Soi kèo góc Napoli vs AC Milan, 1h45 ngày 31/3

- Trước hiện tượng vòng luẩn quẩn của những tấm giấy khen, có một điều đáng tiếc mà nhiều giáo viên, phụ huynh chưa để tâm chú ý.

Vòng luẩn quẩn của những tấm “giấy khen”

Mỗi khi hè đến, năm học kết thúc, các trang báo và mạng xã hội lại sôi nổi chuyện khen thưởng học sinh.Như một thói quen mới của thời đại thông tin, nhiều bố mẹ háo hức tải lên mạng ảnh chụp những tờ giấy khen con vừa nhận được ở trường.

Trong cơn bão của “chủ nghĩa thành tích” đang hoành hành, những tờ giấy khen không phải là thứ hiếm hoi nữa.Có khi gần như cả lớp được nhận giấy khen vì cả lớp là “học sinh giỏi”, “học sinh tiên tiến”.

Việc khen thưởng học sinh nên chú ý khuyến khích “động cơ bên trong”

Khi bị đẩy vào cuộc đua đương nhiên học sinh sẽ phân chia ra thành “đội thắng” và “đội thua”. “Đội thắng” được hiểu là nhóm học sinh có thành tích học tập tốt, được thầy cô, nhà trường khen thưởng, bố mẹ tự hào. Những học sinh sẽ có cảm giác “ưu việt”, “tự hào” về bản thân trái lại “đội thua” nơi bao gồm những học sinh có điểm số trung bình sẽ cảm thấy mình kém cỏi và dần dần cảm thấy tự tin, thiếu tự tin.

Trong bầu không khí thắng-thua thường trực ấy, cuộc đua “giành giật” giấy khen đã lôi kéo cả phụ huynh và giáo viên vào cuộc.

Giáo viên thì cố gắng để làm sao hoàn thành chỉ tiêu lớp mình có bao nhiêu phần trăm học sinh giỏi, bao nhiêu phần trăm học sinh tiên tiến, phụ huynh thì muốn con có giấy khen, danh hiệu này kia để “bằng bạn bằng bè”.

Nhiều cơ quan, tổ chức, khu phố, làng xã do thiếu sự cân nhắc đầy đủ đã biến hoạt động “khuyến học” của mình thành hoạt động “khuyến khích giành giấy khen” (quy ước: chỉ khen thưởng những học sinh nào nhận được giấy khen).

“Tấm giấy khen” đẩy cả nhà trường, phụ huynh, học sinh vào cuộc chạy đua không mục đích, mệt mỏi và bất tận.

Muốn khen học sinh đừng chỉ khen dựa vào điểm số

“Khen thưởng” và “trách phạt” là nguyên lý cơ bản của giáo dục.

Tuy nhiên, việc khen thưởng không dựa trên mục tiêu giáo dục hướng tới sự hình thành con người có nhân cách, tâm hồn phong phú sẽ đem lại những hệ quả xấu.

Khen thưởng chỉ là một cách tạo ra “động cơ ngoài” thúc đẩy học sinh học tập trong khi thứ làm cho con người liên tục suy nghĩ, sáng tạo, hành động hướng tới những điều tốt đẹp lại là “động cơ trong”.

“Động cơ trong” ấy là lòng tò mò khám phá thế giới, tìm kiếm chân lý, là sự thôi thúc nội tâm muốn biểu đạt, thể hiện bản thân, là cảm quan mạnh mẽ về “sứ mệnh”, về sự tồn tại của bản thân trong thế giới.

Nếu giáo dục chỉ chăm chú vào việc tạo ra “động cơ ngoài” thì đến một lúc nào đó khi việc khen thưởng không còn hoặc sự khen thưởng đó không đủ mạnh để kích thích, sự suy nghĩ, sáng tạo và hành động ở học sinh sẽ dừng lại hoặc tạo ra tác dụng trái ngược.

Nhìn vào cách thức khen thưởng học sinh hiện nay, có thể thấy việc khen thưởng chủ yếu dựa trên điểm số học tập (thu được qua các kì kiểm tra, kì thi) và thành tích trong các cuộc thi (đặc biệt là thi học sinh giỏi các cấp).

Tuy nhiên, ngay cả ở những nền giáo dục tiên tiến nhất hiện nay, khoảng cách giữa những gì học được trong chương trình học ở trường và những gì đời sống thực tiễn đòi hỏi vẫn rất lớn.

Vì thế, rất khó để khẳng định “thành thích học tập”trùng khớp với năng lực của cá nhân trong đời sống thực.

Đối với những nền giáo dục nặng về khoa cử, kinh viện hoặc lạc hậu thì khoảng cách này càng lớn.

Đời sống thực tiễn trong thế giới hiện nay đòi hỏi các cá nhân có năng lực tư duy phê phán và sáng tạo cao để tự mình phát hiện vấn đề, tự mình tìm kiếm phương pháp giải quyết và hợp tác với người khác để giải quyết nó.

Trong thế giới đa dạng về giá trị và ngày càng phẳng, các cá nhân phải biết cách sống hòa hợp với nhau vì thế con người có tâm hồn phong phú là tiền đề quan trọng.

Nếu thừa nhận những mệnh đề trên thì sẽ thấy việc khen thưởng học sinh vì mục đích giáo dục không thể chỉ dựa đơn thuần vào điểm số.

Trong giáo dục, hợp tác quan trọng hơn cạnh tranh, cảm thấy bản thân tiến bộ quan trọng hơn niềm vui chiến thắng người khác.

Việc khen thưởng nên chú ý đến các năng lực, hành động toàn diện của học sinh và việc khen không nên hiểu đơn giản là tặng…giấy khen.

Ví dụ, giáo viên có thể tạo ra những cơ hội để học sinh có thể suy ngẫm, sáng tạo và thể hiện bản thân.Khi đó, việc khen học sinh sẽ thể hiện bằng sự trân trọng những thành quả mà học sinh đã tạo ra và tạo ra cơ hội để học sinh biểu đạt, thể hiện bản thân.

Ở Nhật Bản, ngay từ trường mầm non, giáo viên đã rất chú ý tới điều này.

Nhà trường thường tổ chức các buổi “Happyokai” (Phát biểu) hay “Hyogenkai) (Biểu đạt) để học sinh có dịp thể hiện suy nghĩ, ý tưởng thông qua các tác phẩm mĩ thuật, sân khấu, hoạt động thể thao…

Trong các hoạt động này sự thắng thua sẽ không quan trọng bằng sự hợp tác, chia sẻ giữa học sinh với học sinh, phụ huynh với học sinh, giáo viên với học sinh và giữa các phụ huynh với nhau. Những tác phẩm học sinh tạo ra có thể được trưng bày tại lớp, trường học, siêu thị, bảo tàng...hoặc tặng lại học sinh.

Ở Việt Nam, rất hiếm những giáo viên chú ý tới việc tạo ra cơ hội cho học sinh suy ngẫm, sáng tạo và thể hiện các suy ngẫm, sáng tạo đó bằng sản phẩm của mình. Đấy là một điều đáng tiếc.

Giáo dục xét cho tới cùng là hoạt động hỗ trợ, thúc đẩy để học sinh khám phá và phát triển bản thân trong điều kiện lý tưởng nhất có thể.

Vì thế, thay vì lo lắng xem cuối năm lớp mình sẽ có bao nhiêu học sinh giỏi, bao nhiêu học sinh tiên tiến, giáo viên nên cố gắng tạo ra những cơ hội để học sinh sáng tạo, thể hiện sự sáng tạo và trân trọng những thành quả sáng tạo đó của các em.

Những bài văn, bài luận trong môn văn, sử, địa, công dân, những bức vẽ trong giờ mĩ thuật, những mô hình học sinh tạo ra trong giờ sinh học, vật lý… khi được tập hợp lại và trưng bày rất có thể sẽ là phần thưởng làm cho phụ huynh và học sinh cảm động hơn là những tấm giấy khen “từng mặt” hay “toàn diện”.

Con người rồi ai cũng phải lớn. Đến một lúc nào đó khi chia tay thời học sinh để làm người trưởng thành, những giấy khen, điểm số, danh hiệu thời đi học sẽ trở thành vô nghĩa.

Nhưng rất có thể những kỉ niệm và cảm giác sung sướng vì được bạn bè, thầy cô công nhận khi bản thân thể hiện sự sáng tạo sẽ còn mãi. Đấy sẽ là “động cơ trong” thúc đẩy con người theo đuổi những điều tốt đẹp.

Những con người có mong muốn sáng tạo và khẳng định bản thân thông qua sáng tạo sẽ có khả năng làm điều thiện và tạo ra thế giới tốt đẹp hơn những con người có xu hướng hành động để nhận lấy sự vui lòng hay lời khen từ những người trên.

Nguyễn Quốc Vương(Nhật Bản)

Chương trình tri ân nhà thơ Hữu Thỉnh được chia làm hai phần: lễ và nhạc. Xuyên suốt chương trình, khán giả được thưởng thức nhạc và thơ của ông như: Ngôi nhà của mẹ, Phan Thiết có anh tôi, Hoá thạch những dòng sông, Nghe tiếng cuốc kêu… Lần đầu tiên, các nghệ sĩ sân khấu như Xuân Bắc, Tự Long, Lê Khanh, Lan Hương đã thổn thức với những vần thơ đầy xúc động của tác giả Sang Thu.  

Sau khi ngâm những dòng thơ Ngôi nhà của mẹbài thơ được yêu thích nhất của Hữu Thỉnh, NSND Lê Khanh chia sẻ: “Hôm nay cũng là ngày của mẹ, tôi may mắn lại được đọc những vần thơ Ngôi nhà của mẹ. Bài thơ giản dị, ngắn gọn nhưng lại vô cùng xúc động gợi cảnh gợi tình, gợi cả chiều không gian lịch sử chắc chắn bao nhiêu những kỷ niệm của những người đi chiến trường, những người có con đi lính hoặc những người hậu phương.

Bất kể những ai khi nghe bài thơ này cũng đều rung động, một ngôi nhà thơm, ấm từ ngọn lửa, cái chõng tre mẹ ngồi khâu áo, chẻ lạt. Những vần thơ rất dung dị và mộc mạc, khi thể hiện nó trên sân khấu, không ít lần tôi đã ngăn giọt nước mắt vì bài thơ chạm vào trái tim tôi về hình ảnh của người mẹ của tôi và là chính tôi một người mẹ của gia đình mình”.

Sau những vần thơ thân thương và đầy trìu mến của mẹ do NSND Lê Khanh thể hiện, NSND Tự Long cũng thả cảm xúc trong những vần thơ Phan Thiết có anh tôi. Ở hậu trường, NSND Tự Long bày tỏ, anh đã đẩy hết cảm xúc của mình trong từng vần thơ của Hữu Thỉnh. Qua mỗi câu thơ anh thấu cảm được tình yêu và nỗi nhớ của tác giả về mảnh đất thân yêu Phan Thiết.

Có mặt trong đêm thơ, NSƯT Xuân Bắc cũng thả hồn mình với bài thơ Hoá thạch những dòng sông. Là một nghệ sĩ hài dày dặn kinh nghiệm trên sân khấu với nhiều mảng miếng hài trên sân khấu song Xuân Bắc đem lại nhiều cảm xúc chân thật qua phần đọc thơ của mình. Tất cả những rung động chân phương của người nghệ sĩ qua mỗi vần thơ dung dị càng khiến không gian thơ như rộng và dài hơn bao giờ hết.

NSND Lan Hương đầy dồn nén trong bài thơ Nghe tiếng cuốc kêu. Dưới ánh đèn rọi xuống, cả khán đài bỗng chìm đắm vào những lời thơ như vọng lại từ quá khứ. Nghe tiếng cuốc kêu ám ảnh người nghe để ngẫm, để nghĩ về một thời đầy gian nan.

Ngoài ra, những ca khúc được phổ từ thơ của ông như: Ngẫu hứng hai nhà; Lời mẹ; Biển, nỗi nhớ và em; 5 anh em trên một chiếc xe tăng…cũng lần lượt đưa khán giả đến những cảm xúc thăng hoa nhất. Đặc biệt, sự xuất hiện của ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng đã đem đến màu sắc mới lạ cho đêm nhạc. Anh thể hiện hai bài hát Sang thucùng Biển, nỗi nhớ và em, nhận được sự cổ vũ của đông đảo khán giả.

Tại buổi lễ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhì cho nhà thơ Hữu Thỉnh - nguyên Chủ tịch Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, nguyên Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam vì đã có thành tích xuất sắc trong quá trình công tác, góp phần xây dựng cho nền văn học nước nhà.

Trong sự xúc động, nhà thơ Hữu Thỉnh bày tỏ: “Đây không chỉ là vinh dự đặc biệt của tôi mà còn là sự khích lệ chung đối với giới văn học cả nước. Để tôi có được ngày hôm nay đó là kết quả của sự giáo dục, dìu dắt của Đảng; sự ủng hộ hết lòng của bạn bè, đồng nghiệp; sự giúp đỡ hết mình của các cơ quan hữu quan…".

Nhà thơ Hữu Thỉnh sinh năm 1942, tên thật là Nguyễn Hữu Thỉnh, bút danh Vũ Hữu. Ông nguyên là Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam, nguyên Chủ tịch Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam và đại biểu Quốc hội khoá X và XI.

Trong sự nghiệp, nhà thơ Hữu Thỉnh từng được trao nhiều giải thưởng như: Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 1980 với Trường ca Đường tới thành phố, Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 1995 với tập thơ Thư mùa đông, Giải thưởng Văn học ASEAN năm 1999, Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật đợt IV năm 2012.

Bài, clip: Trần Đạt

Nhà thơ Hữu Thỉnh rút khỏi Ban Chấp hành Hội Nhà văn khóa mớiXem ngay