>> Thí sinh ngất xỉu khi hay tin bố đột ngột qua đời

TP.HCM: Nhiều điểm thi vắng thí sinh

Tại cụm thi Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM chủ trì, PGS.TS Đỗ Văn Dũng cho biết toàn cụm có 2.800 thí sinh đăng kí dự thi môn Địa lý vì vậy trong 14 điểm thi của cụm có 6 điểm không có thí sinh nào.

Thí sinh thi tại điểm thi Trường THPT Nguyễn Thị Diệu (Cụm thi ĐHQG TP.HCM chủ trì)

Thầy Nguyễn Thiên Tuế, chủ tịch Hội đồng cụm thi Trường ĐH Công nghiệp cho biết, sáng nay toàn cụm chỉ có 3922 thí sinh đăng kí dự thi được chia thành 118 phòng thi. Trong 18 điểm thi của trường chỉ có 7 điểm thi có thí sinh. Cụ thể trong hai khu nhà của trường, khu nhà V có 7 phòng, khu nhà X có 21 phòng, điểm thi Trường THPT Nguyễn Trung Trực có 29 phòng, THCS Nguyễn Văn Nghi 16, THCS Gò Vấp 7, THCS Quang Trung 24, THCS Nguyễn Du 14. 9 điểm thi còn lại không có thí sinh dự thi.

Ngoài ra, một số cụm thi khác tại TP.HCM số lượng thí sinh đăng kí dự thi môn địa cũng không nhiều.

Tại các điểm thi của Bình Định: Trong môn thi Địa lý sáng 3/7, có nhiều điểm thi không có thí sinh, một vài điểm lác đác vài thí sinh đến thi

Hình ảnh ghi tại điểm thiTrường ĐH Kinh tế Quốc dân: 

Thí sinh được người nhà đưa đến điểm thi Trường ĐH Kinh tế Quốc dân từ sớm

Xem thông tin phòng thi

Tự tin bước vào thi môn Địa lý

Thí sinh vào phòng thi

• Lê Anh Dũng - Lê Huyền

Sau khi nghỉ việc, anh Phương dự định về quê sinh sống nên muốn được hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp tại quê nhà để thuận tiện đi lại thông báo tình hình việc làm, nhận trợ cấp...

Anh thắc mắc: "Tôi có thể nộp hồ sơ hưởng tiền thất nghiệp ở quê không? Tức là nơi ở, không phải nơi tôi làm việc".

Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, trường hợp anh Phương hỏi được quy định tại Khoản 1 Điều 17 Nghị định số 28/2015/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Việc làm về bảo hiểm thất nghiệp.

Theo đó, trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, người lao động chưa có việc làm và có nhu cầu hưởng trợ cấp thất nghiệp phải trực tiếp nộp 1 bộ hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp cho trung tâm dịch vụ việc làm tại địa phương nơi người lao động muốn nhận trợ cấp thất nghiệp.

Căn cứ vào quy định trên, BHXH Việt Nam cho biết: "Như vậy, bạn được quyền nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) nơi bạn có nhu cầu hưởng trợ cấp thất nghiệp, không bắt buộc phải là nơi bạn nghỉ việc".

Về hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, thủ tục này được quy định tại Điều 16 Nghị định số 28/2015/NĐ-CP, sửa đổi bởi Khoản 6 Điều 1 Nghị định 61/2020/NĐ-CP với 3 loại giấy tờ sau.

Nếu nhận định của các chuyên gia là đúng, nền kinh tế Mỹ có thể sẽ rơi vào vòng suy thoái tiếp theo sớm nhất là trong năm tới. Tại thời điểm đó, kết cục của thị trường tiền ảo có thể sẽ rất khác so với bây giờ.

Theo một số nhà phân tích, do mối liên hệ mạnh mẽ với chứng khoán Mỹ, từ chỉ số Nasdaq Composite Index, cho tới Standard & Poor's 500 hay Nasdaq 100, BTC cho thấy hướng đi của nó gần như sẽ phụ thuộc vào phản ứng chung của thị trường.

“Bitcoin đã tự tạo ra sự liên hệ với Nasdaq. Trong trường hợp FED tiếp tục tăng lãi suất, và nếu thị trường tin vào việc lãi suất tiếp tục tăng, thì dù suy thoái hay không, chỉ số Nasdaq sẽ chịu tác động trong ngắn hạn”, Bob Iaccino, giám đốc chiến lược tại Path Trading Partners và đồng quản lý danh mục đầu tư tại Stock Think Tank cho biết. “Và do mối liên hệ này, crypto cũng sẽ bị ảnh hưởng”.

Điều gì sẽ xảy ra với Bitcoin khi kinh tế suy thoái?

“Trong thời kỳ suy thoái kéo dài, tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ thấy chuyển động giá tích cực đối với BTC nhưng phần còn lại của thị trường tiền ảo sẽ gặp sóng gió, khi nhà đầu tư muốn né tránh rủi ro và gặp khó khăn với thị trường vay vốn”, Howard Greenberg, giảng viên về tiền điện tử tại Prosper Trading Academy nhận định.

Sự liên hệ không chỉ đúng đối với Bitcoin mà còn cả những đồng crypto lớn khác, như Ether (ETH), có nghĩa rằng lợi nhuận của tiền ảo sẽ chịu tác động tiêu cực trong thời kỳ suy thoái.

“Trong vài năm vừa qua, chúng còn trở nên tương quan hơn với thị trường cổ phiếu, và gần đây nhất là trái phiếu”, Joe Haggenmiller, giám đốc thị trường của nền tảng giao dịch crypto XBTO cho biết.

“Xu hướng này có thể tiếp tục ngay cả khi chúng ta bước vào thời kỳ suy thoái”, ông nói. “Chúng tôi tin rằng các đồng tiền điện tử chủ chốt sẽ theo xu hướng của thị trường chung trong quãng từ ngắn tới trung hạn, cả tích cực cũng như tiêu cực”.

Đây là điểm khác biệt rõ ràng với những gì mà thị trường crypto đã ghi nhận trong thời kỳ suy thoái do Covid-19. Trong khi BTC đạt giá cao nhất lịch sử và tăng hơn 50% so với năm 2020, thị trường cổ phiếu lại sụt giảm nghiêm trọng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 3/2020 trước khi trở về mức bình thường sau khi FED bơm tiền kích thích các thị trường truyền thống.

Vòng suy thoái nhấn chìm thị trường chứng khoán, có thể thúc đẩy FED đảo ngược lập trường diều hâu và quay trở lại chính sách dễ chịu hơn. Điều đó có thể tốt đối với Bitcoin và tiền mã hoá, theo Iaccino.

Một trong những lý do mối liên hệ giữa crypto và chứng khoán ngày càng thắt chặt có thể do các nhà giao dịch bắt đầu nhìn nhận cổ phiếu như một biện pháp phòng trừ rủi ro từ lạm phát, tương tự như Bitcoin vậy.

“Trong bối cảnh lạm phát, cổ phiếu có lợi thế khác biệt so với trái phiếu, khi chúng được liên kết với các công ty có thể điều chỉnh giá, trong khi trái phiếu thì mức độ không được quá nhiều”, Lawrence Creatura, quản lý quỹ tại PRSPCTV Capital LLC cho biết.

Vinh Ngô(theo Yahoo Finance)

Ngay sau chiến thắng, người hâm mộ đổ ra đường ăn mừng thành công của các chàng trai. Hòa chung không khí tưng bừng, nhiều sao Việt cũng hòa nhịp con tim cùng thắp lên ngọn lửa nhiệt huyết để chung vui cùng các cầu thủ.

Có mặt trên sân Mỹ Đình, ca sĩ Tùng Dương không giấu nổi niềm vui sướng trước bàn thắng của đội tuyển Việt Nam. Nam ca sĩ đã đứng lên nhảy múa khi tuyển nước nhà ghi bàn. Chia sẻ trận đấu, Tùng Dương vô cùng hào hứng "Ở hiệp 1, rõ ràng UAE không thể duy trì được mạch tấn công như vài phút đầu vì hàng phòng thủ Việt Nam chơi chắc chắn, không mắc  sai lầm nào. Công bằng mà nói UAE cũng chưa có gì sắc sảo trong tấn công và rất khó tiếp cận khu vực trước khung thành đội Việt Nam.

Đội Việt Nam tăng dần sức ép bằng những pha phối hợp kỹ thuật ở khu vực giữa sân và từng bước chiếm lại thế trận. Cú sút của Tiến Linh vừa mạnh, vừa chính xác từ 1 khoảng cách khá xa khung thành thật hoàn hảo. Khá khen cho Tiến Linh có quan sát tốt khi thấy thủ môn đội bạn lên cao nên quyết định sút dứt điểm. Bàn thắng thứ 2 cho cầu thủ trẻ tuổi đôi mươi trong vòng loại. HLV Park thật sáng suốt khi chọn Tiến Linh đá từ đầu trận".

Theo nam ca sĩ, sang đến hiệp 2, do thiếu người nên rõ ràng UAE không dám mạo hiểm dâng cao đội hình trong khi các cầu thủ áo đỏ tỏ ra khá lão luyện về chiến thuật: chậm rãi, không vội vàng, chuyền bóng chắc chắn. Tuấn Anh thực sự là linh hồn giữa sân. Nhiều người lo ngại cho phong độ của Đoàn Văn Hậu nhưng rõ ràng Hậu chơi rất lì lợm, một vài pha chuyền bóng và quan sát thể hiện đẳng cấp cao. Công Phượng vẫn là mũi nhọn nguy hiểm cho dù vẫn hơi thiếu cảm giác bóng.

Video: Tùng Dương nhảy múa vui sướng trước bàn thắng của Tiến Linh

Diễn viên Anh Vũ 'Về nhà đi con' chia sẻ cảm xúc sau trận đấu: "Trận này theo tôi phải vào thêm 1 quả nữa mới xứng đáng. Nhưng tôi nghĩ, các cầu thủ của chúng ta giữ sức để đá trận sau với Thái Lan nên cả nửa hiệp 2 các cầu thủ chơi khá điềm đạm. Nhưng chốt lại, tuyển Việt Nam của chúng ta bây giờ tâm lý quá vững, những pha xử lý nguy hiểm và trước khi quyết định dứt điểm đề rất bình tĩnh. Mỗi chiến thắng sẽ làm cho các cầu thủ của chúng ta tự tin hơn. Chúc mừng đội tuyển Việt Nam". 

Anh Vũ hào hứng với trận thắng đầy thuyết phục.

Theo dõi xuyên suốt các trấn đấu, Tấn Beo bày tỏ sự phấn khích khi chứng kiến phong độ chiến đấu đẳng cấp của đội tuyển nước nhà. “Tôi quá vui sướng và tự hào ở giây phút này. Tôi tin không chỉ riêng mình mà hàng triệu người dân Việt Nam cũng sẽ có cùng cảm xúc tương tự.

Đội tuyển Việt Nam đã thực sự đạt đẳng cấp châu Á mà khi đứng cùng các nước bạn, chúng ta hoàn toàn có thể ngẩng cao đầu”, nam nghệ sĩ nói.

Tấn Beo bên cạnh đó cũng nhận định, đội hình tuyển Việt Nam có sự chắc chắn và linh hoạt về chiến lược, phân bố thể lực... đây là điều rất thuận lợi khi càng tiến sâu vào vòng trong.

Qua mạng xã hội, nhiều nghệ sĩ cũng gửi lời chúc tới đội tuyển. Họ cũng phấn khích không kém khi đội tuyển quốc gia dẫn trước nhờ bàn thắng của Tiến Linh.

MC Nguyên Khang bày tỏ sự hâm mộ với cầu thủ Tiến Linh: "Tiến Linh ơi, em quá xuất sắc. Một pha sút bóng đẳng cấp đã giúp Việt Nam vươn lên bảng xếp hạng. Cám ơn thầy Park và các cầu thủ sao vàng mạnh mẽ. Tôi yêu tất cả các bạn". Trước đó, nam MC đã chia sẻ về khoảnh khắc chiến thắng: "Cách đây 12 năm, Việt Nam thắng UAE tại Mỹ Đình và tạo nên địa chấn. Còn bây giờ, Việt Nam thắng 1-0 với một chiến thắng hoàn toàn xứng đáng".

Nguyên Khang hào hứng chia sẻ niềm vui chiến thắng.

Hoàng Bách cũng là một trong số những nhạc sĩ đam mê bóng đá vì vậy nên trận đấu này cũng không thể vắng mặt. Nam ca sĩ dành sự tin tưởng tuyệt đối cho các cầu thủ nước nhà. Trước trận đấu, anh đưa ra dự đoán của trận đấu là 2-0 nghiêng về đội tuyển Việt Nam.

Hoàng Bách có mặt trên sân Mỹ Đình cổ vũ tuyển nước nhà.

Trong khi đó, danh hài Chiến Thắng đã có buổi xem bóng khó quên. Cụ thể, anh nhận diễn một show đám cưới tối nay (14/11) nên tin rằng sẽ bỏ lỡ trận bóng. May mắn, danh hài gặp vị chủ hôn tâm lý đã lắp hẳn hai màn chiếu "siêu to khổng lồ" để tất cả mọi người có thể xem bóng ngay tại đám cưới.

Phương Thanh hào hứng kể về việc đang chuẩn bị cho album “Ngược dòng”. Trong showbiz, nghệ sĩ quảng bá sản phẩm bằng nhiều cách như “thả thính”, bí hiểm, âm thầm… còn Phương Thanh thì vẫn trung thành theo cách “nửa kín nửa hở” như từ xưa.

“Album “Ngược dòng” rất khó làm vì bản thân của việc đi ngược đã khó rồi. Nhiều người tưởng tôi làm xong mới “thả thính” nhưng mấy tấm tôi đăng lên mạng xã hội đều là hình tôi bỏ đi trong quá trình làm album. Nói để thấy, một quá trình đi ngược rất dài và không hề dễ dàng”, Phương Thanh nói.

Nữ ca sĩ tự nhận dốt công nghệ nên phải học dần để dùng công nghệ PR cho album: “Tôi khác các nghệ sĩ trẻ ở chỗ trong nghề này đã hơn 20 năm, nói thẳng ra là đã nhàm với khán giả, nên phải có chiêu riêng để tạo sóng gió”.

Theo đó, cô làm bài bản từng bước từ talkshow, teaser, trailer… Khi đến MV, đó sẽ là một series dài tập được dựng như phim ngắn chứ không chỉ là một MV đơn lẻ. Album của cô tải được hai tính cách: một Phương Thanh rất ngầu và một Nguyên Hương dễ thương.

Phương Thanh tâm sự, trong một chặng đường 10 năm hoạt động, nhiều người từng rất bất ngờ khi cô đột ngột rẽ hướng và nói những điều không ai hiểu. Vì thái độ, cảm xúc và từ ngữ của nữ ca sĩ thay đổi hoàn toàn nên khán giả chưa quen và khó đồng cảm.

"Ngược dòng" tải được hai con người của Phương Thanh: dễ thương và dữ dội.

Thời gian gần đây, Phương Thanh liên tục xuất hiện với cái tên Nguyên Hương. Đây là pháp danh để cô nương vào cho đời mình dịu bớt lại.

“Cái tên Phương Thanh quá nhiều sóng gió dù chẳng sóng gió nào đánh gục được tôi. Ở tuổi này, tôi không thể xung đột quá nhiều như hồi đôi mươi. Tôi nương vào Nguyên Hương để tìm sự dịu dàng, ôn nhu, nhẫn nhịn. Sự nhẫn nhịn của Nguyên Hương làm tôi thấy lý thú, học được cách nhẫn nhịn là một điều hay”, Phương Thanh thổ lộ.

Nhắc đến chuyện góp ý các nhà tổ chức show thiết kế poster từng gây ồn ào không lâu, Phương Thanh cho biết trong thời điểm đó, cô được người trong giới rất ủng hộ nhưng người ngoài giới không hiểu được nên bàn tán nhiều.

Theo nữ ca sĩ, thời ai nấy hưởng nhưng mọi thứ phải có trật tự vì đó là đạo đức nghề. Theo quy luật, phải đi từ 1 mới đến 10. Việc tôn trọng nghệ sĩ “không mất đồng nào” trong khi mỗi nghệ sĩ phải mất rất nhiều thời gian, công sức, tuổi trẻ… để xây dựng tên tuổi. Bên cạnh đó, tài năng, vị trí và đạo đức làm nghề luôn là 3 khía cạnh hoàn toàn khác nhau.

Hỏi Phương Thanh có sợ khán giả đọc tít, không đọc nội dung sẽ quy chụp cô “là Phật tử mà sân si”? Nữ ca sĩ cười nói: “Người không nói gì mà vẫn sân mới đáng sợ. Người nói ra thẳng thắn, thậm chí là thoải mái, vui vẻ, thì không thể gọi là sân si. Tôi nói để góp ý và lời góp ý đó có giá trị thẳng hơn mọi thứ. Những nghệ sĩ thành danh đều có giá trị tiếng nói của riêng họ. Tôi có tuổi đời, tuổi nghề nên dù cộng đồng mạng có dậy sóng, các trò ném đá giấu tay đằng sau cũng không hề gì”.

Làm mẹ, làm bạn, người chị kiêm bác sĩ tâm lý cho con

Vừa nhắc bé Gà, Phương Thanh mau mắn khoe đôi giày của con mua cho. Nữ ca sĩ rạng ngời khi nhắc đến con gái: “Em ấy như một người bạn đồng hành rất thân thiết mà tôi có thể tin tưởng, chia sẻ, một nguồn năng lượng quá đáng yêu cho người đã trải qua quá nhiều sóng gió như tôi”.

Phương Thanh nói, lúc bé Gà nhỏ, cô phải giữ kín con vì “tuổi thơ cần sự kín đáo còn tuổi thanh niên nên được rộng mở”. Cô là mẹ nên hiểu điều đó. Tuy nhiên, theo Phương Thanh, rộng mở không có nghĩa là phơi bày hết bí mật của con vì bất cứ ai cũng cần sống riêng tư chứ không riêng gì nghệ sĩ.

Nghe ý kiến của một số khán giả rằng trông Phương Thanh và bé Gà không giống hai mẹ con bình thường, cô hào hứng: “Người ta là hai chị em mà! Chắc ý họ nói mẹ nhìn trẻ, con thì lớn, được vậy giống hai chị em lại càng hạnh phúc”.

Phương Thanh muốn luôn là người bạn tốt nhất ở bên con.

Là mẹ, Phương Thanh lo lắng khi chương trình học của trẻ con bây giờ hơi nặng, từ học chính tới học thêm, thậm chí đôi khi ngày nghỉ cũng phải đi học. Vì vậy, cô chỉ yêu cầu bé Gà học khá và đến trường phải được vui chơi thoải mái. Tuy nhiên, nữ ca sĩ ngỡ ngàng khi con gái từ chối: “Con là con của mẹ Phương Thanh nên con phải học giỏi. Con mà học dở, làm quê mẹ Phương Thanh thì sao. Nhưng con giỏi thứ mười mấy được không mẹ?”. Phương Thanh nói ngay: “Con học như vậy là mẹ quá mừng”.

Năm nay, bé Gà 15 tuổi, trong giai đoạn phát triển với nhiều vấn đề phức tạp, nhạy cảm của tâm sinh lý. Vì vậy, Phương Thanh chủ trương không chỉ là mẹ mà còn là người bạn, người chị đáng yêu kiêm bác sĩ tâm lý cho con. Cô gần gũi con để bé có thể tâm sự mọi thứ buồn vui và giúp con giải đáp mọi thắc mắc. “Độc thân thì dễ, làm mẹ mới khó. Làm người của công chúng đã mệt, làm mẹ còn mệt hơn”, Phương Thanh nhận định.

Nữ ca sĩ cũng tiết lộ chuyện con gái “khổ sở” vì mẹ nổi tiếng: “Bé nói hễ tôi vào trường là bé mệt lắm nên tôi hạn chế để bé học hành tự nhiên”. Vì vậy, mỗi năm, Phương Thanh chỉ vào trường con gái một lần vào dịp tổng kết năm học. Hàng ngày, khi con tan học, cô phải đội nón lá rồi âm thầm, lặng lẽ đón con về.

Khi được đặt hỏi câu hỏi rằng vào thời điểm xả tang bố bé Gà, khán giả đã bàn tán ra vào rất nhiều chuyện gia đình, liệu có ảnh hưởng Phương Thanh và con gái không? Phương Thanh cho hay, may mắn chuyện người lớn không ảnh hưởng nhiều tới bé Gà vì trẻ con chỉ hiểu một phần sự việc.

“Mặc dù tôi viết tâm sự có vài dòng nhưng mọi người bàn tán banh chành trời đất. Cuộc sống của người nghệ sĩ dù gì cứ nửa giả nửa thật, nửa trắng nửa đen như thế nên cứ bàn tán thoải mái thôi. Còn tôi không hề gì. Tôi làm nghệ sĩ nên chấp nhận tai bay vạ gió, mọi thứ cứ để tự nhiên. Hỉ, nộ, ái, ố chính là nguồn năng lượng xa xôi để người nghệ sĩ hát hay hơn, lột tả tâm tư cho khán giả tốt hơn”, Phương Thanh trải lòng.

Gia Bảo

'Tên Hồ Ngọc Hà, Mỹ Tâm không thể để trên Hồng Nhung, Phương Thanh'

"Tên tuổi của Phương Thanh, Lam Truờng thì không bao giờ đuợc phép để trước tên Cẩm Vân, Thanh Lam được... Cũng như Hồ Ngọc Hà, Lệ Quyên hay cả Mỹ Tâm thì không thể để lên trên Hồng Nhung, Phương Thanh hay Mỹ Linh", nữ ca sĩ viết.

Cách đây năm năm, khi Thilo Sarazin, nguyên Bộ trưởng Tài chính bang Berlin (Đảng SPD), lúc đó là thành viên Ban Giám đốc Ngân hàng Liên bang Đức, đưa ra so sánh giữa thành công của học sinh Việt Nam ở Đức và kết quả học tập kém khả quan của học sinh có nguồn gốc xuất thân từ Thổ Nhĩ Kỳ, tuần báo “DIE ZEIT” (Thời đại) là một trong những cơ quan truyền thông lên án gay gắt nhất thái độ phân biệt chủng tộc được thể hiện qua“trò chia rẽ giữa người nhập cư tốt và người nhập cư xấu”của tác giả này.

Thật đáng ngạc nhiên là cũng chính tờ “DIE ZEIT” trong số ra ngày hôm qua (11.06.2015) lại có hẳn bài khẳng định rằng “học sinh từ các gia đình Việt Nam đạt thành tích học tập tốt nhất ở các trường phổ thông Đức, còn học sinh gốc Thổ Nhĩ Kỳ thuộc nhóm có kết quả tồi tệ nhất”.

Đây là bài kết thúc của một chuyên đề gồm ba kỳ về chủ đề năng khiếu/tríthông minh. Kỳ thứ nhất (28.05.2015) bàn về vai trò của giáo dục gia đình, đặcbiệt ở giai đoạn trước khi nhập học phổ thông. Kỳ thứ hai (03.06.2015) nói về quan hệ giữa di truyền và trí thông minh.Kỳ cuối cùng bàn về ảnh hưởng của vănhoá đối với giáo dục, cụ thể trên nghiên cứu trường hợp (case study) học sinh có nguồn gốc Việt Nam ở Đức, mà câu hỏi định hướng đã được đặt ra ở kỳ mở đầu, in ngay trên trang nhất của số báo đó: “Tại sao trẻ em Việt Nam lại học giỏi hơn trẻ em Thổ Nhĩ Kỳ?”

Trong khuôn khổ một bài điểm báo, tôi sẽ không thể đi sâu vào các nội dung ở hai kỳ trước, mà chỉ giới hạn vàoviệc tóm lược một số luận điểm căn bản nhất của “nghiên cứu trường hợp” ở kỳ ba, mà vì những lý do hiển nhiên, sẽ được người đọc tiếng Việt quan tâm hơn cả.

Trước hết cần nói ngay là bài báo này, đúng hơn là bài phỏng vấn với tiêu đề “Học luôn là ưu tiên hàng đầu”của Martin Spiewak, ký giả của “Die Zeit”và cũng là người chịu trách nhiệm cho cả chuyên đề, với GS Andreas Helmke, một chuyên gia về tâm lý phát triển và nghiên cứu giáo dục thực địa, tập trung vào việc giải thích nguyên nhân cho "thành tích xuất sắc" – như Spiewak nhấn mạnh – của học sinh Việt Nam ở Đức, mà không giới thiệu cụ thể những kết quả khảo sát cập nhật, ngoài hai biểu đồ sau đây:

Nguồn/Quelle: Die Zeit, Nr. 24, 11.06.2015, trang 33

Biểu đồ thứ nhất (ở trên) với tiêu đề “Người Việt Nam chăm chỉ”nêu con số thống kê toàn quốc ở Đức năm 2013 về tỷ lệ học sinh tham gia hệ tú tài (Gymnasium) trên từng nhóm dân cư, trong đó ở nhóm “không có nguồn gốc nhập cư” là 35,8 %, ở nhóm “có nguồn gốc nhập cư Thổ Nhĩ Kỳ” là 18,3 % và ở nhóm “có nguồn gốc nhập cư Việt Nam” là 58,0 %.

Biểu đồ thứ hai (ở dưới) với tiêu đề “Học là ưu tiên hàng đầu” so sánh trình tự ưu tiên của sinh viên Đức và sinh viên Việt Nam cho các lĩnh vực học tập, gia đình, người yêu và thời gian rỗi (từ trái sang phải), mà xu hướng rõ ràng là sinh viên Việt Nam trước hết coi trọng việc học và gia đình, trong lúc đó sinh viên Đức lại dành ưu tiên hàng đầu cho người yêu và thời gian rỗi. Tuy nhiên, bài báo không nói rõ nhóm sinh viên Việt Nam được điều tra dư luận ở đây là sinh viên Việt Nam ở trong nước hay sinh viên Việt Nam ở Đức.

Trước đây mấy năm Andreas Helmke –cùng với vợ ông, nhà nghiên cứu giáo dục gốc Việt Tuyết Helmke – đã tiến hành một nghiên cứu so sánh về năng lực học toán của học sinh bậc tiểu học ở Hà Nội và München. Trong bài phỏng vấn công bố ngày hôm qua, Helmke cho biết là trẻ em Hà Nội có khả năng làm toán vượt trội („haushoch überlegen“) so với trẻ em cùng lứa tuổi ở München, cho dù điều kiện học ở Việt Nam rất khó khăn, ví dụ thầy cô giáo ở đó thường phải đứng trước lớp có tới năm mươi học sinh. Có một khía cạnh mà Helmke nhấn mạnh là ngay ở những bài tập đòi hỏi sâu hơn về tư duy toán, học sinh ở Hà Nội vẫn đạt những kết quả tốt hơn so với học sinh München. Đây là một bằng chứng theo Helmke phủ nhận lại định kiến cho rằng ở châu Á chỉ thiên về "học gạo". Thành tích về môn toán của trẻ em gốc Việt ở Đức cũng hoàn toàn tương xứng khả năng học toán của trẻ em Việt Nam ở trong nước, Helmke khẳng định rằng học sinh Việt Nam ở Đức thuộc nhóm học sinh có kết quả học toán tốt nhất. Trả lời câu hỏi của ký giả liệu có phải người Việt có một thứ "gien toán" đặc biệt, Helmke cho rằng có một nguyên nhân văn hoá: Ở Việt Nam toán là môn học tối thượng („Königsfach“), ai giỏi toán người ấy giành được sự vị nể cao nhất, ở đó không thể có ai tỏ ra kiểu cách theo lối cho hay rằng mình là người mít đặc về toán, như người ta vẫn bắt gặp ở Đức.

Bên cạnh các kết quả vượt trội tron gmôn toán, học sinh Việt Nam còn dành được điểm số cao hơn cả học sinh Đức ở môn… tiếng Đức, ít nhất là theo thông tin của ký giả Spiewak. Không đi sâu vào việc lý giải hiện tượng này, Helmke lưu ý đến nghịch lý rằng ở nhiều gia đình nhập cư Việt Nam bố mẹ không nói tiếng Đức, mà nói tiếng Việt với con cái, trong lúc theo mô hình hội nhập thành công được công nhận rộng rãi thì phụ huynh ở các gia đình nhập cư cần nói tiếng Đức ở nhà với con. Dẫn kết quả của hai đồng nghiệp là Nauck và Gogolin trong một nghiên cứu nghiên cứu so sánh giữa hơn 1.500 bà mẹ gốc Thổ Nhĩ Kỳ, Việt Nam và Đức, Helmke cho biết các điều kiện bề ngoài giữa hai nhóm nhập cư Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ khá giống nhau: thu nhập bình quân thấp, nói tiếng Đức kém, chỉ có ít sách ở nhà. Tuy nhiên trên thực tế, tỷ lệ trẻ em gốc Việt theo học hệ tú tài lại cao hơn gấp đôi so với trẻ em gốc Thổ Nhĩ Kỳ.

Khác với cách lý giải phổ biến (chẳng hạn ở Thilo Sarrazintrước đây) cho rằng nguyên nhân nằm ở thái độ khước từ hội nhập của các gia đình Hồi giáo, Helmke cho rằng các bậc phụ huynh Thổ Nhĩ Kỳ – cũng như ở các nhóm cư dân nhập cư khác – rất coi trọng việc học hành của con cái.

Điểm khác nhau căn bản trong quan niệm giáo dục và cách hành xử giữa các bậc phụ huynh Thổ Nhĩ Kỳ và Việt Nam mới đây được đề cập trong một công trình của AladinEl-Mafaalani.

Nhà nghiên cứu này đã tiến hành phỏng vấn hai nhóm phụ huynh nói trên và đi đến kết quả: Các bậc bố mẹ Thổ căn bản phó thác cho nhà trường, đối với họ thầy cô giáo là các chuyên gia có trách nhiệm dạy và giáo dục con mình; các bậc bố mẹ Việt ngược lại cho rằng mình có cùng trách nhiệm trong thành công học tập của con cái, họ coi mình là người đồng-giảng dạy, đồng-huấn luyện viên và nhìn nhận vị trí của thầy, cô giáo nhiều hơn ở vai trò của người trọng tài.

Ở chỗ này Helmke đưa ra một ví dụ minh hoạ khá bất ngờ ngay cả với người trongcuộc: Một bài hát Việt Nam - rất nổi tiếng mà tất cả người Việt Nam đều biết - kể cả ở Đức“, trong đó có câu "Zu Hause ist Mutter eine Lehrerin",dịch ngược ra tiếng Việt: "Lúc ở nhà mẹ là cô giáo“.

Lúc ở nhà mẹ là cô giáo“ (Ảnh chỉcó tính chất minh hoạ!)

Liên quan đến chủ đề chung của loạt bài là năng khiếu/trí thông minh, trong bài phỏng vấn Spielwak cũng đặt ra câu hỏi về vai trò của năng khiếu trong văn hoá Việt Nam.

Helmke cho rằng đây là một điểm hết sức trọng yếu. Các bậc phụ huynh Đức và cả Thổ Nhĩ Kỳ thường quy học lực kém của con cái vào nguyên nhân thiếu năng khiếu. Ở người Việt – cũng như đối với người Trung Quốc, Hàn Quốc hay Nhật Bản – có một quan niệm hoàn toàn khác, như các kết quả nghiên cứu so sánh văn hoá của các nhà nghiên cứu Mỹ Stevenson và Stigler đã chỉ ra cách đây hơn hai mươi năm. Theo đó trong các nền văn hoá giáo dục (Đông) Á, năng khiếu chỉ đóng một vai trò thứ yếu cho thành công trong học tập, và bất cứ ai cũng có thể thành công nếu đủ nỗ lực. Mặt trái của truyền thống này là những học sinh ít năng khiếu và phụ huynh của họ sẽ khó có thể biện hộ sự thất bại trong học tập bởi lý do này.

Helmke cũng lưu ý đến những tương đồng giữa thành công của học sinh Việt Nam ở Đức và thành công học tập nói chung của Asian Americans(người Mỹ gốc Á) ở Hoa Kỳ hay ở Canada. Mẫu số văn hoá của các hiện tượng này chính là di sản Nho giáo trước sau vẫn chi phối sâu sắc tư duy của người Việt – cũng như người Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc hay Singapore – bất luận họ đang sống ở đâu, ở Việt Nam, ở Hoa Kỳ hay ở Đức. Trong truyền thống tư duy này, không chỉ học vấn đóng một vai trò then chốt, mà cả thái độ kính trọng trước người lớn tuổi, đặc biệt đối với bố mẹ và thầy cô giáo và nghĩa vụ hoàn thành chữ hiếu bằng cách mang điểm tốt về nhà.

Luận điểm về vai trò giá trị của Nho giáo đương nhiên không có gì mới. Điều đáng suy nghĩ ở đây là nhận xét của Helmke rằng thành công của học sinh Việt Nam dường như sẽ được đảm bảo tốt nhất chừng nào mà gia đình của họ vẫn còn duy trì được nền văn hoá xuất xứ...

Nhận xét này hoàn toàn tương ứng với một kết quả nghiên cứu thực nghiệm khác mà tôi đã có dịp lược thuật trước đây: Theo Olaf Beuchling, một nhà nghiên cứu giáo dục ở Hamburg đã theo dõi kết quả học tập của học sinh Việt Nam từ hơn 15 năm nay, không thể đưa ví dụ của học sinh Việt Nam để làm mẫu mực cho các nhóm nhập cư khác. Chính sách hội nhập của Đức nhắm tới đối tượng chủ yếu là trẻ em Thổ Nhĩ Kỳ và xuất phát từ hình dung rằng hội nhập càng tốt thì thành công trong giáo dục càng cao. Kết quả khảo sát của Beuchling cho thấy có một quy trình diễn ra ngược lại đối với người Việt: càng thích ứng với văn hoá Đức, thành công của học sinh Việt Nam lại càng giảm sút. Theo ông, “người Việt ở thế hệ thứ hai và thứ ba ở Đức đã đánh mất một phần chuẩn mực ứng xử của Nho giáo” và kết quả nhãn tiền là: kết quả học tập của họ đi xuống – giống như các học sinh Đức.

• Trương Hồng Quang (Berlin, Đức)