Báo chí là trung tâm phổ biến thông tin giữa các cộng đồng và nền văn hóa. Từ xa xưa,áchthứclớnnhấtđốivớichuyểnđổisốbáochíchínhlàbảnthâncácnhàbákêt quả ngoại hạng anh hôm nay loài người luôn dựa vào các phương tiện truyền thông để tiếp nhận thông tin và giải trí.

Dù vậy, báo chí đã thay đổi rất nhiều trong những năm qua. Độc giả không còn phải chờ đến khi cầm trên tay ấn bản mới nhất hay bản tin tối để cập nhật tin tức nữa. Tin tức giờ đây nằm ngay trong lòng bàn tay của họ, nhờ vào sự tiến bộ của công nghệ.

Từ mua báo sáng đến mở ứng dụng tin tức trên smartphone, từ thuê đĩa Blu-Ray đến xem phim trên Smart TV, từ mua sách nấu ăn đến nhận công thức cá nhân trên điện thoại, rõ ràng báo chí đã đạt bước tiến nhảy vọt.

Ngày nay, ai cũng có thể tạo ra nội dung, còn các nhà xuất bản có tên tuổi đang phải cạnh tranh trong môi trường ấy. Mặt khác, các nhà báo cần phải nâng cao và cập nhật kỹ năng mới, trong khi một số vị trí và kỹ năng nhất định trở nên lỗi thời.

Xu hướng định hình cách viết, phân phối và tiêu thụ tin tức

Từ khi Johannes Gutenberg phát minh công nghệ in sách vào thế kỷ 15, không ai có thể hình dung được tương lai báo chí sẽ biến đổi đến mức nào. Phát minh của ông Gutenberg đã cách mạng hóa việc phổ biến thông tin thông qua in ấn hàng loạt với chi phí thấp nhất.

Chúng ta nhanh chóng chuyển sang điện báo, rồi điện thoại để truyền tin nhắn ngay lập tức từ khoảng cách xa. Đối với tin tức, báo chí tìm ra lời giải để đưa tin khi sự kiện vừa xong. Radio ra đời mở ra nhiều cơ hội cho các phương tiện truyền thông tiếp cận nhiều đối tượng hơn. Sau đó, tivi xuất hiện, tích hợp yếu tố hình ảnh vào tin tức, mang đến một cách tiếp nhận báo chí hoàn toàn mới.

Mọi người có thể theo dõi sự kiện khi chúng đang diễn ra. Các chương trình đưa tin trực tiếp được cải thiện. Một điều thú vị là phát thanh, truyền hình vẫn đứng vững trước theo thời gian bất chấp những công nghệ đột phá mới nhất.

Chuỗi sản xuất và chu kỳ tin tức trải qua biến đổi lớn. Nhà báo công dân ra đời. Số lần hiển thị, lượt đọc, tỷ lệ thoát trang trở thành những thuật ngữ thông dụng với báo chí. Các tờ báo và nhà báo tìm cách giành độc giả. Cùng với sự xuất hiện của điện thoại di động, mạng xã hội trở thành trung tâm nơi mọi người chia sẻ tin tức, ý kiến với phạm vi tiếp cận toàn cầu. Cá nhân được trao quyền để chia sẻ tin tức từ bất kỳ đâu, cạnh tranh với cả nhà báo với tin tức sốt dẻo. Smartphone cho phép chia sẻ hình ảnh vừa chụp được theo thời gian thực với chất lượng ngày càng tốt.

Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) là mối lo mới của các nhà báo vì khả năng thực hiện một số tác vụ như tóm tắt, phân tích, tổng hợp như con người. AI còn được dùng để khai thác và phân tích dữ liệu độc giả, giúp “đọc vị” nhu cầu tốt hơn để đưa tin tức được quan tâm. Tất nhiên, các nguyên lý cơ bản của báo chí không thay đổi, nhưng sự ra đời của nhiều nền tảng và nhu cầu đa dạng của độc giả đòi hỏi các tòa soạn phải lấy đổi mới làm trung tâm. Các tòa soạn ngày một áp dụng chiến lược tập trung vào người đọc, dẫn đến sự gia tăng của các nhà khoa học dữ liệu và nhân sự kỹ thuật như lập trình viên.

Thích nghi hoặc chết

Tòa soạn quan tâm hơn đến dữ liệu để tạo ra nội dung liên quan hấp dẫn. Trong các nền kinh tế hiện đại, họ bắt đầu thử nghiệm công nghệ thực tế ảo (VR) để có thể đưa tin tại những địa điểm nguy hiểm, khó tiếp cận.

Tòa soạn ngày nay phần lớn được định hình bởi tính trực tiếp, tương tác và tham gia. Độc giả không còn thụ động và thậm chí còn quyết định định dạng nội dung, phạm vi đưa tin. Nghiên cứu chỉ ra việc tiêu thụ tin tức trong môi trường số tiếp tục tăng.

Có nhiều cơ hội cho những tòa soạn muốn tiếp tục hoạt động và sử dụng công nghệ mới nhất. Họ phải thừa nhận rằng cách tiếp cận tin tức không có chiến lược, không có tổ chức đã là của quá khứ. Nhà báo cần được trang bị thông tin và công nghệ, dữ liệu và nghiên cứu mới nhất. Dữ liệu giúp họ tạo ra lộ trình. Điều này phụ thuộc vào mức độ phát triển công nghệ số của mỗi tổ chức. Lối thoát duy nhất là phải xây dựng văn hóa dựa trên dữ liệu và nâng cao kỹ năng của nhân sự.

Thách thức lớn nhất đối với chuyển đổi số báo chí chính là bản thân các nhà báo. Họ có thể được xếp thành ba nhóm: công dân bản địa kỹ thuật số, người nhập cư kỹ thuật số và người tị nạn kỹ thuật số. Trong đó, người tị nạn kỹ thuật số sẽ đánh chìm bất kỳ con tàu nào và các tòa soạn nên xem chừng họ.

(Theo Newsday)

Sức mạnh của báo chí trong kỷ nguyên sốThiết chế báo chí cần coi trọng hơn sức mạnh trong việc điều chỉnh các hoạt động quản trị quốc gia.