nghiệp phải xác định ưu tiên. Triển khai ESG là quá trình có lộ trình từ 5-10 năm. Các đơn vị thẩm định ESG doanh nghiệp sẽ đánh giá theo lộ trình thời gian.  

Ông Minh nhận định, doanh nghiệp cần xác định được những thứ tự ưu tiên trong lộ trình ESG của mình. Giai đoạn đầu tiên, các bên có thể triển khai ở mức độ nhận thức của lãnh đạo cấp cao, cấp trung. Sau đó, những bước triển khai tiếp theo là các vấn đề về tài chính, cơ sở hạ tầng sản xuất.

"Các đơn vị thẩm định ESG đánh giá dựa trên lộ trình thực hiện nên việc triển khai với doanh nghiệp không phải quá khó", ông Nguyễn Đức Minh nhận xét.

Trong phần tham luận tại hội nghị, Tổng giám đốc Tập đoàn FPT Nguyễn Văn Khoa đánh giá có phần thận trọng hơn. Chia sẻ về lý do triển khai ESG, ông Nguyễn Văn Khoa cho biết FPT có mặt trên 30 quốc gia và vùng lãnh thổ. Khi ký hợp đồng với khách hàng, việc đầu tiên họ đòi hỏi là công ty phải tuân thủ ESG, trước hết là tôn trọng quyền bình đẳng giới, thời gian làm việc. Nếu doanh nghiệp đáp ứng mới ký được hợp đồng với khách hàng.

Ông Khoa thẳng thắn nêu, ESG không phải một món thời trang mà doanh nghiệp cần xem đây là vấn đề cốt lõi, điểm khác biệt so với đối thủ. Ông đánh giá thực hiện ESG không phải dễ dàng. Vì vậy khi thực thi ESG, quyết tâm của người đứng đầu là vô cùng quan trọng.

Theo đó, lãnh đạo phải luôn xác định ESG sẽ tạo nên sức mạnh để phát huy giá trị cốt lõi của doanh nghiệp, cần đưa ESG vào trong tầm nhìn, vào sứ mệnh của mình. Sau khi đã xác định mục tiêu, cách thức tiếp cận, họ tập trung 4 định hướng: Quản trị xuất sắc; Tạo môi trường làm việc đẳng cấp và hạnh phúc; Môi trường xanh; Trách nhiệm vì cộng đồng.

Doanh nghiệp nên bắt đầu từ đâu?

 Bà Phạm Thị Quỳnh Vi - Giám đốc chất lượng, Tập đoàn FPT, chia sẻ kinh nghiệm thực tế của tập đoàn. Việc đầu tiên mà đơn vị này thực hiện khi triển khai ESG là đi học. Họ học hỏi từ chính các khách hàng lớn như Canon, Hitachi, Airbus, Boeing cũng như các tập đoàn công nghệ Ấn Độ.

Sau khi học hỏi từ đơn vị khác, tập đoàn này lựa chọn những yếu tố quan trọng, cần thiết và thành lập ra bộ chỉ số FPT gồm 25 chỉ số quan trọng nhất. Những chỉ số này có giá trị cốt lõi, được đo đạc, lượng hóa.

Tương tự chia sẻ của ông Nguyễn Văn Khoa, bà Quỳnh Vi đặc biệt nhấn mạnh vai trò của người quản trị trong quyết định thực thi ESG. Thậm chí người đứng đầu còn phải đưa ra các mệnh lệnh để đạt được mục tiêu quan trọng.

Kinh nghiệm thực tế từ một doanh nghiệp nhỏ hơn triển khai ESG, ông Nguyễn Đức Minh cho rằng bước đầu tiên và quan trọng nhất là nhận thức của người lãnh đạo. Hiện nay nhiều đơn vị vẫn cho rằng đầu tư ESG gây ra lãng phí. Tuy nhiên chính hoạt động triển khai ESG lại là đang tạo giá trị cho doanh nghiệp, sản phẩm và khách hàng.

Trong bối cảnh hiện tại, chuẩn mực đạo đức của người tiêu dùng đã thay đổi và yêu cầu cao hơn về các vấn đề môi trường, xã hội. Họ không chỉ còn chọn sản phẩm chỉ dựa trên chính sản phẩm đó mà còn trên nhiều tiêu chí khác.  

Sau khi nhận thức được vai trò quan trọng của ESG, doanh nghiệp cần phải xác định ưu tiên thực thi ESG. Bản chất triển khai ESG cần phải có lộ trình dài hơi từ 5-10 năm. Trong lộ trình này sẽ có những ưu tiên theo từng giai đoạn.

Tuy nhiên, ông Minh đánh giá bối cảnh của Việt Nam khác với các nước trên thế giới. Vì vậy giải pháp phù hợp nhất hiện nay lại là hợp tác và kết nối những doanh nghiệp, chuyên gia nghiên cứu trên cơ sở thực tế. Từ đó ông Minh nhấn mạnh vai trò của việc kết nối, chia sẻ từ Diễn đàn ESG Việt Nam để biến ý tưởng thành khả thi.

TS Lê Thái Hà - Giám đốc điều hành Quỹ VinFuture, Giám đốc điều hành Quỹ Vì tương lai xanh, cho biết không có công thức ESG chung cho tất cả doanh nghiệp. Mỗi bên đều có đặc thù riêng về ngành nghề, quy mô, định hướng phát triển. Vì vậy, trong giai đoạn đầu khi triển khai ESG,  khi doanh nghiệp tự đánh giá không đủ nguồn lực nội bộ thì nên thuê các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp.

Vấn đề quan trọng là doanh nghiệp cần làm việc sát sao để các đơn vị tư vấn hiểu sâu sắc về hoạt động kinh doanh, bản sắc của doanh nghiệp. Các bên cần làm rõ vai trò của mình trong quá trình triển khai ESG.

Bà Hà cho biết doanh nghiệp thường nghĩ rằng khi có đơn vị tư vấn tham gia thì triển khai ESG sẽ rất nhanh chóng. Tuy nhiên, các đơn vị tư vấn có thể cung cấp rất nhanh kiến thức về ESG, xu thế, xu hướng triển khai ESG trên thế giới cũng như các bài học từ doanh nghiệp có mô hình hoạt động tương đương. Chủ doanh nghiệp phải dựa trên các thông tin do các đơn vị tư vấn để lựa chọn ra mô hình phù hợp với chính mình.

Chủ doanh nghiệp cần đưa ra định hướng rõ ràng, từng giai đoạn cụ thể cho đơn vị tư vấn. Đơn vị tư vấn không thể làm giúp doanh nghiệp được. Tư vấn chỉ đóng vai trò đồng hành và doanh nghiệp là người lựa chọn, chịu trách nhiệm hoàn toàn.

Đồng quan điểm với bà Thái Hà, bà Quỳnh Vi cho rằng doanh nghiệp cần bắt đầu đi từ hiện trạng, cố gắng hỏi tư vấn, tự nghiên cứu để nắm bắt hiện trạng doanh nghiệp của mình cũng như xác định các bộ phận liên quan về ESG. Sau đó, các bộ phận sẽ tổng hợp báo cáo lãnh đạo doanh nghiệp ngồi nghe các kết quả chẩn đoán và đưa ra quyết định. Như vậy, việc này sẽ giúp doanh nghiệp bước đầu hiểu mình là ai, mình muốn đi đến đâu.