VTC đã từ nhỏ đến to, rồi từ to về nhỏ, từ khó khăn đến thành công, rồi từ thành công quay lại khó khăn. Đã quay đủ một vòng. Và cũng đã hơn 30 năm rồi. Các công ty công nghệ số thường có vòng đời 15-20 năm. Sau mỗi vòng là xuất hiện những công ty thế hệ mới, với công nghệ mới, triết học mới và cách tiếp cận mới sẽ thay thế các công ty thế hệ cũ. Vậy bây giờ sẽ thế nào? VTC có bắt đầu một vòng quay mới không?

Vòng quay mới có phải một sự tái sinh không? Nếu tái sinh thì có giữ lại những giá trị cốt lõi ban đầu không? Nhiều doanh nghiệp khi thành công rồi thì bắt đầu rời xa những giá trị cốt lõi ban đầu và sau đó là suy yếu đi. Những doanh nghiệp trường tồn hơn là những doanh nghiệp liên tục đổi mới nhưng giữ mãi những giá trị cốt lõi ban đầu. Muốn đổi mới sáng tạo thì phải giữ một cái bất biến. Giống như bánh xe quay, tốc độ càng cao thì trục xe phải càng phải đứng yên, nếu không thì bánh xe sẽ văng đi, chiếc xe sẽ đổ xuống. Và vì vậy mà có người nói, muốn đi xa thì phải về gần.

Vậy những giá trị cốt lõi ban đầu đã giúp VTC từ khó khăn đến thành công là gì? Thế hệ hôm nay đang ngồi đây có biết và có suy nghĩ về những giá trị cốt lõi ấy không, có biết những người đã tạo dựng VTC họ là ai và họ nghĩ gì ngày ấy không? Những lúc khó khăn này thì tốt nhất là tìm về gốc nhà mình để từ đấy mà đi tiếp. Cũng không phải vô cớ mà Bộ trưởng đã yêu cầu lãnh đạo VTC họp với các bậc trưởng lão trước khi quyết định những bước đi lớn sắp tới. Vậy nên, việc đầu tiên lúc này là nhìn về phía sau và sau đó mới là nhìn về phía trước.

Giá trị cốt lõi của VTC có phải là luôn có một giấc mơ lớn để dẫn lối mình đi không? Từ lúc đang là anlalog thì đã có một giấc mơ số hoá truyền hình. Từ khi chưa làm truyền hình thì đã có một giấc mơ về một đài truyền hình hàng đầu Việt Nam. Từ khi đang là một đứa bé sống dựa vào bố mẹ thì đã có một giấc mơ rời xa bố mẹ để tự lập và để lớn hơn cả bố mẹ mình. Bất kỳ một tổ chức nào muốn đi xa thì phải luôn có một ngôi sao dẫn lối. Chúng ta sẽ chẳng bao giờ với tới, chạm vào ngôi sao ấy nhưng không có ngôi sao ấy thì chúng ta không biết khát khao và lạc lối. Vậy giấc mơ lớn hiện nay của VTC có không?

Buổi làm việc được kết nối trực tuyến với các công ty thành viên trực thuộc Tổng công ty VTC. (Ảnh: MIC).

Giá trị cốt lõi của VTC có phải là luôn đi đầu không? VTC đã từng đi đầu: Truyền hình số mặt đất đầu tiên, game online đầu tiên, truyền hình HD đầu tiên, truyền hình vệ tinh đầu tiên, truyền hình di động đầu tiên và nhiều cái đầu tiên khác nữa. Đi đầu thì sẽ luôn khó khăn, không có ai để học hỏi, dễ sa sẩy, đa số lại phản đối. Cái mới vốn là cái luôn bị đa số phản đối nhưng lại vì thế mà được gọi là cái mới. Cái mới là nơi không có cạnh tranh, là nơi biển xanh, không gian rộng hơn, cơ hội nhiều hơn. Cái mới luôn kích hoạt não sáng tạo và vì thế nó tận dụng được nguồn tài nguyên vô hạn trong mỗi con người. Và cái mới như thỏi nam châm thu hút người tài. Mà người tài thì luôn là nguyên khí của bất kỳ tổ chức nào. Có được nguyên khí thì gần như là đã có tất cả rồi. Vậy VTC bây giờ có dám đi đầu nữa không?

Giá trị cốt lõi của VTC có phải là luôn khác biệt không? Làm giống người khác, vẫn sản phẩm ấy và cách làm ấy, thì chỉ còn cách là cạnh tranh về giá và giá sẽ xuống đến mức hoặc là phải giảm chất lượng hoặc là phải rời khỏi thị trường do lỗ. Trong kinh doanh hôm nay khi mà "winner-take-all" thì người đi sau sẽ không còn mấy chỗ để sống sót. Có một cách tốt hơn để giỏi hơn người đi trước là đi sau thì phải khác người đi trước. Nếu sự bắt chước chỉ có một thì sự khác biệt lại là vô hạn. Khác biệt luôn đi với sáng tạo. Mà sáng tạo thì mang lại niềm vui sống cho người lao động. Bởi vì không thay đổi, cứ như cũ thì giống như cái chết. Có người nói thời gian đo bằng sự thay đổi. Không thay đổi tức là thời gian ngừng lại. Vậy thì sáng tạo, đổi mới chính là sự sống. Sự sống của một tổ chức và cũng là sự sống của từng cá nhân trong tổ chức đó. Vậy VTC có sẽ tiếp tục là nơi tạo ra sự sống cho người lao động nữa không?

Cái gốc của VTC là một công ty kỹ thuật và công nghệ. Cũng có lúc đã rời xa đi làm thương mại nhiều hơn. Cũng có lúc đã tăng trưởng nhanh không dựa trên sức mình. Cũng đã trải nghiệm qua một vòng cả kỹ thuật, công nghệ, sản phẩm, dịch vụ và thương mại. Dịch vụ, thương mại thì ai cũng phải làm. Nhưng cái nền của VTC có phải là công nghệ không? Cái làm cho VTC phát triển bền vững và có sức cạnh tranh có phải là công nghệ không? Cái làm cho VTC có thể đi ra khỏi biên giới Việt Nam có phải là công nghệ không? Cái đã làm cho người VTC tự hào về chính mình có phải là công nghệ không?

Đó là nhìn về phía sau, nhìn vào cái gốc, cái nền nhà mình. Còn nhìn về phía trước thì sao?

Cuộc sống thì vẫn vậy thôi, có một thôi. Nhưng cách mà chúng ta nhìn nó thì lại rất khác nhau. Người thì nhìn thấy khó khăn, người lại nhìn thấy cơ hội. Người nhìn thấy là không thể, người lại nhìn thấy có thể. Người thấy khó làm, người lại thấy dễ làm. Vậy thì tất cả là phụ thuộc vào VTC thôi, nhất là ban lãnh đạo.

Giấc mơ lớn của VTC sẽ là gì? Là dùng công nghệ để giải những bài toán lớn, những nỗi đau lớn của đất nước, của nhân dân. Công nghệ số sẽ tạo ra những thay đổi rất lớn cho nhân loại. Nhiều bài toán thiên niên kỷ mang tính quốc gia, toàn cầu sẽ được giải bằng công nghệ, nhất là công nghệ số. VTC có muốn tham gia không?

Bài toán lớn đã tồn tại ngàn năm là bài toán về khoảng cách, khoảng cách giầu nghèo, khoảng cách về tiếp cận cái mới. Các đài truyền hình địa phương qui mô nhỏ, đầu tư ít, công nghệ lạc hậu. VTC có cách nào để các đài truyền hình địa phương có công nghệ hiện đại, có nền tảng phân phối với chi phí thấp không? Và rộng hơn là các nền tảng chuyển đổi số cho hàng ngàn cơ quan báo chí, để địa phương không kém gì trung ương.

Bài toán lớn là người dân khi có vấn đề thì không biết hỏi ai. Bài toán lớn của nhân loại vẫn là bài toán phổ biến tri thức cho toàn dân. Cách làm ngàn năm nay vẫn là đi học. Học thì vùng xa, vùng sâu, vùng thưa dân là rất khó. Học thì không thể cả đời đến trường. Học thì nhiều đến đâu vẫn là một giọt nhỏ tri thức và khi cần vẫn thiếu. Cách mới có phải là khi cần mà hỏi thì có người trả lời không? Người dân hỏi và VTC trả lời thì có phải là dịch vụ nội dung số không? Từ trước đến nay, VTC vẫn cung cấp dịch vụ nội dung theo cách đẩy xuống. Vậy VTC có thể mang đến mỗi gia đình Việt Nam một người trợ lý ảo, một nhà tư vấn ảo không? Và gọi đây là dịch vụ nội dung số kiểu mới không?

Bài toán lớn và cấp thiết hiện nay là đào tạo kỹ năng số cho toàn dân. Đây là tiền đề quan trọng cho chuyển đổi số quốc gia. Là yếu tố quyết định để Việt Nam đi đầu về kinh tế số. Không có kỹ năng số thì không có niềm tin số. Không có niềm tin số thì người dân không lên môi trường số. Và sẽ không có kinh tế số, xã hội số. VTC đang nắm trong tay công nghệ và thị trường game. Có bao giờ VTC nghĩ đây là nền tảng để đào tạo kỹ năng số cho người dân không? Game có thể đào tạo kỹ năng số cho người dân không?

Đi đầu của VTC sẽ là ở đâu? VTC phải đi đầu ở những xu thế mới.

Hạ tầng viễn thông đang chuyển thành hạ tầng số. Hạ tầng alo đang chuyển thành hạ tầng của nền kinh tế. Cái mới của hạ tầng này là gì? Đó là Cloud Computing. Sự tăng trưởng không phải % mà là số lần. Và đây sẽ là phần lớn nhất của hạ tầng số. Hạ tầng viễn thông trước kia là những hạ tầng tỷ USD, nhưng hạ tầng số bây giờ lại có thể là những hạ tầng chục triệu USD? VTC hãy tập trung vào đây và đi đầu ở đây.

Ứng dụng CNTT, các hệ thống CNTT rời rạc đang chuyển đổi thành các nền tảng số. VTC hãy chọn phát triển một số nền tảng số. Tốt nhất là các nền tảng để giải quyết một vấn đề mang tính toàn quốc hoặc là vấn đề của một lĩnh vực. Có thể là chuyển những ứng dụng CNTT đang là thế mạnh của VTC lên nền tảng số để tiếp cận rộng hơn, tương tác nhiều hơn, thông minh hơn và rẻ hơn. Và hãy nhận lấy một nhiệm vụ chuyển đổi số quốc gia để làm, để dẫn đầu. Một doanh nghiệp muốn lớn mạnh, muốn đi xa thì phải lấy sứ mệnh quốc gia làm sứ mệnh của mình.

Cá thể hoá và sáng tạo cá nhân sẽ là xu thế lớn nhất của cuộc cách mạng số. Cá thể hoá và sáng tạo cá nhân cũng là nhu cầu lớn nhất và cao nhất của loài người. Và cũng là sự giải phóng vĩ đại nhất của con người. VTC có muốn đi đầu trong công cuộc giải phóng vĩ đại này không? Con người sinh ra là một cá thể duy nhất. Con người luôn muốn được lắng nghe như một cá thể riêng biệt. Con người luôn muốn được phục vụ như một cá thể riêng biệt. Con người luôn muốn được tham gia sáng tạo ra sản phẩm cho chính mình và người khác. VTC hãy đi đầu về việc cung cấp dịch vụ theo hướng cá thể hoá. Với công nghệ AI thì điều này là khả thi. VTC hãy đi đầu về việc khách hàng tham gia sáng tạo sản phẩm. Khách hàng vừa là người mua vừa là người bán. Khách hàng vừa tiêu tiền và vừa tạo ra tiền trên các nền tảng của VTC.

Đi đầu về những cái chưa có thể chế thì có cơ chế sandbox: Thử nghiệm có kiểm soát, trong một không gian và thời gian nhất định. VTC nên làm những sandbox thử nghiệm công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới, chính sách mới. VTC đã từng như vậy và đây là thế mạnh của VTC. Vậy VTC hãy chủ động đề xuất.

Khác biệt của VTC sẽ là gì? Là làm khác những gì người khác đang làm. Rất có thể là làm ngược lại.

Người ta làm game để gây nghiện, để giải trí. VTC có làm game để học không? Có thể nào mà game lại là học không? Có thể nào mà game lại là thể thao không? Cuộc sống luôn có chỗ đứng xứng đáng cho những cái ngược lại với những cái đã và đang thành công. VTC hãy thử xem.

Hiện nay trên không gian mạng, trên môi trường số, đa số các doanh nghiệp chỉ tập trung bán càng nhiều sản phẩm càng tốt mà không chú ý đến các mặt trái của các sản phẩm số. Vậy VTC có bán một sản phẩm số an toàn không, có bán game an toàn không? VTC đã góp phần tạo ra một nỗi đau lớn cho các gia đình có con nghiện game. Vậy VTC có giải nỗi đau này bằng một phần mềm để bố mẹ kiểm soát thời gian chơi game của con cái không?

Đa số các doanh nghiệp đều lấy tiền từ túi khác hàng. VTC có làm ngược lại không? Hãy làm cho túi tiền của khách hàng đầy thêm trước. Đó là các công cụ, các nền tảng để mỗi người sáng tạo và bán được sản phẩm của mình. Và VTC hãy chỉ lấy một phần nhỏ trong phần tăng thêm ấy.

VTC sẽ bắt đầu từ đâu? VTC đã hết một vòng quay. Giữ lại giá trị cốt lõi và văn hoá VTC để bắt đầu một vòng quay mới. Tên gọi vẫn vậy. Nhưng lớn hơn cái tên sẽ là thương hiệu. Nhưng thương hiệu của một doanh nghiệp là do những việc mà doanh nghiệp đó làm tạo nên. Thương hiệu chưa bao giờ được tạo nên bởi cái tên. Nó được tạo nên bởi những việc mà tổ chức đó làm. Thời kỳ thương hiệu được tạo nên do làm thương hiệu đã qua rồi. Bây giờ là sản phẩm tạo nên thương hiệu. Thương hiệu là một chặng đường dài với những sản phẩm xuất sắc. VTC sẽ bắt đầu với việc chỉ làm và chỉ cung cấp những sản phẩm xuất sắc để qua đó tạo lên một thương hiệu xuất sắc.

Một hành trình mới, một vòng quay mới luôn cần một ban giám đốc mới và một hạt nhân mới. Một chiến lược mới thì chưa chắc đã cần, nhưng một vòng hồi sinh mới thì chắc chắn là cần. Hội đồng thành viên thì có thể cũ, nhưng ban giám đốc thì phải mới, tổng giám đốc thì phải trẻ và mới. Đây là thời điểm rất đặc biệt của VTC, vì nó đứng giữa sống và chết. Một người từ bên ngoài về sẽ không dẫn dắt được VTC vì họ không có những giá trị cốt lõi của VTC trong máu. Phải là một người từ bên trong, là người có máu gốc, gen gốc của VTC. Nhưng phải là người có tầm nhìn, có khát khao cháy bỏng làm tái sinh VTC, là người có giấc mơ lớn, dám đi đầu và luôn có tư duy khác biệt, là người có năng lượng đặc biệt để kích hoạt được những người còn lại. Nhiệm vụ của anh Lưu Vũ Hải - Chủ tịch và Hội đồng thành viên là tìm ra người này. Tôi chắc chắn rằng người đó đang ngồi ở dưới kia. Anh Lưu Vũ Hải không tìm được thì hãy để cho người dân VTC tìm ra người tổng giám đốc mới của mình. Lúc này là tìm người hy sinh, gánh vác, không có gì để hưởng thụ lúc này cả. Ai đủ đức, đủ tài thì đứng ra gánh vác. Không là lúc này thì không còn lúc nào nữa. Cũng có thể phải qua tuyển chọn, qua thử thách thì mới lộ ra người tổng giám đốc mới. Nhưng đây là việc phải làm. Điều kiện  đầu tiên để người tài đức xuất hiện là việc khó, là thách thức lớn. VTC đang rất may mắn là đã có điều kiện này.

Sẽ không có một người từ trên trời xuống đây để cứu VTC. Người trên trời ấy đang ở trong mỗi chúng ta. Chỉ cần kích hoạt cho thức dậy thôi. Chỉ cần giữ cái gen gốc VTC thì VTC sẽ hồi sinh vĩ đại hơn. Chỉ cần mỗi người VTC giữ cái móng, cái nền VTC thì VTC sẽ có sức mạnh để vươn lên. Sức mạnh của người Việt Nam luôn đến từ sự đoàn kết, đồng lòng. Chính những khó khăn chồng chất của VTC sẽ tạo lên sức mạnh đồng lòng của VTC. Những ai ngại khó khăn, vất vả thì nên dời đi lúc này. Dời đi là để giúp những người còn lại đồng lòng. Người đi, người ở đều là vì VTC. Tất cả chúng ta ngồi đây đã từng ăn cơm của VTC vậy thì lúc này hãy giúp VTC! Sự đoàn kết, đồng lòng chung tay đổi mới, tái sinh VTC của tất cả chúng ta sẽ là điều kiện tiên quyết đảm bảo cho thành công. Việc còn lại là buộc lại dây giầy và lên đường thôi.

VTC có một người đồng hành, một người phía sau hỗ trợ, một người đi trước khởi tạo. Đó là Bộ TT&TT. Chính phủ đã quyết định VTC ở lại Bộ. Với tư cách là Bộ trưởng, tôi cam kết cùng các đồng chí và các bạn dựng nên từ đây một doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam xứng tầm.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại giao ban quản lý nhà nước tháng 6/2021

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, phải đặt ra mục tiêu cao và muốn có cách làm dễ cho mục tiêu cao thì hình dung tương lai và cách tiếp cận tương lai phải rất khác biệt.